Pagdawat sa ‘mga Hangyo sa Akong Kasingkasing’
Sumala sa giasoy ni P. J. Wentzel
DIHANG ang among barko midunggo sa pantalan sa New York gikan sa South Africa, gitagbo kami sa pantalan sa usa ka tawong itom. Siya didto niadto aron ako, akong asawa si Lina, ug usa ka babayeng gulangon nga kauban namo sa biyahe ihatod ngadto sa among mga sak-anan. Mihunong kami sa usa ka lugar sa itom, ug ang drayber migawas sa pagsusi sa direksiyon alang sa among kauban sa biyahe. “Apan, Piet,” siya miingon kanako, “kini bug-os nga dapit sa itom!”
“Kini Amerika,” ako siyang gipahinumdoman. “Dinhi walay kalainan ang itom ug ang puti; kitang tanan pareho.” (Apan sa akong kahiladman akong gilaomang ang akong asawa ug ako dad-on ngadto sa usa ka balay sa puti!) Unya ang drayber mibalik alang sa among kauban, kinsa mainitong gidawat sa usa ka pamilyang itom.
Unya miabot ang among turno—didto gihapon sa dapit sa itom. Samtang ang among tagbalay ug iyang asawa nagpaduol sa kotse, ako miampong mainiton sa Diyos nga buligan ako sa pagwagtang sa rasanhong pagkamapihigon nga basin magpabilin pa—nga panulondon gikan sa akong mga ginikanan.
Ang among mga tagbalay nga itom sa New York mainitong nagdawat kanamo. Kami ilang gihatod sa among kuwarto, diin ang tanan limpiyo kaayo. Sa dihang ila kaming gibiyaan, kami mahilomon sa sinugdan. Unya si Lina mipadulong sa katre, miisa sa kanto sa kobrekama ug miingon: “Piet, dili ako makatuo nga karong gabhiona, sa unang panahon sa akong kinabuhi, ako matulog sa katre sa usa ka babayeng itom!” Apan among nailhan ug nahimong minahal kaayo ang among mga tagbalay.
Nganong ang pagbuntog sa rasanhong pagkamapihigon dako kaayong kahimoan alang kanako ug sa akong mga kauban sa biyahe?
Unang mga Impluwensiya
Ang Bonnievale, diin ako natawo sa 1922, maoy usa ka gamayng lungsod mga 160 kilometros (100 milya) silangan sa Cape Town, South Africa. Ang akong amahan sakop sa Dutch Reformed Church. Kadto simbahan alang sa mga puti lamang. Ang mga itom may kaugalingong mga simbahan sa usa ka separadong lungsod nga ilang gipuy-an. Busa kami namatuto sa pagdawat sa pagkabulag sa mga rasa.
Ug mahimo gayong dulot kaayo ang rasanhong pagkamapihigon! Kami natudloang ang among rasa maoy labaw. Among giisip ang mga itom ingong katawhan nga pagatratahong mga tawo apan dili ingong mga kapareho sa sosyal nga paagi. Sa mga adlaw nga bata pa ako ang batasan mao nga sila padayonon sa pultahan sa likod, ug kon amo silang dalitan ug tsa, kana idalit sa linaing tasa nga gitagoan alang lamang sa mga itom. Kami gipatuo nga ang kahimtang tingali lahi sa langit, apan sa yuta adunay estriktong pagkabahin.
Wala madugay sa dihang ako 17 anyos na, akong gihangyo ang akong amahan nga ako magpakompirma, apan gibati niyang ako bata pa kaayo. Apan, sa sunod tuig ako iyang giingnang panahon na nga ako kompirmahan. Giisip ko kadtong seryoso kaayo. Alang kanako kadto nagkahulogan sa paghatag sa akong kaugalingon ngadto sa Diyos ug pagbuhat sa iyang kabubut-on. Ug sanglit ako nagkinabuhi alang sa kalibotan ug sa mga kalingawan niini, apil ang kusog nga pagtabako, ako nakaamgo nga kinahanglang himoon ko ang dagkong kausaban sa akong kinabuhi.
