Tukmang Pagbasa

ANG Kasulatan nag-ingon nga maoy kabubut-on sa Diyos nga ang tanang matang sa mga tawo “makadangat sa tukmang kahibalo sa kamatuoran.” (1 Tim. 2:4) Uyon niana, kon kita magabasag kusog gikan sa Bibliya, ang atong tinguha nga ihatod ang tukmang kahibalo angayng mag-impluwensiya sa paagi sa atong pagbasa.

Ang katakos sa pagbasag kusog gikan sa Bibliya ug gikan sa mga publikasyon nga nagpatin-aw sa Bibliya maoy hinungdanon alang sa mga batan-on ug sa mga tigulang. Ingong mga Saksi ni Jehova, aduna kitay kaakohan nga ipakig-ambit sa uban ang kahibalo bahin kang Jehova ug sa iyang mga dalan. Kana sagad maglangkit ug pagbasa ngadto sa usa ka tawo o ngadto sa usa ka gamayng grupo. Mobasa usab kita diha sa pamilya. Diha sa Teokratikanhong Tunghaan sa Ministeryo, adunay nahiangay nga mga kahigayonan alang sa mga igsoong lalaki ug babaye, batan-on ug tigulang, nga makadawat ug tambag aron ilang mapauswag ang ilang pagbasag kusog.

Ang pagbasa sa Bibliya diha sa publiko, ngadto sa indibiduwal man o ngadto sa kongregasyon, angayng isipon nga hinungdanon. Ang Bibliya dinasig sa Diyos. Dugang pa, “ang pulong sa Diyos buhi ug gamhanan . . . ug makatugkad sa mga hunahuna ug mga tuyo sa kasingkasing.” (Heb. 4:12) Ang Pulong sa Diyos naundan sa bililhong kahibalo nga dili mabatonan sa ubang tinubdan. Makatabang kini sa usa ka tawo nga makaila sa bugtong matuod nga Diyos ug makaugmad ug maayong relasyon uban kaniya ingon man malamposong makasagubang sa mga problema sa kinabuhi. Nagpatin-aw kini sa dalan sa kinabuhing walay kataposan diha sa bag-ong kalibotan sa Diyos. Ang atong tumong angay nga mao ang pagbasa sa Bibliya nga labing maayo kutob sa atong maarangan.​—Sal. 119:140; Jer. 26:2.

Kon Unsaon Pagbasa nga Tukma. Daghang bahin ang epektibong pagbasa, apan ang pag-ugmad sa pagbasa nga tukma maoy unang lakang. Nagpasabot kana sa pagpaningkamot sa pagbasa nga tukma kon unsay makita diha sa pinatik nga panid. Mag-amping nga dili malaktawan ang mga pulong, sayloan pagbasa ang mga tumoy sa pulong, o saypon pagbasa ang mga pulong tungod kay popareho kini sa ubang mga pulong.

Aron hustong mabasa ang mga pulong, kinahanglang sabton nimo ang konteksto. Kana nagkinahanglan ug mainampingong pagpangandam. Sa ngadtongadto, samtang imong maugmad ang katakos sa pagtan-aw nga abante ug tagdon ang han-ay sa mga ideya, ang katukma sa imong pagbasa mouswag.

Ang puntuwasyon ug mga aksinto maoy hinungdanong mga bahin sa sinulat nga pinulongan. Ang puntuwasyon magpaila kon asa mohunong, unsa ka dugay nga mohunong, ug lagmit ang panginahanglan sa pagkusog sa tingog. Sa pipila ka pinulongan, ang dili pagbag-o sa tono kon gikinahanglan sa puntuwasyon mahimong mag-usab sa usa ka pangutana ngadto sa usa ka butang nga gipahayag, o tingali mag-usab sa bug-os sa kahulogan. Usahay, siyempre, ang gamit sa mga puntuwasyon sa kinadak-an maoy gramatikanhon. Sa daghang pinulongan imposible ang pagbasa nga tukma kon dili tagdon pag-ayo ang mga aksinto​—kanang sinulat ug kanang masabot gikan sa konteksto. Kini dunay epekto sa tingog sa mga letra nga nalangkit niini. Seguroha nga masinati sa paagi sa paggamit sa puntuwasyon ug mga aksinto diha sa imong pinulongan. Hinungdanon kini sa pagbasa nga makahuloganon. Hinumdomi nga ang imong tumong mao ang paghatod sa mga ideya, dili lamang ang paglitok sa mga pulong.

Gikinahanglan ang pagbansay aron imong maugmad ang katakos sa pagbasa nga tukma. Basaha ang usa ka parapo lamang, ug unya balikbalika kini pagbasa hangtod makabasa ka niini nga walay bisan unsang mga sayop. Unya ipadayon ang sunod nga parapo. Sa kataposan, paningkamoti ang pagbasa sa ubay-ubayng mga panid sa materyal nga dili makalaktaw, makasubli, o masayop pagbasa sa bisan unsang mga pulong. Human nimo mahimo kanang mga lakanga, hangyoa ang usa ka tawo sa pagpamati sa imong pagbasa ug ipunting ang bisan unsang mga sayop nga imong mahimo.

Sa ubang mga bahin sa kalibotan, ang hanap nga panan-aw ug kakulang sa kahayag moamot sa kalisod sa pagbasa. Kon posibleng matul-id kining mga kahimtanga, sa walay duhaduha magpauswag kini sa pagbasa.

Sa ngadtongadto, ang mga igsoong lalaki nga maayong mobasa mahimong dapiton nga makig-ambit sa publikong pagbasa sa tun-anang materyal panahon sa Pagtuon sa Libro sa Kongregasyon ug sa Pagtuon sa Bantayanang Torre. Apan aron makaatiman ug maayo sa maong pribilehiyo, labaw pa ang gikinahanglan kay sa hustong paglitok lamang sa mga pulong. Aron mahimong epektibong magbabasa sa publiko diha sa kongregasyon, kinahanglang ugmaron nimo ang maayong mga batasan sa personal nga pagbasa. Kini naglangkit sa pag-ila nga ang matag pulong diha sa usa ka tudling-pulong adunay kagamitan. Dili mahimong labyan nimo ang pipila niini ug tin-aw nga makasabot sa kon unsay ginaingon. Kon masayop ka sa pagbasa sa mga pulong, bisan kon magabasa sa imong kaugalingon, matuis ang kahulogan sa tudling-pulong. Ang sayop nga pagbasa mahimong resulta sa dili pagtagad sa mga diakritiko o sa konteksto nga niana gigamit ang mga pulong. Paningkamoti nga makasabot sa kahulogan sa matag pulong diha sa kahimtang nga kini gigamit. Tagda, usab, kon sa unsang paagi ang puntuwasyon makaapektar sa kahulogan sa tudling-pulong. Hinumdomi nga ang mga ideya sagad ipadayag pinaagi sa mga grupo sa mga pulong. Matikdi kini aron sa dihang magabasag kusog imong mabasa ang mga grupo sa pulong​—mga prase ug put-ong sa mga pulong nga kompletog diwa (clauses)—​imbes sa yanong mga pulong. Ang pagkasabot nga tin-aw sa imong ginabasa maoy usa ka hinungdanong lakang padulong sa pagkaarang sa paghatod sa tukmang kahibalo ngadto sa uban pinaagi sa publikong pagbasa.

Ngadto sa may kasinatiang Kristohanong ansiyano nga si apostol Pablo misulat: “Magmakugihon diha sa publikong pagbasa.” (1 Tim. 4:13) Lagmit usa kini ka bahin nga kitang tanan makahimog pag-uswag.