Mga Pulong Tin-awng Gisulti

ARON epektibong makakomunikar, kinahanglang ikaw tin-awng mosulti. Ang buot nimong isulti tingalig makaiikag, gani hinungdanon pa, apan ang dakong bahin niini mawala kon ang imong mga pulong dili daling masabtan.

Ang mga tawo dili madasig sa pagpanulti nga dili gayod nila masabtan. Bisag ang tawo nga nagsulti dunay kusog nga tingog ug daling madungog, kon dili tin-aw ang iyang pagpanulti, dili kini magtukmod sa uban sa paglihok. Siya morag nagsulti ug langyawng pinulongan, nga dili masabtan sa mamiminaw. (Jer. 5:15) Ang Bibliya nagpahinumdom kanato: “Kon ang trompeta nagapalanog ug dili-pihong tawag, kinsa may mangandam alang sa gubat? Sa samang paagi usab, gawas kon kamo pinaagi sa dila magbungat ug mga pulong nga daling masabtan, unsaon man pagkahibalo kon unsay gisulti? Kamo, sa pagkatinuod, magasulti ngadto sa hangin.”​—1 Cor. 14:​8, 9.

Unsay Hinungdan sa Dili-Klarong Pagpanulti? Kini tingali maoy tungod sa dili pagbukas pag-ayo sa baba. Ang nanghugot nga kaunoran sa apapangig ug mga ngabil nga talagsa rang mobuka mahimong makaamot sa dili kaayo tin-awng pagpanulti.

Ang pagsulti nga paspas kaayo mahimong mosangpot usab sa pagpanulti nga lisod masabtan. Sama kini sa pagpatokar sa rekorder sa tingog nga mas paspas kay sa normal nga pagtokar niini. Ang mga pulong madungog, apan ang dakong bahin niini dili masabtan.

Sa ubang mga kahimtang, ang dili-klarong pagpanulti nalangkit sa usa ka depekto sa katukoran sa mga sangkap sa pagsulti. Apan bisan kadtong kinahanglang mosagubang nianang depektoha dakog mahimo aron mouswag sa pagpanulti pinaagi sa pagpadapat sa mga sugyot niini nga tun-anan.

Kasagaran, hinunoa, ang dili-klarong pagpanulti maoy resulta sa paglamolamo sa mga pulong​—pagkanitkanit sa mga pulong mao nga lisod kining masabtan. Ang problema mahimong naglangkit sa paglaktaw sa mga silaba o hinungdanong mga letra o dili pagbasa sa mga tumoy sa pulong. Kon ang usa ka tawo magpaturagas lamang sa pagkanitkanit sa mga pulong, ang iyang mamiminaw tingali makasabot sa pipila ka mga ideya ug mga prase apan sila managhap sa kahulogan sa uban. Ang dili tin-aw nga paglitok sa mga pulong makadaot sa pagkaepektibo sa pagpanudlo sa usa ka tawo.

Kon Unsaon Pagsulti nga Tin-aw. Usa sa mga yawi sa pagsulti nga tin-aw sa mga pulong mao ang pagkasabot sa katukoran sa mga pulong diha sa imong pinulongan. Sa kadaghanang pinulongan, ang mga pulong gilangkoban ug mga silaba. Ang mga silaba gilangkoban sa usa o mas daghan pang letra nga litokon ingong usa ka pulong. Sa maong mga pinulongan, ang matag silaba sa naandan litokon inigsulti nimo, bisag dili pareho ang pagpasiugda sa tanan niini. Kon buot nimong pauswagon ang katin-aw sa imong pagpanulti, paghinayhinay sa pagsulti ug paningkamoti nga litokon ang matag silaba. Sa sinugdan kini daw sobra ka eksaktong paglitok, apan samtang magbansaybansay ka, sa ngadtongadto makapahapsay ka ra sa imong pagpanulti. Tungod sa pagkalarino, sa walay duhaduha ikaw makasultig mga pulong nga paspas, apan kini angayng likayan kon dunay kapeligrohan nga dili masabtan ang kahulogan sa mga pulong.

Pahimangno: Aron maugmad ang imong maayong panglitok, mahimong bansayon nimo ang pagsulti ug pagbasa diha sa sobra ka eksaktong paglitok. Apan ayaw tugoti nga kana mahimong imong naandang paagi sa pagpanulti. Kini daw pagpakaaron-ingnon ug dili natural.

