Ang mga Kapeligrohan sa Pag-angkas

SINULAT SA KORESPONSAL SA PAGMATA! SA AUSTRALIA

Sa usa ka naglagiting nga adlaw sa ting-init sa 1990, ang 24-anyos nga Britanikong backpacker (biyahedor nga tigbaba ug bag) nga si Paul Onions mihangyong moangkas sa nanglabayng mga sakyanan diha sa Hume Highway, habagatan sa Sydney, Australia. Mapasalamaton si Paul sa dihang usa ka estranyo mihunong aron magpasakay niya. Wala lang siya masayod nga ang pagdawat niana halos gayod mokalas sa iyang kinabuhi.a

KAY wala mahibalo sa kapeligrohan, si Paul milingkod sa lingkoranan sa atubang sa sakyanan ug nakig-estorya sa drayber. Sulod sa pipila ka minutos ang morag maayohon nga drayber nahimong agresibo ug makilalison. Dayon ang drayber kalit lang mihunong, nga miingon nga gusto niyang mokuhag pipila ka teyp sa musika gikan sa ilalom sa lingkoranan. Iyang gikuha, dili ang mga teyp, kondili ang usa ka pusil​—nga iyang gition sa dughan ni Paul.

Wala manumbaling sa mando sa drayber nga magpabiling maglingkod, gitangtang dayon ni Paul ang iyang bakos sa lingkoranan, milukso gikan sa sakyanan, ug midagan taman sa ginhawa diha sa haywey. Ang drayber migukod kaniya nga nagdagan, nga dayag nga nakita sa ubang mga motorista. Sa kataposan naapsan niya si Paul, gikuptan ang iyang T-shirt, ug gilamba siya sa yuta. Sa dihang nakabuhi na, misugat si Paul sa nagsingabot nga van, nga nagpugos sa nahadlok nga drayber, usa ka inahan nga dunay mga anak, sa paghunong. Tungod sa hangyo ni Paul, gipasakay siya sa inahan, gipaliko ang van latas sa linya sa tunga, ug mipadagan. Sa ulahi lamang nga ang nag-atake kang Paul nailhan nga usa ka seryal nga mamumuno nga nakapatay nag pito ka backpacker, ang pipila kanila nagtinagurha pag-angkas.

Unsay nakapahimo niining mga biktimaha nga makapadaning mga target sa mamumuno? Sa dihang gihusay ang mamumuno, ang huwes miingon: “Ang matag usa sa mga biktima maoy batan-on. Sila nag-edad ug gikan sa 19 hangtod 22 anyos. Ang matag usa nagbiyahe nga layo sa balay, nga motultol sa konklusyon nga dugaydugay pa una sila pangitaon kon dunay mahitabo kanila.”

Kagawasan nga Maglaaglaag

Ang internasyonal nga pagbiyahe dali rang mahimo sa mas daghang tawo karon kay sa miaging pipila ka tuig lamang. Pananglitan, sulod sa lima ka tuig, ang gidaghanon sa mga Australiano nga miduaw sa Asia mikapin sa duha ka pilo ang gidaghanon. Sa pagpangita ug kasinatian o kulbahinam nga panaw, nagpusotpusot ang mga tin-edyer ug mga hohamtong na nga manakay ug ayroplano paingon sa lagyong mga destinasyon. Daghan niining maong mga biyahedor nagplanong moangkas aron makamenos sa gasto. Ikasubo, sa kadaghanang dapit sa kalibotan, ang pag-angkas dili na mao ang makaiikag ug medyo hilwas nga matang sa pagbiyahe sama kaniadto​—para kaha sa tig-angkas o niadtong nagpasakay kanila.

Ang usa ka positibong tinamdan ug kadasig sa pagbiyahe dili gayod makapuli sa kalmado, praktikal nga kaalam. “Ang kahinam nga mobiyahe kasagarang nagpasabot nga ang mga batan-on molarga nga dili pa kaayo andam alang sa panaw ug dili bug-os nga nakasabot sa mga kapeligrohan o sa ilang mga responsabilidad,” matod pa sa pulyetong gisulat alang sa mga pamilya nga nangita sa nangawalang mga anak.

Ang pulyeto midugang: “Ang mga tawo nga mobiyahe uban sa organisadong grupo sa mga turista, tungod sa negosyo, o kinsa nagsunod sa maayong pagkaplano nga mga ruta sa panaw panagsa rang mawala. Sa Australia man o sa laing nasod, kadaghanang tawo nga sa ngadtongadto giklasipikar nga nangawala, morag mao kadtong mobiyahe nga mag-backpack ug magdaginot sa gasto.”

Moangkas man ang usa o dili, ang pagbiyahe nga walay ruta sa panaw​—bisan tuod makapadani alang sa pipila nga dili buot nga mobating gikutohan​—maghimo sa usa ka tawo nga dali rang mahulog sa kapeligrohan. Sa dihang ang mga paryente ug mga higala walay kalibotan sa nahimutangan sa biyahedor, dili kaayo sila makatabang enkasong may emerhensiya. Pananglitan, komosta kon ang usa ka biyahedor nahidangat sa ospital nga walay-panimuot ug walay usa didto sa balay ang nahibalo kon asa siya?

Makigkomunikar Kanunay

Sa iyang librong Highway to Nowhere, ang Britanikong magsusulat nga si Richard Shears misulat bahin sa pito ka nangawalang tig-angkas kinsa “kalit lang mihunong sa pagpakigkomunikar sa ilang mga pamilya ug mga higala.” Siyempre, sa sinugdan, ang mga pamilya wala tingali makaseguro kon ang ilang mga paryente nangawala o wala lamang makigkomunikar. Maghimo kini kanilang magpanuko sa pagpahibalo sa mga awtoridad sa dihang wala na sila makadungog gikan sa mga biyahedor.

Ang pagpakig-estorya sa usa sa mga tig-angkas sa iyang mga ginikanan pinaagi sa telepono kasagarang maputol sa dihang mahutdan siyag sensilyo. Naghunahuna niini human sa nahitabo, ang iyang mga ginikanan nag-awhag sa mga pamilya sa pagtagana sa ilang mga anak ug mga phone card o laing mga paagi sa pagtawag sa balay. Bisan tuod dili tingali kini maoy makaluwas sa kinabuhi niining batan-ong babaye, ang regular nga pagpakigsulti kasagarang makatabang sa biyahedor sa paglikay, o labing menos pagsagubang, sa mas gagmayng mga kalisdanan.

Ang pito ka backpacker nga nangamatay lagmit nakabasa sa mga libro sa pagbiyahe nga nag-isip sa Australia nga usa sa labing hilwas nga mga nasod sa kalibotan alang sa mga tig-angkas. Bisan pa niana, ang pag-angkas sa makausa pa napamatud-ang binuang nga pagpangahas​—bisag magtinagurha ug bisan diha sa “labing hilwas” sa mga nasod.

[Footnote]

[Hulagway sa panid 27]

Parents can avoid undue worry by providing their children with phone cards or some other means to call home