Pagluwas sa Kinabuhi Pinaagi sa Dugo—Sa Unsang Paagi?

“Pilia ang kinabuhi . . . pinaagi sa pagpatalinghog sa tingog [sa Diyos] . . . , kay siya ang imong kinabuhi ug ang gitas-on sa imong mga adlaw.”—DEUTERONOMIO 30:19, 20.

1. Sa unsang paagi ang matuod nga mga Kristohanon uniko sa ilang pagtahod sa kinabuhi?

DAGHANG katawhan miingon ilang gitahod ang kinabuhi, ingon ebidensiya ilang gihatag ang ilang panlantaw sa silot sa kamatayon, aborsiyon, o pagpangayam. Bisan pa, dunay linaing paagi diin ang matuod nga mga Kristohanon makapakita sa ilang pagtahod sa kinabuhi. Matod sa Salmo 36:9: “Uban kanimo [Diyos] mao ang tuboran sa kinabuhi.” Kay ang kinabuhi gasa gikan sa Diyos, gisagop sa mga Kristohanon ang iyang panlantaw sa dugo-kinabuhi.

2, 3. Nganong kinahanglan ilakip nato ang Diyos maylabot sa dugo? (Buhat 17:25, 28)

² Ang atong kinabuhi depende sa dugo, nga modala sa oksiheno latas sa atong lawas, mowagtang sa karbon dioxido, motugot kanato sa pagpahaom sa kausaban sa temperatura, ug motabang kanato pag-away sa mga sakit. Gidesinyo ug gitagana usab sa Usa nga mitagana sa atong kinabuhi ang kahibudnganan, sustenir-kinabuhi likido nga tisyu nga gitawag dugo. Gibanaag niini ang iyang padayong interes sa pagtipig sa tawhanong kinabuhi.​—Genesis 45:5; Deuteronomio 28:66; 30:15, 16.

³ Ang mga Kristohanon ug mga tawo sa kasagaran angay mangutana sa ilang kaugalingon: ‘Ang dugo ba makaluwas sa akong kinabuhi pinaagi lamang sa natural nga mga lihok niini, o ang dugo mahimo kahang makaluwas sa mas layog-abot nga paagi?’ Samtang kadaghanan sa katawhan nakaamgo sa talikala taliwala sa kinabuhi ug sa normal nga mga lihok sa dugo, mas dako pa ang nalangkit sa aktuwal. Ang etika sa mga Kristohanon, mga Muslim, ug mga Hudiyo tanan mipunting sa usa ka Maghahatag-Kinabuhi kinsa mipahayag sa iyang kaugaligon mahitungod sa kinabuhi ug sa dugo. Oo, ang atong Maglalalang dunay daghang ikaingon mahitungod sa dugo.

Ang Malig-ong Baroganan sa Diyos sa Dugo

4. Sayo sa tawhanong kasaysayan, unsa ang giingon sa Diyos maylabot sa dugo?

⁴ Ang dugo gihisgotan kapin 400 ka beses sa Pulong sa Diyos, ang Bibliya. Lakip sa labing una mao ang dekreto ni Jehova: “Ang tanang butang buhi ug naglihok mahimong kalan-on alang kaninyo. . . . Apan dili kamo mokaon sa karne nga duna gihapon sa dugo-kinabuhi niini.” Iyang gidugang: “Alang sa inyong dugo-kinabuhi ako seguradong mangayo ug husay.” (Genesis 9:3-5, New International Version) Gisulti kana ni Jehova kang Noe, ginikanan sa tawhanong pamilya. Busa, ang tanang katawhan gipahibalo nga gilantaw sa Maglalalang ang dugo ingon nagbarog sa kinabuhi. Ang tagsatagsa nga nangangkong miila sa Diyos ingon Maghahatag-Kinabuhi kinahanglan moila nga Siya dunay lig-ong baroganan mahitungod sa paggamit sa dugo-kinabuhi.

