Armageddon—Kon Unsay Dili Ipasabot Niini

Ang imong destinasyon kadiyut rang sakyon gikan sa Haifa. Sa naglagiting nga kainit sa Tungang Sidlakan, ang imong sakyanan modagan nga tulin ubay sa habagatan sa nag-ikis-ikis nga Subang Kishon hangtod ang walog inanay mogamay. Agi sa hiktin nga giwang tali sa habog nga kabukirang Carmel ug sa kabungtoran sa Galilea ikaw mopadayon, hangtod nga sa kalit ang walog mobukas sa imong atubangan sama sa dako, lapad nga platito—ang Patag Esdraelon. Ikaw nagadagan sa habagatang kiliran sa kapatagan dihang hisiplatan sa imong mata ang usa ka bungtod nga may dili-kinaiyanhong patag nga tumoy. Kini ang imong gipangita! Ang bungtod sa Megiddo, ang tinubdan sa pulong Armageddon.

ANG Armageddon gilukoban sa misteryo ug mga sayop nga pagtuo. Daghan ang mga ideya bahin sa kahulogan niini. Ang pulong Armageddon, hinunoa, kinuha gikan sa Har–Magedon, o Bukid sa Megiddo.a Kini usa ka pulong sa Bibliya nga hikaplagan sa Pinadayag 16:16, nga nagaingon: “Ug sila gitigom nga tingob ngadto sa usa ka dapit nga gitawag sa Hebreohanon nga Har–Magedon [o, Armageddon].”

Kinsay ginatigom sa Armageddon ug ngano? Ang Pinadayag 16:14 nagatubag: “Ang mga hari sa tibuok gipuy-ang yuta” nagatigom alang “sa gubat sa dakong adlaw sa Diyos nga Makagagahom sa Tanan.”

Kanang mga tubaga nagapatunghag daghang laing pangutana. Batok kang kinsa ang “mga hari” makig-away, ug tungod sa unsang isyu? Diin man sila mag-away? Gamiton ba nila ang nukleyar nga armas? Mapugngan ba ang gubat? Sa pagkamatuod, unsa man gayod ang Armageddon?

Dili Usa ka Geograpikanhong Dapit

Ang Armageddon dili mahimong usa ka geograpikanhong dapit. Walay bukid nga may ingong ngalan ang nagalungtad—bisan tuod ang usa ka bungtod gitawag Megiddo nagapabilin hangtod karong adlawa. Ang tinuod kahulogan sa Armageddon nagsabwag sa landong niini balik sa kasaysayan ngadto sa bugnoay nga nahasentro nianang dapit sa Megiddo.

Ang Megiddo mao ang puwesto sa pipila sa labing mapintas ug mahukmanong mga bugno sa kasaysayan sa Tungang Sidlakan. Ang tanan misugod sa ikaduhang milenyo W.K.P. uban sa talagsaong kadaogan sa Ehiptohanong magmamando si Thutmose III batok sa mga magmamando sa Palestina ug Sirya, ug miabot latas sa kasiglohan hangtod sa tuig 1918 sa dihang gipaagom sa Britanikong field marshal si Viscount Allenby sa masakit nga kaparotan ang mga Turko.

Apan labi pang bililhon sa mga estudyante sa Bibliya, ang Megiddo nakasaksi sa labing dakong kadaogan sa kasundalohang Israelinhon ilalom sa pagmando ni Maghuhukom Barak batok sa gamhanang Kanaanhong kasundalohan ni Haring Jabin nga gipangulohan sa hepe sa gubat si Sisera. Mibalda si Jehova nga Diyos ug mihatag sa mga Israelinhon sa dakong kadaogan.—Maghuhukom 4:7, 12-16, 23; 5:19-21.

Busa, ang Armageddon mosugod pagbaton sa usa ka dagway sa pagkabililhong gubat, nga tin-awng may usa ra ka mananaog.

Dili Usa ka Gubat Tali sa Yutan-ong mga Nasod

Ang isyu nga nasentro niana ang gubat sa Armageddon—ang pagmando sa kalibotan—mao ang dakong isyu karong adlawa. Apan, bisan pag ang duha ka magkaatbang nga dagko kaayong gahom karon nagapakigbisog alang sa pagkagamhanan sa kalibotan, ang Armageddon dili mahimong usa ka gubat sa kalibotan, nga magapakontrahay sa usa niana kanila batok sa lain. Tinuod, ang kalibotan anaa sa labing mahal ug malisangon nga lumba sa armas sa tibuok kasaysayan, nga miagda niining komentoha gikan sa India Today: “Kining tanan nagaduso sa planeta ngadto sa ngilit sa Armageddon—ang kataposang gubat taliwala sa mga nasod.” Apan gipaila sa Pinadayag 16:14 nga ang “mga hari sa tibuok gipuy-ang yuta” nagapangandam sa nahiusang pundok panahon sa “gubat sa dakong adlaw sa Diyos nga Makagagahom sa Tanan.”

