Ang Giingon sa mga Ginikanan
Daghang ginikanan makaatubang ug laing mga problema sa dihang magtin-edyer na ang ilang anak. Unsaon nimo pagtabang sa imong anak niining yugtoa sa kinabuhi nga makapalibog kaniya ug kanimo? Matikdi kon unsay giingon sa ubang ginikanan sa lainlaing nasod.
MGA KAUSABAN
“Sa bata pa ang akong anak nga lalaki, siya modawat dayon sa akong tambag. Apan sa nagtin-edyer siya, morag wala na siyay pagsalig sa akong awtoridad. Kuwestiyonon niya ang akong isulti ug ang akong paagi sa pagsulti niana.”—Frank, Canada.
“Ang among anak nga lalaki dili na magtingogtingog. Kinahanglan pa namo siyang pangutan-on kon unsay anaa sa iyang hunahuna. Maglisod mi sa pagpatubag kaniya. Abtan pag siyamsiyam kon siya motubag man ugaling.”—Francis, Australia.
“Importante gyod nga magpasensiya. May panahon nga maayo gyong kasab-an ang mga bata, apan ang pagkakalmado ug pagpakigsulti kanila mao ang labing maayong solusyon!”—Felicia, United States.
KOMUNIKASYON
“Usahay ang akong dalagang tin-edyer mangatarongan gyod, ug abi niyag nangita lang kog bikil. Kanunay nako siyang sultihan nga pinangga nako siya, nga dili nako siya kontra, ug nga gusto kong molampos siya!”—Lisa, United States.
“Sa bata pa sila, makigsulti gyod sila nako, ilabina kon mangutana ko kon unsay ilang hunahuna. Karon kinahanglang magmasinabtanon ko ug magpakitag pagtahod kanila. Kana lang ang gikinahanglan aron sila mosulti sa ilang gibati.”—Nan-hi, Korea.
“Dili igo ang pagdili sa mga tin-edyer sa pagbuhat ug pipila ka butang. Sultihan gyod namo sila sa rason ug kinasingkasing nga makigsulti kanila. Aron sila makapahayag kon unsay anaa sa ilang hunahuna, kinahanglang andam kaming mamati sa ilang isulti, bisag makapasuko kana.”—Dalila, Brazil.
“Dili ko mobadlong sa akong anak nga babaye atubangan sa mga tawo.”—Edna, Nigeria.
“Usahay kon makig-estorya ko sa akong anak nga lalaki, malinga ko sa ubang buluhaton sa balay ug dili nako siya mahatagan ug bug-os nga atensiyon. Iya kining namatikdan, ug sa akong hunahuna usa kini sa mga rason kon nganong dili na siya kaayo makig-estorya nako. Kinahanglang mamati gyod ko niya sa dihang mag-estoryahanay mi aron madasig siya sa pagpakigsulti nako.”—Miriam, Mexico.
GUSTONG MAG-INDEPENDENTE
“Magpanuko ko sa paghatag sa akong mga anak nga tin-edyer ug kagawasan, ug awayan namo kini kanunay. Ako kining gipakig-estorya kanila. Akong ipasabot kanila kon nganong nagpanuko ko sa pagtugot, ug gisultihan ko nila kon nganong gusto silag dugang kagawasan. Nagkasabot mi nga hatagan nako silag dugang kagawasan basta mosunod sila sa akong gibaod kanila.”—Edwin, Ghana.
“Ang akong anak gustog motorsiklo. Wala ko mosugot, ug ako na hinuon siyang nakasab-an ug nasultihan sa tanang kadaot kon mopalit ug motorsiklo, nga wala gani siya hatagig higayon sa pagsulti. Nasuko siya ug naglungotlungot hinuon sa pagpalit niini! Nangita kog laing paagi. Akong giawhag siya sa pagsusi bahin niini, kon unsay mga kapeligrohan, galastohan, ug kinahanglanon sa pagkuhag lisensiya ug mga bayranan. Ako usab siyang giawhag sa pagpangutana sa hamtong nga mga Kristohanon sa kongregasyon bahin niini. Akong nakita nga imbes mag-inestrikto, mas maayo nga akong dasigon ang akong anak sa pagpahayag sa iyang hunahuna. Busa naabot nako ang iyang kasingkasing.”—Hye-young, Korea.
“Naghatag mi ug mga limitasyon, apan anam-anam pod mi nga naghatag ug kagawasan. Kon makita namo nga sila kasaligan, maghatag pod mi ug dugang kagawasan. Amo silang hatagag higayon sa pagpakita nga takos silang hatagag kagawasan, kay gusto namo nga makabaton sila niana; apan amo silang silotan kon ilang abusohan ang among pagsalig.”—Dorothée, France.
