Ang Balaang Espiritu—Aktibong Gahom sa Diyos
SUMALA sa doktrinang Trinidad, ang balaang espiritu mao ang ikatulong persona sa Pagkadiyos, nga sama sa Amahan ug sa Anak. Ingon sa ginasulti sa basahong Our Orthodox Christian Faith: “Ang Balaang Espiritu sa kabug-osan maoy Diyos.”
Sa Hebreohanong Kasulatan, ang pulong nga labing subsob gigamit alang sa “espiritu” mao ang ruʹach, nga nagkahulogang “gininhawa; hangin; espiritu.” Sa Gregong Kasulatan, ang pulong mao ang pneuʹma, nga may samang kahulogan. Kini bang mga pulonga nagapaila nga ang balaang espiritu maoy bahin sa Trinidad?
Usa ka Aktibong Gahom
ANG paggamit sa Bibliya sa “balaang espiritu” nagapaila nga kini maoy kontroladong gahom nga gigamit ni Jehova nga Diyos sa pagpatuman sa nagkalainlain niyang mga katuyoan. Sa usa ka sukod, gitandi kini sa koryente, usa ka puwersa nga mapasibo sa pagbuhat sa nagkalainlaing mga kalihokan.
Sa Genesis 1:2 ang Bibliya nagaingon nga “ang aktibong gahom [“espiritu” (Hebreohanon, ruʹach)] sa Diyos nagngadto-nganhi sa nawong sa katubigan.” Dinhi, ang espiritu sa Diyos mao ang iyang aktibong gahom nga naglihok sa paghulma sa yuta.
Gigamit sa Diyos ang iyang espiritu sa paglamdag niadtong nagaalagad kaniya. Si David miampo: “Tudloi ako sa pagbuhat sa imong kabubut-on, kay ikaw mao ang akong Diyos. Ang imong espiritu [ruʹach] maoy maayo; hinaot kini magatultol kanako diha sa yuta sa pagkamatarong.” (Salmo 143:10) Sa dihang ang 70 ka lalaking may katakos gitudlo aron sa pagtabang kang Moises, ang Diyos miingon kaniya: “Akong pagakuhaon ang pipila sa espiritu [ruʹach] nga anaa kanimo ug ibutang kini ibabaw kanila.”—Numeros 11:17.
Ang tagna sa Bibliya gitala sa dihang ang mga tawo sa Diyos “giagak sa balaang espiritu [Grego, gikan sa pneuʹma].” (2 Pedro 1:20, 21) Niining paagiha ang Bibliya “dinasig sa Diyos,” nga ang Gregong pulong alang niana maoy The·oʹpneu·stos, nga nagkahulogang “gihuypan sa Diyos.” (2 Timoteo 3:16) Ug ang balaang espiritu maoy migiya sa pila ka tawo aron makakitag mga panan-awon o magbaton ug matagnaong mga damgo.—2 Samuel 23:2; Joel 2:28, 29; Lucas 1:67; Buhat 1:16; 2:32, 33.
Ang balaang espiritu mitukmod kang Jesus sa pag-adto sa kamingawan tapos sa iyang bawtismo. (Marcos 1:12) Ang espiritu nahisamag kalayo sa kahiladman sa mga alagad sa Diyos, nga sila nakabatog kusog tungod sa maong puwersa. Ug kadto nakapaarang nila sa pagsulti nga maisogon ug walay kahadlok.—Miqueas 3:8; Buhat 7:55-60; 18:25; Roma 12:11; 1 Tesalonica 5:19.
Pinaagi sa iyang espiritu, ang Diyos nagapatuman sa iyang mga paghukom diha sa mga tawo ug sa mga nasod. (Isaias 30:27, 28; 59:18, 19) Ug ang espiritu sa Diyos makaabot sa bisan diin, nga nagalihok pabor sa mga tawo o kontra nila.—Salmo 139:7-12.
‘Gahom Labaw sa Kasagaran’
ANG espiritu sa Diyos makahatag usab ug “gahom labaw sa kasagaran” ngadto niadtong nagaalagad kaniya. (2 Corinto 4:7) Kini makapaarang nila sa pag-agwanta sa mga pagsulay sa pagtuo o sa pagbuhat sa mga butang nga dili unta nila mahimo sa laing paagi.
Pananglitan, mahitungod kang Samson, ang Maghuhukom 14:6 nagaasoy: “Ang espiritu ni Yahweh mikupot kaniya, ug bisan pag siya walay hinagiban sa iyang kamot iyang gigisi ang leyon diha sa iyang kamot.” (JB) Ang usa ba ka balaang persona aktuwal misulod o mikupot kang Samson, nga nagmaneobra sa iyang lawas sa pagbuhat kon unsay iyang gibuhat? Dili, kadto sa pagkamatuod mao “ang gahom sa GINOO [nga] nakapakusgan kang Samson.”—TEV.
