Ayaw Ibale-Wala ang Imong Kapikas!

USA ka magtiayon migawas sa Kingdom Hall. Ang mapahiyomong dagway sa bana ug asawa nagabanaag sa kalipay nga gitagamtam nila ingong “usa ka unod,” nga nahiusa sa pagsimba sa ilang Diyos, si Jehova. (Mateo 19:6) Ugaling, wala nila tagamtama kana nga panaghiusa o pakig-ambiti ang samang pagtuo. Dihay mga panahon sa dihang ang asawa, si Atsuko, mitambong sa mga tigom nga nag-inusara. Unya mopauli siya sa balay diha sa nasuko nga bana kinsa mosinghag kaniya. Ang iyang bana, si Kazutaka, nasuko kaayo nga sa ingon iyang gibira ang lamesa ug, sa usa ka paghandos, nagkabuagya ang tanang pagkaon sa panihapon diha sa salog.

Ingon sa gitagna ni Jesus, ang matuod nga Kristiyanidad nagpatunghag pagkabahinbahin sa ubang mga panimalay. (Mateo 10:34, 35) Apan, sama kang Kazutaka ug Atsuko, gitagamtam sa uban karon ang relihiyosong panaghiusa ug kalipay diha sa ilang panimalay. Siyempre, ang maong panaghiusa dili kay nahitabo lamang. Unsa bay gihimo sa mga magtutuo aron mabuntog ang pagsupak ug nagpatunghag tinuod nga panaghiusa diha sa pamilya? Sa dili pa nato tukion kana, atong tan-awon una kon nganong mosupak ang ubang mga kapikas.

Nganong Sila Mosupak?

“Sa maglantaw ko ug balik,” miingon si Atsuko, “naamgohan ko nga ako motambong sa mga tigom nga wala magpatin-aw niining mga butanga sa akong bana.” Nag-inusara nga walay katin-awan, si Kazutaka nasuko.

Ang mga kalayo sa pagsupak hayan moulbo usab tungod sa pangabugho. Usa ka batan-ong bana, si Shigeo, nakaugmad ug walay-pasikaranang mga katahap bahin sa bag-ong mga kauban sa iyang asawa. “Samtang nagmek-ap ang akong asawa ug molakaw aron sa pagtambong sa mga tigom, abi nako ug siya adunay laing lalaki.” “Kami wala gayod magkaestorya nga kami rang duha,” miangkon si Masako, ang iyang asawa. “Wala gayod nako ikapahayag ang akong tim-os nga tinguha nga siya usab magtuon sa Kristohanong kamatuoran.”

Si Toshiko, usa ka inahan, mibati usab sa gibati ni Shigeo. “Sa dihang ang akong bana misugod sa pagtuon uban sa mga Saksi ni Jehova, ako mitutol tungod kay anam-anam nga gigugol niya ang dugang panahon uban sa kongregasyon. Midangop ako sa makahubog nga ilimnon aron makalimot ako sa akong gibati iniglakaw niya.”

Ang gipahayag ni Toshiko nagpaila usab ug laing hinungdan—kamingaw. Kana mao ang gibati sa ubang mga magsusupak kanhi sa dihang ang ilang mga kapikas regular nga motambong sa ilang mga tigom. “Nag-inusara sa balay, gibati ko nga ako biniyaan,” nahinumdom ang usa ka bana. “Gibati ko nga daw gibulagan ako sa akong asawa ug mga anak,” matud sa lain. Sanglit maglisod ang kadaghanang mga lalaki sa pag-ingon, “ako nag-inusara, palihog pabilin sa balay,” ang uban mobali sa pagsupak sa relihiyosong batasan sa kapikas.

Ang mga pagpiit gikan sa mga higala ug mga paryente usahay motultol sa pagsupak gikan sa naandang masinabtanong kapikas. Ginaingon nga sa Silangan ang usa ka asawa sa kasagaran “sagopon sa pamilya inay mahiusa uban sa iyang bana.” Ang pagpiit sa mga paryente mosangpot dayon ug panagbingkil. Ang Kristohanong asawa ni Takashi midumili sa pagpakigbahin sa pagsimba sa Buddhistang halaran sa pamilya. “Ang nakakomplikar sa kahimtang,” mibatbat si Takashi, “kami nagpuyo duol sa akong mga ginikanan. Gipiit ako sa akong inahan, busa gihulga ko ang akong asawa ug migamit sa kapintasan.”

Ang dili-pagsinabtanay, nga midako tungod sa kakulang sa komunikasyon, pangabugho, kamingaw, o pagpiit gikan sa mga paryente, moulbo ngadto sa kapintansan. Ang usa ka lalaki kanunay nga manumbag sa iyang asawa miangkon: “Dili ko buot nga mawad-an ug pamilya tungod sa relihiyon.” Ang lain miingon: “Ako maglagot nga moabot sa balay nga walay tawo.” Tingali sila nangatarongan, ‘Kon ang mga pulong dili makapahunong niining relihiyosong kadasig, ang pipila ka suntok makapahunong niini.’

