Paglaom Alang sa Nag-antos sa Artraytis
“ANG artraytis dili usa ka pangunang hinungdan sa kamatayon sama sa sakit sa kasingkasing o kanser,” miingon si Dr. Fatima Mili, “apan kini adunay dakong epekto sa kalidad sa kinabuhi.” Ang artraytis makaapektar sa tanang bahin sa kinabuhi sa usa ka tawo. Unsa ba ang pipila sa mga problema nga giatubang niadtong nag-antos sa artraytis? Posible bang makasagubang niana?
Si Katia,a nagpanuigon ug 28, nga taga-Italya, nag-ingon: “Sukad ako madayagnos nga dunay artraytis sa panuigong 20 anyos, nausab ang akong tibuok kinabuhi. Kinahanglang moundang ko pagtrabaho ug mohunong sa akong karera diha sa bug-os-panahong ministeryo tungod sa kasakit.” Ang kasakit maoy komon nga problema sa nag-antos sa artraytis. Si Alan, nagpanuigon ug 63, nga taga-Inglaterra, nag-ingon: “Kanunayng dunay parte sa imong lawas nga magsakit, bisan tuod ug kasarangan ra kini.” Ang kalapoy maoy laing suliran. “Bisan pag makaagwanta ka sa kasakit ug paghubag,” matod ni Sarah, nagpanuigon ug 21, “ang kakapoy dili-maantos.”
Kasakit sa Emosyon
Sumala sa 61-anyos nga Setsuko, sa Japan, ang pagpakigbisog adlaw-adlaw sa sugmatsugmat nga pagsakit “makapaugtas” usab. Aw, ang pagsulay lamang sa pagkupot sa lapis o sa telepono mahimong malisod! Si Kazumi, nagpanuigon ug 47, mimulo: “Bisan ang ordinaryong mga butang nga mahimo sa usa ka bata dili na nako mahimo.” Ang 60-anyos nga Janice, kinsa dili na makadugay pagtindog o paglakaw, nag-ingon: “Makapaluya kini sa buot tungod kay dili na nako mahimo ang akong mahimo kaniadto.”
Ang maong mga limitasyon makapahinabog kahigawad ug negatibong mga pagbati bahin sa kaugalingon. Si Gaku, nagpanuigon ug 27, maoy usa sa mga Saksi ni Jehova ug nag-ingon: “Tungod kay dili na makaarang sa pagpakig-ambit sa bug-os sa buluhatong pag-ebanghelyo o sa pagtuman sa mga asaynment sa kongregasyon, akong gibati nga wala nay bili ang akong pagkatawo.” Si Francesca, kinsa nakigbisog sa artraytis sukad sa pangedarong duha ka tuig, naghisgot nga siya “gisuyop nga palalom pa nganha sa lilo sa kawalay-paglaom.” Ang maong kawalay-paglaom mahimong adunay grabeng mga epekto sa espirituwalidad. Si Joyce, usa ka Saksi nga taga-Habagatang Aprika, miangkon nga nagsugod siya pagpalta sa Kristohanong mga tigom. “Dili gayod ako makaharong ni bisan kinsa,” siya misaysay.
Ang usa nga nag-antos sa artraytis nabalaka usab tingali pag-ayo bahin sa umaabot—nahadlok nga mahimong dili-makalihoklihok ug magsalig sa uban, nahadlok nga walay mag-atiman kaniya, nahadlok nga matumba ug mabaliag mga bukog, nahadlok nga dili makatagana sa panginahanglan sa iyang pamilya. Si Yoko, nga nagpanuigon ug 52, miangkon: “Sa dihang makita nako nga nahiwi ang mga parte sa akong lawas, mahadlok ko nga modaghan kini.”
Ang mga membro sa pamilya usab mahimong mag-antos sa kasakit sa emosyon, nga nag-atubang adlaw-adlaw sa pag-antos sa ilang minahal. Ang ubang mga magtiayon makasinati pa gani ug grabeng kapit-os sa kaminyoon. Usa ka babaye sa Inglaterra, nga ginganlag Denise, nag-ingon: “Human sa 15 ka tuig nga kaminyoon, ang akong bana miingon, ‘Di na ko makaagwanta sa imong artraytis!’ Gibiyaan ko niya ug ang among 5-anyos nga anak nga babaye.”
Busa ang artraytis makahatag ug dagkong mga suliran nganha sa nag-antos niini ug sa ilang mga pamilya. Bisan pa niana, daghan ang malamposong nakasagubang niini! Susihon nato kon giunsa kini pagsagubang sa pipila.
