Abot sa Untop nga Panahon!
“ANG pagkaulahing moabot maoy problema nga nahimo nang batasan sa mga pangulo sa ehekutibo,” nagtaho ang USA Today. “Sila ulahi nga moabot sa unom sa 10 ka miting,” kini midugang, nga naghisgot bahin sa usa ka surbi sa 2,700 ka pangulo sa ehekutibo.
Diha sa kalibotan sa komersiyo, ang pag-abot nga ulahi giisip nga labaw pa kay sa pagpakitag dili-maayong pamatasan. Usa ka pagtuon sa 81,000 ka aplikante sa trabaho miingon: “Ang nawalang mga oras tungod sa pagkaulahing moabot ug way-pananghid nga pagpalta sa trabaho maoy usa ka pangunang hinungdan sa dakong pagkaalkansi sa negosyo.” Siyempre, dili lang sa kalibotan sa komersiyo nga nahimong problema ang pagkaulahing moabot. Usa ka surbi sa mga prinsipal sa hayskul ang nagbutyag nga “ang pagkaulahing moabot sa mga estudyante mao ang panguna ug balikbalik nga problema sa pagdisiplina.”
Buot sa atong Maglalalang nga kita magmapanumbalingon sa panahon. Gibuhat niya “ang duha ka dagkong banwag”—ang adlaw ug ang bulan—sa pagtabang kanato sa pagsukod sa panahon. (Genesis 1:14-16) Karong adlawa, ang modernong mga orasan motugot kanato sa pagsukod sa atong panahon sa mga minuto ug mga segundo. Apan, bisan pa niining maong teknolohiya, kadaghanan kanato duna gihapoy problema sa pag-abot sa untop nga panahon—sa pagtrabaho, pag-eskuyla, o ubang importanteng mga kasabotan.
Problema ba gayod ang kakulang ug panahon? Tinuod, ang atong trabaho ug pamilya nakakuha ug dako kaayo sa atong panahon. Bisan pa niana, usa ka may-trabahong inahan nga ginganlag Wanda Rosseland miingon: “Mihunong ako sa pagbagulbol bahin sa kakulang ug panahon sa dihang naamgohan ko nga kitang tanan adunay 24 oras sa usa ka adlaw. Gipamalandong ko kana ug nakahinapos nga sa atong modernong kalibotan, dili kay gamay ra kaayo kitag panahon, kondili daghan ra kaayo kitag gikalingahan.”
Tagda usab si Renee,a nga inahan sa lima ka anak, kinsa usa sa mga Saksi ni Jehova. Siya nahinumdom: “Sa dihang gagmay pa ang akong mga anak, ang pag-andam kanila alang sa tunghaan ug sa Kristohanong mga tigom lisod kaayo. Bisan pa niana, wala akoy problema sa pag-abot sa untop nga panahon. Apan karon nga dagko na silang tanan, naugmad nako ang dili maayong batasan sa pag-abot nga ulahi.” Aduna ka ba usab niining dili maayong batasan? Kon mao, posibleng magbag-o! Aniay pipila ka butang nga imong mahimo.
● HUNAHUNAA ANG MGA SANGPOTANAN. Ang kanunayng pag-abot nga ulahi daw gamay ra nga butang. Apan tagda ang mga pulong sa Bibliya: “Ang patayng mga langaw mao ang magpalang-og ug magpabulabula sa lana sa tighimog pahumot. Mao man usab ang mahimo sa diyutay nga kabuang ngadto sa usa kinsa bililhon sa kaalam ug sa himaya.” (Ecclesiastes 10:1) Oo, ang “diyutay nga kabuang” sama nianang pagkawalay-konsiderasyon sa uban makadaot sa imong dungog uban sa usa ka magtutudlo o amo.
Samtang nagtungha sa usa ka kolehiyo sa ilang dapit, usa ka babayeng ginganlag Marie nakamatikod nga ang uban niyang mga klasmet “dili magpakabana sa oras,” nga kasagarang moabot sa klase nga ulahi. “Apan wala magdugay, kinahanglan silang magbag-o,” siya nahinumdom. “Duha sa mga propesor ang estrikto kaayo sa oras. Busa kon adunay estudyante nga maulahi lang ug pipila ka minutos, markahan sila nga mipalta sa klase. Ug adunay gitakdang gidaghanon sa pagpalta nga moresulta ug hagbong nga grado.”
Ang kanunayng pag-abot nga ulahi makadaot usab sa imong dungog uban sa imong mga higala ug mga isigkaingon. Usa ka edad-edarang lalaki nga ginganlag Joseph ang nahinumdom sa usa ka isigka-Kristohanon nga iyang nailhan daghang tuig na ang milabay. Bisan tuod kining tawhana gitahod tungod sa iyang mga katakos ingong magtutudlo, siya adunay makauulawng kahuyangan. “Kanunay siyang ulahi nga moabot,” nahinumdom si Joseph. “Ulahi gayod siya sa tanang panahon! Ug morag wala ra siya mabalaka niana. Ang mga tawo mangomedya bahin sa iyang kanunayng pag-abot nga ulahi.” Ang mga tawo ba nagsugod na sa paglantaw kanimo ingong usa nga kanunayng ulahi? Kon mao, lagmit nga dili na nila mamatikdan ang imong maayong mga kinaiya.
