TUN-ANAN 13
Pagkomunikar Pinaagi sa Pagtan-aw
ANG atong mga mata magpasabot sa mga tinamdan ug mga emosyon. Ikapaila niini ang katingala o kahadlok. Ikapasabot niini ang kahangawa o gugma. Usahay, ikapadayag niini ang pagduhaduha o mohatag kinig ebidensiya sa kasubo. Mahitungod sa iyang mga katagilungsod, kinsa hilabihang nag-antos, usa ka tigulang nga lalaki miingon: “Nagsulti kami pinaagi sa among mga mata.”
Ang uban makahimog mga konklusyon mahitungod kanato ug mahitungod sa atong isulti pinasukad sa kon asa nato itutok ang atong mga mata. Sa daghang kultura, ang mga tawo lagmit mosalig sa tawong may mahigalaong tinan-awan kanila. Sa balit-ad, sila basin magduhaduha sa kasinsero o katakos sa usa ka tawong motan-aw sa iyang mga tiil o sa usa ka butang inay kay sa tawo nga iyang gipakigsultihan. Isipon sa ubang mga kultura ang pagpasipat sa mata ingong bastos, makig-awayon, o mahagiton. Matuod kini ilabina sa dihang makigsulti sa mga tawo sa kaatbang nga sekso o sa usa ka pangulo sa tribo o sa laing tawo nga may katungdanan. Ug sa pipila ka dapit, kon ang usa ka batan-on motan-awg deretso sa dihang makigsulti sa usa ka tigulang, kini isipon nga pagkadili-matinahoron.
Bisan pa niana, sa dapit diin kini dili daotan, ang pagtan-aw sa usa ka tawo diha sa mata sa dihang magasultig hinungdanong butang mas makapasiugda sa gisulti. Maisip kini nga ebidensiya sa kombiksiyon sa bahin sa mamumulong. Matikdi kon unsay tubag ni Jesus sa dihang ang iyang mga tinun-an nagpahayag ug dakong kahibulong ug miingon: “Kinsa ba gayod diay ang maluwas?” Ang Bibliya nagtaho: “Mitan-aw kanila sa nawong, si Jesus miingon kanila: ‘Sa mga tawo kini imposible, apan sa Diyos ang tanang butang posible.’” (Mat. 19:25, 26) Gipakita usab sa Kasulatan nga si apostol Pablo idlot nga naniid sa mga sanong niadtong nagpatalinghog kaniya. Sa usa ka higayon ang usa ka tawong bakol sukad sa pagkatawo presente sa dihang nagsulti si Pablo. Ang Buhat 14:9, 10 nag-ingon: “Kining tawhana namati kang Pablo nga nagsulti, kinsa, sa pagtutok kaniya ug sa nakita nga siya adunay pagtuo nga mamaayo, miingon sa usa ka makusog nga tingog: ‘Barog nga tul-id sa imong mga tiil.’”
Mga Sugyot Alang sa Pag-alagad sa Kanataran. Sa dihang makigbahin ka sa pag-alagad sa kanataran, magmahigalaon ug magmadasigon sa imong pagduol sa mga tawo. Diin nahiangay, gamita ang makapukaw-sa-hunahuna nga mga pangutana aron masugdan ang kabildohay mahitungod sa butang nga gikaikagan ninyong duha. Samtang ginahimo mo kini, paningkamoti nga tan-awon siya sa mata—o labing menos tan-awa ang maong tawo diha sa nawong sa matinahoron ug malulotong paagi. Ang mahigalaong pahiyom nga mobathay sa nawong sa usa ka tawo kansang mga mata magpadayag sa sulod nga kangaya maoy madanihon kaayo. Ang maong ekspresyon daghag ikasulti ngadto sa indibiduwal mahitungod sa matang sa imong pagkatawo ug makatabang kaniya nga mobating mas relaks samtang magsultihanay kamo.