5. Unsa ang pangunang rason ngano ang mga Israelita dili mokaon sa dugo?

⁵ Gihisgotan pag-usab sa Diyos ang dugo sa dihang gihatag sa Israel ang kodigo sa Kasugoan niini. Mabasa ang Levitico 17:10, 11, sumala sa Hudiyong Tanakh bersiyon: “Kon si bisan kinsa sa balay sa Israel o sa mga dumuluong nga nagpuyo taliwala kanila mokaon sa bisan unsang dugo, akong ibutang ang Akong nawong batok sa tawo nga mokaon sa dugo, ug akong putlon siya gikan sa taliwala sa iyang kabanayan. Kay ang kinabuhi sa unod naa sa dugo.” Kana nga balaod dunay mga benepisyo nga ikaayo sa lawas, apan labaw pa ang nalangkit. Pinaagi sa pagtratar sa dugo ingon espesyal, gipakita sa mga Israelita ang ilang pagsalig sa Diyos alang sa kinabuhi. (Deuteronomio 30:19, 20) Oo, ang sentral nga rason ngano ilang likayan ang pagkaon sa dugo mao, dili nga kini dihimsog, apan nga ang dugo dunay espesyal nga kahulogan sa Diyos.

6. Nganong makaseguro kita nga gilabanan ni Jesus ang baroganan sa Diyos sa dugo?

⁶ Diin ang Kristiyanidad nagbarog mahitungod sa pagluwas sa tawhanong kinabuhi pinaagi sa dugo? Si Jesus nahibalo kon unsa ang giingon sa iyang Amahan mahitungod sa paggamit sa dugo. Si Jesus “walay nahimong sayop, [ug] walay limbong ang nakaplagan sa iyang mga ngabil.” Kana nagkahulogan nga iyang hingpit gibantayan ang Kasugoan, lakip ang kasugoan sa dugo. (1 Pedro 2:22, Knox) Busa iyang gipahaluna ang sundanan alang sa iyang mga sumusunod, lakip ang sundanan sa pagtahod sa kinabuhi ug dugo.

7, 8. Sa unsang paagi nahimong klaro nga ang balaod sa Diyos sa dugo napadapat sa mga Kristohanon?

⁷ Gipakita kanato sa kasaysayan kon unsa ang nahitabo sa ulahi sa dihang ang konsilyo sa Kristohanon nagamandong lawas mihukom kon kinahanglan ba huptan sa mga Kristohanon ang tanang kasugoan sa Israel. Ubos sa langitnong giya, miingon sila nga ang mga Kristohanon dili obligado sa pagbantay sa kodigo ni Moises apan “kinahanglanon” ang “pagdumili sa mga butang gihalad sa mga idolo ug sa dugo ug sa mga butang giluok [karne nga wala kapaagasi sa dugo] ug sa pagpakighilawas.” (Buhat 15:22-29) Busa ilang giklaro kini nga ang pagdumili sa dugo ingon ka importante sa moral sama sa paglikay sa idolatriya ug grabeng imoralidad.a

⁸ Ang sayong mga Kristohanon mipaluyo sa maong diyosnong pagdili. Mikomento labot niini, ang Britanikong eskolar si Joseph Benson miingon: “Kining pagdili sa pagkaon sa dugo, nga gihatag kang Noe ug sa iyang tanang kaliwat, ug gisubli sa mga Israelita . . . sukad masukad wala gayod mabakwi, apan, sa kasukwahi, gilig-on ubos sa Bag-ong Testamento, Buhat XV.; ug sa ingon gihimo ingon dayong obligasyon.” Apan, ang giingon ba sa Bibliya mahitungod sa dugo modili sa moderno medikal nga mga gamit, ingon sa mga abuno, nga klarong wala gamita sa adlaw ni Noe o sa panahon sa mga apostol?

