Bawtismohanan—Hilom nga Saksi sa Usa ka Nagkawalang Kostumbre

Bawtismohanan—Hilom nga Saksi sa Usa ka Nagkawalang Kostumbre

TINAMPO SA MAGSUSULAT SA PAGMATA! SA PRANSIYA

“GIBAWTISMOHAN Pinaagi sa Pagtuslob sa Tubig Diha sa Katedral,” nagkanayon ang ulohang balita sa usa ka mantalaang Pranses niadtong 2001. Apan, ang hulagway sa artikulo nagpakitag usa ka tawo nga nakabig sa Katolisismo nga nagtindog diha sa dakong pool nga kutob sa tuhod ang tubig ug siya gibuboag tubig diha sa ulo sa usa ka obispong Katoliko. Kini nga bawtismo, nga ginahimo diha sa daghang dapit sa kalibotan, nagpakita sa kiling sa Katoliko sukad sa Ikaduhang Konsilyo sa Batikano sa pagbawtismo ug mga nakabig pinaagi sa dili bug-os nga pagtuslob sa tubig. Ang mga pangutana motungha: Sanglit ang kadaghanang Katoliko bunyagan man nga masuso pa pinaagig pagwisik ug tubig, unsang matanga sa bawtismo ang katugbang sa sulondan nga gihatag ni Juan Bawtista ug sa mga apostoles ni Jesus? Unsa ang hustong paagi sa pagbawtismo sa mga Kristohanon karon? Ang kasaysayan bahin sa mga bawtismohanan makatabang sa pagtubag nianang mga pangutanaha.a

Sinugdanan ug Kahulogan sa Bawtismo

Sa sinugdanan, ang mga Kristohanon bawtismohan pinaagig bug-os nga pagtuslob. Gipamatud-an sa asoy sa Bibliya bahin sa opisyal nga taga-Etiopia nga gibawtismohan ni Felipe nga ang bawtismo maoy bug-os nga pagtuslob diha sa tubig. Sa dihang iyang nahibaloan kon kinsa si Kristo, ang opisyal, kay nakakita ug linaw, miingon: “Unsa may nakababag kanako sa pagpatuslob diha sa tubig?” (Buhat 8:26-39, The Emphatic Diaglott) Ang Gregong pulong alang sa “pagpatuslob” maoy ba·ptiʹzo, nga gikan niini gikuha ang pulong nga “bawtismo.” Kini nagpasabot ug bug-os nga pagtuslob diha sa tubig. Gani ang pagbawtismo gipakasama sa paglubong. (Roma 6:4; Colosas 2:12) Makaiikag nga daghang Pranses nga mga maghuhubad sa Bibliya (pananglitan, si Chouraqui ug Pernot) nagtawag kang Juan Bawtista nga Juan nga Tigtuslob.

Sa nagsugod pa ang Kristiyanidad, ang bug-os nga pagtuslob ginahimo bisan diin nga dunay igong tubig—ma-suba man, ma-dagat, o pribadong mga kaligoanan. Apan sa nagkadaghan ang mga nakabig, may mga bawtismohanang gipanukod diha sa daghang dapit sa imperyo sa Roma, gikan sa Dalmacia ngadto sa Palestina ug gikan sa Gresya ngadto sa Ehipto. Usa sa labing karaang mga bawtismohanan nga nakalotan sukad mao kanang anaa sa Sirya, sa tampi sa Subang Euprates, ug natukod niadtong mga 230 K.P.

Sa dihang ang Kristiyanong tinuohan giila ingong relihiyon sa Imperyo sa Roma sa ikaupat nga siglo K.P., milyon-milyon ang nangahimong mga Kristiyano ug kinahanglang bawtismohan. Busa nanukod silag mga bawtismohanan sa daghang dapit. Pag-abot sa ikaunom nga siglo, mga 25 ka bawtismohanan na ang natukod diha sa Roma, apil na kanang anaa sa basilika sa San Juan de Letran. Sa Gaul ang matag diosesis posibleng dunay kaugalingong bawtismohanan. Ang gidaghanon niini moabot ug mga 150, sumala pa sa usa ka reperensiya. Tingali may gatosan niini diha sa mga probinsiya, nga nahimutang duol sa mga kapilya, lubnganan, o mga monasteryo.

