Pagpahiuyon sa mga Dalan ni Jehova
Sumala sa gisugid ni Arthur Worsley
SULOD sa tulo ka adlaw wala namo igkita ang adlaw; gimakmak kami sa hangin ug sa dagat. Kami didto niadto sa gibaniog nga Cape Hatteras sa North Carolina padulong sa among asaynment nga sangyawanan sa Bahamas. Nobyembre 1948 niadto. Kaming upat, tulo ka misyonaryong graduwado sa Watchtower Bible School of Gilead ug ako, misugod sa pagkahibulong kon makaabot ba gayod kami didto.
Ako ang timonil sa 60-tiil (18-m) nga paraw sa Watch Tower Society, ang Sibia. Haduol sa tuong kilid sa paraw migawas nga sal-angsal-ang ang tingog nga samag mieskapong alisngaw samtang gidakdakan kami sa dagkong mga balod, ug kami nangabasa samtang kana mitabon kanamo. Ang mga pisi gisul-ot agi sa bakos sa palibot sa akong hawak ug gibugkot ngadto sa mga perno sa hawanan sa paraw. Samtang kami mipanaw duyog sa hangin, miagit-it ang harsyahan, ug samtang kami mipanaw kontra sa hangin, kadto misamot sa pagsiyaok.
Grabeng gidagat didto sa dakong kamarote sa ubos mao si Stanley Carter ug si Ron Parkin. Ug ang 50-anyos nga si Gust Maki, kinsa bag-o kong gipulihan sa pagtimon, naluya pag-ayo. Una mobanos sa timon, mitimpla akog kinutil nga brandy ug gisultihan si Gust kon hain kadto makaplagi. Kadto ang kataposan kong pagkakita kaniya sulod sa halos napulo ka oras.
Dili ko gayod hikalimtan ang pagkamingaw niadtong gabhiona, nga nanimati sa nagsiyaok nga hangin, nga nakigbisog sa “nagpamatid” nga timon, ug naglaom nga ang pising nagbugkos kanako dili mabugto. Sa unsang paagi ako nahidangat niadtong kahimtanga?
Pagkabatan-on sa Inglaterra ug sa Canada
Ang akong amahan nagtrabaho sa Britanikong marina, ug alirong kanako mao ang mga tawo sa marina ug ubang tawong militar. Dihang sa kalit namatay ang akong inahan, ako gipa-apprentice sa dagat. Niadtong 1923, sa 16 pa ako, ako milibot sa kalibotan sakay sa usa ka barkong bansayanan.
Samtang didto sa Singapore, akong nadungog gikan sa akong igsoong lalaki nga si Dad naminyo pag-usab ug ang pamilya didto na niadto sa Alberta, Canada. Busa, niadtong 1924, ako miduyog sa akong pamilya sa 320-akreng (130-ektarya) nga uma duol sa Lethbridge. Ang kamara sa komersiyo nagtawag niana nga “mainit habagatang Alberta, ang yuta sa bulawanong trigo,” nga maoy tinuod.
Usa ka Pagduaw nga Nag-usab sa Akong Kinabuhi
Ang usa ka butang nga daw nahikalimtan sa paghisgot sa kamara sa komersiyo mao ang tingtugnaw sa kapatagan. Ang temperatura mahimong mous-os usahay ngadto sa 30 degrees ubos sa sero Fahrenheit (-34° C) ug tingali labaw pa. Sa usa ka ingong adlaw sa tingtugnaw sa 1926-27, usa ka daang Model T Ford miabot nga nagbulhot ug aso sa among tugkaran ug mipreno nga nagpangurog sa labing duol sa balay. Ang tsuper, nga gipadayon alang sa mainit nga kape ug galyetas, mipatin-aw nga ang dalan naalihan sa danglog nga niyebe, ug siya wala na makaseguro kon diin siya. Aw, kadto nahusay ra sa wala madugay, ug dayon misugod siya sa pagpakigsulti kanamo mahitungod sa Bibliya. Gihatagan ko siyag usa ka dolyar alang sa librong Deliverance ug pito ka pulyeto.
Ang akong mga ginikanan nangadto sa lungsod aron mamalit, busa ang akong igsoon ug ako nagbasa kadiyut sa mga basahon. Unya kadtong tanan gibutang sa estante ug nalimtan sanglit kinahanglang among atimanon ang kahayopan. Ugaling, nagbalikbalik sa akong hunahuna ang pila ka butang akong nabasa. Mahigmata gani ako sa magabii nga maghunahuna niadto. Sa kataposan, akong gihukom ang pagtan-aw kon bahin sa unsa kadto.