Dugo sa o Ingon Medisina

9. Sa unsang paagi ang dugo gigamit ingon medisina sa karaang panahon, sukwahi sa unsang Kristohanong baroganan?

⁹ Ang paggamit sa dugo ingon medisina dili moderno. Gipunting sa librong Flesh and Blood, ni Reay Tannahill, nga halos duolan 2,000 ka tuig, sa Egipto ug ubang dapit, “ang dugo giisip ingon soberanong remedyo alang sa sanla.” Gituohan sa mga Romanhon nga ang patol mahimong maayo pinaagi sa pagpasulod sa tawhanong dugo. Si Tertullian misulat mahitungod niining “medikal” nga gamit sa dugo: “Palandonga kadtong uban sa hakog nga kauhaw, sa usa ka pasundayag sa arena, mokuha sa lab-as nga dugo sa daotang mga kriminal . . . ug nagdala niini aron sa pagtambal sa ilang patol.” Kini kadakong kasukwahi sa gibuhat sa mga Kristohanon: “Kami wala ngani sa dugo sa mga mananap sa among mga pagkaon . . . Sa mga husay sa mga Kristohanon kamo mitanyag kanila sa mga soriso nga puno sa dugo. Kamo kumbensido, bisan pa, nga [kini] supak-balaod kanila.” Palandonga ang nadahig: Inay sa pagkaon sa dugo, nga mirepresentar sa kinabuhi, andam girisgo sa sayong mga Kristohanon ang kamatayon.​—Itandi ang 2 Samuel 23:15-17.

10, 11. Nganong ikaingon nga ang sukdanan sa Diyos sa dugo dili motugot sa pagdawat sa abuno nga dugo?

¹⁰ Hinoon, balik niadto ang dugo wala iabuno, kay ang mga eksperimento sa mga abuno gisugdan lamang duolan sa ika-16 ka siglo. Apan, sa ika-17 ka siglo, usa ka propesor sa anatomiya sa Unibersidad sa Copenhagen misupak: ‘Kadtong naganoy sa paggamit sa tawhanong dugo alang sa sulod-lawas nga mga tambal sa balatian napadayag nga sayop nga naggamit niini ug grabe nga nagpakasala. Ang mga mangangaog-tawo gikondenar. Nganong dili nato kasilagan kadtong kinsa nagmansa sa ilang mga tilaok pinaagi sa tawhanong dugo? Susama ang pagdawat sa dumuluong nga dugo gikan sa putol nga ugat, bisan pinaagi sa baba o pinaagi sa instrumento sa abuno. Ang mga awtor niining palakaw anaa sa kalisang sa langitnong kasugoan.’

¹¹ Oo, bisan sa miaging kasiglohan, nakita sa katawhan nga gidili sa kasugoan sa Diyos ang pagpasulod sa dugo sa mga ugat o pinaagi sa baba. Ang pag-amgo niini makatabang sa katawhan karon sa pagsabot sa baroganan sa mga Saksi ni Jehova, usa nga sumala sa baroganan sa Diyos. Samtang taas gipabilhan ang kinabuhi ug gipasalamatan ang medikal nga pag-atiman, gitahod sa matuod nga mga Kristohanon ang kinabuhi ingon gasa gikan sa Maglalalang, sa pagkaagi nga sila wala mosulay sa pagsustenir sa kinabuhi pinaagi sa pagpasulod sa dugo.​—1 Samuel 25:29.

Medikal nga Makaluwas-kinabuhi?

12. Ang naghunahunang katawhan mahimong rasonable nga mokonsiderar sa unsa maylabot sa mga abuno sa dugo?

¹² Sa daghang katuigan giangkon sa mga eksperto nga ang dugo nagluwas sa kinabuhi. Mahimong isugilon sa mga doktor nga may usa nga hilabihang nawad-an sa dugo nga giabunohan ug naayo. Busa ang mga tawo mahimong mahibulong, ‘Unsa ka maalamon o dimaalamon sa medikal ang Kristohanong baroganan?’ Unâ konsiderahon ang bisan unsa ugdang medikal nga palakaw, ang naghunahuna nga tawo motino sa posible nga mga benepisyo ug potensiyal nga mga risgo. Unsa na man ang mga abuno sa dugo? Ang tinuod mao nga ang mga abuno sa dugo puno sa daghang risgo. Makamatay ngani kini sila.