Makalilipay, ang tanang magtiayon nga gihisgotan sa itaas sa ulahi nahiusa diha sa pagsimba. Ang ilang samok nga kinabuhi karon maoy nangagi na. Apan kay nakaagi kanila, sila anaa sa maayong kahimtang sa pagtanyag ug praktikal nga mga sugyot nga makatabang sa pagpakalma sa posibleng hinungdan sa maulbohong mga situwasyon ug posibleng mopatunghag nahiusang pagsimba diha sa mga pamilya nga nabahin gihapon niining bahina.

Pabilin sa Kamatuoran

Sa dihang ituyhad mo ang imong kamot aron birahon ang tawong nagakalunod gikan sa tubig, kinahanglang lig-ong dapit ang imong tumban. Kay kon dili, ikaw usab mahagbong diha sa tubig. Sa susama, ang sekreto sa pagtabang sa imong kapikas mao ang imong pagpabiling lig-on usab diha sa nagaluwas sa kinabuhing kamatuoran. “Sa dihang ang akong pagsupak misamot kagrabe,” matud sa usa ka kanhi magsusupak, “dalhon gihapon sa akong asawa ang mga bata ug moadto sa mga tigom. Kon siya naluya pa, ako basin magduhaduha nga ang iyang pagtuo maoy tinuod.”

Si Kazutaka, kinsa nagbalintuwad sa lamesa, nagbutyag kon unsay nagpausab sa iyang tinamdan samtang iyang gisugilon ang nahibilin sa iyang estorya: “Sa kataposan, wala nako hatagig kuwarta si Atsuko para iplete. Bisan pa niana, siya mitambong sa tanang mga tigom ug dala pa ang mga bata. Sa pagbuhat niini, gibaligya niya ang iyang personal nga mga gamit, nga anam-anam. Gibati ko nga daw buang ako ug nawad-ag kusog sa pagsupak kaniya. Hinuon, ako misugod sa pagbasa sa mga magasin nga gibilin niya aron akong makita.”

Pakigkomunikar sa Imong Kapikas

“Angay unta kadto nga gidapit ko ang akong bana sa pagduyog kanako ug pahibaloon siya nga gusto kong dungan kaming magtuon sa Bibliya,” miingon ang asawa ni Kazutaka, si Atsuko. “Siya nabalaka kanako ug sa pamilya. Ang maayong komunikasyon dako untag nahimo sa paghupay sa iyang kabalaka.” Oo, ang maayong komunikasyon mao ang sekreto sa pagsinabtanay. Ang Bibliya nagtambag: “Mapakyas ang mga plano kon walay pakigsayranay.” (Proverbio 15:22) Niini nga konteksto, “ang pakigsayranay” sa imong kapikas mahitungod sa imong relihiyosong mga kalihokan kinahanglang maayong pagkaplano ug himoon nga mataktikanhon. “Ang kasingkasing sa manggialamon maghunahuna una sa dili pa siya mosulti, ug nagadugang ug pagkamaawhagon sa iyang mga ngabil,” miingon ang Bibliya. (Proverbio 16:23) Sama usab ka hinungdanon ang pagkamabinantayon sa pagpilig tukmang panahon sa pagsulti.—Ecclesiastes 3:7.

Kon unsaon nimo sa pagsulti tingali maoy sama ka hinungdanon sa kon unsay imong isulti. Si apostol Pablo nagtambag: “Himoa nga kanunay magmadanihon ang inyong mga sinultihan, tinimplahan ug asin, aron inyong mahibaloan kon unsaon ninyo sa pagtubag kang bisan kinsa.” (Colosas 4:6) Kon ikaw mosulti nga matinahuron, sa mahapsay nga paagi, ang imong kapikas dili mokiling sa dili pagpatalinghog sa imong isulti.

Daghang bana ang nalisdan nga tudloan sa ilang mga asawa. Busa ang mga asawa kinahanglang makalakihon. Gigamit ug maayo ni Kikoyo ang mga publikasyon sa Watch Tower Society. Siya miingon: “Inig-abot sa akong Pagmata! gikan sa koreyo, tukion ko ang mga bahin niini nga makapainteres sa akong bana. Dayon ako mag-ampo ug higayon nga ipaambit kadto uban niya.” Iyang ibutang ang magasin diha sa banyo ug tan-awon ang mga panid kada adlaw sa pagtino kon siya nakabasa bag usa ka artikulo. Kon siya daw walay gibasa, iyang ilisdan ang magasin. Ang bana ni Kikuyo karon maoy usa na ka ministeryal nga alagad ug usa ka payunir.