Busa sa matag pahulay tapos sa paniudto, akong gugolon ang kadaghanan sa akong panahon nga magbasa sa Bibliya. Kadto usa ka pagpadayag alang kanako—nasabtan nako nga ang akong pagkinabuhi ug ang iya sa akong pamilya wala makakab-ot sa gikinahanglan sa Kasulatan. Bisag nagbasa ako sa Bibliya diha sa kaugalingon kong pinulongan, ang Aprikaans, daghan kaayo ang wala ko hisabti. Busa, wala lamang ako magbasa kondili nag-ampo usab sa Diyos nga tabangan ako sa pagsabot sa Bibliya.
Sa pagsingabot sa panahon sa mga klase sa kompirmasyon, nakabasa na ako sa dakong bahin sa Bibliya. Gisukna ko ang akong amahan kon diin sa Bibliya ginasaysay ang kompirmasyon aron akong matun-an kana.
“Wala kana sa Bibliya,” mitubag siya. “Kini usa ka kinahanglanon sa simbahan.” Ako nakuratan!
“Apan kon ang kompirmasyon wala sa Pulong sa Diyos, unsaon ko pagdawat niana?” ako misukna. “Ug kon kita gilimbongan niining hinungdanong butang, sa unsang paagi ikasalig ko ang akong kinabuhi ngadto sa simbahan?”
Aw, sukad niadto misugod ako sa pagpangita sa kamatuoran.
Pagpangita sa Kamatuoran
Usa ka adlaw gidapit ako sa usa ka higala sa usa ka serbisyo sa Dutch Reformed Church—dugay na akong wala makaatender. Ang ministro nagwali mahitungod sa paglaom: “Kon kita magalaom sa butang wala nato makita, kita magapadayon sa pagpaabot niana uban ang pagkamainantoson.” (Roma 8:24, 25) Ay, kadto ang buot kong masayran! Unsa ang atong paglaom? Alang ba sa unsa nga ako buhi? Mabatonan ko na kaha karon ang mga tubag? Apan ang magwawali napakyas sa pagbatbat sa umaabot nga paglaom. Samtang naglingkod ako didto, gihangyo ko ang Diyos nga tabangan ang magwawali sa pagtabang kanako!
May lain pang nakapatugaw kanako. Akong namatikdang nagduka ang daghang tawo. Ako nangandoy nga makadungog sa kamatuoran, ug didto ang mga tawo nangatulog! Ako mibiya sa simbahan nga mibatig kahiubos, ug wala na gayod ako mobalik.
Sa ulahi nakighisgot ako sa Bibliya uban sa usa ka higala nga may pila ka Pentekostal nga ideya. Siya miingong ang tawong buot mag-alagad sa Diyos kinahanglang mabawtismohan pinaagig bug-os nga pagtuslob sa tubig. Busa miatender ako sa sunod nga serbisyo sa maong gamayng pundok ug nabawtismohan sa suba. Tungod niadto ang akong amahan nasuko sa labihan. Gibaharan pa niya ako nga patyon tungod sa pagpangahas sa pag-apil sa usa ka sekta! Dili na ako makabasa sa Bibliya sa balay kondili uban na lamang sa gamayng pundok nga akong gianiban. Dili na gani ako makasalo sa akong amahan sa pagkaon, ug kon ako mahiduol kaniya, sultihan niya ako sa paglingiw sa akong nawong. Dili niya buot makita kana!
