Pagkauntop sa Panahon ug Ikaw
ANG usa ka Kristohanong magtatan-aw sa usa ka kongregasyon sa Habagatang Amerika adunay daghang maayong mga hiyas. Apan ang iyang suod nga mga higala matiawong nagtawag kaniyang Armageddon. Ngano? “Kami nahibalo nga siya moabot,” sila miingon, “apan ang Diyos lamang ang nasayod kon kanus-a!”
Oo, ang kautop sa panahon—o ang kakulang niana—dako ug kalabotan sa reputasyon sa usa ka tawo. Giilustrar kini sa maalamong Haring Solomon niining paagiha: “Ang langaw nga patay makapabaho sa lana sa magbubuhat ug agwa. Mao man usab ang diyutayng binuang modaog sa kaalam ug kadungganan.” (Ecclesiastes 10:1) Ang usa ka Kristohanon tingali adunay daghang maayong mga hiyas, apan iyang mabulingan ang iyang maayong ngalan kon siya dili maalinggaton sa panahon.
“Ang mga tawo nga moabot sa untop nga panahon makahatag kanako ug pagsalig,” miingon ang usa ka magtatan-aw. “Silang klaseha sa mga tawo ang gusto kong ikauban sa trabaho.” Sila usab giapresyar diha sa kalibotan sa negosyo. “Abot sa trabaho nga untop sa panahon; tambong sa mga tigom sa tukmang oras; ihatag ang taho sa eksaktong panahon,” mitambag ang Emily Post’s Etiquette. Sa susama, ang The New Etiquette (1987) miingon nga, sa katibuk-an, “ang ulahi nga moabot maoy walay batasang moabot.” Dayon ang mga awtor midugang: “Ang relihiyosong mga serbisyo usab maoy dili-tukmang okasyon sa pag-abot nga ulahi.”
Kitang tanan moapresyar kon ang uban moabot sa untop nga panahon. Dayag nga mao kanay pagbati ni apostol Pablo, kay siya misulat ngadto sa mga Kristohanon sa Colosas: “Ako anaa uban kaninyo sa espiritu, nga nagakalipay sa pagtan-aw sa inyong pagkahusay.” (Colosas 2:5) Ug sa pagkatinuod kita adunay samang mga sentimento ni Haring David mahitungod sa mga saad ni Jehova sa dihang siya misulat diha sa Salmo: “O Diyos ko, ayaw paglangan.”—Salmo 40:17; 70:5.
“Magmaawaton sa Diyos”
Sa pagkatinuod, si Jehova dili gayod maulahi. Siya dalayegon sa iyang pagkamaalinggaton sa panahon. Kini gipakita sa tanang mga buhat niya sa paglalang. Gikan sa walay kinutobang uniberso ngadto sa pinakagamay nga buhing mga linalang, ang tanan kanila nagaobra ingon sa daw gimandoan sa usa ka dili makitang orasan. Pananglitan, ang usa ka matang sa liryo sa dagat nga duol sa Hapon mopagawas ug mga binhi kas-a sa usa ka tuig sa Oktubre sa mga alas tres sa hapon sa adlaw sa unang pag-subang sa bulan o sa udtong kating. Inigtinghunlak orasan sa gagmayng grunion ang iyang siklo sa pagsanay sulod sa pipila ka minuto sa pagtaob sa baybayon sa California.
Ang panimpo ni Jehova untop usab kaayo kon bahin sa pagtuman sa iyang saad. Pananglitan, atong mabasa sa Exodo 12:41 nga “nahitabo sa kataposan sa upat ka gatos ug katloan ka tuig, ug nahitabo nga bisan niini mismong adlawa ang tanang mga panon ni Jehova migula gikan sa yuta sa Ehipto.” Busa gituman ni Jehova ang saad nga iyang gihimo sa mga kasiglohang miagi kang Abram.—Genesis 15:13-16; Galacia 3:17.a
Gipadala ni Jehova ang iyang Anak, ang Mesiyas, nganhi sa kalibotan sa eksatong panahon nga gitagna pinaagi sa propetang Daniel kapin sa lima ka siglo kanhi, aron nga siya “mamatay alang sa dili diyosnong mga tawo sa tinudlong panahon.” (Roma 5:6; Daniel 9:25) Mahitungod sa kataposan niining sistema sa mga butang, ang Bibliya nagpaila nga si Jehova nahibalo sa “maong adlaw ug takna.” (Mateo 24:36) Siya dili maglangan. Tin-aw, ang panig-ingnan ni Jehova sa pagkauntop sa panahon takos nga atong sundon.—Efeso 5:1.