Ang pagpaniid sa ekspresyon sa mga mata sa tawo, kon angay, makapaila kanimo kon unsaon pag-atubang sa usa ka kahimtang. Kon ang tawo nasuko o kon dili gayod siya interesado, makakita ka niini. Kon siya wala makasabot kanimo, makaamgo ka niana. Kon siya gilaay na, kasagarang maila nimo kini. Kon siya interesado kaayo, kini madayag usab. Ang ekspresyon sa iyang mga mata makapasidaan nimo nga kinahanglang usbon nimo ang imong paso, nga maningkamot kag dugang sa paglangkit kaniya sa kabildohay, pagtapos sa panaghisgot o, lagmit, pagpasundayag kon unsaon pagtuon sa Bibliya.
Kon ikaw nagasangyaw sa publiko o nagadumalag usa ka pagtuon sa Bibliya sa balay, paningkamoti nga makigtinan-away sa matinahorong paagi sa imong gipakigsultihan. Bisan pa niana, ayaw siyag tutoki kay basin maulaw siya. (2 Hari 8:11) Apan sa natural, mahigalaong paagi, tan-aw kanunay sa nawong sa tawo nga imong gikaestorya. Sa daghang nasod, magpaila kinig tim-os nga interes. Hinuon, kon magabasa ka gikan sa Bibliya o sa ubang publikasyon, ang imong mga mata masentro sa pinatik nga panid. Apan aron sa pagpasiugda sa usa ka punto, basin buot nimong tan-awon nga direkta ang tawo, bisan pag daklit lang kaayo. Kon motan-aw ka matag karon ug unya, makapaniid ka usab sa iyang reaksiyon nganha sa ginabasa.
Kon sa sinugdan lisdan ka sa pagtan-aw sa mamiminaw tungod sa pagkamaulawon, ayawg surender. Pinaagi sa pagbansay, ang nahiangayng pagkomunikar pinaagi sa pagtan-aw mahimong kinaiyanhon, ug makadugang kini sa pagkaepektibo sa imong pagpakigsulti sa uban.
Sa Dihang Magahatag ug Pakigpulong. Ang Bibliya nagsugilon kanato nga una sugdi ni Jesus ang iyang Wali sa Bukid, “giyahat niya ang iyang mga mata ngadto sa iyang mga tinun-an.” (Luc. 6:20) Makakat-on gikan sa iyang panig-ingnan. Kon mohatag kag usa ka pakigpulong atubangan sa usa ka grupo sa mga tawo, atubanga sila ug unya hunong ug pipila ka segundo sa dili ka pa mosugod sa pagsulti. Diha sa daghang dapit kini maglakip sa pagpakigtinan-away sa pipila ka mamiminaw. Kining kadiyot nga kalangan makatabang nimo sa pagbuntog sa imong nerbiyos sa sinugdan. Motabang usab kini sa mamiminaw nga magpasibo ngadto sa bisan unsang tinamdan o emosyon nga ipadayag sa imong nawong. Dugang pa, ang imong pagbuhat niini magpaposible nga ang mamiminaw maghilom ug magpahiluna na ug maandam sa pagpamati kanimo.
Panahon sa imong pakigpulong, tan-aw sa mamiminaw. Ayaw lamag tan-aw sa katibuk-ang grupo. Paningkamoti nga motan-aw sa tinagsa ka tawo niana. Sa halos tanang kultura, gidahom nga ang mamumulong sa publiko motan-aw sa mamiminaw.