Ang Bibliya nagaingon nga sa dihang si Jesus gibawtismohan, ang balaang espiritu mikunsad diha kaniya nga sama sa usa ka salampati, dili sama sa tawhanong dagway. (Marcos 1:10) Ang maong aktibong gahom sa Diyos nakapasarang kang Jesus sa pag-ayo sa masakiton ug pagbanhaw sa mga patay. Sumala sa ginaingon sa Lucas 5:17: “Ang Gahom sa Ginoo [Diyos] maoy nagpaluyo sa iyang [kang Jesus] mga buhat sa pagpang-ayo.”—JB.
Ang espiritu sa Diyos mihatag usab ug gahom sa mga tinun-an ni Jesus sa pagbuhat sa milagrosong mga butang. Ang Buhat 2:1-4 nagaasoy nga ang mga tinun-an nagtigom sa Pentekostes sa dihang “sa kalit may dahunog gikan sa langit nga sama sa haguros sa hangin, . . . ug silang tanan napuno sa balaang espiritu ug misugod sa pagsulti pinaagi sa nagkalainlaing mga pinulongan, sumala sa gitugot kanila sa espiritu sa pagsulti.”
Busa ang balaang espiritu mihatag kang Jesus ug sa ubang mga alagad sa Diyos sa gahom sa pagbuhat kon unsay dili kasagarang mabuhat sa mga tawo.
Dili Usa ka Persona
APAN dili ba may mga bersikulo sa Bibliya nga nagahisgot sa balaang espiritu sa mga termino nga daw kini persona? Oo, apan matikdi kon unsay ginaingon bahin niini sa Katolikong teologo si Edmund Fortman diha sa The Triune God: “Bisan pag kining espirituha sagad batbaton sa mga terminong daw kini persona, daw matin-aw nga ang mga manunulat sa sagradong mga sinulat [sa Hebreohanong Kasulatan] wala gayod mag-isip o magpadayag niining espiritu ingong linaing persona.”
Sa Kasulatan kasagaran nga ang usa ka butang ipersonipikar. Ang kaalam giingon nga may mga anak. (Lucas 7:35) Ang sala ug ang kamatayon gitawag mga hari. (Roma 5:14, 21) Sa Genesis 4:7, ang The New English Bible (NE) nagaingon: “Ang sala maoy usa ka demonyo nga nagahupo sa pultahan,” nga nagapersonipikar sa sala ingong usa ka daotang espiritu nga nagahupo sa pultahan ni Cain. Apan, siyempre, ang sala dili usa ka espiritung persona; ni ang pagpersonipikar sa balaang espiritu nagahimo niini nga espiritung persona.
Sa susama, sa 1 Juan 5:6-8 (NE) dili lang ang espiritu kondili hasta “ang tubig, ug ang dugo” giingon nga maoy “mga saksi.” Apan ang tubig ug dugo dayag dili mga persona, ug ang balaang espiritu dili usab persona.
Nahiuyon niini mao ang malangkobong paggamit sa Bibliya sa “balaang espiritu” sa dili-personal nga paagi, sama sa pagpaubay niini sa tubig ug kalayo. (Mateo 3:11; Marcos 1:8) Ang mga tawo giaghat nga magmapuno sa balaang espiritu inay sa bino. (Efeso 5:18) Sila gihisgotan ingong napuno sa balaang espiritu sa samang paagi nga sila mapuno sa mga hiyas sama sa kaalam, pagtuo, ug kalipay. (Buhat 6:3; 11:24; 13:52) Ug sa 2 Corinto 6:6, ang balaang espiritu nahiapil taliwala sa ubay-ubayng mga hiyas. Ang maong mga ekspresyon dili unta kasagaran kaayo kon ang balaang espiritu tinuod nga usa ka persona.
Unya, usab, bisan tuod ang pila ka teksto sa Bibliya nagaingon nga ang espiritu nagasulti, ang ubang mga teksto nagapakita nga kini aktuwal nga gibuhat pinaagig mga tawo o mga manulonda. (Mateo 10:19, 20; Buhat 4:24, 25; 28:25; Hebreohanon 2:2) Ang aksiyon sa espiritu sa maong mga higayon nahisama sa radio waves nga nagapasag mga mensahe gikan sa usa ka tawo ngadto sa lain sa halayo.
Ang Mateo 28:19 nagahisgot “sa ngalan . . . sa balaang espiritu.” Apan ang pulong “ngalan” wala magkahulogan sa kanunay sa personal nga ngalan, diha kaha sa Grego o sa Ingles. Sa dihang kita moingon “sa ngalan sa balaod,” kita wala magtumong sa usa ka persona. Atong gipasabot ang butang nga gibarogan sa balaod, ang awtoridad niini. Ang Word Pictures in the New Testament ni Robertson nagaingon: “Ang paggamit sa ngalan (onoma) dinhi maoy kasagaran diha sa Septuagint ug sa mga papiro alang sa gahom o awtoridad.” Busa ang bawtismo ‘sa ngalan sa balaang espiritu’ nagaila sa awtoridad sa espiritu, nga kini nagagikan sa Diyos ug nagalihok pinaagi sa balaang kabubut-on.
