Pagkamakalilipay ang Pagtambong sa Lamesa ni Jehova!
Sumala sa giasoy ni Ernst Wauer
Karong adlawa sayon alang kanako ang pagtambong sa mga tigom sa mga Saksi ni Jehova, pagtuon sa Bibliya, ug pagsangyaw sa maayong balita sa Gingharian. Hinunoa, dili kana mao ang kanunay nga kahimtang kaniadto dinhi sa Alemanya. Sa dihang si Adolf Hitler mao pa ang diktador, gikan sa 1933 hangtod sa 1945, ang pagpakig-ambit nianang maong Kristohanong kalihokan nagkinahanglan sa pagpameligro sa kinabuhi sa usa.
SA TUIG una pa makabatog gahom si Hitler, sa dihang ako 30 anyos, akong unang nahibalag ang mga Saksi ni Jehova sa Dresden. Sa Enero 1935, akong gidedikar ang akong kaugalingon ngadto kang Jehova ug gipahayag ang akong tinguha nga magpabawtismo. Ang among buluhaton gidili na niadtong 1933, busa ako gipangutana: “Nakaamgo ka ba kon unsay kahulogan sa imong desisyon? Imong gibutang ang imong pamilya, panglawas, trabaho, kagawasan, ug bisan ang imong kinabuhi sa kapeligrohan!”
“Ako nakatimbangtimbang na sa bili, ug ako andam mobuhat sa kabubut-on sa Diyos ug mamatay tungod niana,” ako mitubag.
Bisan una sa akong bawtismo, ako nakasugod na sa pagsangyaw sa balay ug balay. Sa usa ka pultahan, akong nahibalag ang usa ka nakaunipormeng SS (Itom-sinina/Piniling Guwardiya ni Hitler) batan-ong lider, nga misinghag: “Nahibalo ka ba nga kini gidili? Motawag ko ug polis!”
“Sige. Ako nagasulti lamang bahin sa Bibliya, ug walay balaod nga batok niana,” ako kalmadong mitubag. Unya ako miliso ngadto sa sunod nga pultahan ug gipasulod dayon sa usa ka mahigalaon nga lalaki. Walay nahitabo kanako.
Sa wala madugay ako gipiyalan sa pag-atiman sa usa ka grupo sa pagtuon sa gikan sa lima hangtod sa pito ka Saksi nga nagtigom matag semana. Among gitun-an ang mga isyu sa Ang Bantayanang Torre nga gipayuhot ngadto sa Alemanya gikan sa silingang mga nasod. Busa, bisan pa sa pagdili, kami regular nga nagtambong “sa lamesa ni Jehova” aron malig-on sa espirituwal.—1 Corinto 10:21.
Nakasagubang ug mga Pagsulay
Niadtong 1936, si J. F. Rutherford, ang presidente sa Watch Tower Society, mibisita sa usa ka asembliya sa Lucerne, Switzerland, ug nagdapit sa mga igsoon nga anaa sa mga katungdanan sa teokratikanhong pagkamagtatan-aw sa Alemanya nga motambong. Sanglit ang mga pasaporte sa daghang igsoon giilog man ug daghan sa mga igsoon gibantayan pag-ayo sa polis, diyutay lamang ang nakatambong. Ang igsoong lalaki nga nagdumala sa buluhaton sa Dresden mihangyo kanako nga morepresentar kaniya sa Lucerne.
“Dili ba batan-on ra kaayo ko ug dili-eksperyensiado?” ako nangutana.
“Ang hinungdanon karon,” siya mipasalig kanako, “mao ang pagkamatinumanon. Kana ang pangunang butang.”
Tapos gilayon sa pagpauli gikan sa Lucerne, ako gidakop ug kalit nga gipahilayo gikan sa akong asawa, si Eva ug sa among duha ka gagmay nga anak. Sa akong pagpaingon sa hedkuwarter sa polis sa Dresden, ako naningkamot sa paghinumdom sa usa ka kasulatan nga mogiya kanako. Ang Proverbio 3:5, 6 misantop sa akong hunahuna: “Sumalig kang Jehova sa tibuok nimong kasingkasing ug ayaw pagsalig sa imong salabotan. Sa tanan nimong mga dalan ilha siya, ug siya magtul-id sa imong mga alagianan.” Ang paghinumdom niini nga teksto nagpalig-on kanako sa pasiunang pagsukitsukit. Pagkahuman ako gibilanggo sa pig-ot nga selda, ug sa makadiyut ako may luyang pagbati sa pagkabiniyaan. Apan ang mainitong pag-ampo kang Jehova nagpuno kanako ug kalinaw.
Ang korte nagsentensiya kanako sa pagkabilanggo ug 27 ka bulan. Ako gibilanggo nga nag-inusara sa usa ka prisohan sa usa ka tuig sa bilanggoan sa Bautzen. Kas-a, usa ka retirado nga opisyal sa hukmanan—siya ang mipuli sa laing opisyal—mibukas sa pultahan sa akong bilanggoan ug malulutong miingon: “Ako nasayod nga ikaw dili tugotan nga mobasa sa bisan unsa, apan ikaw tingali buot nga adunay makalingaw sa imong hunahuna.” Unya iyang sekretong gitunol kanako ang pipila ka daang pamilyahanong magasin ug miingon: “Ako kanang kuhaon unyang gabii.”