Kon ang imong paglitok daw giugom, tun-i nga itarong ang imong ulo ug ilayo ang imong suwang sa imong dughan. Kon nagbasa gikan sa Bibliya, kupti ang libro sa igong gitas-on aron dili kaayo ka moduko inigtan-aw nimo gikan sa imong mamiminaw ngadto sa imong Bibliya. Kini magpaposible sa imong mga pulong nga mogulang walay kababagan.

Ang pagkat-on sa pagrelaks makapauswag usab sa imong pagpanulti. Nahibaloan pag-ayo nga ang pagpanghugot sa kaunoran sa nawong o niadtong nagkontrolar sa imong gininhawa mahimong dunay dili-maayong epekto diha sa mekanismo sa pagpanulti. Ang maong pagpanghugot mobalda sa harmonyang pag-obra sa imong kaisipan, mga sangkap sa paningog, ug pagkontrol sa gininhawa​—usa ka pag-obra nga kinahanglang hanoy ug natural.

Ang kaunoran sa apapangig kinahanglang relaks aron daling mosanong sa direksiyon gikan sa utok. Ang mga ngabil usab kinahanglang relaks. Kinahanglang dali kining mobuka ug mokipos nga paspas aron mopagulag daghang tingog nga naggikan sa baba ug sa tutonlan. Kon nanghugot ang kaunoran sa apapangig ug sa mga ngabil, ang baba dili mobuka nga tukma, ug ang tingog manglusot sa mga ngipon. Moresulta kini sa karat, pinugngan, dili-klarong pagpanulti. Ang pagrelaks sa apapangig ug sa mga ngabil, hinunoa, wala magpasabot nga mahimong dili matinagdanon sa atong paagi sa paglitok sa mga pulong. Kinahanglang ibalanse kini sa batasan sa pagpormag mga tingog aron tin-aw ang paglitok.

Sa pag-analisar sa imong kahimtang, basin imong makaplagan nga ang pagbasag kusog makatabang. Matikdi pag-ayo ang imong paagi sa paggamit sa katingalahang mga sangkap sa pagpanulti. Gibuksan ba nimog maayo ang imong baba aron mogula ang mga pulong nga walay kababagan? Angay nimong hinumdoman nga ang dila dili ang bugtong sangkap sa pagpanulti, bisan tuod kini mao ang labing aktibo. Ang liog, ang ubos nga apapangig, ang mga ngabil, ang kaunoran sa nawong, ug ang kaunoran sa tutonlan tanan dunay bahin. Inigsulti nimo, nagbuhat ka ba niana nga daw wala maglihok ang kaunoran sa imong nawong? Kon mao, nan lagmit gayod nga dili-klaro ang imong pagpanulti.

Kon dunay teyp rekorder, irekord ang imong tingog samtang ikaw nagsulti sa natural nga paagi, sama sa imong pagsulti ngadto sa usa ka tawo samtang ikaw diha sa ministeryo sa kanataran. Irekord ang ubay-ubayng minutos sa kabildohay nga pagsulti. Ang pagpamati niana nga rekording makatabang kanimo sa pagtino sa bisan unsang problema nga tingali anaa kanimo bahin sa dili tin-aw nga paglitok sa pipila ka pulong. Bantayi ang mga higayon sa paglamolamo, pag-ugom sa pulong, o pagputolputol sa mga pulong, ug paningkamoti nga matino ang hinungdan. Kasagarang matul-id ang depekto pinaagi sa pagpadapat sa mga punto nga gihisgotan sa itaas.

May depekto ka ba sa pagpanulti? Bansaya ang pagbuka sa imong baba nga mas dakog diyutay kay sa imong pagbuka sa miagi, ug paningkamoti ang paglitok sa mga pulong nga mas mainampingon pa. Pun-a ang imong mga baga inigginhawa nimo, ug sulti nga hinayhinay. Ang pagbuhat niini nakapaarang sa daghan nga may mga depekto sa pagpanulti sa paglitok nga mas tin-aw. Kon ikaw yungit, ipalayo ang imong dila gikan sa imong atubangang ngipon iniglitok nimo sa s ug z nga tingog sa mga pulong. Bisag dili tingali masulbad sa bug-os ang imong problema, ayaw kaguol. Hinumdomi nga gipili ni Jehova si Moises, usa ka tawo nga tingali may depekto sa pagpanulti, aron dalhon ang hinungdanong mga mensahe ngadto sa katawhan sa Israel ug kang Paraon sa Ehipto. (Ex. 4:10-12) Kon ikaw andam, gamiton ka usab niya, ug siya magpanalangin sa imong ministeryo uban ang kalamposan.