TUN-ANAN 12
Mga Kompas ug mga Ekspresyon sa Nawong
ANG katawhan sa pipila ka kultura mas daling mokompas kay kanilang lain ug mga kagikan. Bisan pa niana, halos ang tanang tawo mosulti nga mausob ang ekspresyon sa nawong ug may usa ka matang sa pagkompas. Kini tinuod diha sa personal nga kabildohay ug sa publikong pakigpulong.
Ang mga kompas kinaiyanhon alang kang Jesus ug sa iyang unang mga tinun-an. Sa usa ka okasyon, may mitaho kang Jesus nga ang iyang inahan ug iyang mga igsoong lalaki buot makigsulti kaniya. Mitubag si Jesus: “Kinsa ba ang akong inahan, ug kinsa ba ang akong mga igsoon?” Unya ang Bibliya nagdugang: “Ug gitudlo ang iyang kamot ngadto sa iyang mga tinun-an, siya miingon: ‘Tan-awa! Ang akong inahan ug ang akong mga igsoon!’” (Mat. 12:48, 49) Lakip sa ubang mga reperensiya, gipakita sa Bibliya diha sa Buhat 12:17 ug 13:16 nga ang mga apostol nga si Pedro ug Pablo kinaiyanhong nangompas usab.
Ang mga ideya ug mga pagbati ginapaila dili lamang pinaagi sa tingog kondili pinaagi usab sa mga kompas ug mga ekspresyon sa nawong. Ang kapakyasan sa paggamit niini makahatag ug impresyon nga ang usa nga nagsulti walay pagtagad. Apan kon magkabagay kaayo ang maong mga paagi sa komunikasyon, kini makapausbaw pag-ayo sa pagkaepektibo sa gisulti. Bisan kon mosulti ka pinaagig telepono, kon mogamit ka ug nahiangayng mga kompas ug mga ekspresyon sa nawong, ang imong tingog mas daling makapasabot sa kahinungdanon sa imong mensahe ingon man sa imong personal nga mga pagbati sa imong ginasulti. Busa, kon kaha ikaw nagpakigpulong nga ekstemporanyo o nagbasa, kon kaha ang imong mamiminaw nagtan-aw kanimo o sa ilang mga kopya sa Bibliya, ang mga kompas ug mga ekspresyon sa nawong maoy bililhon.
Ang imong mga kompas ug mga ekspresyon sa imong nawong angay nga dili artipisyal. Ikaw wala gayod magtuon kon unsaon pagkatawa o kon unsaon pagkasuko. Ang mga kompas kinahanglang magpahayag usab sa mga pagbating anaa sa imong kahiladman. Kon mas kinaiyanhon ang imong mga kompas, mas maayo.
Ang mga kompas maklasipikar sa duha ka malangkobong mga matang: mabatbaton ug mapasiugdahon. Ang mabatbaton nga mga kompas magpahayag ug lihok o magpadayag ug mga sukod ug lokasyon. Diha sa tunghaan, kon nagpauswag ka sa imong paggamit ug mga kompas, ayaw pagkakontento sa usa o duha lamang. Sulayi ang pagkompas sa kinaiyanhong paagi sa tibuok nimong pakigpulong. Kon malisdan ka sa paghimo niini, basin makatabang kanimo nga mangitag mga pulong nga magpadayag ug direksiyon, distansiya, gidak-on, lokasyon, o relatibong mga posisyon. Hinuon, sa daghang kaso ang kinahanglang buhaton lamang nimo mao ang paghatag ug bug-os nga pagtagad sa imong pakigpulong, nga dili mabalaka sa impresyon nga imong ginahatag, kondili magasulti ug magahimo sa mga butang sama ra sa adlaw-adlaw nga pagkinabuhi. Kon relaks ang usa ka tawo, kinaiyanhong mogawas ang mga kompas.
Ang mapasiugdahon nga mga kompas magpahayag sa pagbati ug sa kombiksiyon. Kana magpasiugda, maghimong buhi, ug magpalig-on sa mga ideya. Hinungdanon ang mapasiugdahong mga kompas. Apan pagbantay! Ang mapasiugdahong mga kompas daling mahimo nga mga manerismo. Kon balikbalikon nimo sa paggamit ang samang kompas, kini makadani sa pagtagad nganha niini mismo inay makapausbaw sa imong pakigpulong. Kon ang inyong magtatan-aw sa tunghaan magpaila nga kini maoy imong suliran, paningkamoti ang pagkompas lamang sa mabatbatong mga kompas sa usa ka yugto sa panahon. Human sa hamubong panahon, sugdi na usab ang paggamit sa mapasiugdahong mga kompas.
Aron matino ang gidaghanon sa mapasiugdahong mga kompas nga angay nimong gamiton ug ang matang sa mga kompas nga angay, tagda ang mga pagbati niadtong imong gipakigsultihan. Ang pagpunting sa tudlo ngadto sa mamiminaw basin makapapikal kanila. Kon ang usa ka lalaki sa pipila ka kultura mohimog mga pagkompas, sama sa pagtak-op sa iyang kamot sa iyang baba aron ipahayag ang katingala, kini isipong binabaye. Sa pipila ka bahin sa kalibotan, isipong dili ligdong nga ang mga babaye magpatuyang sa pagkompas pinaagi sa mga kamot. Busa sa maong mga dapit, ang mga igsoong babaye ilabina kinahanglang magpahimulos pag-ayo sa mga ekspresyon sa nawong. Ug atubangan sa gamayng grupo, ang hingaping mga kompas mahimo nga isipong kataw-anan sa halos bisan diing bahin sa kalibotan.
Samtang maeksperyensiyado ug mas marelaks ka sa pagpanulti, ang bisan unsang mapasiugdahong mga kompas nga imong gamiton mopahayag nga kinaiyanhon sa imong mga pagbati sa kahiladman, nga magpasundayag sa imong kombiksiyon ug pagkasinsero. Kana makahimong mas makahuloganon sa imong gisulti.
Ang Ekspresyon sa Imong Nawong. Labaw pa kay sa ubang mga sangkap sa lawas, ang imong nawong kasagarang mopahayag sa imong tinuod nga gibati. Ang imong mga mata, ang porma sa imong baba, ang kiling sa imong ulo ngatanan adunay gidulang bahin. Bisan pag walay usa ka pulong nga gisulti, ang imong nawong makapaila sa kawalay-pagtagad, kalagot, kalibog, kahingangha, o kahimuot. Sa dihang ang maong mga ekspresyon sa nawong moduyog sa gibungat nga pulong, kana makadugang sa makita-sa-mata ug emosyonal nga epekto. Ang Maglalalang nagbutang ug dakong pundok sa kaunoran diha sa imong nawong—kapin sa 30 tanan. Halos katunga niini magamit sa dihang ikaw mopahiyom.
Kon kaha ikaw anaa sa entablado o nagapakigbahin sa pagsangyaw sa kanataran, ikaw nagapaningkamot sa pagpakig-ambit sa katawhan sa usa ka mensaheng makapahimuot, nga makapalipay sa ilang mga kasingkasing. Ang mainitong pahiyom magpamatuod niana. Sa laing bahin, kon ang imong nawong walay ekspresyon, kini makapatunghag mga pagduhaduha bahin sa imong pagkasinsero.
Labaw pa niana, ang usa ka pahiyom mosulti sa uban nga ikaw maluloton kanila. Kana hinungdanon gayod ilabina karong mga adlawa sa dihang ang mga tawo kasagarang mahadlok sa mga estranyo. Ang imong pahiyom makatabang sa mga tawo nga marelaks ug mas madawaton sa imong isulti.