13, 14. (a) Unsa ang pipila ka paagi diin ang mga abuno sa dugo namatud-an nga risgo? (b) Sa unsang paagi ang kasinatian sa papa miilustrar sa mga risgo sa kahimsog sa dugo?

¹³ Bag-o pa, sila Dr. L. T. Good­nough ug J. M. Shuck nakamatikod: “Ang medikal nga komunidad nakaamgo dugay na nga samtang ang abiyo sa dugo luwas sumala sa atong nahibaloan sa paghimo niini, ang abuno sa dugo kanunay nagdalag risgo. Ang labing sagad nga komplikasyon sa abuno sa dugo nagpadayon nga mao ang non-A, non-B hepatitis (NANBH); ang ubang potensiyal nga komplikasyon naglakip sa hepatitis B, alloimmunization o isoimmnunization, reaksiyon sa abuno, immunologic suppression, ug sobrang iron.” ‘Konserbatibo’ nga gibanabana ang usa lamang niining seryosong mga peligro, midugang ang report: “Gidahom nga mas o menos 40,000 ka tawo [sa Tinipong Bansa lamang] ang takboyan sa NANBH matag tuig ug hangtod sa 10% niini takboyan sa cirrhosis ug/o hepatoma [kanser sa atay].”​—The American Journal of Surgery, Hunyo 1990.

¹⁴ Samtang ang risgo nga takboyan sa balatian gikan sa abuno nga dugo nahimong ilado na, ang katawhan mikonsiderar pag-usab sa ilang panlantaw sa mga abuno. Pananglitan, tapos ang papa gipusil niadtong 1981, gitambalan siya sa ospital ug gipagawas. Sa ulahi kinahanglan mobalik siya sulod sa duha ka bulan, ug ang iyang kahimtang nahimong labihan ka grabe nga daw sa moretiro siya nga masakiton. Ngano? Nakabaton siya ug cytomegalovirus impeksiyon gikan sa dugo nga gihatag kaniya. Ang pipila tingali maghunahuna, ‘Kon ang dugo nga gihatag bisan sa papa dili luwas, unsa na man ang mga abuno nga ihatag kanatong kasarangang katawhan?’

15, 16. Ngano ang mga abuno sa dugo dili luwas bisan pa kon ang dugo gisusi sa mga balatian?

¹⁵ ‘Apan dili ba nila masusi ang dugo alang sa mga balatian?’ mahimong mangutana ang usa. Buweno, palandonga ang pagsusi alang sa hepatitis B nga gipunting sa Patient Care (Pebrero 28, 1990): “Ang insidente sa human-abuno nga hepatitis mikunhod sa gisunod ang unibersohanong pagsusi sa dugo alang [niini], apan 5-10% sa human-abuno nga hepatitis sa gihapon gipahinabo sa hepatitis B.”

¹⁶ Ang kamasayop sa maong pagsulay makita usab sa laing dala-dugo nga risgo​—AIDS. Ang pandemya sa AIDS, uban sa binggansa, mipukaw sa katawhan sa peligro sa impektadong dugo. Ibutang ta, duna na karon mga pagsulay sa pagsusi sa dugo alang sa ebidensiya sa virus. Bisan pa, ang dugo wala susiha sa tanang dapit, ug nagpadayag nga ang katawhan mahimong nagdala sa AIDS virus sa ilang dugo sulod sa katuigan nga wala ngani mamatikdi sa karon nga mga pagsusi. Busa ang mga pasyente matakboyan ug AIDS​—natakboyan ug AIDS—​gikan sa dugo nga gisusi ug gipapasar!