“Sa Ilang Tinudlong Panahon”
Si Jehova nagalaom kanunay nga ang iyang mga alagad magmaalinggaton sa panahon, ilabina kon bahin sa iyang pagsimba. Ang “adlaw-adlawng iskedyol” gisunod sa dihang ang mga Israelinhon nagtanyag ug mga halad. Si Jehova nagsugo kanila: ‘Kinahanglang magbantay kamo sa pagtanyag kanako sa akong mga halad . . . sa ilang tinudlong mga panahon.’ Gihatagan usab niya si Moises niining instruksiyona bahin sa mga tigom: “Kinahanglang tumanon sa tibuok katilingban ang ilang alatubangon sa natudlong panahon.”—Levitico 23:37; Numeros 10:3; 28:2.
Sa ulahi, gibantayan sa mga Hudiyo “ang takna sa paghalad ug insenso.” (Lucas 1:10) “Ang takna sa pag-ampo, sa alas nuybe,” gibantayan sa mga Hudiyo ug sa uban. (Buhat 3:1; 10:3, 4, 30) Ug bahin sa Kristohanong mga tigom, si Pablo misulat: “Ang tanang mga butang kinahanglang pagahimoon nga maligdong ug mahusay.”—1 Corinto 14:40.
Unsay gikinahanglan niini alang sa mga Israelinhon ug sa unang mga Kristohanon? Nga sila kinahanglang untop sa panahon sa ilang pagtuman sa mga alatubagon, ilabina kon bahin sa ilang pagsimba. Walay katarongan sa paghunahuna nga si Jehova dili magdahom nga magmauntop sa panahon ang iyang mga alagad karong adlawa.
Kon Nganong Nalisdan ang Uban
Ang tinamdan bahin sa panahon dakog kalainan sa usa ka bahin sa kalibotan ngadto sa lain. Ang usa ka misyonaryo mitaho nga diha sa gamayng lungsod sa Habagatang Amerika, ang iyang asawa usahay mao lamang ang mamiminaw sa dihang iyang sugdan ang pangbukas nga awit sa pagsugod sa Kristohanong tigom. Apan sa dihang iyang gipahibalo ang panapos nga awit, 70 ka tawo ang presente didto. Sa laing bahin, diha sa usa ka nasod sa Kasadpang Uropa, duolan sa usa ka libo ka tawo ang gipangutana: “Kon ikaw dapiton alang sa panihapon sa alas 7:00 s.g., ikaw ba moabot sa singko o diyes minutos nga sayo, o sa singko o diyes minutos nga ulahi, o sa untop nga oras?” Ang kadaghanan mitubag nga “ang pagpakitag maayong pamatasan nagkinahanglan ug higpit nga pagtahod sa tig-abiabi ug sa pag-abot sa eksaktong minuto.”
Bisan pa, ang pagkauntop sa panahon maoy labaw pa kay sa kagustohan sa rehiyon. Kini maoy usa ka batasan, sama nga ang kahinlo, kahapsay, o kamatinahoron maoy batasan. Siyempre, kita wala matawo nga aduna na nianang mga batasana; kinahanglang atong ugmaron sila. Kon ikaw gitudloan sa bata pa sa pagkauntop sa panahon, usa kana ka panalangin. Apan daghan nagagikan sa mga pamilya ug mga palibot nga wala kaayoy giapas nga alatubangon ug kulang sa pagtagad sa pakigkoordinar sa kaugalingon duyog sa mga mga paningkamot sa uban. Diha lamang sa pagkahimong bahin sa Kristohanong kongregasyon ug pakigbahin sa mga tigom ug sa ministeryo sa publiko nga ang panginahanglan sa kauntop sa panahon nahimong kamatuoran kanila. Tingali sila malisdan sa pagtul-id sa batasan sa pagkalangay-langayan nga nakat-onan sa sayo nga kinabuhi. Bisan pa niana, ang gugma kang Jehova nga Diyos ug ang gugma sa imong silingan motukmod sa usa nga magbag-o. Apan, nganong maghimog kausaban?
Nganong Magmauntop sa Panahon?
