Nakaplagan Ko ang Hustisya​—Dili Diha sa Politika Apan Diha sa Matuod nga Kristiyanidad

Sumala sa giasoy ni Xavier Noll

INHUSTISYA! Kana ako nang nahibalag sa ako pang pagkabata, ug nag-antos ako tungod niana. Ingong batan-on, ako nangutana sa akong kaugalingon: ‘Ang inhustisya ba butang nga pagaantoson lamang? Wala bay gobyerno sa yuta nga arang makahanaw niana? Asa hikaplagi ang hustisya?’ Sa kadugayan kana akong nakaplagan, apan dili sa dapit nga akong gidahom.

Usa ka Pagpangita Sukad sa Pagkabata

Ako nagdako sa Wittelsheim, usa ka gamayng lungsod sa Alsace, usa ka rehiyon sa amihanan-silangang Pransiya. Ang akong amahan, sama sa daghang ubang tawo nianang dapita, nagtrabaho sa usa ka minahan sa potash. Balik sa katuigang 1930, ang mga trabahante sa industriyal nga kalibotan nasamok sa pagrebelde. Ako mahinumdom nga ingong bata, ako mikuyog sa mga demonstrasyon sa mga mamumuo. Kami moparada sa kadalanan uban ang gipataas nga mga kumo, nga magsumay sa mga kantang rebolusyonaryo, sama sa sosyalistang “Internationale.” Ang mga mamumuo nangayog hustisya ug labi pang maayong kahimtang sa pagkinabuhi.

Sa nangwelga ang mga minero ug nag-okupar sa minahan, ako ang tighatod sa akong amahan sa iyang mga pagkaon. Ako mahinumdom nga mahadlok kaayo ako inig-agi nako sa naglikos armadong mga guwardiya nasyonal aron ipasa ang gamelle (piyambrera) sa akong amahan ngadto kaniya agi sa barandilya sa minahan. Nakadayeg ako sa mga bandera nga nagpasundayag sa mainitong mga eslogan ug sa pulang mga bandera nga naglupadlupad sa kahanginan, nga ang pipila may martilyo ug galab.

Ang mga babaye magtigom sa atubangan sa mga ganghaan sa minahan, nga magsinggit sa mga eslogan aron dasigon ang ilang mga bana nga ipadayon ang pakigbisog batok sa “mga tigpahimulos.” Ang ubang babaye nagkinabuhing nahadlok kanunay alang sa kaluwasan sa ilang mga bana. Bisan pa sa ilang batok-kapitalistang mga pagbati, ang pila ka lalaki moyuhot sa paggawas sa minahan inigkangitngit na aron makapangita sa pagbuhi sa ilang pamilya. May panahong gibuhat usab kana sa akong amahan. Sa maong panahon siya magdalag rebolber sa iyang bag enkasog iyang mahibalag ang mga piket nga mangitag mga manlalapas sa welga.

Gisulong ni Hitler ang Pransiya

Ako niadto 17 anyos sa misilaob ang gubat. Pila ka bulan sa ulahi, gisulong sa mga Nazi ang Pransiya. Sanglit ilang giangkon nga ang Alsace dili lamang giokupar nga teritoryo kondili usa ka bahin sa German Reich, ang tanang batan-ong lalaki sama kanako kinahanglang mosulod sa kasundalohan ni Hitler. Busa, uban sa maleta nga gibugkot sa akong luyo ako mikalagiw sakay sa akong bisikleta sa atubangan sa umaabot nga mga manunulong. May panahong ako nagpaguyod pinaagi sa paghawid sa likod sa mga trak nga padulong sa habagatan. Ang mga panon sa mga kagiw maoy andam nga puntiriya sa Alemang mga ayroplano, busa ako mosalom sa usa ka kanal inigkadungog ko nga sila umaabot.

Ako nakaabot sa habagatan-sentral nga Pransiya, nga wala pa maokupar sa mga Aleman. Apan bisan didto akong nahibalag ang inhustisya. Ako naghago sa pagsilhig sa mga dalan, nagpas-an sa mga lungon sa mga sementeryo, o nagbaguod sa pagpas-an sa 45 kilos nga mga karga sa usa ka pabrika sa semento. May panahong ako motrabahog 12 oras sa usa ka adlaw sa gamay kaayong kantidad. Ang kadaghanang hinabang nga madawat unta namong mga kagiw kawaton sa opisyales nga gitudlo sa pagpanagtag niana.

