RABSAKE

[gikan sa Akadianhong pinulongan, nga lagmit nagkahulogang “Pangulong Magtitiing”].

Ang titulo sa usa ka pangunang opisyal sa Asirya. (2Ha 18:17) Usa ka inskripsiyon sa usa ka tinukod sa Asiryanhong hari nga si Tiglat-Pileser III nag-ingon: “Gipadala ko ang akong opisyal, ang rabsaq, ngadto sa Tiro.” Lain pa, diha sa usa ka papan didto sa British Museum, usa ka inskripsiyon ni Haring Ashurbanipal mabasa: “Ako nagmando nga idugang sa akong kanhing kasundalohan (sa Ehipto) ang rabsaq.”​—Ancient Near Eastern Texts, giedit ni J. Pritchard, 1974, pp. 282, 296.

Samtang gilikosan ni Senakerib nga hari sa Asirya ang Judeanhon nga kuta sa Lakis, siya nagpadalag dakong panon sa kasundalohan ngadto sa Jerusalem ubos kang Tartan, ang pangulong komandante, duyog sa duha ka laing hataas nga mga opisyal, ang Rabsaris ug ang Rabsake. (2Ha 18:17; ang tibuok asoy mabasa usab diha sa Isa kap 36, 37.) Niining tulo ka labawng mga opisyal sa Asirya, ang Rabsake mao ang pangunang tigpamaba sa dihang gipaningkamotan nga pugson si Haring Ezequias sa pagsurender. (2Ha 18:19-25) Ang tulo nagbarog duol sa agianan sa tubig sa ibabaw nga linaw. Kini nga Rabsake, kansang personal nga ngalan wala ibutyag, maoy usa ka larinong mamumulong sa pinulongang Hebreohanon ug Siryanhon. Siya misinggit sa pinulongang Hebreohanon ngadto kang Haring Ezequias, apan tulo ka opisyal ni Ezequias ang migula sa pagsugat kaniya. Gihangyo sa mga opisyal ni Haring Ezequias si Rabsake nga makigsulti kanila sa pinulongang Siryanhon inay sa pinulongan sa mga Hudiyo tungod kay ang ordinaryong mga tawo nga anaa sa paril nagapamati. (2Ha 18:​26, 27) Apan ang kahimtang maoy pabor sa katuyoan ni Rabsake ingong usa ka tigpropaganda. Buot niya nga makadungog ang katawhan, aron sila mangaluya. Pinaagi sa mga pulong nga gituyo sa pagpalisang, sa dili tinuod nga mga saad ug kabakakan, sa pagpakaulaw, ug sa pagbiaybiay kang Jehova, gipakusgan pa gayod ni Rabsake ang iyang tingog sa pagpakigsulti diha sa pinulongang Hebreohanon, nga nagpahayag ug mga argumento ngadto sa katawhan aron luiban si Haring Ezequias pinaagi sa pagsurender ngadto sa kasundalohan sa Asirya. (2Ha 18:28-35) Bisan pa niana, ang katawhan sa Jerusalem nagmaunongon ngadto kang Ezequias.​—2Ha 18:36.

Ang mabiaybiayong mga pulong ni Rabsake gipaabot ni Ezequias kang Jehova diha sa pag-ampo, ug usa ka delegasyon ang gipadala ngadto kang manalagnang Isaias aron madawat ang tubag ni Jehova. (2Ha 18:37; 19:1-7) Kasamtangan si Rabsake gipatawag dihadiha sa dihang iyang nadungog nga ang hari sa Asirya mibiya gikan sa Lakis ug nakiggubat sa Libna. Nagpadayon sa iyang propaganda batok kang Ezequias gikan sa halayo, si Senakerib nagpadalag mga mensahero ngadto sa Jerusalem nga may mga sulat nga naundan sa padayong pagbiaybiay ug kusganong pagpanghulga aron pasurenderon si Ezequias. (2Ha 19:8-13) Gidala ni Haring Ezequias ang mga sulat ngadto sa templo sa Jerusalem ug gibuklad kini sa atubangan ni Jehova uban sa iyang dinaliang pag-ampo alang sa tabang. (2Ha 19:14-19) Gihatag ni Jehova ang iyang tubag pinaagi ni manalagnang Isaias nga ang hari sa Asirya “dili moanhi niini nga siyudad ni siya mopana ug usa ka udyong didto ni makigharong niini pinaagig taming ni maghimo ug pang-asdang nga bungdo batok niini. Sa dalan nga iyang giagian siya mobalik, ug niini nga siyudad siya dili moanhi, mao ang giingon ni Jehova.” (2Ha 19:​32, 33) Niadtong gabhiona gipatay sa manulonda ni Jehova ang 185,000 ka sundalo sa mga Asiryanhon. Tungod niining wala-damhang kapildihan, si Senakerib nga hari sa Asirya miatras dihadiha ug mibalik sa Nineve, ang kaulohan sa Asirya, diin siya gipatay sa ulahi. (2Ha 19:35-37) Ingong mapasipalahong tigtamay sa buhing Diyos nga si Jehova, napakyas ang mga paningkamot ni Rabsake.