17. Sa unsang paagi ang mga abuno sa dugo makadaot nga dili dihadiha madayag?

¹⁷ Gihisgotan usab nila Dr. Good­nough ug Shuck ang “pagkasanta sa imyunidad.” Oo, nagkadaghan ang ebidensiya nga bisan ang husto pagka cross-match nga dugo makadaot sa sistema imyunidad sa pasyente, nga mobukas sa ganghaan alang sa kanser ug kamatayon. Busa, ang usa ka pagtuon sa Canada sa “mga pasyente nga may kanser sa ulo ug liog mipakita nga kadtong midawat sa abuno sa dugo samtang gikuha ang tumor nakasinati sa dakong pagkunhod sa pagka-immune human niana.” (The Medical Post, Hulyo 10, 1990) Gitaho sa mga doktor sa Unibersidad sa Habagatang California: “Ang gidaghanon sa pagbalik sa tanang kanser sa tutonlan maoy 14% alang niadtong wala modawat sa dugo ug 65% alang niadtong midawat. Sa kanser sa baba, tilaokan, ug ilong o sinus, ang gidaghanon sa pagbalik maoy 31% sa walay abuno ug 71% uban sa abuno.” (Annals of Otology, Rhinology & Laryngology, Marso 1989) Ang pagkasanta sa imyunidad daw mosuporta usab sa kamatuoran nga kadtong gihatagan sa dugo sulod sa pagdisdis mas dakog purohan nga maimpeksiyon.​—Tan-awa ang kahon, panid 10.

Mga Kapuli sa Dugo?

18. (a) Ang mga risgo nga nalangkit sa mga abuno sa dugo miliso sa mga mananambal sa unsa? (b) Unsang impormasyon maylabot sa mga kapuli ang mahimo nimong ikaambit sa imong mananambal?

¹⁸ Ang uban mobati, ‘Ang mga abuno peligroso, apan may mga kapuli ba?’ Siyempre buot nato ang epektibo medikal nga pag-atiman nga de kalidad, busa may lehitimo ug epektibo ba nga mga paagi sa pagmaneho sa seryoso medikal nga mga suliran nga dili mogamit sa dugo? Sa malipayon, oo. Gireport sa The New England Journal of Medicine (Hunyo 7, 1990): “Ang mga mananambal, dugang nakaamgo sa mga risgo sa [AIDS] ug ubang mga impeksiyon nga gipasa sa mga abuno, mikonsiderar pag-usab sa mga risgo ug mga benepisyo sa mga abuno ug miliso sa mga kapuli, lakip na ang bug-os nga pagsalikway sa mga abuno.”b

19. Nganong makakumpiyansa ka nga makadumili sa dugo ug sa gihapon malamposong tambalan sa medikal?

¹⁹ Dugay na ang mga Saksi ni Jehova midumili sa mga abuno sa dugo, dili tungod labi na sa mga peligro sa kahimsog, apan tungod sa pagsugot sa kasugoan sa Diyos sa dugo. (Buhat 15:28, 29) Apan, ang batid nga mga doktor malamposong miatiman sa mga pasyente nga Saksi nga wala mogamit sa dugo, uban sa duyog nga mga peligro niini. Ingon usa sa daghang panig-ingnan nga gireport sa literatura medikal, gihisgotan sa Archives of Surgery (Nobiyembre 1990) ang pagbalhin sa kasingkasing sa mga pasyente nga Saksi kansang mga konsiyensiya motugot sa maong palakaw nga walay dugo. Ang report miingon: “Kapin sa 25 ka tuig sa kasinatian sa pagdisdis sa kasingkasing sa mga Saksi ni Jehova misangko sa malamposon nga pagbalhin sa kasingkasing nga wala mogamit sa mga produkto sa dugo . . . Samtang anaa sa ospital walay kamatayon una ug human sa pagdisdis ang nahitabo, ug ang sayo dugang mga pagtuon mipakita nga kining mga pasyenteha dili labaw kaysa uban nga mosalikway sa organo nga gibalhin.”

Labing Bililhong Dugo

20, 21. Ngano ang mga Kristohanon kinahanglan moamping nga dili maugmad ang tinamdan nga “Ang dugo daotang medisina”?