“Mahal ba nimo ang kinabuhi?” kas-a nangutana si Benjamin Franklin. “Nan ayaw pag-usiki ang panahon, kay mao kanay butang bililhon sa kinabuhi.” Kitang tanan nagaila sa kamatuoran nianang pulonga. Ang sama kahinungdanon sa mga Kristohanon, hinunoa, mao ang dili pag-usik sa panahon sa ubang mga tawo. “Ang ulahi nga moabot,” miingon ang usa ka misyonaryo, “daw nagapadayag sa iyang lihok, ‘Ang akong panahon mas bililhon kay sa imo, busa maghulat ka hangtod nga ako andam na.’” Ang tawo nga dili untop sa panahon mopatim-aw nga dili lamang dili-organisado ug dili-kasaligan kondili may pagkahambogiro usab ug walay-konsiderasyon. Ang matuod nga mga Kristohanon buot nga “mobuhat dili sa tuyo sa pagpakig-away o sa pagpagarbo, apan, uban sa pagpaubos nga nagaisip sa uban mas maayo pa kay kanimo.”—Filipos 2:3.
Ang uban tingali mobati nga dili sila gusto nga ang ilang kinabuhi kontrolahon sa orasan, nga ang matag lihok gimandoan niana. Apan, ang pagkauntop sa panahon dili usa ka yanong butang nga ginakontrolar sa orasan. Kini maoy usa ka butang may kalabotan sa pagkamaikagon sa intereses ug sa kaayohan sa ubang mga tawo, “nagatagad dili lamang sa kaugalingong intereses, kondili sa kaugalingong interes usab sa uban.”—Filipos 2:4.
Palandonga, pananglitan, ang tambag sa Bibliya: “Pagdinawatay kamo sa usa ug usa, maingon nga si Kristo usab nagadawat kanato.” (Roma 15:7) Sa usa ka sukod nga kini ikapadapat sa literal nga mga pangomosta, dayag nga mas lisod kining buhaton kon ang usa naanad na nga ulahing moabot sa mga tigom. Pinaagi sa pag-abot ug sayo alang sa mga tigom, ikaw makaamot sa pagkamahigugmaon, pagkamahigalaon, ug sa madinawatong espiritu sa mao nga tigom sa mas dako nga sukod. Ug ang mga kaayohan sa pagkatinuod mabatonan sa duha ka paagi. Ang pag-abot ug sayo makaarang kanimo sa pagduyog sa pangbukas nga awit ug pag-ampo—usa ka hinungdanong bahin sa pagsimba sa nahiusang kongregasyon. Ang pagkadungog sa tema o ulohan nga gipahayag motabang kanimo nga mas makasunod sa kahan-ayan sa programa.
Ang pagkauntop sa panahon sa imong bahin makaarang sa uban sa pakigkoordinar sa ilang mga paningkamot, ug dako ang mahimo ingong resulta. Sa dihang giatake ang siyudad sa Ai, gipadala ni Josue ang bahin sa iyang kasundalohan sa paglaang sa kaaway sa pagpalayo sa siyudad samtang gisulong sa nahibilin sa iyang kasundalohan ang siyudad. Unya, sa labing hinungdanong yugto, si Josue mihatag ug signal. Ang iyang kasundalohan “dihadiha midagan sa dihang iyang giisa ang iyang kamot,” ug ang siyudad napukan atubangan kanila. Mahanduraw ba nimo kon unsay nahitabo kon sila wala pa molihok nga untop sa panahon?—Josue 8:6-8, 18, 19.
Ang Kristohanong mga ministro karong adlawa adunay daghang katarongan nga magmaalinggaton sa panahon. Ang pagkig-ambit sa pagsangyaw sa Gingharian sa uban, pag-ensayo sa mga bahin sa asembliya ug sa mga tigom, bisan ang paglimpiyo sa Kingdom Hall, tanan nagkinahanglan nga atong ipaangay ang atong kalihokan sa uban. Pinaagi pagkauntop sa panahon, daghan ang atong mahimo. Kini tinuod bisan sa yanong pagtaho sa atong kalihokan sa pagsangyaw inigkatapos sa bulan. Kon ang matag usa mokooperar sa pagbuhat sa ingon sa hustong panahon, nan ang tukma ug makapadasig nga kongregasyon ug ang tibuok yutang mga taho matigom.
Ang pagkauntop sa panahon usab naglakip sa pagtuman sa mga alatubangon ug sa pag-apas sa mga kasabotan, diin daghan sa matag adlaw. Ang uban hinungdanon, ang uban dili kaayo. Ang imong kasal, pananglitan, kinahanglang magsugod sa napiling oras. Tingali gusto ka nga lutoon ang imong itlog sa taas-taas nga minutos. Bisan unsa kana, ang tawo nga maalinggaton sa kauntop sa panahon dili magdalidali gikan sa usa ka butang ngadto sa lain, nga maulahi sa tanang butang. Hinunoa, siya kalmado ug organisado. Siya daghag mahimo tungod kay iyang planohong daan niya ang iyang adlaw ug mosugod sa untop nga panahon o kaha mas sayo.