Nga nagpataka lamag pangab-ot, akong nakuha ang pulyetong Our Lord’s Return. Nga mihulat hangtod nangatulog na ang tanan, akong gibasa ang pulyeto ug gitan-aw ang matag kasulatan diha sa among pamilyahanong Bibliya. Ako, kay natingala ug nahimuot sa mga katin-awan, misugod sa “pagsangyaw” ngadto sa akong pamilya sa pagkabuntag panahon sa pamahaw. Sila wala mahingangha, apan kadto wala makapaluya kanako.
Paningkamot sa Pagsangyaw
Misulat ako sa Watch Tower Society, nga mipadala sa mga ngalan ug mga direksiyon sa kanait nga mga mag-uuma ug mihangyong padalhan silag mga kopya sa Our Lord’s Return. Sa ulahi, sa miadto ako sa pagsukna kon naangayan ba nila ang pulyeto, ako natingala sa mabatokong mga reaksiyon, sama sa, ‘Oy, ang batan-ong sama kanimo dili angay malangkit nianang butanga’ o, ‘Kana maoy Russellismo. Ilang ginapriso kanang mga tawhana sa Tinipong Bansa.’
Ako, bisag mibati sa kapakyasan, wala mohunong. Mipedido ako sa tanang basahong gipatik sa Watch Tower Society, apil ang ekstrang mga kopya nga akong ikapahulam. Ako nagbasa sa tanang higayon, nga naghunahuna kon sa unsang paagi ikapaambit nako ang akong nakat-onan sa uban. Gipahibalo ako sa Sosyedad nga ang kinadul-ang kongregasyon, o “ecclesia,” maoy duolag usa ka gatos ka milya (160 km) didto sa Calgary, nga layo kaayo aron akong matambongan.
Sa 1928 ako mibiya sa balay aron manarbaho alang sa akong kaugalingon, nga misangko sa pagtrabaho sa seksiyong inupat ang bahin, 160 ka akre (65 ektarya), nga alang niana ako miuyon sa paghatag sa mga tag-iya sa ikaupat ka bahin sa maabot sa kada tuig. Sa Disyembre 1929 angay na akong magbakasyon, mao nga ako miduyog sa akong amahan ug akong inaina, kinsa mibalhin ngadto sa Vancouver, British Columbia. Pila ka adlaw tapos sa akong pag-abot, usa ka babaye mianha sa among pultahan nga nagtanyag sa mga basahong gipatik sa Watch Tower Society. Gikan kaniya akong nasayran kon diin nagtigom ang mga Estudyante sa Bibliya (karon gitawag mga Saksi ni Jehova), ug sa pagkasunod nga Dominggo akong gibaktas ang lima ka milya (8 km) latas sa kusog nga ulan aron motambong.
Makapalipay ang pagtambong sa usa ka tigom uban sa ubang sama nakog interes sa Bibliya. Sa sunod semana ako miduyog sa grupo sa buluhatong pagsangyaw sa balay-balay, maingon man sa matag semana human niadto. Dayon ang The Watchtower sa Enero 15, 1930, miabot nga may imbitasyon sa pagtabang sa buluhaton sa hedkuwarter sa Watch Tower sa Brooklyn, nga gitawag Bethel. Gitanyag ko nga ako moalagad ug, sa akong katingala, gidapit nga moadto. Nadugaydugay una mahikay ko ang akong pagkabutang ug kasamtangan ako nabawtismohan. Sa kataposan ako miabot sa Bethel sa Hunyo 13, 1930.
Pag-alagad sa Bethel
Nga giasayn sa tahianan sa libro, ako misangko nga nagpaandar sa stitcher, nga nagduot ug wire staples sa likod sa mga pulyeto. Dako gayod nga kalipay ang pagtrabaho diha sa Our Lord’s Return, ang pulyeto mismong nakapabag-o sa akong kinabuhi! Sa wala madugay akong gitahi ang bag-ong pulyetong The Kingdom, the Hope of the World.
Ang una kong kombensiyon, sa Columbus, Ohio, sa Hulyo 1931, halandumon kaayo. Dili ko gayod hikalimtan ang kusog kaayong pakpak sa gipahibalo nga sukad niadto kami mailhan sa ngalang mga Saksi ni Jehova. Dayon giluwatan ang pulyetong The Kingdom, the Hope of the World. Kadto nagpatin-aw nganong gisagop ang maong ngalan. Human niadto among gihatod kadto ngadto sa tanang opisyales nga militar, politikanhon, komersiyal, ug relihiyoso, nga ako mismo giasayn sa paghimo niana duol sa Bethel sa Brooklyn Heights ug sa Governor’s Island.