Ang gamayng Pentekostal nga pundok nagbasa lamang sa Bibliya, nanganta ug nag-ampo, ug nagsultig mga pinulongan. Sa maong panahon nalimpiyohan ko na ang akong kinabuhi, apil ang pagbiya sa pagtabako. Naningkamot ako pag-ayo sa pagdawat sa espiritu sama sa uban, nga mipuasa pag pila ka adlaw, apan walay nahitabo. Unya ako namalandong sa mga butang. Nahibalo ako nga may uban sa lungsod nga miangkong nagsultig mga pinulongan, apan imoral ang ilang kinabuhi. Busa sa unsang paagi ang Diyos mohatag sa iyang balaang espiritu ngadto sa katawhan kansang kinabuhi wala mahiuyon sa iyang kabubut-on? Ug may lain pang nakalibog kanako. Gihukom ko ang pagsukna sa pangulo sa among pundok.
“Ang balaang espiritu nga ginadawat nimo ug sa uban mao ba ang samang balaang espiritu nga nagdasig sa Bibliya?” ako misukna.
“Oo,” siya mitubag.
“Aw, ang yuta ba mao ang walay-kataposang puy-anan sa tawo, o pagalaglagon ba kini?”
“Ang yuta pagalaglagon, ug ang mga Kristohanon magpuyo sa langit.”
“Apan may deperensiya dinhi,” mitubag ako, “sanglit ang Bibliya nagaingong ang yuta magapabilin sa walay kataposan—usa ka pamulong nga dinasig sa espiritu sa Diyos—ang samang espiritu nga giangkon nimong imong nabatonan.”—Ecclesiastes 1:4.
Nahibaloan ko niadto nga wala mabatoni sa among gamayng pundok ang kamatuoran. Nagpadayon ang akong pagpangita niana.
Usa ka adlaw ang pangulo sa Pentekostal nga pundok nagdala kanakog usa ka librong nag-ulohang Riches, nga gipatik sa Watchtower Society. Sa gisugdan ko dayon kadto sa pagbasa, akong nasabot nga kadto nahiuyon sa akong nabasa sa Bibliya. Sa kataposan akong nakaplagan ang kamatuoran! Misulat ako alang sa dugang basahon. Kadto maikagong gidawat sa among gamayng pundok, ug kadto among gigamit sa pagtuon sa Bibliya ug sa pagsangyaw sa uban. Wala madugay tapos niadto, ang pila ka Saksi ni Jehova nangabot sa Bonnievale alang sa kadiyut nga pagduaw, ug may maayo kaming pagpakighisgot uban kanila. Dugang pa, upat sa among pundok mikuyog kanila sa balay-balay nga pagsangyaw sa sunod Dominggo.
Among Giporma ang Gamay nga Kongregasyon
Aron makapadayon sa pagsabwag sa mensahe sa paglaom, mipedido kamig dugang mga basahon gikan sa sangang buhatan sa Watchtower Society sa Cape Town. Mitubag sila nga kinahanglan una kaming moaplay aron maporma ang usa ka kongregasyon. Sa sinugdan kami nahadlok niadto, apan samtang nahimong labi pang dinalian ang panginahanglan sa mga basahon, kami sa kataposan miaplay ug napormang usa ka bag-ong kongregasyon—nga kami lamang upat, bisan tuod walay mausa kanamo ang nabawtismohan ingong usa ka Saksi!
Among gitaho sa matag bulan ang gidak-on sa pagsangyawng buluhaton nga among nahimo. Apan kay wala mabansay, kami wala mobalik sa pagduaw sa mga tawong nagpakitag interes. Gipunting kini kanamo sa sangang buhatan sa sunodsunod nga bulan. Sa kataposan duha kanamo nakabatog kaisog ug miadto sa usa ka balay diin ang mga tawo daw madinawaton. Gitigom namo ang pamilya ug nanganta kaming tanan sa usa ka himno. Unya gibuksan ko kadto sa pag-ampo ug gipatokar ang usa ka rekording o plaka sa Bibliya mahitungod sa usa sa mga diskurso ni J. F. Rutherford. Ang tanan namatig maayo. Unya among gitapos pinaagi sa laing himno ug pag-ampo. Samtang nagpauli kami ako miingon: “Aw, kadto ang una natong ‘balik-duaw’!”