Sa hinapos sa 1940, mihukom ako sa pag-entra sa away aron mahigawas ang akong nasod. Miadto ako sa Algeria, sa Amihanang Aprika, ug miduyog sa nahibilin sa Pranses nga kasundalohan didto. Ang kinabuhi sa sundalo wala makatagbaw sa akong kauhaw sa hustisya sama ra sa sibilyang kinabuhi, apan buot ko gihapong makaambit sa pagpahigawas sa Uropa. Ang mga Amerikano milandig sa Amihanang Aprika sa hinapos sa 1942. Hinunoa, usa ka adlaw niadtong 1943 nawad-an ako sa tulo nako ka tudlo sa dihang mibuto ang usa ka detonator sa granada nga akong gikuptan. Busa ako wala makaentra sa kasundalohan nga maoy magbawi sa Uropa.

Nayugot sa Komersiyo, Politika, ug Relihiyon

Sa nahibalik sa sibilyang kinabuhi sa Algeria, ang kaylap nga pagpanghimulos sa tawo pinaagi sa tawo nga nagpadayon sa kalibotan sa panarbaho nakapayugot nako. Usa sa akong mga kauban namatay tapos makahanggab sa makapatayng gas tungod sa peligrosong mga kondisyon sa trabahoan. Wala madugay human niadto ako hapit mamatay ilalom sa mga sirkumstansiya. Kadtong komersiyal nga kompaniya bug-os walay konsiderasyon sa panglawas, o bisan sa mga kinabuhi, sa mga trabahante niini. Kinahanglang ako makigbisog aron mabayran. Ako nayugot kaayo.

Bisag 24 anyos lamang, ako misangko sa balay sa mga tigulang, diin ako mipuyo hangtod sa pagkatapos sa gubat. Samtang didto, akong nahibalag ang pila ka Pranses komunistang mga radikal nga gidistiyero sa Algeria sa sinugdanan sa gubat. Nagkasinabot kami, ug sila wala maglisod sa pagdani kanako nga mokuyog kanila sa ilang pakigbugno batok sa inhustisya.

Sa pagkatapos sa gubat, ako mipauli ngadto sa akong lungsod-natawhan sa Alsace, nga puno sa bag-o kong mga mithi. Apan wala mosangpot ang sumala sa akong gilaoman. Napikal kaayo ako sa pagkadiskobreng ang pila ka membro sa Partido Komunista dili maayong mga bayani panahon sa gubat. Usa ka adlaw ang usa ka opisyal sa partido miingon kanako: “Abi mo, Xavier, dili kita mouswag kon ang dawaton lamang nato mao ang mga dili-matarog.” Gipahayag ko ang akong pagsupak ug akong kahiubos.

Namatikdan ko usab nga kadtong nagsinggit nga labing kusog mahitungod sa mga mithi ug hustisya naggugol sa kinadak-an sa ilang suweldo diha sa mga ilimnon didto sa kantina sa minahan, nga nag-unlod sa ilang pamilya sa kakabos. Bisan pa niadto, ako mibotar gihapon sa Partido Komunista kay akong gibati nga gibuhat sa mga Komunista ang maarangan aron maangkon ang hustisya alang sa mga mamumuo.

Ako usa ka sakristan sa mga adlaw sa akong pagkabatan-on, mao nga ang Katolikong pari miduaw aron sulayan ako sa pagdani nga mahimong usa ka radikal alang sa iglesya. Apan nawad-an na akog pagtuo sa klero. Kombinsido akong sila dapig sa nagmandong matang. Gawas pa, ako nasayod nga daghang Katolikong pari ang mitabang sa mga Aleman sa Pransiya panahon sa okupasyon. Ako mahinumdom usab nga sa didto ako sa kasundalohan, ang Katolikong mga tsaplin nagwali sa patriotismo. Apan nasayod usab ako nga ang Katolikong mga tsaplin sa Alemang kasundalohan nagbuhat sa sama. Sa akong hunahuna, kana ang trabaho sa mga politiko ug mga lider sa militaryo, dili sa mga ministro sa iglesya.

Dugang pa, ang mapait nga mga kasinatian grabeng nakatarog sa akong pagtuo sa Diyos. Ang igsoon kong babaye napatay sa usa ka bala sa kanyon sa adlaw nga siya 20 anyos na. Niadto, ako nakaingon sa akong kaugalingon: ‘Kon may Diyos, nganong gitugotan niya kining tanang inhustisya?’ Bisan pa niana, sa gipahimuslan ko ang malinawong kalinong sa matahom namong kabanikanhan, dulot akong natandog. Moingon ako sa akong kaugalingon: ‘Dili mahimong kining tanan “nahitabo lamang.”’ Nianang mga panahona ako buot moampo.