Ang “Magtatabang”
SI JESUS naghisgot sa balaang espiritu ingong “magtatabang,” ug siya miingon nga kini makatudlo, makagiya, ug makasulti. (Juan 14:16, 26; 16:13) Ang Gregong pulong nga iyang gigamit alang sa magtatabang (pa·raʹkle·tos) anaa sa henero maskulino. Busa sa naghisgot si Jesus kon unsay buhaton sa magtatabang, gigamit niya ang maskulinong personal nga mga pronombre. (Juan 16:7, 8) Sa laing bahin, sa dihang ang neuter Gregong pulong alang sa espiritu (pneuʹma) ang gigamit, ang neuter nga pronombreng “it” o kini mao ang tukmang gigamit.
Ang kadaghanang Trinitaryan nga mga maghuhubad nagatago ning kamatuorana, sumala sa ginaadmitir sa Katolikong New American Bible mahitungod sa Juan 14:17: “Ang Gregong pulong alang sa ‘Espiritu’ maoy neuter, ug bisan tuod among gigamit ang personal nga mga pronombre sa Ingles (‘he,’ ‘his,’ ‘him’), ang kadaghanang Gregong MSS [mga manuskrito] nagagamit sa ‘it’ o kini.”
Busa sa dihang ang Bibliya nagagamit sa maskulinong personal nga mga pronombre maylabot sa pa·raʹkle·tos sa Juan 16:7, 8, kini nagasunod sa mga lagda sa gramatika, wala magpahayag sa usa ka doktrina.
Dili Bahin sa Trinidad
ANG nagkalainlaing mga tinubdan nagaila nga ang Bibliya wala magpaluyo sa ideya nga ang balaang espiritu mao ang ikatulong persona sa Trinidad. Pananglitan:
The Catholic Encyclopedia: “Sa bisan diin sa Daang Testamento dili kita makakitag tin-awng timailhan sa Ikatulong Persona.”
Katolikong teologo si Fortman: “Ang mga Hudiyo wala gayod mag-isip sa espiritu ingong persona; ni may lig-ong ebidensiya nga si bisan kinsang manunulat sa Daang Testamento nagtuo niini. . . . Ang Balaang Espiritu kasagarang gipadayag diha sa Synoptics [mga Ebanghelyo] ug sa mga Buhat ingong balaang gahom o puwersa.”
New Catholic Encyclopedia: “Ang D[aang] T[estamento] tin-awng wala maghulagway sa espiritu sa Diyos ingong persona . . . ang espiritu sa Diyos sa yano maoy gahom sa Diyos. Kon kini usahay gihulagway ingong lahi sa Diyos, kini tungod kay ang gininhawa ni Yahweh nagalihok sa gawasnong paagi.” Kini nagaingon usab: “Ang kinabag-an sa B[ag-ong] T[estamento] nga mga teksto nagapadayag sa espiritu sa Diyos ingong usa ka butang, dili persona; kini hisabtan ilabina diha sa pagpaubay sa espiritu ug sa gahom sa Diyos.”—Italiko amoa.
A Catholic Dictionary: “Sa katibuk-an, ang Bag-ong Testamento, sama sa Daan, nagahisgot sa espiritu ingong balaang kusog o gahom.”
Busa, ang mga Hudiyo o ang unang mga Kristohanon wala mag-isip sa balaang espiritu ingong bahin sa Trinidad. Ang maong pagtulon-an miabot kasiglohan sa ulahi. Sumala sa ginaingon sa A Catholic Dictionary: “Ang ikatulong Persona gipatuo sa usa ka Konsilyo sa Alexandria sa 362 . . . ug sa kataposan sa Konsilyo sa Constantinople sa 381”—mga tulo ka siglo ug tunga tapos mapuno ang mga tinun-an sa balaang espiritu sa Pentekostes!
Dili, ang balaang espiritu dili usa ka persona ug dili bahin sa Trinidad. Ang balaang espiritu maoy aktibong gahom sa Diyos nga iyang ginagamit sa pagtuman sa iyang kabubut-on. Kini dili sama sa Diyos apan sa tanang panahon ilalom sa iyang pagbuot ug maoy ubos niya.
[Blurb sa panid 22]
“Sa katibuk-an, ang Bag-ong Testamento, sama sa Daan, nagahisgot sa espiritu ingong balaang kusog o gahom.”—A Catholic Dictionary
[Mga hulagway sa panid 21]
Sa usa ka okasyon ang balaang espiritu mipatim-aw nga usa ka salampati. Sa laing okasyon kana mipatim-aw nga samag mga dila sa kalayo—dili gayod sama sa persona