“Dili gayod nako ipaubos ang akong mga sukdanan. Apan kon masinundanon ang akong mga anak, mosugot pod ko sa ilang ihangyo. Pananglitan, akong palugwayan usahay ang oras sa ilang pagpauli. Apan kon malapas nila kapin sa usa ka beses ang gitakdang oras sa pagpauli, duna silay madawat nga silot.”—Il-hyun, Korea.
“Kon ang usa ka empleyado masinundanon ug responsable, ang amo magpakita ug dugang konsiderasyon. Sa susama, nakita sa akong anak nga kon siya masinundanon ug responsable sa among gihatag kaniya nga mga limitasyon, anam-anam siyang makabaton ug dugang kagawasan. Ang akong anak nahibalo nga maingon nga pahamtangan ug silot ang usa ka empleyado nga iresponsable, siya mahimong mawad-an pod ug kagawasan kon siya iresponsable.”—Ramón, Mexico.
[Blurb sa panid 22]
“Tudloi ang mga bata kon sa unsang paagi sila magkinabuhi, ug dili gyod nila kini malimtan sa ilang tibuok kinabuhi.”—Proverbio 22:6, Good News Translation
[Kahon/Mga hulagway sa panid 23]
SITUWASYON SA PAMILYA
“Pagmatuto ug mga Anak nga Tin-edyer Makapalipay”
Joseph: Ang akong duha ka kamagulangang anak nga babaye mga tin-edyer, ug nakita nako nga importante nga maminaw sa ilang opinyon. Ang pagdawat sa akong mga sayop—ug pagpamati dihang makig-estorya kanila—nakatabang sa among maayong komunikasyon. Para nako ang pagmatuto ug mga anak nga tin-edyer makapalipay, ug mapasalamaton kami sa tabang sa Pulong sa Diyos, ang Bibliya.
Lisa: Sa natin-edyer na ang among kinamagulangang anak nga babaye, akong namatikdan nga nagkinahanglan siya sa akong dugang atensiyon. Dihay higayon nga dugaydugay kong naminaw, nakig-estorya, ug nagdasig kaniya. Among gisultihan ang among mga anak nga dili sila angayng mahadlok sa pagpahayag sa ilang hunahuna ug nga among tahoron ang ilang pagbati. Naningkamot ko sa pagpadapat sa praktikal nga tambag sa Santiago 1:19 nga “magmaabtik sa pagpaminaw, magmahinay sa pagsulti.”
Victoria: Si Mama ang akong kinasuorang higala. Wala pa ko makakitag sama ka mapinanggaon ug ka matinagdanon nga Mama—ug ingon siya nianag tinagdan sa tanan. Para nako wala nay sama o molabaw pa niya.
Olivia: Mapinanggaon ug mahinatagon ang akong Papa. Sobra kaayo siya ka manggihatagon bisag wala na mi lung-agon. Seryoso siya pero makamao pod siyang mopakatawa. Buotan kaayo siya, ug bulahan kaayo ko nga siya akong Papa!
“Wa Gyoy Panahong Gilaay Mi!”
Sonny: Kon dunay problema ang akong mga anak, amo kining hisgotan. Kami walay itago sa usag usa, ug ang among mga desisyon among ibase sa Bibliya. Gipaneguro namo ni Ynez nga ang ilang mga higala buotan ug hamtong sa espirituwal. Ang among mga higala, ila pod nga mga higala, ug ang ilang mga higala, amo pod nga mga higala.
Ynez: Aktibo mi sa pag-alagad, ug naghimo sa mga buluhaton ingong pamilya. Kay mga Saksi ni Jehova man mi, puliki mi sa pagsangyaw, pagtuon sa Bibliya sa personal ug ingong pamilya, ug sa pagboluntaryo—pagtabang diha sa mga sentro nga nanghatag ug hinabang ug sa pagpanukod ug Kingdom Hall. Ug maglingawlingaw pod mi. Wa gyoy panahong gilaay mi!
Kellsie: Si Papa mamati gyod, ug iya kaming konsultahon sa dili pa siya mohimog dako nga desisyon. May problema man ako o wala, si Mama mamati gyod nako.
Samantha: Gipabati gyod ni Mama nga talagsaon, pinalangga, ug importante kaayo ko. Siya mamati. Siya mahunahunaon. Dili gyod nako ikabaylo ug bisan unsa ang among panaghigalaay.
[Mga hulagway]
Pamilyang Camera: si Joseph, Lisa, Victoria, Olivia, ug Isabella
Pamilyang Zapata: si Kellsie, Ynez, Sonny, ug Samantha
[Hulagway sa panid 22]
Ang ginikanan maghatag ug kagawasan, apan maghatag pod silag rasonableng mga limitasyon