Usa ka Mensahe sa Paglaom

Usa ka buntag sa Domingo niadtong 1947, ang usa ka lalaki ug usa ka babaye nga trayentahon sa edad mianha sa among pultahan. Nakigsulti sila sa akong amahan, nga nagsulti kanila: “Maayo pang makig-estorya mo sa akong anak. Ginabasa niya ang tanang iyang makuptan.” Tinuod kadto. Ako mobasa sa bisan unsa, gikan sa komunistang mantalaang L’Humanité ngadto sa Katolikong mantalaang La Croix. Kadtong mga bisitaha nagsugilon kanako mahitungod sa libre-sa-gubat nga kalibotan nga may hustisya alang sa tanan, diin ang atong yuta mahimong paraiso. Ang matag usa magpuyo sa iyang kaugalingong balay, ug ang sakit ug kamatayon mahimong mga butang sa kagahapon. Gipamatud-an nila ang tanang ilang gisulti gikan sa Bibliya, ug akong nasabot nga sila kombinsido gayod.

Ako niadto 25, ug kadto ang unang panahong ako sukad nakahikap ug Bibliya. Ang mga kasulatang ilang gibasa nakapukaw sa akong kamausisaon. Kadto daw maayo kaayo nga dili mahimong tinuod, ug buot kong tin-awon kadto diha sa akong kaisipan. Misaad ang akong mga bisita nga dad-an akog Bibliya ug nagbilin sa usa ka librong gitawag Deliverance, kauban sa usa ka pulyetong nag-ulohang “Be Glad, Ye Nations.”

Sa ila gayong paglakaw, gisugdan ko ang pagbasa sa pulyeto. Ang pamatuod sa pag-umangkon ni Heneral de Gaulle mahitungod sa integridad sa mga Saksi ni Jehova sa Ravensbrück nga kampong konsentrasyon alang sa kababayen-an tinuod nga nakapaabli sa mata. ‘Kon nagalungtad ang matuod nga mga Kristohanon,’ ako miingon sa akong kaugalingon, ‘sila mao na gayod.’ Gihuman ko ang librong Deliverance una matulog niadtong gabhiona. Sa kataposan akong nakaplagan ang tubag sa usa sa mga pangutana nga dugay na kaayong nagsamok kanako: “Nganong ang Diyos sa hustisya nagatugot sa inhustisya?”

Mibarog Ako Dapig sa Matuod nga Hustisya

Sa sunod nga adlaw, sumala sa gisaad nila, ang mga Saksi mibalik nga may Bibliya. Tungod sa usa ka aksidente sa bisikleta, ang akong abaga gisemento, ug ako wala makaadto sa trabaho, busa ako may panahon. Gibasa nako ang tibuok Bibliya sa pito ra ka adlaw, nga nakadiskobre sa maayong mga prinsipyo niini sa hustisya ug pagkamatarong. Samtang ako nagpadayon sa pagbasa, ako dugang ug dugang nakombinsir nga kadtong libroha gikan sa Diyos. Nakasabot na ako nga ang bugno aron matukod ang matuod nga hustisya kinahanglang espirituwal, dili politikanhon.—Efeso 6:12.

Ako kombinsidong ang tanan kong politikanhong mga higala malipay sa tuman nga makadungog bahin sa mensahe sa paglaom nga bag-o ko pang nasayran. Pagkadako sa akong kahiubos sa dihang wala gayod sila madasig! Alang kanako, ako dili makapugong sa pagsulti sa maayong balita ngadto sa tanan. Gikalipay ko ilabina ang pagkutlo sa pila ka teksto, sama sa Santiago 5:1-4, diin ang mga bahandianon ginasaway tungod sa pagpahimulos sa mga mamumuo.

Ako kartero niadtong panahona. Aron dili makapikal sa akong amahan, nga naghawid sa iyang kaugalingong mga opinyon, ako mobiya sa balay nga nagsul-ob sa akong kalo sa pagkakartero ug tinoong kana gisul-ob inigpauli nako. Usa ka adlaw ang akong amahan miingon ngadto sa usa ka higala: “Ang akong anak sigeng nagaobertaym karong bag-o.” Ang tinuod mao nga ibilin nako ang akong kalo sa dapit sa usa ka higala iniggawas nako sa pagsangyawng buluhaton ug ibalik kana pagsul-ob sa pagkatapos niana.

Sa walay tulo ka bulan human sa una kong pagkahibalag sa mga Saksi ni Jehova, ako milarga nga nag-inusara aron motambong sa usa ka kombensiyon sa Basel, Switzerland. Sa tungatunga sa pakigpulong sa bawtismo, gisultihan ko ang Saksing babaye naglingkod sa akong tapad (nga malulutong nagpasaka kanako alang sa asembliya) nga buot kong magpabawtismo apan ako walay humdonon. Mibiya siya dayon sa iyang gilingkoran ug nahibalik nga may humdonon ug tuwalya sa dugay pa una matapos ang pakigpulong.