²⁰ Bisan pa, dunay usa ka pangutanang mosusi-kalag nga ang matag usa kanato kinahanglan mosukot sa kaugalingon. ‘Kon ako mihukom sa dili pagdawat sa mga abuno sa dugo, ngano? Sa matuod, unsa ang akong panguna, pasukaranang rason?’

²¹ Atong gihisgotan nga dunay pipila ka epektibong kapuli sa dugo nga dili moyagyag sa usa sa daghang peligro nga nalangkit sa mga abuno. Ang mga peligro ingon sa hepatitis o AIDS mipalihok sa daghan sa pagdumili sa dugo sa dîrelihiyosong rason. Ang uban ngani banha kaayo mahitungod niini, halos daw sila mimartsa ubos sa bandila, “Ang Dugo Daotang Medisina.” Posible nga ang Kristohanon mahimong madani nianang martsa. Apan kini martsa subay sa dalan nga waylutsanan. Sa unsang paagi?

22. Unsang realistikong panlantaw sa kinabuhi ug kamatayon ang atong batonan? (Ecclesiastes 7:2)

²² Nakaamgo ang matuod nga mga Kristohanon nga bisan sa kinamaayohan medikal nga pag-atiman sa kinamaayohan nga ospital, sa usa ka punto ang mga tawo mamatay. May abuno sa dugo o wala, ang mga tawo mamatay. Ang pag-ingon niana dili patalistiko. Kini realistiko. Ang kamatayon usa ka kamatuoran sa kinabuhi karon. Ang mga tawo nga dîmotagad sa kasugoan sa Diyos mahitungod sa dugo sagad makasinati sa dihadiha o nalangan nga kadaot gikan sa dugo. Ang uban ngani mamatay gikan sa abuno nga dugo. Sa gihapon, sama sa maamgohan natong tanan, kadtong nabuhi latas sa mga abuno wala makabaton sa walay kataposang kinabuhi, busa ang dugo wala mapamatud-i nga permanente moluwas sa mga kinabuhi. Sa laing bahin, kadaghanan sa midumili sa dugo, alang sa relihiyoso ug/o medikal nga mga rason, apan midawat sa kapuli nga tambal maayo kaayog kahimtang sa medikal nga punto-de-bista. Mahimong kalugwayan ang ilang kinabuhi sa daghan pang mga tuig​—apan dili sa walay kataposan.

23. Sa unsang paagi ang mga balaod sa Diyos sa dugo maylabot sa atong pagkamakasasala ug panginahanglan sa lukat?

²³ Nga ang tanang tawo nga buhi karon dili hingpit ug anam-anam nga mamatay motultol kanato sa sentral nga punto sa kon unsa ang giingon sa Bibliya mahitungod sa dugo. Gisultihan sa Diyos ang katawhan nga dili mokaon sa dugo. Ngano? Tungod kay kini mirepresentar sa kinabuhi. (Genesis 9:3-6) Sa kodigo sa Kasugoan, iyang gipahaluna ang mga balaod nga mipunting sa kamatuoran nga ang tanang tawo makasasala. Gisultihan sa Diyos ang mga Israelita nga pinaagi sa paghalad sa mga mananap, mahimong ikapakita nila nga ang ilang mga sala nanginahanglan tabonan. (Levitico 4:4-7, 13-18, 22-30) Bisan pag dili kini ang iyang gipangayo kanato karon, dunay importansiya kini karon. Gituyo sa Diyos ang pagtagana sa halad nga sa bug-os motabon sa mga sala sa tanang motoo​—ang lukat. (Mateo 20:28) Mao kana ngano kinahanglan nato batonan ang panlantaw sa Diyos sa dugo.

24. (a) Nganong sayop ang pagtratar sa mga risgo sa kahimsog ingon sentral nga punto maylabot sa dugo? (b) Unsa sa matuod ang kinahanglan mopaluyo sa atong panlantaw sa paggamit sa dugo?