Ang pantalan sa New York duol kaayo sa Bethel, ug kay ako nasinati sa mga barko, ang pantalan nahimong akong teritoryong sangyawanan. Usa ka adlaw miprotesta ang usa ka kapitan sa lantsa: “Oy, ayaw akog baligyai nianang mga libroha. Ako dunay usa ka libro nga nagatug-an gayod sa kamatuoran sa Bibliya.”
“Puwede bang ipakita nimo kana kanako,” miingon ako.
Iyang gipagawas ang gubaong kopya sa librong Government, nga mipatin-aw: “Nabingwit ko kini gikan sa suba ug ako kining gipauga. Kini ang labing maayong libro nga akong sukad nabasa.”
Tapos sa pagpakita kaniya gikan sa panid sa mga magpapatik nga ang mga librong akong gitanyag maoy gikan sa samang mga magpapatik, ang nahibilin hapsay na. Nindot ang among estoryahanay!
Diyutay ra ang nagsangyaw niadtong mga adlawa, busa among gisulayan ang tanan aron ang maayong balita makaabot sa katawhan una sa Armageddon. Ang Siyudad sa New York usa lamag kongregasyon. Karon dunay kapin sa 300 ka kongregasyon ug mga 30,000 ka magmamantala sa siyudad, ug daghang teritoryo ginasangyawan kada bulan!
Si Rutherford—Usa ka Magbubuhat nga Dili Kapoyon
Si Joseph F. Rutherford, ang presidente sa Watch Tower Society panahon sa una kong 11 ka tuig sa Bethel, nakapahingangha kanako tungod sa dako kaayong buluhatong iyang nahimo. Dili lamang siya nagsulat sa kadaghanan sa atong mga basahon sa Bibliya, nagsigeg pakigpulong, ug naglaban sa mga kaso sa korte, kondili siya mipakitag personal nga interes sa kahikayan sa pamilyang Bethel, nga niadto duolan lamag 200.
Pananglitan, sa 1932 mihukom siya nga kinahanglang among ipatungha ang dugang pa sa among pagkaon, ilabina ang karne. Busa iyang gihikay nga matukod ang pila ka balay sa manok sa 15-akreng (6-ektarya) uma sa Staten Island. Sa usa ka paagi iyang nahibaloang ako may diyutayng kahibalo sa pagbuhig mga manok. Kadto misangpot sa akong paggugol sa mga hinapos sa semana uban kaniya nga nagdesinyo sa mga balay sa manok ug nagsukod sa yuta nga tukoran niana.
Sa usa sa maong mga pagduaw, maorag si Igsoong Rutherford may gikabalak-an. Sa taudtaod ako nakabaton sa kaisog sa pagpangutana kon may suliran ba ug kon ako may mahimo sa pagtabang. Mipahayag siya nga ako nga wala akoy ikatabang. Apan samtang naglakaw kami padulong sa tanaman, siya miingon: “Wala pa ako makakita nga kini napakyas. Dihang ako may gitrabahong hinungdanong butang, motungha ang suliran, ug pagkakaron ako nagasulat sa usa sa labing hinungdanong mga artikulo sa daghang katuigan.” Natingala gayod ako nga iya kanang gihisgotan kanako, nga bag-ohan lamang sa Bethel.
Pila ka semana sa ulahi, ang katawhan ni Jehova gitagan-an sa mga isyu sa Watchtower sa Agosto 15 ug Septiyembre 1, 1932, nga naundan sa duhag-bahing artikulo nga nag-ulohang “Organisasyon ni Jehova.” Kadtong mga artikuloha nagyagyag sa sistema sa pagpilig mga ansiano ingong dili kasulatanhon. Nakapakisaw kadto, apan kadto usa ka tikang padulong sa bug-os teokratikanhong pagdumala.
Niadtong mga adlawa giatubang ni Igsoong Rutherford ang dakong pagsupak gikan niadtong naningkamot sa pagpapahawa kaniya gikan sa pagsibya sa radyo. Apan siya usa ka mag-aaway ug dili gayod mopadaog sa iyang relihiyosong mga kaaway.
Misamot ang mga Pagpiot, Namatay si Rutherford
Misamot ang paglutos sa katuigang 1930. Sa Nazi Alemanya daghan ang gibalhog sa mga kampo konsentrasyon ug gipatay tungod sa ilang pagtuo. Bisan sa Tinipong Bansa ang pila ka igsoon gibulitan sa alkitran ug gitabonan sa balhibo; ang uban gipugos sa pagtomar sa aseite de castor. Gipangguba ang propiedad, ug gipalagpot ang mga bata gikan sa eskuylahan.
