PUT

Usa ka “anak nga lalaki” ni Ham. (Gen 10:6; 1Cr 1:8) Bisan tuod gihisgotan si Put sa ubang mga teksto sa Bibliya, wala hisgoti ang ngalan sa iyang indibiduwal nga mga anak. Sa makadaghan, ang iyang mga kaliwat naghatag ug suporta militar ngadto sa Ehipto. (Jer 46:9; Eze 30:4-6; Nah 3:9) Sila nag-alagad ingong mga mersenaryo sa kasundalohan sa Tiro ug nakaamot sa kabantog nianang siyudara. (Eze 27:​3, 10) Gitagna usab nga ang Put mahilakip sa puwersa ni Gog sa Magog.​—Eze 38:5.

Ang mabatonang ebidensiya nagpakita sa kalangkitan tali sa Put ug sa mga Libyanhon sa A sa Aprika. Sa tulo ka teksto nga kini makita, ang “Put” gihubad nga “mga Libyanhon” diha sa Gregong Septuagint ug sa Latin nga Vulgate. (Jer 46:9; Eze 27:10; 38:5) Ang Hebreohanong “Put” suod usab nga nalangkit sa put[i]ja (kasagarang giisip nga mao ang Libya) sa Karaang Persianhon nga mga inskripsiyon. Apan, ang Nahum 3:9 daw nagpaila nga ang Put ug ang Lu·vimʹ (mga Libyanhon) maoy magkalahi nga katawhan. Apan dili lang tungod niini nga ikahiklin ang pagtuo nga ang Put mao ang mga Libyanhon. Ang terminong “mga Libyanhon” tingali maoy mas malangkobon kay sa Hebreohanong ngalan nga Lu·vimʹ, ingon sa masabtan sa paghisgot ni Herodotus (II, 32) bahin sa “mga Libyanhon, sa daghang tribo nila.”

Ang pagtuo nga ang Put mao ang “Punt” sa Ehiptohanong mga inskripsiyon wala dawata sa kadaghanan karong adlawa tungod sa mga katarongan labot sa paglitok.