Kasamtangan ang pagsupak sa akong amahan nagpadayong walay kunhod. Diyutay kaayo ang akong kahibalo sa Bibliya! Apan ang akong nahibaloan akong gituohan sa kahiladman sa akong kasingkasing. Usa ka adlaw si Rachel, usa sa akong mga igsoong babaye, miduaw kanamo. Panahon sa pahulay tapos sa paniudto, misugod siya sa pag-ergo mahitungod sa Trinidad.
“Ngano bang dili kamo motuo sa doktrinang Trinidad?” siya misukna. “Ang among simbahan yanong nagatudlo nga ang Amahan, Anak, ug ang Espiritu Santo managsama sa kalungtaran ug sa gahom.”
“Kon ang balaang espiritu sama sa Amahan ug sa Anak,” ako mitubag, “nan kini makahimo alang kanako sa tukma sa mahimo sa Amahan ug sa Anak. Busa maayo pag ako moampo ngadto sa balaang espiritu.”
Si Rachel wala mokomento. Apan ang akong amahan, didto sa sunod nga kuwarto, mitawag: “Rachel, pasagdi ra na siya. Wala kay mahimo kaniya.” Ang tibuok pamilya mipaluyo kang Rachel. Unya ang akong amahan mihasmag, nga naglagot kaayo. Siya nangumo, nga giduot kana sa akong agtang—apan mihunong ug mipahawa. Ako mihilom kaayo ug wala molihok.
“Nagalingkod ka dinha samag maot nga anghel,” misinggit ang akong amahan. Iya akong gipahinumdoman sa panahong ako miboluntaryo sa pagpakig-away batok kang Hitler ug siya wala motugot kay ako menor de edad pa. “Maayo pag ikaw nagsundalo ug namatay!” siya nangusmo. Mahilomon kong gipasalamatan siya sa pagpugong kanako sa pagsundalo.
Sa natapos kadto, ako migawas ug namalandong. Sa wala pa ako mainteres sa Bibliya, may kalinaw. Karon may pagkontrahanay sa pamilya. Unsay akong pagabuhaton? Mobalik sa simbahan ug sa ingon mapasig-uli ang kalinaw sa pamilya? Kon buhaton ko kana, akong biyaan ang bililhong mga kamatuorang akong nakat-onan. Ang akong mga ginikanan ang nagpatungha nako sa kalibotan, apan Diyos lamang ang makahatag nakog kinabuhing walay kataposan. Uban sa akong kamot nga giduot sa maanindot nga kahoyng palma, nga tul-id ug lig-on, mihukom ako didto: “Mahimo nila akong patyon, apan dili ako mobalik.”
Pagsulod sa Bug-os-Panahong Pag-alagad
Kay ulitawo, batan-on, ug kusgan, misugod ako sa pagbating piniotan kaayo sa akong trabaho sa usa ka pabrika sa keso. Ako nagtrabaho didto unom ka adlaw sa usa ka semana sa gamayng suweldo apan ako makagugol lamag usa ka adlaw sa usa ka semana sa sagradong pag-alagad kang Jehova, nga gikan kaniya gilaoman ko ang kinabuhing walay kataposan. Nganong ipadayon ko man ang paggamag keso dihang nabatonan ko ang bililhong mga kamatuoran nga makaluwas ug kinabuhi? Buot kong mahimong bug-os-panahong ministro.
Misulat ako sa Sosyedad ug miingong buot kong mahimong “payunir,” o bug-os-panahong magbubuhat. “Apan sa unsang paagi?” ako nangutana. Ako 18 anyos pa lamang ug ang akong amahan dili gayod mosugot. Nadawat ko ang usa ka tubag nga nagkutlo niining matahom nga mga pulong: “Magkalipay ka kang Jehova ug iyang ihatag kanimo ang mga hangyo sa imong kasingkasing.” (Salmo 37:4) Sa unsang paagi ang tinguha sa akong kasingkasing matuman dihang supak kaayo ang akong amahan? Bisan pa niana, gipalandong ko ang maong mga pulong ug makanunayong miampo.
