SEKRETARYO

Kasagaran usa ka tinudlong opisyal nga batid sa pagsulat ug sa pagtipig ug mga rekord. Ang Hebreohanong pulong nga so·pherʹ mahimong hubaron usab nga “eskriba” ug “magkokopya.”

May mga panahon sa Israel nga dihay usa ka kasaligan nga opisyal sa palasyo nga taas ug ranggo nga gitawag ug “sekretaryo sa hari” o “sekretaryo.” (2Cr 24:11; 2Ha 19:2) Siya dili usa ka yanong eskriba nga nagtrabaho sa paghimog mga dokumento, ni siya usa lamang ka magkokopya sa Balaod. (Huk 5:14; Neh 13:13; itandi ang 2Sa 8:15-18; 20:23-26; tan-awa ang MAGKOKOPYA; ESKRIBA.) Usahay ang sekretaryo sa hari modumala sa pinansiyal nga mga butang (2Ha 12:​10, 11) ug mosulti ingong hawas sa hari, nga may katungdanan nga susama nianang sa usa ka ‘langyawng sekretaryo.’ (Isa 36:2-4, 22; 37:​2, 3) Ubos sa pagmando ni Solomon duha sa “mga prinsipe” gitawag ingong mga sekretaryo.​—1Ha 4:​2, 3; itandi ang 2Cr 26:11; 34:13.

Gawas pa sa “sekretaryo sa hari,” ang Bibliya naghisgot sa “sekretaryo sa pangulo sa kasundalohan” (2Ha 25:19; Jer 52:25) ug sa “sekretaryo sa mga Levihanon.” (1Cr 24:6) Si Baruk maoy usa ka eskribang sekretaryo ni Jeremias.​—Jer 36:32.