Pagpauswag sa Ministeryo

Ako naggugol nag mga 60 oras sa usa ka bulan sa pagduaw sa mga tawo diha sa ilang mga balay. Bisan pa niana, sa gibasa ang usa ka sulat nga nagdasig sa payunir nga pag-alagad (bug-os-panahong pagsangyawng buluhaton) didto sa Kingdom Hall, ako miingon sa akong kaugalingon: ‘Alang kana kanako!’

Sa hinapos sa 1949, ako gipadala ngadto sa bantog nga Mediteranyong dunggoanan sa Marseilles aron sa pagpayunir. Ang kinabuhi nindot sa Marseilles niadtong mga adlawa tapos sa gubat. Kadto ang matang sa siyudad diin ang mga drayber sa tram mohunong aron dili makabalda sa dula sa pétanque (boling) diha sa dalan. Ang ubang payunir nga mga igsoong lalaki ug ako wala makakaplag ug sak-anang balay gawas sa usang gigamit sa mga pampam. Kadto dili labing maayong dapit alang sa Kristohanong mga ministro, apan igaingon ko nga bahin kanamo, ang maong mga filles de joie wala gayoy gisulti nga bisan unsa o gibuhat nga ngil-ad ug namatig maayo sa among mensahe.

Gamay kaayo ang among kuwarta ug kami nagsalig pag-ayo kang Jehova alang sa materyal namong mga panginahanglan. Sa magabii, inig-abot namo sa balay, ipaambit namo ang among mga kasinatian. Usa ka adlaw, sa dako kong katingala, ang usa ka Yugoslav nga babayeng akong nahibalag samtang nagbalay-balay nagkuhag dako kaayong krusipiho gikan sa lamesang tapad sa iyang katre ug naghalok nianang mainiton kaayo sa pagpamatuod nga gihigugma niya pag-ayo ang Diyos. Gidawat niya ang usa ka pagtuon sa Bibliya, ug sa wala madugay nabuksan ang iyang mga mata bahin sa kakawangan sa pagsimbag mga idolo.

Sa Nobyembre 1952 si Sister Sara Rodriguez, usa ka payunir nga taga-Paris, miabot sa Marseilles sa pagtabang sa buluhatong pagsangyaw. Kaming tanang payunir nga mga igsoong lalaki nalipay sa pag-uban kaniya sa dihang magaduaw sa mga babaye nga nagpakitag interes sa kamatuoran sa Bibliya. Sa kataposan ako siyang “gidagit,” ingnon ta, kay siya nahimong akong asawa.

Niadtong 1954, tulo ka bulan tapos sa among pagkaminyo, ang Sosyedad nagdapit kanamong moadto sa Martinique sa French West Indies. Kami ang unang langyawng mga Saksi nga mosangyaw sa maong isla sukad sa pagpalagpot sa mga misyonaryo sa sinugdanan sa katuigang 1950. Human sa 17 ka adlaw sa dagat, kami nakaabot sa kataposan nga may daghang pangutana diha sa among mga hunahuna. Unsaon kaha kami sa pagdawat? Asa man kami mopuyo? Unsang matang sa pagkaon ang among kan-on? Unsa ka dugay kami makakitag angay nga Kingdom Hall alang sa among mga tigom?

Usa ka Bag-ong Teritoryo ug Bag-ong Kinabuhi

Ang mga molupyo sa Martinique maabiabihon kaayo. Samtang kami mamalay-balay, ang mga tawo kadaghanan mohatag kanamog pabugnaw. Ngani, kasagaran ang pagdapit alang sa pagkaon. Nakapahimutang kamig daghang basahon sa Bibliya, ug bisan pag ang kadaghanan sa mga tagaisla walay Bibliya, kana ilang gitahod.

Ang una namong pinuy-anan mao ang usa ka payag nga sin ug atop. Panahon sa ting-ulan, ang kalit nga pagbunok sa ulan sa magabii makapapugwat kanamo samtang modakdak ang ulan sa atop. Ang tubig sa gripo motungha lamang sa duha o tulo ka beses sa usa ka adlaw. Kami walay banyo. Kami maligo pinaagi sa pagtindog sulod sa basiyong dram sa aseite sa among gamayng tugkaran, nga mag-ilisay sa pagbubog tubig sa usag usa. May pagkakinaraan apan kahinangpan kaayo tapos sa dugayng adlaw nga nainitan!

