MAGHUHUKOM
1. Ang mga tawo nga gipatindog ni Jehova aron sa pagluwas sa iyang katawhan sa wala pa ang yugto sa tawhanong mga hari sa Israel nailhan ingong mga maghuhukom. (Huk 2:16) Si Moises, ingong tigpataliwala sa pakigsaad sa Balaod ug tinudlo-sa-Diyos nga pangulo, naghukom sa Israel sulod sa 40 ka tuig. Apan ang yugto sa mga Maghuhukom, ingon sa kasagarang gituohan, nagsugod kang Otniel, human sa kamatayon ni Josue, ug miabot hangtod kang Samuel nga manalagna. Si Samuel sagad wala ilakip taliwala sa mga Maghuhukom. Busa ang yugto sa mga Maghuhukom miabot ug mga 300 ka tuig.—Huk 2:16; Buh 13:20.
Ang mga maghuhukom gipili ug gitudlo ni Jehova gikan sa lainlaing mga tribo sa Israel. Gikan kang Josue hangtod kang Samuel, 12 ka maghuhukom (dili apil si Debora) ang ginganlan, ingon sa mosunod:
Maghuhukom
Tribo
Otniel
Juda
Ehud
Benjamin
Samgar
(?)
Barak
Neptali (?)
Gideon
Manases
Tola
Isacar
Jair
Manases
Jepte
Manases
Ibzan
Zabulon (?)
Elon
Zabulon
Abdon
Epraim
Samson
Dan
Ang eksaktong dapit diin ang matag maghuhukom adunay hurisdiksiyon ug ang petsa sa ilang pagkamaghuhukom dili matino sa matag kahimtang. Ang pipila dungang naghukom sa magkalahi nga mga dapit sa Israel, ug tali niini dihay yugto sa pagdaogdaog.—Tan-awa ang MAPA, Tomo 1, p. 743; KORTE, HUDISYAL NGA; ADLAW SA PAGHUKOM; usab ang mga maghuhukom sa Israel ubos sa tagsatagsa ka ngalan.
2. Mga tawo nga adunay kaakohan sa paghukom sa legal nga mga kaso. Sa Job 31:11, 28 ang prase nga “angayng hatagag pagtagad sa mga maghuhukom” gigamit ingong adhetibo sa paghubit sa mga sala nga angayng pagahukman. Busa niini nga mga bersikulo diha sa An American Translation mabasa ang “usa ka ngilngig nga sala” (ber 11) ug ang “usa ka ngilngig nga salaod” (ber 28), imbes nga “usa ka sayop nga angayng hatagag pagtagad sa mga maghuhukom.” Ang “sayop” nga gihisgotan sa bersikulo 11 maoy pagpanapaw (ber 9, 10), usa ka salaod nga sa panahon ni Job lagmit hukman sa mga ansiyano diha sa ganghaan sa siyudad. (Itandi ang Job 29:7.) Apan, ang “sayop” nga gihisgotan sa bersikulo 28 naglangkit sa materyalismo ug tinagong idolatriya (ber 24-27), mga sayop nga anaa sa hunahuna ug kasingkasing nga dili mapamatud-an pinaagi sa baba sa mga saksi. Busa, walay tawhanong mga maghuhukom ang makatino sa pagkasad-an. Apan, dayag nga giila ni Job nga ang Diyos makahukom sa maong mga sala ug nga kini seryoso gayod nga kinahanglan niyang hukman.