Ang Gahom sa Maayong Paggawi

Apan komosta kon ang imong kapikas dili gustong maghisgot bahin sa relihiyon uban nimo? Ang pagpailaila sa ubang mga Kristohanon basin makapalong sa nagdilaab nga pagsupak sa imong kapikas ug makaagda kaniya sa pagtuon sa Bibliya. Si Masao, maoy usa na ka ansiano karon, sa usa ka higayon gibaoran niya ang mga Saksi ni Jehova sa dili pagtaak sa iyang balay. Siya nahinumdom: “Ako sa kataposan miuyon sa usa ka pagtuon sa Bibliya uban sa mga Saksi human nga gihangyo ako sa akong asawa sa pagtabang sa pagtukod sa Kingdom Hall. Ako natandog sa pagkakita sa tanan nga malipayong nahiusa sa pagtrabaho—nga walay bayad.”

Unsay imong buhaton kon ang imong kapikas modumili sa paghisgot sa relihiyon kang bisan kinsa? “Kon adunay usa nga dili magmasinundanon sa pulong,” mitambag si apostol Pedro, “sila basin madani nga walay pulong pinaagi sa paggawi sa ilang [mga kapikas].” Pananglitan, unsang matanga sa paggawi sa Kristohanong asawa nga makadani sa iyang bana? “Ang maputling paggawi duyog sa halalom nga pagtahod” nga mopadayag “sa natagong pagkatawo sa kasingkasing diha sa dili madunot nga besti sa malinawon ug malumong espiritu,” miingon si Pedro.—1 Pedro 3:1-4.

Gipadapat kining prinsipyoha sa usa ka Kristohanong asawa sa dihang ang iyang magsusupak nga bana nalangkit sa usa ka iskandalo. Bisan kini naghatag kaniyag kaulawan sa katilingban, ug kapildihan sa panalapi, siya wala makadungog ug usa ka pulong sa pagreklamo gikan kaniya o sa iyang mga anak. “Ako nasayod nga ang ilang talagsaong paggawi maoy tungod sa ilang pagtuon sa Bibliya,” ang bana miangkon. Human sa daghang tuig sa pagsupak, siya misugod sa pagbasa sa Bibliya. Ang ubang mga bana kinsa sa ulahi nahimong mga Saksi miadmiter: “Ako maoy ander de saya nga bana, apan kalit lamang nga mitahod ang akong asawa kanako ingong ulo sa panimalay.” “Sa dihang ang akong mga kauban sa negosyo moanha sa among balay, ang akong asawa mainitong moabiabi kanila. Ako nakagusto niana.”

Ang maayong paggawi sa mga anak, usab, makapahumok sa kasingkasing sa mga magsusupak. Sa gipangutana bahin sa kausaban sa iyang tinamdan, ang usa ka amahan kinsa misupak kanhi sa iyang asawa miingon: “Sa dihang ang akong duha-ka-tuig-ug-tunga nga anak nga lalaki makamatikod nga ako masuko na, siya mosinggit nga makusog ug moingon: ‘Ang gugma hataas ug pailob ug maluluton.’” (1 Corinto 13:4-7) Kining natudloag-maayo nga batang lalaki maoy nakaagda sa iyang amahan sa pagsusi sa Bibliya. Daghang amahan ang midesider sa pagsusi sa Bibliya tungod sa ilang mga anak nga naghangyo kanila sa pagtuon.

Sa kataposan, ang malipayong paagi ug dala ang pasiaw mohimog katingalahang mga kausaban sa tinamdan sa imong kapikas. Gisultihan sa usa ka bana ang iyang magtutuong asawa sa pagdala sa bisan unsang butang nga gusto niya ug sa paglayas, sa dili na pagbalik pag-usab. “Wala akoy tinguhang dalhon ang akong anak, o kuwarta, o materyal nga mga butang,” mitubag ang iyang asawa. Unya iyang gibuklad ang usa ka dakong furoshiki (panapton nga gamiton sa Hapon sa pagputos ug sa pagdala sa mga butang) ug miingon: “Walay labing bililhon kanako kondili ikaw. Sulod diha sa furoshiki! Gusto kong ikaw ang akong dalhon.” Ang bana mihunong sa pagsupak, misugod sa pagtuon sa Bibliya, ug karon nag-alagad ingong usa ka ansiano.

Kon ikaw magpabilin diha sa kamatuoran, hupti ang maayong komunikasyon, itagana ang maayong panag-ubanay, ug paggawi sa maayong paagi, hayan imong matabangan ang imong kapikas nga mahimong magtutuo. “Bisan kon daw halayo nga mahimong magtutuo ang imong kapikas,” matud sa usa ka magsusupak kanhi, “basin mausab ang iyang kasingkasing.” Busa ayaw pagsurender. Batia ang pagdasig ni apostol Pablo ngadto sa tanan nga adunay dili-magtutuong mga kapikas: “Asawa, unsaon man nimo pagkasayod nga maluwas mo ang imong bana? O, bana, unsaon man nimo pagkasayod nga maluwas mo ang imong asawa?”—1 Corinto 7:16.