MIGDOL

[Torre].

1. Usa ka Ehiptohanong dapit nga gigamit ingong timaan sa paghulagway sa lokasyon sa kataposang gikampohan sa Israel didto sa Pihahirot sa wala pa motabok sa Pulang Dagat. Kinahanglan silang magkampo “atubangan sa Pihahirot taliwala sa Migdol ug sa dagat nga malantaw sa Baal-zepon.” (Ex 14:2; Num 33:5-8) Kadaghanan sa mga eskolar nagtuo nga ang Migdol lagmit maoy usa ka Ehiptohanong paglitok sa Hebreohanong migh·dalʹ, nga nagkahulogang “torre,” ug nga kini sa walay duhaduha nagtumong sa usa ka kampo militar o bantayanang torre didto sa utlanan sa Ehipto. Apan, adunay pamatuod nga dihay daghang Migdol ubay sa utlanan sa Ehipto; bisan karong adlawa may tulo ka lainlaing balangay nga ginganlag Mashtul, ang presenteng porma sa Migdol diha sa Ehiptohanong pinulongan (nga naggikan sa Coptic). (Tan-awa usab ang Num. 2.) Bisan tuod nga gihisgotan sa usa sa mga Papan sa Amarna ang usa ka Ma-ag-da-liʹ, wala kini maghisgot sa lokasyon niini. Sanglit ang lokasyon sa ubang mga dapit, ang Pihahirot ug Baal-zepon, wala mahibaloi sa pagkakaron, ang lokasyon sa Migdol nagpabiling dili tino. Gihunahuna sa pipila nga lagmit usa kini ka dapit sa ibabaw sa Jebel ʽAtaqah nga nagdungaw sa amihanang tumoy sa Gulpo sa Suez. Bisag walay pamatuod nga nahibaloan karong adlawa nga naglangkit sa maong dapit sa ngalang Migdol, tataw nga usa kini ka estratehikong lokasyon alang sa usa ka bantayanang torre o kampo sa mga bantay diha sa utlanan.

2. Ang Migdol nga gihisgotan sa mga manalagnang si Jeremias ug Ezequiel mga 900 ka tuig human sa Pagpanggula. Bisan tuod lagmit mao ra usab kini ang gihisgotan sa Num. 1, ang kadaghanang komentarista nagtuo nga dihay ikaduhang Migdol sa Ehipto nga nalangkit.

Si manalagnang Ezequiel nagtagna ug kalaglagan nga mahitabo sa Ehipto, dayag nga gikan sa Babilonya, nga maghampak niini “gikan sa Migdol ngadto sa Syene ug hangtod sa utlanan sa Etiopia.” (Eze 29:10; 30:6) Sanglit ang Syene anaa sa kinatumyang H sa karaang Ehipto, mopatim-aw nga kini nga Migdol anaa sa kinatumyang A, tungod niana mitungha ang usa ka paghubit nga susama sa pamilyar nga prase nga “gikan sa Dan hangtod sa Beer-seba” nga gigamit sa pagtumong sa Palestina. (Huk 20:1) Human mapukan ang Jerusalem niadtong 607 W.K.P., ang mga kagiw nga Hudiyo nanimuyo sa Migdol, Tapanhes, Nop (Mempis), ug sa yuta sa Patros. Apan ang Migdol ug ang ubang mga dapit nakasaksi sa ‘nagapanglamoy nga espada’ sa Babilonyanhon nga si Haring Nabucodonosor.​—Jer 44:1; 46:​13, 14.

Kini nga Migdol kasagarang gituohan nga mao ang usa ka kuta nga gihubit diha sa Ehiptohanong hieroglyphic nga mga sinulat ingong nagbantay sa AS nga mga entrada sa nasod. Ang Antonine Itinerary (Itinerarium Provinciarum Antonini Augusti) gikan sa ikatulong siglo K.P. naghisgot sa usa ka dapit nga gitawag ug Magdolo duol sa Pelusium, diin kining ulahing dapit nahimutang sa Kabaybayonan sa Mediteranyo nga mahimo tingaling tawgon nga ganghaan ngadto sa Ehipto alang niadtong naggikan sa Filistia. Bisan tuod kini dili tino, ang pipila ka eskolar nagtuo nga kining utlanan-kuta nga gitawag ug Migdol lagmit mao ang Tell el-Heir, mga 10 km (6 mi) sa HHK sa Pelusium (Tell el Farame).