Porma sa Bawtismohanan ug Kon Diin Gikan ang Tubig Niini

Ang mga bawtismohanan kasagarang linginon ug porma o daghag kanto, nga gitukod ingong linain ug bulag nga bilding o sumpay sa simbahan. Nakita diha sa mga nakalotan nga gagmay kining mga tinukod (sagad dili moabot ug 2,000 piye kuwadrado) apan gidayandayanan ug nindot nga mga haligi, marmol, mga disenyo, ug mga dibuho, nga naglarawan sa mga asoy sa Bibliya. Ang ubang mga bawtismohanan, sama nianang sa Mariana, Corsica, dunay nindot kaayong atop-atop ibabaw sa pool. Ang pulong nga bawtismohanan nagtumong usab sa pool, nga mahimong kuwadrado o linginog porma, pormag itlog o krus, ug unom o walog kanto. Ang gilapdon ug giladmon niini nagpakita nga ang unang mga bawtismohanan gidisenyo para sa mga hamtong. Kini may gidak-on nga igong makasulod ang duha ka tawo. Pananglitan, sa Lyon, sa sidlakang bahin sa sentro sa Pransiya, ang gilapdon sa pool maoy diyes piye. Daghang bawtismohanan dunay mga hagdanan—kasagaran pito ka ang-ang—pakanaog ngadto sa tubig.

Gikabalak-an sa mga tigdisenyo kon asa magkuha ug tubig alang niini. Daghang bawtismohanan gitukod duol sa tuong o sa kagun-oban sa mga kaligoanan nga init ang tubig, sama nianang sa Nice, habagatang Pransiya. Ang tubig gipaagi diha sa mga tubo. Usahay hakoton ang tubig-ulan gikan sa duol nga pondohanag tubig.

Ang St. John Baptistery sa Poitiers, sa kasadpang Pransiya, nga gitukod sa mga 350 K.P., maoy maayong pananglitan sa kon unsay porma sa bawtismohanan sa mga Kristiyano sa ikaupat nga siglo. Diha sa rektanggulo ug pormang lawak nga bawtismohanan nga gilibotan ug daghan pang mga lawak, nahimutang ang dako nga walog kanto nga pool nga may hagdanan nga tulo ug ang-ang. Ang pool may giladmon nga upat ka piye ug tunga ug may gilapdon nga pito ka piye. Kini konektado sa tulotaytayan nga agosan sa tubig gikan sa duol nga tubod paingon sa siyudad.

Bug-os o Dili Bug-os nga Pagtuslob?

Ang gipangbawtismohan ba dinhi bug-os nga gituslob sa tubig? Ang ubang Katolikong mga historyano nag-ingon nga sa nagsugod pa ang Katolikong relihiyon posible nga ang ilang pagpangbawtismo maoy pagwisik lang o pagbubo ug tubig diha sa ulo. Sila nag-ingon usab nga tres piye ang giladmon sa mga pool ug busa dili igo nga matuslob ang hamtong. Usa ka ensiklopedia sa Katoliko nag-ingon nga sa Poitiers “bisag nagtungtong na ang tigbawtismo [pari] sa ikatulong ang-ang, ang iyang tiil dili pa mabasa.”

Apan, gilarawan bisan diha sa mga dibuho sa ulahing yugto nga ang naandang paagi sa pagpangbawtismo maoy bug-os nga pagtuslob sa tubig, nga ang pagabawtismohan nagtindog diha sa kutob sa dughan o kutob sa liog nga tubig. (Tan-awa ang mga larawan sa ibabaw.) Bug-os ba nga matuslob ang usa ka aberids ug gidak-on nga hamtong sa kutob sa hawak nga tubig? Usa ka libro nag-ingon nga ang pool paagosan ug tubig hangtod sa giladmon nga igong matuslob ang nagluhod o nagpungko nga tawo nga pagabawtismohan.b Si Pierre Jounel, propesor sa mga rituwal sa pagsimba sa Katoliko sa Paris, miingon: Ang pagabawtismohan “magtindog sa kutob hawak nga tubig. Iduso sa pari o diakono ang ulo sa pagabawtismohan diha sa tubig aron bug-os siya nga matuslob.”