Sa 1941 nagsugod pagkaluya ang lawas ni Igsoong Rutherford, apan siya gihapon may dakong kadasig ug dili-mapakyas nga pagpangulo. Alang niadtong nakaila pag-ayo kaniya, nadayag nga makapasubo ang iyang luyang panglawas. Siya naniwang kaayo nga nangluag ang iyang mga sinina. Bisan pag himalatyon ang iyang lawas, ang iyang kaisipan abtik ug wala gayod mokunhod ang iyang kadasig alang sa kamatuoran ug ang pagmantala sa ngalan ni Jehova.
Tapos sa pamahaw usa ka buntag sa hinapos ang tinghunlak sa 1941, iyang gisugid sa pamilya nga siya magbaton sa seryosong operasyon. Siya namulong nga madasigon ngadto sa pamilya sa taastaas nga panahon, nga mihinapos: “Busa kon maoy kabubut-on sa Diyos, igkita ko kamo pag-usab. Kon dili man, ako nasayod nga kamo magpadayon sa bugno.” Ang tanan sa pamilya may luha sa mata, ug wala na gayod namo siya igkita pag-usab. Siya mibiya niadtong adlawa alang sa California diin siya namatay sa Enero 8, 1942.
Latas sa katuigan, may daghan kaayong mga pagdaot kang Igsoong Rutherford, apan alang kanamong nagtrabaho uban kaniya ug halos matag adlaw nakadungog kaniyang mihatag ug espirituwal nga instruksiyon panahon sa pagsimba sa buntagon kadtong mga pagpandaot nahisamag aso sa usa ka kusog nga hangin. Nakaila kami kaniya kon kinsa gayod siya—usa sa mga Saksi ni Jehova. Unsa pay ikasulti?
Bag-ong mga Asaynment
Wala madugay tapos si Nathan H. Knorr nahimong presidente, ang pipila kanamo iyang gipatawag sa iyang opisina, nga naglaraw sa mga plano sa pagbuhi pag-usab sa mga pagduaw sa mga hawas sa Sosyedad ngadto sa mga kongregasyon, ug nangutana kon buot ba namong moapil. Ako midawat ug misugod sa buluhaton sa nagapanawng ministro sa 1942. Kami gitawag “alagad sa mga igsoon,” nga ang maong ngalan sa ulahi giusab nga “alagad sa sirkito.”
Sa Mayo 1948, sa usa ka distritong kombensiyon sa Houston, Texas, gipatawag ako ni Igsoong Knorr ngadto sa iyang opisina. Tapos sa pila ka pasiuna bahin sa buluhaton sa dapit ug sa akong panglawas, siya nangutana: “Naghunahuna ka bang magminyo?”
Aw, ako dili matinud-anong makaingong dili, ug sa samang diwa ako dili makaingong oo. Busa mitubag ako: “Igsoon, ako naghunahuna bahin niana sukad ako singko anyos.” Kadto gihapon nagbilin kanako sa usa ka matang sa neyutral nga baroganan. Unya gipatin-aw ni Igsoong Knorr nga nakabaton ang Sosyedad sa usa ka paraw, ug iya akong gisukna kon buot ko bang moadto sa misyonaryong pag-alagad nga sakay sa paraw.
Kana ang paagi sa akong pagkatua didto, sa Nobyembre 1948, nga nagtimon sa Sibia niadtong gabii nga kusog ang bagyo sa duol sa Cape Hatteras.
Pagsangyaw sa Kapuloan
Sa pila ka adlaw kami nakaabot sa Bahamas diin among nakaplagan ang katawhan nga maabiabihon kaayo ug gigutom sa kamatuoran sa Bibliya. Misangyaw kami sa tanang dudagkong kapuloan, nga mibisita sa ubay-ubayng beses sa pila kanila sulod sa pito ka bulan nga didto kami. Unya kami mipaingon sa Virgin Islands, nga misangyaw sa maong pundok sa kapuloan.
Usa ka gabii sa St. Martin, ang alkalde, o komisyoner sa pulo, miduol kanako ug miingon: “Hangtod sa duha ka semana nga miagi, samtang ako mosuroy sa tibuok lungsod, ang imo lamang madungog mao ang estorya bahin sa mga bulang ug mga babaye. Karon sa bisan diin ako moadto madungog ko silang nagaestorya bahin kang Jehova ug sa Bibliya. Kamong mga bata ni Jehova maayog nahimo, ug buot kong pasalamatan kamo niana.”