²⁴ Sayop ang pagpunting nga panguna sa mga risgo sa dugo sa kahimsog, kay dili kana ang punto sa Diyos. Ang mga Israelita mahimong nakabaton sa mga benepisyo sa kahimsog sa dili pagkaon sa dugo, maingon nga sila nakabenepisyo sa dili pagkaon sa unod sa baboy o sa mananap nga mangungad-hugaw. (Deuteronomio 12:15, 16; 14:7, 8, 11, 12) Bisan pa, hinumdomi, nga sa dihang gitugtan sa Diyos si Noe sa katungod sa pagkaon sa karne, wala niya gidili ang pagkaon sa unod sa maong mga mananap. Apan iyang gibaod nga ang mga tawo dili mokaon sa dugo. Ang Diyos wala pangunang mipunting sa posible nga mga risgo sa kahimsog. Dili kana ang hinongdanong punto sa iyang dekreto sa dugo. Ang iyang mga magsisimba modumili sa pagsustenir sa ilang kinabuhi uban sa dugo, dili labi na tungod kay ang pagbuhat niini dihimsog, apan tungod kay kini dibalaan. Midumili sila sa dugo, dili tungod kay kini hugaw, apan tungod kay kini bililhon. Pinaagi lamang sa halad dugo nga sila makabaton sa pagpasaylo.

25. Sa unsang paagi ang dugo dayong makaluwas sa kinabuhi?

²⁵ Mao man usab kanato. Sa Efeso 1:7, gitin-aw sa apostol Pablo: “Pinaagi kaniya [Kristo] kita may kagawasan pinaagi sa lukat pinaagi sa dugo nianang usa, oo, ang kapasayloan sa atong kalapasan, sumala sa kadagaya sa iyang dili takos nga kalolot.” Kon ang Diyos mopasaylo sa mga sala sa usa ug moisip nianang usa nga matarong, kanang tawhana dunay paglaom sa walay kataposang kinabuhi. Busa ang lukat nga dugo ni Jesus makahimo sa pagluwas sa kinabuhi​—sa dayon, sa pagkamatuod, sa walay kataposan.

[Mga footnote]

Makapatin-aw Ka ba?

◻ Unsa ang pangunang rason ngano ang mga Saksi ni Jehova modumili sa mga abuno sa dugo?

◻ Unsang ebidensiya mikumpirma nga ang baroganan sa Bibliya sa dugo dili dîrasonable sa medikal?

◻ Sa unsang paagi ang lukat nalangkit sa balaod sa Bibliya sa dugo?

◻ Unsa ang bugtong paagi diin ang dugo permanente nga makaluwas kinabuhi?

[Kahon sa panid 10]

ABUNO UG IMPEKSIYON

Human sa halapad nga repaso kon ang mga abuno sa dugo ba mohimo sa pasyente nga mas maimpeksiyon, si Dr. Neil Blumberg mitiklop: “Sa 12 ka pagtuon klinika [sa maong butang], nakaplagan sa 10 nga ang abuno dako ug independiyente nga nalangkit sa dugang risgo sa impeksiyon sa bakterya . . . Dugang pa, ang abuno sa pipila ka panahon una sa pagdisdis mahimong moapektar sa resistensiya sa pasyente batok sa impeksiyon kon ang mga epekto sa abuno diha sa imyunidad ingon ka taas-kinabuhi sa gisugyot sa mga pagtuon . . . Kon kining kasayoran madugangan ug makumpirmar, mopadayag nga ang grabe human-operasyon nga mga impeksiyon mao ang mahimong nag-inusara labing kumon hinongdanon nga komplikasyon nga nalangkit sa homologous nga abuno.”​—Transfusion Medicine Reviews, Oktubre 1990.

[Hulagway sa panid 8]

Gipadakong mga selula sa pulang dugo. “Ang matag microliter (0.00003 onsa) sa dugo dunay 4 ka milyon ngadto sa 6 ka milyon ka selula sa pulang dugo.”—“The World Book Encyclopedia”

[Credit Line]

Kunkel-CNRI/​PHOTOTAKE NYC