MAGKUKULON

Ang tighimo ug mga kulon, pinggan, ug ubang mga sudlanan nga gama sa yutang-kulonon. Ang Hebreohanong pulong alang sa magkukulon (yoh·tserʹ) sa literal nagkahulogang “mag-uumol” o “ang usa nga nagaumol” (Jer 18:​4, ftn sa Rbi8), samtang ang Gregong termino (ke·ra·meusʹ) alang niini naggikan sa lintunganayng pulong nga nagkahulogang “sagol,” nga tingali nagtumong sa gikinahanglang pagsagol ug tubig sa yuta o sa yutang-kulonon sa pag-andam niini aron gamiton sa pag-umol. Sukad pa sa labing karaang kapanahonan ang mga magkukulon nag-umol sa yutang-kulonon aron himoong mga sudlanan ug nagpagba niini, sa ingon nakahimog gahing mga galamiton nga dili mohumok inigkabasa. Ang magkukulon mahimong mag-inusara sa pagtrabaho, apan usahay siya adunay mga katabang, nga sagad mga bag-ohan. Taliwala sa mga Hebreohanon ang usa ka pundok sa mga magkukulon sa hari daw naglungtad sa usa ka panahon.​—1Cr 4:21-23.

Ang naandang paagi sa paghimog sudlanang kulonon magsugod sa paghugas sa yutang-kulonon ug kuhaan kini sa mga hugaw, pahanginan kini, ug tamaktamakan ang basang yutang-kulonon aron kini mahimong hagkot ug daling maumol. (Isa 41:25) Sunod, ang yutang-kulonon masahon sa kamot ug dayon ibutang diha sa ligid sa magkukulon.

Ang karaang ligid sa magkukulon sagad maoy gama sa bato (apan usahay gama sa kahoy) ug sa panguna maoy lapad nga platoplato nga gitaod sa pinatindog nga ehe ug kini patuyokon pinaagi niini. Tungod kay bug-at ang mga kilid niini, ang platoplato dili daling matarog ug kini padayong motuyok samtang kini patuyokon pinaagig kamot. Ang gidugang sa ulahi nga mas dako, mas bug-at nga ligid sa ubos (diha sa mao ra nga ehe sama sa ibabawng ligid ug usab motuyok libot niana) nagpaarang sa naglingkod nga magkukulon sa pagpatuyok sa mga ligid pinaagi sa iyang tiil.

Kay gipahiluna na ang walay porma nga yutang-kulonon diha sa ligid, gamiton sa magkukulon ang iyang mga kamot sa pag-umol sa sudlanan samtang patuyokon ang ligid. (Jer 18:​3, 4) Unya ang sudlanan mahimong ibulad ug diyutay ug dayon ibalik na usab kini sa ligid, diin ang magkukulon lagmit mogamit ug gagmayng mga bato, mga kabhang, o ubang galamiton aron pahamison ug pasinawon kini ug himoag disenyo ang gawas nga bahin niini. Ang mga paagi nagkalainlain, pananglitan, siya makahimog disenyo niini nga pormag pisi pinaagi sa pagpalakra sa binaligtos nga pisi diha sa basabasa pa nga sudlanan. Ang mga sudlanan sagad pinturahan ug mga disenyo. Ang uban pasinawon (Pr 26:23) ug dayon pagbahon, o idangdang, diha sa duol ra nga tapahan sa magkukulon. O, ang dekolor nga “pangpatsing” (labnaw nga yutang-kulonon sa magkukulon) mahimong gamiton ingong pangdisenyo, ug human niana ang gamit nga kulonon pagbahon na usab diha sa tapahan.

Ang magkukulon mohimog mga gamit nga kulonon sama sa mga tadyaw (Lam 4:2) mga lampara, mga hurnohan, ug mga dulaan sama sa mga monyeka ug mga larawan sa hayop. Ang mga panaksan, kopa, tibod, ug ubang mga sudlanan maoy lakip sa iyang mga produkto. (Lev 15:12; 2Sa 17:28; Jer 19:1; Luc 22:10) Siya maghimo usab ug mga kulon ug mga kalaha. Ang mga gamit nga kulonon usahay markahan aron ipakita kon diin kini himoa. Ang magkukulon sagad magbutang ug kaugalingong “marka” sa iyang produkto diha sa gunitanan niini.

Usahay ang magkukulon mogamit ug hulmahan, nga diha niana iduot ang yutang-kulonon aron mahulma ang disenyo. Sa ulahing kapanahonan ang mga lampara sagad hulmahon nianang paagiha ingong duha ka piraso ug dayon idugtong sa dihang ang yutang-kulonon humokhumok pa. Usahay kini umolon pinaagi sa kamot nga dili na mogamit sa ligid. Apan, ang magkukulon sagad mogamit sa ligid.

Sa mga dapit nga gikubkoban sa mga arkeologo, sagad nadiskobrehan ang mga buak nga gamit nga kulonon o mga bika nga usahay tinagdaghan. (Tan-awa ang BIKA.) Giisip sa mga arkeologo nga ang mga matang sa mga gamit nga kulonon nga nadiskobrehan makatabang sa pag-ila sa nagkalainlaing mga kultura ingon man usab sa pagbanabana sa yugto sa pag-okupar sa maong dapit pinasukad sa lainlaing lut-od sa yuta niini. Gipaningkamotan usab nila nga mabanabana ang gidaghanon sa populasyon sa usa ka partikular nga dapit sa karaang kapanahonan pinasukad sa gidaghanon sa maong mga bika nga nadiskobrehan didto.

Ang awtoridad sa magkukulon ibabaw sa yutang-kulonon gigamit nga masambingayon aron ipakita ang pagkasoberano ni Jehova ibabaw sa mga tawo ug sa mga nasod. (Isa 29:​15, 16; 64:8) Alang sa Diyos ang balay sa Israel maoy “ingon sa yutang-kulonon diha sa kamot sa magkukulon,” Siya ingong mao ang Dakong Magkukulon. (Jer 18:1-10) Ang tawo walay katungod nga makiglalis sa Diyos, maingon nga ang yutang-kulonon dili dahomon nga mokuwestiyon sa nag-umol niini. (Isa 45:9) Maingon nga ang sudlanan nga kulonon mahimong buakon, mao man usab si Jehova makahimo sa pagpahamtang ug kalaglagan nganha sa usa ka katawhan ingong silot sa ilang kasaypanan.​—Jer 19:1-11.

Labot sa paggamit sa Mesiyanikong Hari sa iyang hinatag-sa-Diyos nga awtoridad batok sa mga nasod, kini gitagna: “Imong dugmokon sila pinaagi sa setro nga puthaw, imong pulpogon sila ingon sa usa ka sudlanan sa magkukulon.”​—Sal 2:9; itandi ang Dan 2:44; Pin 2:​26, 27; 12:5.

Gikan sa usa ka minasang yutang-kulonon ang magkukulon makahimog usa ka sudlanan alang sa gamit nga dungganon ug ang lain alang sa gamit nga makauulaw, komon, o ordinaryo. Sa susama, si Jehova adunay awtoridad sa pag-umol sa mga tawo sumala sa iyang gikahimut-an ug nagtugot sa mga daotan, ang “mga sudlanan sa kapungot nga gihimong angay sa kalaglagan,” apan kini maoy alang sa kaayohan sa “mga sudlanan sa kaluoy,” ang mga tawong naglangkob sa espirituwal nga Israel.​—Rom 9:14-26.