Ako nakapribilehiyo sa paghatag sa unang Memoryal nga pakigpulong nga sukad napahayag sa St. Vincent. Tapos niadto usa ka babaye mikomento: “Magustohan gayod unta ni Gn. Brown nga mabatian kana nga pakigpulong, apan siya nagapuyo sa layo kaayo.” Gisultihan ako sa direksiyon, ug sayo sa pagkabuntag, ako milakaw sa pagpangita sa balangay.
Walay mga karsada, mga dalandalan lamang. Ako mibaktas sa daghang oras, nga nangutanag mga direksiyon matag karon ug unya. Kay gikapoy kaayo, sa mga alas dos sa hapon nakasum-ok ako sa gamayng hawan nga may pila ka payag nga nakatag. Mihukom ako sa pag-adto sa usa ka payag ug mopahulay. Samtang ako nagkaduol, akong nakit-an ang sinulat sa ibabaw sa pultahan, “Kingdom Hall of Jehovah’s Witnesses.” Ang akong pangapoy nahanaw sama sa paghubo sa kupo.
Sa taudtaod miagi ang usa ka lalaki ug nangutana ako kon siya makatabang ba. “Sa unsang paagi akong mahibalag ang mga tawong nagtukod niining gamay nga tigomanan?” ako nangutana.
“Usa ako kanila,” matud niya.
Giingnan ko siya nga ako gikan sa Sibia, apan kadto maorag walay kahulogan alang kaniya. Busa miingon ako, “Wala ka ba mahibalo? Ang paraw ni Jehova.” Unya siya nagluksolukso, siya nalipay kaayo. Sa taudtaod, akong nahibaloan giunsa pagkatukod ang tigomanan.
“Sa miadto ako sa Trinidad,” siya mipatin-aw, “gisultihan nila ako bahin sa kamatuoran. Ug ako mipauli ug misugilon sa ubang tawo.” Misukna siya kon buot ko bang mohatag ug pakigpulong.
“Ikalipay ko,” matud ko. Busa iyang gihuyop ang usa ka budyong nga kinhason, ug sa taudtaod napuno ang gamayng tigomanan ug ang mga tawo nanagtindog sa mga dapit sa bentana. Mihatag akog pakigpulong, ug dayon gihimo ang pagtuon sa Bantayanang Torre, nga maayong pagkadumala! Tapos niadtong tanan, gidapit ako sa igsoon ngadto sa iyang balay alang sa pagkaon. Nagkasalop na ang adlaw, ug giingnan ko silang kinahanglang molakaw na ako. Ako ilang gikuyogan agi sa laktud nga agianan. Tapos sa ilang pagbiya kanako, ako may pila pa ka milyang baktason paingon sa paraw, apan matahom niadto ang gabii.
Balik sa Bethel
Ang unang dakong kombensiyon sa Yankee Stadium gihimo sa 1950. Kaming nagsakay sa Sibia gidapit sa pagtambong. Samtang didto sa New York, ako giasayn na usab sa buluhaton sa nagapanawng magtatan-aw sa Tinipong Bansa. Tapos sa pila ka tuig ako nagsakit ug gitawag balik sa Bethel sa 1956. Naarang-arang ang akong panglawas, apan ako nagpabilin sa Bethel.
Usa ka panahon dihang si Igsoong Knorr naghisgot mahitungod sa panginahanglan sa dugang misyonaryo sa Aprika, misugyot ako nga ako iyang ipadala didto. Apan, ako iyang gipahinumdoman sa akong edad ug sa ubay-ubayng panahon nga ako naospital, ug giingnan ako nga labing maayong magpabilin ako sa dapit nga ako maatiman kon gikinahanglan ko kadto.
Karon sa 79 anyos sa edad, ug nga may duolag 56 anyos nga bug-os-panahong pag-alagad nga mahinumdoman, makalipay ang pagkasayod nga ako misulod sa maong pag-alagad sa akong pagkabatan-on. Kadaghanan, tapos makapauli gikan sa mga tigom o gikan sa trabaho, ako molingkod diha sa akong hayahay nga kuwarto sa Bethel ug maghinumdom sa mga hitabo sa nangaging 60 anyos. Tinuod, ako gipanalanginan tungod sa akong pagpahiuyon sa mga dalan ni Jehova.
[Hulagway sa panid 23]
Samtang nagsangyaw sa Alabama sa 1934, gipabayloan kog mga manok ang mga basahon sa Bibliya