● KONSIDERAHA ANG UBAN. Ang pag-abot nga ulahi bastos ug makabalda sa uban. Ug kini mohatag ug impresyon nga gibati nimong labaw ka sa uban. Nagsaysay kon nganong daghang ehekutibo sa negosyo maulahi sa pag-abot sa mga miting, usa ka negosyante miangkon: “Ang kadaghanan namo mga hambogiro lang.” Sa kasukwahi, ang mga Kristohanon nagtamod sa uban ingong mas labaw kay sa ilang kaugalingon. (Filipos 2:3) Gipadapat usab nila ang Bulawanong Lagda ug nagtagad sa uban sa paagi nga gusto nila nga sila pagatagdon. (Mateo 7:12) Dili ba maglagot ka kon maghulat ka pa sa uban? Nan, ayaw sila pahulata.
● PAGTUON SA PAGBAHINBAHIN SA ORAS. Kanunay ka bang magpaunya-unya ug human niana magdalidali sa kataposang gutlo? Gipasobrahan ba nimo ang imong eskedyul, nga naningkamot nga makahimo ug daghan kaayong butang sa mubo kaayong panahon? Ang prinsipyo sa Ecclesiastes 3:1 makatabang: “Adunay tinudlong panahon alang sa tanang butang.” Ang pagbaton ug “tinudlong panahon” sa paghimo sa mga butang magtugot nimo sa paghimo niana sa organisadong paagi.
Una, ilista ang tanang butang nga kinahanglan nimong buhaton. Dayon, sunda ang prinsipyo sa Filipos 1:10: ‘Tinoa ang mas hinungdanong mga butang.’ Oo, unaha ang mas hinungdanong mga butang. Unsa man ang kinahanglang himoon dayon? Unsang mga butang nga mahimo rang himoon sa ulahi? Sa kataposan, kalkulaha ang panahon nga gikinahanglan nimo aron sa pagtapos niana ug kon kanus-a nimo kana mahimo. Magmarealistiko, ug likayi ang pag-eskedyul ug sobra ka daghan sa gamay ra kaayo nga panahon.
Usa ka babaye nga ginganlag Dorothy nag-ingon nga nakakat-on siya sa pag-abot sa untop nga panahon tungod sa iyang mga ginikanan. Siya misaysay: “Kon kinahanglan kaming makaabot sa Kristohanong mga tigom sa alas 7:30 s.g., paandamon na kami ni Mama usa ka oras ug 45 minutos una pa niana. Kinahanglang maglugway kami ug panahon alang sa panihapon, paghugas sa mga plato, pag-ilis, ug pagdrayb padulong sa tigomanan. Nabatasan na namo ang pag-abot sa untop nga panahon.” Usahay makatabang ang paghatag ug lugway nga panahon alang sa wala-damhang mga hitabo. Si Dorothy nahinumdom: “Di pa dugay, kinahanglang isakay ko ang pipila ka tawo aron madala sa tigom. Sa akong pagpadulong, nahiyos ang akong ligid. Gipaayo pa nako kini ug may panahon gihapon sa pagkuha kanila. Abi god nimo, maghatag gayod ako ug lugway nga panahon alang sa pagkaaberiya sa kotse o grabeng trapiko.”
● PANGAYOG MGA SUGYOT GIKAN SA UBAN. Ang Bibliya nag-ingon sa Proverbio 27:17: “Pinaagi sa puthaw, ang puthaw mapahait. Mao man usab ang usa ka tawo makapahait sa nawong sa laing tawo.” Nahiuyon niana nga prinsipyo, pakigsulti sa uban nga adunay sama nimog kahimtang—apan kanunayng untop nga moabot alang sa bisan unsang kalihokan. Kasagaran, aduna silay daghang mapuslanong mga sugyot.
Si Renee, nga gikutlo ganiha, determinado sa pag-usab sa iyang batasan sa pagkaulahing moabot. Siya miingon: “Karon nakadesisyon ako nga magbag-o niining bahina. Bisan tuod dili kini sayon, ako miuswag ug diyutay.” Ikaw usab makabag-o. Uban sa hustong tinamdan sa hunahuna ug pagpaningkamot, makat-onan mo ang pag-abot sa untop nga panahon!
[Footnote]
a Ang ubang ngalan giilisan.
[Mga hulagway sa panid 24]
Ang kanunayng pag-abot nga ulahi makahatag ug dili-maayong impresyon sa mga amo ug pagpakitag kawalay-konsiderasyon sa uban
[Hulagway sa panid 25]
Ang maayong pag-organisar sa imong kalihokan makatabang nimo sa paglikay sa pag-usik ug panahon