Tagda ang Imong mga Limitasyon
Gikinahanglan ang igong pahulay kon ikaw nag-antos sa artraytis; makapamenos kini sa kalapoy. Apan, wala kini magpasabot nga dili na nimo buhaton ang kadaghanang mga kalihokan nga gibuhat nimo kanhi. Si Timothy nag-ingon: “Kinahanglang aktibo ka kanunay aron dili kontrolahon sa artraytis ang imong hunahuna tungod kay kon mahitabo kini, wala ka nay mahimo ug mao na lay bation nimo ang kasakit.” Ang batid sa rayuma nga si William Ginsburg sa Mayo Clinic nag-ingon: “Gamay ra kaayo ang kalainan tali sa paghimog sobra kaayo ug paghimog diyutay kaayo. Usahay ang mga tawo kinahanglang pahinumdoman nga maghinayhinay ug hunahunaon ang ilang sakit.”
Maglakip tingali kini sa pag-usab sa paagi sa paglantaw nimo sa imong mga limitasyon. Si Daphne, nga taga-Habagatang Aprika, nag-ingon: “Kinahanglan akong magmarealistikanhon ug mahibalo nga makahimo gihapon ako sa pipila ka butang; kinahanglan ko lang buhaton kini sa mas hinay nga paagi. Imbes mabalaka o mahigawad, mohimo lang akog diyutay sa usa ka higayon.”
Maayo usab nga masinati sa lainlaing makatabang nga mekanikal nga mga kahimanan nga mahimong mabatonan, tingali hisgotan kini uban sa imong doktor o pisikal nga terapista. Si Keiko nag-ingon: “Gitaoran namo ang among hagdanan ug demotor nga lingkoranan nga magamit sa pagsaka-kanaog. Ang pagliso sa mga kuptanan sa pultahan makapasakit sa akong mga pulso, busa giilisan namo kini. Karon makaabli na ko sa mga pultahan pinaagi sa pagtulod niana ginamit ang akong ulo. Nagtaod mi ug samag-plangka nga mga kuptanan diha sa tanang gripo sa balay aron labing menos duna akoy mabuhatbuhat sa balay.” Ang laing nag-antos sa artraytis nga ginganlag Gail nag-ingon: “Ang akong mga yawi sa awto ug balay gitaod diha sa usa ka taas nga hawiran, aron sayon ra nako kining maliso. Ang akong sudlay ug sepilyo gitaod sa tag-as nga mga hawiran ug mahimong mapasibo sa lainlaing mga anggulo alang sa pagsudlay ug pagsepilyo.”
Pagpaluyo Gikan sa Pamilya—“Usa ka Tuboran sa Kalig-on”
Si Carla, nga taga-Brazil, nag-ingon: “Ang pagpaluyo gikan sa akong bana hinungdanon kaayo. Ang kamatuoran nga giubanan ko niya sa akong pagpangonsulta sa doktor nakahatag kanakog kaisog. Nadiskobrehan namong duha kon sa unsang paagi ang sakit nag-apektar sa akong lawas, kon unsa ang mga simtoma niini, ug kon unsang tambal ang gikinahanglan. Miarang-arang ang akong gibati tungod kay masabtan niya kon unsay akong ginaantos.” Oo, ang mga bana o mga asawa nga nagdawat sa mga limitasyon sa ilang mga kapikas ug kinsa andam nga maedukar bahin sa ilang kahimtang mahimong dakong tuboran sa kalig-on ug pagpaluyo.
Pananglitan, si Bette midawat ug trabaho isip tiglimpiyo sa dihang ang artraytis sa iyang bana nagpamenos sa iyang matrabaho diha sa konstruksiyon. Ang bana ni Kazumi wala lamang mag-atiman kaniya kondili naghimo usab sa buhatbuhaton sa balay nga dili niya mahimo. Dugang pa, gibansay sa iyang bana ang ilang mga anak sa pagbuhat kon unsay ilang mahimo aron makatabang. Miingon si Kazumi: “Ang akong bana maoy usa ka tuboran sa kalig-on. Kon wala ang iyang tabang mograbe pa ang akong kahimtang.”
Usa ka babaye nga ginganlag Carol, nga taga-Australia, naghatag niining maong pasidaan: “Pag-amping nga dili mapuno ang imong eskedyul sa sobra ka daghang kalihokan. Ang mga pagbati sa kakulang sa mahimo dali rang modangat nako kon dili ko makanunot sa paso sa pamilya.” Kon gihatag uban ang tinuod nga pagsabot ug konsiderasyon, ang pagpaluyo sa pamilya mahimong usa ka tuboran sa kalig-on alang sa nag-antos sa artraytis.
Espirituwal nga Tabang
Si Katia miingon: “Sa dihang ang usa ka tawo mag-antos sa usa ka balatian nga sama niini, kombinsido siya nga walay nahibalo sa iyang ginaantos. Tungod niini hinungdanon nga modangop kang Jehova nga Diyos, nga nahibalo nga siya makasabot gayod sa atong pisikal ug emosyonal nga kahimtang. (Salmo 31:7) Ang pagkabaton ug maayong relasyon uban kaniya naghatag kanakog kalinaw sa hunahuna sa pagkinabuhing halos malinawon uban sa akong balatian.” Ang Bibliya haom nga nagtawag kang Jehova nga ‘Diyos sa tanang paghupay, kinsa nagahupay kanato sa tanan natong kasakitan.’—2 Corinto 1:3, 4.