Sa kataposan gihimo ko ang usa ka plano. Giingnan ko ang akong amahan nga walay kaugmaon alang kanako sa Bonnievale ug buot kong mobalhin ngadto sa Cape Town. Matud niya: “Nahibalo ako ngano. Buot nimong molakaw ug mamaligya nianang mga basahon ni Huwes Rutherford!” Apan siya misugot.
Sa Cape Town ako nagkugi aron mokitag igo sa pagpalit sa pila ka butang akong kinahanglanon sa pagsugod sa bug-os-panahong ministeryo. Sa nahibalag ko ang magtatan-aw sa sanga, si George Phillips, ako may suliran. Tungod kay gikan sa usa ka komunidad nga Aprikaans, ang akong Iningles dili gayod maayo nga kinahanglang akong makigsulti kaniya pinaagig maghuhubad. Ug panahon sa mga miting diyutay kaayo ang akong nasabtan nga kas-a sa giorganisar ang usa ka asembliya alang sa Cape Town ako wala makatambong kay wala ako makasabot sa pahibalo!
Sa Nobyembre gipahibalo ako ni Igsoong Phillips nga may higayon ako sa pagpayunir sa Kimberley, ug makasugod ako sa sunod bulan. Ako mipauli aron manamilit sa pamilya. Kinahanglang pugngan ko ang akong mga emosyon kay abi kog dili ko na sila igkita pag-usab sa dili pa ang Armageddon! Apan wala ko sila suginling ako magpayunir.
Kadto Disyembre 1, 1941, sa 19 anyos, nga gisugdan ko ang akong payunir nga karera sa Kimberley. Gikan didto ako misulat ngadto sa akong mga ginikanan. Wala akoy daotang buot sa akong amahan tungod sa iyang pagtratar kanako. Mitubag ang akong inahan nga siya nalipay nga akong matuman ang tinguha sa akong kasingkasing. Sa pagkamatuod, akong nakaplagan ang “dakong kalipay diha kang Jehova” kay gihatagan niya ako sa ‘hangyo sa akong kasingkasing’—ang bug-os-panahong ministeryo.
Pagdawat sa Laing ‘Hangyo sa Akong Kasingkasing’
Niadtong 1942, sa unang nasyonal nga asembliya nga akong gitambongan sa Johannesburg, akong gisimbolohan ang akong pagpahinungod sa Diyos pinaagi sa bawtismo. Duha ka tuig sa ulahi akong nahibalag ang usa ka batan-ong payunir nga igsoong babaye, si Lina Muller. Kami naibog sa usag usa, apan kami nagkauyon sa paghulat human sa dakong kasakitan una maghunahunang seryoso sa kaminyoon.
Ang kampanya bahin sa miting publiko misugod sa 1945. Ako nag-alagad niadto sa Vereeniging uban sa duha pa ka payunir, nga ang usa kanila mao si Frans Muller, ang igsoong lalaki ni Lina. Sa una namong hidunggan ang maong bag-ong kampanya, kami nagkauyong kadto dili alang kanamo—kami walay kasinatian ingong mga mamumulong sa publiko. Apan, sa pagdasig sa Sosyedad kami nagpilig mga pakigpulong. Sa pagbansay sa pagdiskurso, among pilion ang linaw nga dapit duol sa Vaal nga Suba, diin among diskursohan ang among “mamiminaw”—ang suba! Gibati namong gibaslan ug dako dihang, usa ka bulan sa ulahi, inay sa kasagarang 4 o 5 sa among tigom sa pundok, 37 ang miabot alang sa unang pakigpulong!