Si Sara kinahanglang mopahiuyon sa lokal nga pagluto ug magtuon sa paglutog kulo o breadfruit. Ingong bata, ako kanunay naghanduraw sa punoan sa kulo uban sa mga tinapay nga namitay sa mga sanga niini. Sa aktuwal, ang bunga niining kahoya maoy sama sa utanon. Kini maluto sama sa patatas. Niadtong mga adlawa, amo kanang kan-on uban sa mga itlog sa pawikan. Kadto lamian, apan karong adlawa ang maong mga itlog maoy maluho. Ang kulo lamian usab uban sa karne o isda.

Nabuntog ang materyal nga mga suliran, ug ang espirituwal nga mga panalangin nagbakwi nga igo sa mga suliran. Sa pagkauli sa balay usa ka adlaw, ako nagpahibalo kang Sara nga nakit-an ko na ang usa ka Kingdom Hall nga makalingkod ang usa ka gatos. “Pila man?” nangutana siya. “Ang tag-iya miingon kanako nga ako ray mag-igo sa prisyo,” ako mitubag. Niadtong panahona ang amo lang ikatanyag mao ang kataw-anang kantidad nga 10 francs sa usa ka bulan. Sa pagbuot sa Diyos, misugot ang tawo.

Dako ang among mga pagdahom nga may ekselenteng tumatambong sa tigom, kay ang mga tawo kanunayng nag-ingon: “Kon may tigomanan unta mo, kami motambong sa inyong mga tigom.” Bisan pa niana, sulod sa daghang bulan kami may aberids nga tumatambong lamang nga napulo. Apan namunga ang pagkamalahutayon, ug karong adlawa adunay 24 ka kongregasyon sa Binulakang Isla, sumala sa pagtawag sa Martinique, nga mototal sa mga 2,000 ka Saksi.

Dagayang mga Panalangin

Sa hinapos ang 1958, ako miadto sa French Guiana aron sa pagtubag sa usa ka tawag gikan sa usa ka batan-ong estudyante. Tapos sa napulo-ka-adlawng biyahe sa gamayng sakyanan nga gitawag Nina, misugod ako sa pagsangyaw sa Saint Laurent, usa ka dunggoanan sa Maroni nga Suba. Didto akong nahibalag ang ubay-ubayng kanhi-priso nga nagpabilin tapos wagtanga sa Pransiya ang sistema sa pagpriso sa koloniya niadtong 1945. Unya ako miadto sa Cayenne, diin akong giduaw ang batan-ong lalaki nga maoy akong giadto. Siya ug ang ubay-ubay pang tawo nga misuskribir sa among mga magasin panahon sa akong pag-estar sa French Guiana karon aktibo nang mga alagad ni Jehova.

Ang akong asawa ug ako gidapit sa daghang beses ngadto sa hedkuwarter sa kalibotan sa mga Saksi ni Jehova, sa Brooklyn, alang sa lainlaing mga kurso sa pagbansay, nga mototal sa kapin sa tuig. Didto ako gayong nakita nga gipadapat ang mga prinsipyo sa Bibliya sa hustisya ug pagkamanagsama taliwala sa katawhan sa Diyos. Kadtong may responsableng mga posisyon nagakaon sa samang mga lamesa sama ra sa mga batan-on nga nagatrabaho sa pabrika, ug sila nagadawat sa samang gamayng pasig-uli sa gastos. Oo, ang hustisya ug pagkamanagsama—ang akong damgo sa pagkabata—maoy buhing kamatuoran didto.

Ako karon 65 anyos na, nga may 40 anyos sa bug-os-panahong pag-alagad sa akong luyo. Ang akong asawa ug ako migugol sa daghan nianang mga tuiga sa pagsiksik sa Martinique nga sakay sa mga motorsiklo, nga nagsangyaw sa maayong balita sa bag-ong sistema ni Jehova sa mga butang nga gipasukad sa hustisya. Kami karon nagatrabaho sa sangang buhatan sa usa ka opisinang nagadungaw sa maanindot kaayong look sa Fort-de-France. Kining tanang katuigan sa organisasyon sa Diyos nagtudlo kanamog hinungdanong pagtulon-an. Taliwala lamang sa katawhan sa Diyos nga hikaplagan ang matuod nga hustisya, nga walay rasanhon, tribonhon, o relihiyosong mga babag. Uban niadtong among nakitang nahidangat sa kamatuoran latas sa katuigan, among gimahal ang paglaom sa pagpuyo sa dili na madugay sa usa ka bag-ong yuta diin ang pagkamatarong nagapabilin.​—2 Pedro 3:13.