Busa, ang Armageddon dili gubat sa tawo. Kini gubat sa Diyos. Sa Armageddon ang tanang yutan-ong nasod magakahiusa sa pagpakig-away sa ‘kasundalohan sa langit’ ilalom sa militaryong mando sa “Hari sa mga hari ug Ginoo sa mga ginoo,” si Kristo Jesus. Siya mao ang may-katungod nga magmamando sa kalibotan tungod kay ang Diyos usab “nagpasakop sa tanang butang sa iyang [Kristo] mga tiil.”—Pinadayag 19:14, 16; Efeso 1:22.

Dili Usa ka Nukleyar nga Kalaglagan

Alang sa daghang tawo, ang gubat nukleyar makahahadlok kaayong hunahunaon. Ang usa ka 1983 nga pagtuon sa 40 ka siyentipiko nagbanabana nga sa usa ka bug-os nukleyar nga gubat un-tersiya ngadto katunga sa tibuok populasyon sa kalibotan ang mamatay dihadiha. Ang ilang taho, nga gipatik sa Science nga magasin, mitagna sa makapasubong kaugmaon alang sa makalabang-buhi. Kini nagapasidaan: “Sa bisan unsang dagkong pagbayloay sa nukleyar nga armas tali sa dagko kaayong mga gahom, posible ang tibuok yuta nga kausaban sa silinganan nga igo sa pagpahinabong mapuo ang dakong bahin sa mga espisye sa tanom ug hayop sa Yuta. Sa maong kahimtang, dili ikapahigawas ang pagkapuo sa Homo sapiens.”

Itugot ba sa Diyos nga Makagagahom sa Tanan si Jehova ang maong makalilisang hitabo? Dili gayod! Wala niya lalanga ang yuta “sa walay kapuslanan,” apan sumala sa iyang ginapasalig kanato, iyang “giumol kini aron pagapuy-an.” (Isaias 45:18) Sa Armageddon ang Diyos “magalaglag niadtong nagalaglag sa yuta,” dili magasunog niini diha sa nukleyar nga kalaglagan.—Pinadayag 11:18.

Dili Mapinadayonong Bugno Tali sa Maayo ug Daotan

Ang pila ka relihiyosong pangulo nagtuo nga ang Armageddon mao ang mapinadayonong pakigbisog tali sa mga puwersa sa maayo ug daotan, kon kaha sa tibuok kalibotan o sa hunahuna. “Ang Armageddon nagakahitabo sa usa ka bahin sa kalibotan kada adlaw,” matud sa usa ka komentaryo sa Bibliya. Sa unsang paagi mahitabo kini sa dihang ang Bibliya nagasaad nga ang Armageddon magadalag tulin nga kalaglagan sa tanang daotang kanasoran ug katawhan? Si Kristo, ingong dinihogang Hari sa Diyos panahon sa Armageddon, “magadugmok kanila pinaagi sa usa ka puthaw nga setro nga sama sa usa ka sudlanan sa magkokolon [iyang] pagapulpogon sila.”—Salmo 2:9; tan-awa usab ang Proverbio 2:21, 22; Pinadayag 19:11-21.

Dili Tibuok-Kalibotang Ekonomikanhong Kagun-oban

Ang labing gamhanang mga gobyerno sa kalibotan nahadlok nga ang dili pagbayad sa Ikatulong Kalibotan sa utang magduso sa tibuok-yutang ekonomikanhong kahimtang ngadto sa ginatawag sa magasing Business Life nga “Ekonomikanhong Armageddon.” Ang pagkagun-ob sa mga bangko sa kalibotan mahimong trahedya apan kini dili Armageddon. Ang Armageddon sa Bibliya maoy tibuok-kalibotang kahimtang nga maglangkit sa gubat, dili sa ekonomiya. Gibatbat kini ni manalagna Jeremias niining tin-awng mga pulong: “Si Jehova may pakiglalis batok sa kanasoran. Siya magahukom sa tanang unod. Mahitungod sa mga daotan, sila iyang igahatag ngadto sa pinuti.”—Jeremias 25:31.

Dili Gubat sa Tungang Sidlakan

“Sa usa ka panahon, ang kataposang kalaglagan mahitabo sa Tungang Sidlakan,” mao ang wali sa ilado-sa-kalibotang ebanghelista si Billy Graham. Mahitungod niini, iyang gipalanog ang mga pagtuo sa daghan sa iyang relihiyosong mga kauban. Nagtuo usab si Graham nga ang Armageddon mahimong malangan. “Ako nagtuo nga ang kalibotan pagkakaron nagapadulong sa Armageddon,” matud niya, “gawas nga may pagkanahigmata sa espirituwal ug kita modangop sa Diyos, mahimong atubangon sa kalibotan ang iyang Armageddon niining dekadaha.”