Niadtong 1947 ako giasayn sa buluhatong sirkito. Sa sunod tuig si Lina ug ako nagminyo. Sukad niadto ang akong minahal nga asawa nagbudlay sa akong kiliran—ingong labing maunongong kauban. Busa gihatag kanako ang laing ‘hangyo sa akong kasingkasing.’
Pagkat-on sa Hinungdanong mga Pagtulon-an
Niadtong 1953 si Lina ug ako nakabaton sa dakong pribilehiyo sa pagtambong sa “New World Society” nga Asembliya sa New York, U.S.A.—ang among unang biyahe sa laing nasod. Kadto ang panahong usa sa among Kristohanong mga igsoon nagtagbo kanamo sa pantalan aron ihatod kami ngadto sa balay sa itom nga Saksing pamilya nga among giabotan. Dako gayod kaayo ang among pagmahal niadtong mga igsoong lalaki ug babaye!
Kadtong kasinatiana nakatabang pag-ayo kanamo sa dihang sa ulahi ako nag-alagad nga magtatan-aw sa distrito alang sa itom nga mga Saksi sa South Africa, diin kami kadaghanan dawaton sa timawa kaayong mga balay, nga usahay molingkod sa salog ug kas-a natulog pa sa salog.
Sukad 1966 ang akong asawa ug ako nagaalagad sa Bethel dinhi sa South Africa. Kay migugol ug hapit 20 anyos ingong nagapanawng magtatan-aw, sa sinugdan ako nalisdan sa pagpasibo ngadto sa kinabuhi sa Bethel. Gusto gayod nakong tua sa gawas nga magasangyaw, magatudlo, ug magabansay sa uban. Apan sa paglabay sa panahon, nakatuon ako sa pagpabili sa dulot sa pag-alagad sa Bethel. Sa wala madugay ako nakapribilehiyo sa pagtrabaho sa Departamento sa Pag-alagad ug sa ubay-ubayng katuigan karon ingong membro sa Komite sa Sanga.
Sa paghinumdom, akong madumdoman nga sa 1942, sa didto pa sa Kimberley, among nadunggan ang pagkamatay sa presidente sa Sosyedad, si J. F. Rutherford. Ang usa ka balita mikomento: ‘Karong patay na ang pangulo sa mga Saksi ni Jehova ang organisasyon malawos ug mamatay, sama sa usa ka tanom nga kalabasa sa init nga adlaw.’ Hinunoa, pagkanindot ang padayong paglambo sa organisasyon latas sa katuigan—bisan panahon sa naglagiting nga kainit sa paglutos! Ug pagkakahibulongan ang pagtubo nga nahitabo sa South Africa sukad niadtong unang katuigan sa Bonnievale! Niadto may mga 1,000 ka Saksi sa South Africa; karon adunay kapin sa 36,000.
Inigpalandong ko sa nahimo ug sa kahulogan ni Jehova ug sa iyang organisasyon alang kanako latas sa katuigan, akong kinasingkasing dasigon ang tanan kong batan-ong kaubang Saksi sa paghatag luna sa bug-os-panahong pag-alagad kon posible man ugaling. Kini nagahatag ug tugob nga mga balos. Ako nasayod nga kon akong ipadayon ang pagkalipay sa pagbuhat sa kabubut-on ni Jehova, iyang ihatag kanako ang hangyo sa akong kasingkasing—ang walay-kataposang malipayong pag-alagad.
[Blurb sa panid 9]
Among nailhan ug nahimong minahal kaayo ang among itom nga mga tagbalay
[Blurb sa panid 12]
“Nagalingkod ka dinha samag maot nga anghel,” misinggit ang akong amahan. “Maayo pag ikaw nagsundalo ug namatay!”
[Blurb sa panid 13]
Pagkanindot ang padayong paglambo sa organisasyon latas sa katuigan—bisan panahon sa mainit nga paglutos!
[Hulagway sa panid 10]
Si P. J. Wentzel ug iyang asawa si Lina