Ang pagtan-aw sa imong mamiminaw nagpasabot ug labaw pa kay sa pagpalirawliraw lamang sa mata. Himoa ang matinahorong pagkomunikar pinaagi sa pagtan-aw sa usa ka tawo diha sa mamiminaw, ug kon angayan, sulti ug tibuok nga tudling-pulong nianang tawhana. Unya tan-aw sa laing tawo, ug sultig usa o duha ka tudling-pulong nianang tawhana. Ayawg tan-aw ug dugay kaayo sa usa ka tawo mao nga siya maulaw, ug ayawg tan-aw kanunay sa pipila ra ka tawo sa tibuok mamiminaw. Ipadayon ang pagpakigtinan-away sa tibuok mamiminaw niining paagiha, apan samtang makigsulti ka sa usa ka tawo, pakigsulti gayod kaniya ug matikdi ang iyang reaksiyon una ka motan-aw sa laing tawo.
Ang imong nota angayng anaa sa sanggaan sa basahon sa mamumulong, gikuptan sa kamot, o diha sa imong Bibliya aron makatan-aw kag daklit niini pinaagi lamang sa lihok sa mata. Kon kinahanglan nga ilihok ang imong tibuok ulo aron motan-aw sa imong mga nota, madaot ang pagpakigtinan-away sa mamiminaw. Kinahanglan nga tagdon kon unsa ka subsob ang imong pagtan-aw sa imong nota ug kon kanus-a nimo kana buhaton. Kon magatan-aw ka sa imong nota samtang nagkaduol ka sa tayuktok sa pakigpulong, dili lang kay ikaw dili makakita sa reaksiyon sa imong mamiminaw kondili mamenosan ang pagkapuwersado sa imong pakigpulong. Sa samang paagi, kon kanunay kang motan-aw sa imong nota, mawala ang imong pagpakigtinan-away sa mamiminaw.
Kon ang usa ka bola ilabay nimo ngadto sa usa ka tawo, motan-aw ka kon kini gisalo ba. Ang matag ideya sa imong pakigpulong maoy usa ka separadong “paglabay” ngadto sa mamiminaw. Ang usa ka “pagsalo” mahimong ipaila pinaagi sa ilang sanong—usa ka yango, pahiyom, atentibong dagway. Kon ipadayon nimo ang maayong pagpakigtinan-away sa mamiminaw, kini makatabang nimo sa pagtino nga ang imong mga ideya “gisalo.”
Kon maasayn ka sa pagbasa ngadto sa kongregasyon, angay bang mosulay ka sa pagtan-aw sa mamiminaw panahon sa pagbasa? Kon ang mamiminaw nagasunod sa imong pagbasa diha sa Bibliya, kadaghanan kanila dili mahibalo kon mitan-aw ka o wala. Apan ang pagtan-aw sa mamiminaw makapahimo sa imong pagbasa nga madasigon kay kini makapahimo kanimong kanunay nga nahibalo sa ilang reaksiyon. Ug alang kang bisan kinsa sa mamiminaw nga wala magagamit sa ilang mga Bibliya ug kansang mga hunahuna naglatagaw, ang pagpakigtinan-away sa mamumulong makatabang kanila sa pagbalik sa ilang pagtagad sa ginabasa. Hinuon, makatan-aw ka nga daklit lamang, ug dili kini buhaton sa paagi nga magkabungabunga ang imong pagbasa. Sa maong katuyoan, labing maayo nga imong kuptan ang Bibliya ug itarong ang imong ulo, dili nga ang sulang gitunong sa dughan.
Usahay, ang mga ansiyano kinahanglang mohatag ug pakigpulong sa kombensiyon nga gikan sa manuskrito. Aron magmaepektibo kini, gikinahanglan ang kasinatian, mainampingong pag-andam, ug daghang pagbansay. Hinuon, tungod sa paggamit ug manuskrito malimitahan ang pagkomunikar pinaagi sa pagtan-aw sa mamiminaw. Apan kon ang mamumulong nakaandam pag-ayo, siya makatan-aw sa iyang mamiminaw matag karon ug unya nga dili masalaag diha sa manuskrito. Ang paghimo niya niini makatabang nga mahuptan ang pagtagad sa mamiminaw ug sila makapahimulos pag-ayo sa hinungdanong espirituwal nga instruksiyon nga ginapahayag.