Busa ang pag-ampo mahimong usa ka gamhanang tuboran sa kahupayan alang sa usa nga nag-antos sa sugmatsugmat nga pagsakit. Si Kazumi nag-asoy: “Panahon sa malisod nga mga gabii nga dili ko makatulog tungod sa kasakit, maghilak akong magbubo sa akong kasingkasing kang Jehova, nga mangayo kaniyag kalig-on sa pag-antos sa kasakit ug kaalam sa pag-atubang sa tanan nakong mga kalisdanan. Gitubag gayod ako ni Jehova.” Si Francesca nakasinati usab sa mahigugmaong pagpaluyo sa Diyos. Siya nag-ingon: “Nakita nako ang katumanan sa mga pulong sa Filipos 4:13: ‘Sa tanang butang ako adunay kusog pinaagi kaniya nga naghatag ug gahom kanako.’”
Kasagaran, si Jehova nga Diyos nagtagana ug tabang pinaagi sa Kristohanong kongregasyon. Pananglitan, si Gail naghisgot bahin sa tabang nga iyang nadawat gikan sa iyang espirituwal nga mga igsoong lalaki ug babaye diha sa lokal nga kongregasyon sa mga Saksi ni Jehova. “Ang ilang gugma nakatabang kanako nga dili magmagul-anon,” matod ni Gail. Sa samang diwa, sa dihang gipangutana si Keiko, “Duna ka bay mahunahunaan nga maanindot nga bahin sa imong kinabuhi?,” siya mitubag: “Oo, ang tanang gugma ug simpatiya nga akong nadawat gikan sa matag usa diha sa kongregasyon!”
Diha sa mga kongregasyon sa mga Saksi ni Jehova, ang mga magtatan-aw manguna sa paghatag sa maong tabang. Si Setsuko nag-ingon: “Nalisdan ko sa paghubit kon unsa ka dako ang epekto diha sa usa ka tawo nga nakigbisog sa balatian sa dihang ang mga ansiyano mamati ug mohatag ug kahupayan.” Apan, sumala sa gipahinumdom kanato sa nag-antos ug artraytis nga ginganlag Daniel, “ang atong espirituwal nga mga igsoong lalaki ug babaye makatabang lamang kon tugotan nato sila.” Busa hinungdanon nga ang nag-antos sa artraytis kanunayng makig-uban sa mga isigka-Kristohanon, nga maningkamot gayod sa pagtambong sa mga tigom sa kongregasyon. (Hebreohanon 10:24, 25) Didto makadawat sila ug espirituwal nga pagdasig nga gikinahanglan sa paglahutay.
Matapos ang Pag-antos
Ang nag-antos sa artraytis mapasalamaton sa medikal nga propesyon tungod sa mga kauswagan nga nahimo hangtod karon. Apan, bisan ang kinamaayohang mga pagtambal dili gayod makahatag ug bug-os nga pagkaayo. Sa kataposan, ang nag-antos sa artraytis makakaplag ug dakong kahupayan sa pagdawat sa mga saad sa Diyos sa usa ka bag-ong kalibotan.b (Isaias 33:24; Pinadayag 21:3, 4) Nianang kalibotana ‘ang bakol molukso ingon sa laking osa.’ (Isaias 35:6) Ang artraytis ug ang tanang ubang sakit nga nag-apektar sa katawhan mahanaw sa dayon! Busa si Peter, nga usa ka biktima sa artraytis sa taludtod, nag-ingon: “Makita nako nga adunay katarongan nga molaom.” Ang usa ka Kristohanong babaye nga ginganlag Giuliana miingon usab: “Akong giisip ang matag adlaw nga molabay ingong usa ka kadaogan, usa ka adlaw nga naiban sa alantoson usa pa moabot ang kataposan!” Oo, haduol na ang panahon nga dili lamang matapos ang artraytis kondili matapos usab ang tanang pag-antos!
[Mga footnote]
a Ang ubang mga ngalan giusab.
b Kon buot nimo nga dunay usa sa mga Saksi ni Jehova nga moduaw nimo sa pagsaysay sa mga saad sa Bibliya, kontaka ang lokal nga kongregasyon sa mga Saksi ni Jehova o pagsulat ngadto sa mga magpapatik niining magasina.
[Mga hulagway sa panid 10]
Adunay daghang kahimanan nga makatabang sa nag-antos sa artraytis nga makakinabuhi nga mabungahon
[Hulagway sa panid 12]
Ang mahigugmaong tabang makaplagan diha sa Kristohanong mga tigom