Ang tanang “mga hari sa yuta ug ilang kasundalohan” dili masulod sa rehiyon sa Megiddo. (Pinadayag 19:19) Busa, dili ba kini magpahigawas sa pundamentalistang pagtulon-an nga ang Armageddon maoy usa ka gubat sa kalibotan nga gipugos sa pagsulod sa literal nga patag sa Megiddo? Ang manalagnang Jeremias nagpaila nga ang Armageddon magasakop sa “kinalay-ang mga bahin sa yuta” ug ang mga mangamatay makita “gikan sa usa ka tumoy sa yuta ngadto sa laing tumoy sa yuta.”—Jeremias 25:32, 33.

Ug sanglit ang Armageddon nagkahulogan “ang gubat sa dakong adlaw sa Diyos nga Makagagahom sa Tanan,” walay makapugong niana. Walay bisan unsa nga mahimo sa mga tawo nga magapalangan niana. Gitakda na ni Jehova ang “tinudlo nga panahon” sa pagsugod sa gubat. “Kini dili maulahi.”—Pinadayag 16:14; 11:18; Habacuc 2:3.

Pasikaranan sa Paglaom

Ang Armageddon dili pagakahadlokan sa mga tawong nahigugma sa pagkamatarong. Sa katugbang, kini mahimong pasikaranan sa paglaom. Ang Bibliya nagaingon: “Ug nakita ko nga nabuksan ang langit, ug, tan-awa! usa ka maputing kabayo. Ug ang nagsakay niana gitawag Matinumanon ug Matuod, ug siya nagahukom ug nagapakiggubat sa pagkamatarong.” (Pinadayag 19:11) Ang gubat sa Armageddon magalimpiyo sa yuta sa tanang pagkadaotan ug magahatag dalan sa pagpasig-uli sa matarong nga mga kahimtang.—Isaias 11:4, 5.

Sulod sa kapin sa gatos nga katuigan, ang tingog sa mga Saksi ni Jehova nadunggan nga nagamantala sa umaabot nga kadaogan sa Diyos ibabaw sa daotan, dili-mopasakop nga mga magmamando niining sistemaha. Ilabina sukad sa tuig 1925 ang mga Saksi nakabaton sa tin-aw nga ideya kon unsa ang Armageddon ug sila nagadumili sa pagpakahilom bahin niana. Ang ilang tinguha mao ang pagtabang sa mga tawo aron makalabang-buhi sa Armageddon, dili mangamatay. Busa sila nagaagda sa tanan sa pagpatalinghog aron sundon ang tambag sa Joel 2:31, 32, nga nagahisgot bahin sa “pag-abot sa dako ug makalilisang nga adlaw ni Jehova,” ug nagadugang: “Ang tanan nga nagatawag sa ngalan ni Jehova mamaluwas.”

Apan, ang pipila tingali mahibulong: Bisan tuod ang Armageddon maoy tibuok yuta, mosugod ba kini sa Tungang Sidlakan? Sa unsang paagi ang Diyos sa gugma makatugot sa Armageddon? Ang tinuod bang pakigdait mosunod sa Armageddon? Basaha ang sunod tulo ka isyu sa Bantayanang Torre, kay kana maghisgot nianang mga pangutanaha.

[Mga footnote]

[Kahon sa panid 6]

Unsa ang Armageddon?

Ang Armageddon DILI. . .

◆ usa ka geograpikanhong dapit

◆ usa ka gubat tali sa mga nasod

◆ usa ka nukleyar nga kalaglagan

◆ usa ka tibuok-yutang ekonomikanhong kagun-oban

◆ usa ka pakigbisog tali sa maayo ug daotan

◆ usa ka away sa Tungang Sidlakan

Ang Armageddon MAOY. . .

◆ tibuok-kalibotang kahimtang diin ang tanang yutan-ong kanasoran makig-away batok sa Anak sa Diyos, si Kristo Jesus, ug sa iyang manulondang kasundalohan sa “gubat sa dakong adlaw sa Diyos nga Makagagahom sa Tanan”

[Hulagway sa panid 7]

Sa Armageddon ang Hari sa Diyos, si Jesu-Kristo, ‘magadugmok sa daotang kanasoran pinaagi sa usa ka puthaw nga setro, nga sama sa sudlanan sa magkokolon sila iyang pagapulpogon.’—Salmo 2:9.