Anam-anam nga Gipagamyan

Sa ngadto-ngadto, ang simpleng seremonya sa pagbawtismo panahon sa mga apostoles gihimong komplikado nga rituwal, nga duna pay espesyal nga mga sinina ug mga pagwara-wara, mga orasyon sa pag-abog sa daotang mga espiritu, pagbendita sa tubig, pagsumay-sumay sa mga pangadyeon, ug mga pagdihog. Ang dili bug-os nga pagtuslob gisunod sa ubang dapit. Ang mga bawtismohanan nga mga pool gipagamyan, ang uban gihimong katunga o mas gamay pa kay sa naandang gilapdon ug giladmon niini. Pananglitan, sa Cazères, habagatang Pransiya, ang orihinal nga 3.5 piye nga giladmong pool nahimo na lang nga mga 1.5 piye nga giladmon sa ikaunom nga siglo. Sa ulahi, sa mga ika-12ng siglo, ang dili bug-os nga pagtuslob gihunong na sa Romano Katoliko ug gipulihan ug pagwisik ug tubig diha sa ulo. Sumala pa sa Pranses nga eskolar nga si Pierre Chaunu, “kaylap nang gihimo ang pagpangbawtismo ug mga bata diha sa mga nasod nga bugnaw ug klima, apan kay luoy man intawon ang masuso nga ituslob sa bugnaw kaayong tubig, kini gihunong.”

Tungod niini, nagkagamay na ang mga bawtismohanan. Sa iyang pagpanukiduki bahin sa pagbawtismo, ang historyano nga si Frédéric Buhler nag-ingon: “Ang arkeolohiya, sinulat nga mga dokumento, ug mga dibuho nagpakita nga ang pagpangbawtismo nausab gikan sa bug-os nga pagtuslob sa tubig sa mga hamtong sa unang mga siglo sa Kristohanong panahon ngadto sa pagwisik ug tubig sa mga masuso, ug sa tunga-tunga niining mga yugtoa, ang mga hamtong dili na bug-os nga ituslob ug ang kabataan bug-os nga ituslob sa tubig.”

Karon ang pagbawtismo pinaagig dili bug-os nga pagtuslob sa tubig daw mao nay ginahimo sa kadaghanan, ug ang mga bawtismohanan karon mas dagko na kay kaniadto. Ug sumala pa nianang gitawag ni Buhler nga pangindahay sa kanhiayng paagi sa pagbawtismo, ang modernong rituwal sa Katoliko nagrekomendar ug bug-os nga pagtuslob sa tubig. Niadto pa nag-ingon ang Bibliya nga ang bug-os nga pagtuslob sa tubig maoy hustong paagi sa pagbawtismo sa mga Kristohanon.

[Mga footnote]

a Ang pulong “bawtismohanan” kasagarang nagpasabot sa simbahan o lawak sa usa ka simbahan, diin diha ginahimo ang mga seremonyas sa pagbawtismo.

b Daghan sa mga Saksi ni Jehova karon nabawtismohan pinaagig bug-os nga pagtuslob diha sa gagmayng mga swimming pool o bisan sa mga bathtub.

[Hulagway sa panid 13]

Ang St. John Baptistery sa Poitiers, Pransiya

[Hulagway sa panid 13]

Gibalik sa kanhing porma ang ikalimang siglong bawtismohanan sa Mariana, sa Corsica

[Credit Line]

[Mga hulagway sa panid 14]

PAGLARAWAN SA BAWTISMO NI KRISTO

Si Jesus nagtindog sa Subang Jordan nga ang tubig kutob sa iyang hawak, ug ang mga manulonda nagdalag tualya nga itrapo sa iyang lawas, ikasiyam nga siglo

[Credit Line]

Si Jesus nagtindog sa Subang Jordan nga ang tubig kutob sa iyang liog. Sa wala, duha ka manulonda nagdalag panapton nga itrapo sa iyang lawas, ika-12ng siglo

[Credit Line]