ZABULON
[Pagdawat; o, lagmit, Halangdong Puloy-anan (Dapit nga Puy-anan)].
1. Ang ikaunom nga anak nga lalaki ni Lea nga asawa ni Jacob. Ingong asawa nga wala kaayo higugmaa, hilabihan ang kalipay ni Lea sa pagkahimugso niining bataa. Ang ngalan nga iyang gihatag nagpadayag sa paglaom nga moarang-arang pa ang pagtagad ni Jacob kaniya. Si Lea mipatugbaw: “Sa kataposan madawat na ako sa akong bana, tungod kay nanganak ako ug unom ka anak nga lalaki kaniya.” (Gen 30:20; 35:23; Ex 1:1-3; 1Cr 2:1) Sa ulahi si Zabulon nanganak ug tulo ka anak nga lalaki—si Sered, Elon, ug Jaleel. (Gen 46:14) Usa ka layong kaliwat ni Zabulon nga sangay sa usa niining tulo ka anak, si Elon, nag-alagad ingong maghuhukom sa Israel.—Huk 12:11, 12.
2. Ang ngalang Zabulon nagtumong usab sa tribo nga naggikan kaniya pinaagi sa iyang tulo ka anak nga lalaki. Mga usa ka tuig human mapagawas ang mga Israelinhon gikan sa pagkaulipon sa Ehipto, ang lig-on ug lawas nga mga lalaki niini nga tribo gikan sa 20 anyos pataas mikabat ug 57,400. (Num 1:1-3, 30, 31) Ang ikaduhang pagsenso nga gihimo sa hinapos sa 40 ka tuig nga paglatagaw sa Israel didto sa kamingawan nagpakita nga miuswag ug 3,100 ang gidaghanon sa mga lalaki nga narehistro.—Num 26:26, 27.
Didto sa kamingawan, ang tribo ni Zabulon, nga tupad sa mga tribo ni Juda ug Isacar, nagkampo sa S nga bahin sa tabernakulo. Kining tulo-ka-tribo nga dibisyon maoy una sa han-ay sa pagmartsa. Si Eliab nga anak nga lalaki ni Helon nagsilbing pangulo sa kasundalohan sa Zabulon.—Num 1:9; 2:3-7; 7:24; 10:14-16.
Panulondon sa Tribo. Mahitungod sa panulondon sa tribo ni Zabulon, ang himalatyong patriarka nga si Jacob nag-ingon: “Si Zabulon mopuyo sa daplin sa dagat, ug siya maatua sa baybayon diin ang mga barko nagpondo; ug ang iyang halayong kiliran mag-atubang sa Sidon.” (Gen 49:13) Sanglit ang Sidon didto nahimutang sa A sa Israel ug sanglit ang teritoryo sa tribo ni Zabulon nag-atubang sa Sidon, ang nahimutangan sa teritoryo niini maoy sa amihanan. Bisan dili gayod daplin sa dagat, ang dapit nga gipahat ngadto sa Zabulon nahimutang taliwala sa Dagat sa Galilea sa S ug sa Mediteranyo sa K ug busa sayon rang makaadto ang mga Zabulonhon niining duha ka dagat. Tungod niini, dali ra silang makanegosyo, nga lagmit maoy gitumong sa mga pulong ni Moises agig panalangin: “Pagmaya, Oh Zabulon, sa imong paggawas.”—Deu 33:18.
Sa dihang ang pag-apod-apod sa Yutang Saad nagpadayon gikan sa Shilo, ang ikatulong ripa natunong alang sa Zabulon. (Jos 18:8; 19:10-16) Aron moabag sa pagbahin sa yuta, si Elizapan nga anak nga lalaki ni Parnak mao ang gitudlo sa Diyos ingong hawas sa tribo ni Zabulon. (Num 34:17, 25) Sa dihang natino na ang mga utlanan sa teritoryo, ang Zabulon gilibotan sa Aser (Jos 19:24, 27), Neptali (Jos 19:32-34), ug Isacar.
May pipila ka siyudad sa mga Levihanon ang nahimutang sa teritoryo sa Zabulon. (Jos 21:7, 34, 35; 1Cr 6:63, 77) Ang mga Zabulonhon napakyas sa pag-abog sa mga Canaanhon gikan sa usa niini nga mga siyudad, ang Nahalol (Nahalal), maingon man usab sa siyudad sa Kitron.—Huk 1:30.
Talagsaong mga Manggugubat. Ang tribo ni Zabulon nakapatunghag maisog nga mga manggugubat. Napulo ka libong lalaki gikan sa Neptali ug Zabulon ang misanong sa panawagan ni Barak sa pagpakig-away batok sa kasundalohan nga gipangunahan ni Sisera. (Huk 4:6, 10) Human sa kadaogan, si Barak ug Debora miawit: “Si Zabulon maoy katawhan nga nagyubit sa ilang mga kalag hangtod sa kamatayon.” (Huk 5:18) Lakip niadtong mipaluyo kang Barak maoy mga Zabulonhon nga “nagagamit sa kasangkapan sa usa ka eskriba,” nga dayag maoy mga lalaki nga nagdumala sa pag-ihap ug sa paglista sa mga manggugubat. (Huk 5:14; itandi ang 2Ha 25:19; 2Cr 26:11.) Ang mga Zabulonhon miadto usab kang Maghuhukom Gideon agig pagsanong sa iyang panawagan alang sa mga manggugubat. (Huk 6:34, 35) Lakip sa mga tigpaluyo ni David mao ang 50,000 ka Zabulonhon, mga maunongong lalaki nga dili “doble ug kasingkasing.” (1Cr 12:33, 38-40) Panahon sa paghari ni David tatawng ang mga Zabulonhon adunay talagsaong bahin sa pagbuntog sa mga kaaway sa Israel.—Sal 68:27.
Tinamdan Labot sa Matuod nga Pagsimba. Sa ulahing katunga nga bahin sa ikawalong siglo W.K.P., ang mga indibiduwal gikan sa tribo ni Zabulon nagpaubos ug misanong sa pagdapit sa Judeanhon nga si Haring Ezequias sa pagtambong sa pagsaulog sa Paskuwa didto sa Jerusalem. (2Cr 30:1, 10, 11, 18, 19) Kasiglohan sa ulahi, ingong katumanan sa tagna ni Isaias (Isa 9:1, 2), si Kristo Jesus nagsangyaw sa teritoryo sa karaang Zabulon ug dayag nga may nakaplagan siyang mga namati didto.—Mat 4:13-16.
Gihisgotan Diha sa mga Panan-awon. Sa panan-awon ni Ezequiel, ang pahat nga yuta sa Zabulon nahimutang taliwala sa Isacar ug Gad (Eze 48:26, 27), ug ang usa sa mga ganghaan sa siyudad nga “Si Jehova Anaa Diha” nagbaton sa ngalang Zabulon. (Eze 48:33, 35) Diha sa panan-awon, si apostol Juan nakadungog nga 12,000 ang gitimbrehan gikan sa (espirituwal nga) tribo ni Zabulon.—Pin 7:4, 8.