Sa pagkamatuod, adunay daghang katarongan kon nganong ang mga Kristohanon magmaalinggaton sa panahon. Labaw sa tanan, kini usa ka paagi nga mapasundayag ang atong dili-mahakogong gugma alang sa atong kaubang mga Kristohanon ug sa atong pagtahod sa teokratikanhong kahikayan alang sa matuod nga pagsimba.
Apan, sa unsang paagi maugmad ang batasan sa pagkauntop sa panahon?
‘Sayra ang Tinudlong mga Panahon’
“Bisan ang talabong . . . nahibalo pag-ayo sa iyang tinudlong mga panahon” sa paglalin, ug ang hulmigas “nag-andam sa iyang pagkaon sa ting-init” aron andam alang sa tingtugnaw, nagaingon ang Bibliya. (Jeremias 8:7; Proverbio 6:8) Mao kini ang sekreto sa pagkauntop sa panahon ug sa pagtapos pagbuhat sa mga butang.
Kita usab kinahanglang ‘mahibalo sa atong tinudlong mga panahon.’ Samtang dili higpit o panatiko, kita kinahanglang magmaalinggaton sa panahon. Kita kinahanglang mahibalo dili lamang kon unsay atong buhaton apan kon kanus-a usab nato buhaton kana. Angay natong batasanon ang paghunahuna nga abante, nagagahin ug lugway sa panahon alang sa posibleng pagkalangan, ug andam sa pag-undang sa buhat nga giatiman alang sa mas hinungdanong butang, sama sa atong mga tigom, pag-alagad sa kanataran, ug sa ubang teokratikanhong kalihokan.
Niining bahina, ang kooperasyon sa pamilya gikinahanglan. Naobserbahan nga pasagdan lang sa amahan ang asawa aron maandam ang pamilya. Unya siya mogawas sa pultahang mag-inusara, nga manawag, “Pagdali, o maulahi ka na!” Si Jacob dili ingon niana; siya sa pagkamatinabangon “mitindog dala ang iyang mga anak ug iyang mga asawa sakay sa mga kamelyo” sa dihang panahon na nga mogikan.—Genesis 31:17.
Nan, sa unsang paagi ang amahan makatabang sa iyang pamilya? Ang mga anak matudloan sa paggahin ug panahon sa pagpangandam alang sa hinungdanong mga butang inay kay andamon ang tanang butang sa kataposang gutlo. Sila matabangan nga maugmad ang pagbati sa responsabilidad ug garbo sa pagbuhat sa mga butang sa untop nga panahon. Ingong usa ka pamilya, palandonga ang mga panig-ingnan sa Bibliya nga nagpakita sa bili sa pagkahimong andam ug sa kauntop sa panahon. (Genesis 19:16; Exodo 12:11; Lucas 17:31) Tingali ang labing maayo o labing epektibong pagtulon-an mao ang paghatag ug hustong panig-ingnan sa ginikanan.
Ang Kristohanong mga magtatan-aw makatabang usab sa kongregasyon pinaagi sa paghatag ug hustong sumbanan. Sila dili matudlo kon dili pa sila “mahapsay.” (1 Timoteo 3:2) Ang ubang mga brader ug mga sister tingali untop sa panahon kon sila mahibalo nga ang mga ansiano atua na didto sa pagkomosta kanila ug sa pagpanguna. Busa ang masingkamotong mga magtatan-aw manlimbasog nga sayong moabot sa Kingdom Hall sa pagtabang sa kongregasyon. Ang ministeryal nga mga alagad nga moabot ug sayo sa pagpangomosta sa ilang mga igsoon ug sa pag-alagad sa ilang mga panginahanglan gipabilhan ug dako.
Siyempre, aron mahimong untop sa panahon nagkinahanglag pagpugong sa kaugalingon ug disiplina. Dili, dili alang sa tinguha sa pagkab-ot sa kauntop sama sa sundalo, kondili tungod sa gugma alang sa atong kaubang mga Kristohanon ug pagtahod alang sa teokratikanhong kahapsay. Kini maoy bahin sa bag-ong personalidad nga atong gipaningkamotang isul-ob. (Colosas 3:10, 12) Labaw sa tanan, kita gustong mahisama sa atong langitnong Amahan, si Jehova nga Diyos, nga nagtudlo kanato nga “adunay tinudlong panahon alang sa tanang butang.”—Ecclesiastes 3:1.
[Footnote]
a Alang sa detalyadong paghisgot niining tagnaa, tan-awa ang Insight on the Scriptures, Tomo 1, mga panid 460-1 ug 776-7.