Sa pagkatinuod ako wala magkinahanglan sa bisan unsa ‘sa paglingaw sa akong hunahuna.’ Samtang gibilanggo nga nag-inusara, akong gihinumdoman ang mga teksto sa Bibliya ug gihimo ang mga pakigpulong ug gidiskurso nga kusog. Apan akong gitan-aw ang mga magasin sa pagsusi kon aduna ba silay mga Kasulatanhong teksto—ug daghan ang akong nakit-an! Ang usa mao ang Filipos 1:6, diin sa bahin kini mabasa: “Ako masaligon . . . siya nga nagsugod sa usa ka maayong buluhaton diha kaninyo magpadayon sa paghuman niini.” Ako nagpasalamat kang Jehova niini nga pagdasig.
Sa ulahi ako gibalhin ngadto sa usa ka kampong trabahoanan. Unya, sa tingpamulak sa 1939, sa dihang talitapos na ang akong pagkabilanggo, ang superbisor sa kampo nangutana kon nausab na ba ang akong baroganan. “Katuyoan nako ang pagpabilin nga maunongon sa akong pagtuo” maoy akong tubag. Unya iyang gipahibalo kanako nga ako ibalhin ngadto sa kampo konsentrasyon sa Sachsenhausen.
Didto gisurender ko ang akong personal nga sapot, naligo, gibalbasan ang tanang buhok sa akong lawas, ug gihatagan ug sapot alang sa binilanggo. Unya gipakaligo na usab ako, niining higayona bug-os nabistehan—usa ka paagi nga gitawag sa SS nga “bawtismo.” Pagkahuman ako gipugos sa pagbarog sa gawas, nga basa kaayo, hangtod sa gabii.
Sa mga kampo ang mga Saksi ni Jehova gipaagom sa linain nga kabangis sa mga SS. Sa daghang higayon kami pabarogon sa nataran sa daghang oras. May panahong usa kanamo nanghupaw: “Dili ba maayo untag makakaon ta ug lamiang pagkaon?” Ang lain mitubag: “Ayaw ipunting ang imong hunahuna nianang mga butanga. Hunahunaa nga pagkadakong kadungganan ang pagbarog nga lig-on alang sa ngalan ni Jehova ug sa iyang Gingharian.” Ug aduna pay usa nga midugang: “Si Jehova maglig-on kanato!” Niining paagiha kami nagdinasigay sa usa ug usa. Usahay ang mahigalaon nga pagyangoyango lamang sa ulo igo na sa pag-ingon: “Ako buot nga magmaunongon; ikaw usab!”
Espirituwal nga Pagkaon Sulod sa Kampo
Adunay manguna sa pagpakaon sa mga igsoon sa espirituwal, ug ako napili sa pagtabang kanila. Ang amo lang nabatonan mao ang usa ka baga nga Bibliyang Luther. Ang pagbaton niana, siyempre, gidili. Busa kini nga bahandi gitagoan, ug sa matag bloke sa mga selda usa lamang ka natudlong igsoon ang makabasa niana sa mubong panahon. Sa dihang ako na usab nga higayon, ako mikamang sa ilalom sa katre uban ang usa ka plaslait ug nagbasa sa mga 15 minutos. Akong gimemorya ang mga kasulatan nga akong ikahisgot sa ulahi sa mga igsoon diha sa among bloke sa selda. Busa, ang pag-apod-apod sa espirituwal nga pagkaon naorganisar ug diyutay.
Ang tanang igsoon gidasig sa paghangyo kang Jehova diha sa pag-ampo alang sa dugang espirituwal nga pagkaon, ug iyang gidungog ang among mga pangaliyupo. Sa tingtugnaw sa 1939/40 ang usa ka bag-ong nabilanggo nga igsoon nakahimo sa pagpayuhot ug pila ka bag-ong isyu sa Ang Bantayanang Torre ngadto sa kampo sa sulod sa iyang kahoy nga tiil. Kadto daw usa ka milagro, sanglit ang tanang tawo maampingon nga gisusi.
Tungod sa mga hinungdang labot sa pagkaluwas, kining mga magasina batonan lang sa usa ka piniling igsoon sa usa ka adlaw sa usa ka higayon. Usa ka higayon, sa dihang gitukod ang usa ka garahe, ako mihupo sa usa ka lungag ug nagbasa samtang ang usa ka igsoon nagbantay sa gawas. Sa laing higayon akong gibutang ang magasing Ang Bantayanang Torre sa akong sabakan panahon sa among “oras sa pagtahi” (sa magabii kami molingkod diha sa among kuwartel nga magsursi sa guwantis ug sa ubang butang), samtang ang mga igsoon maglingkod sa matag kilid ingon nga mga magbalantay. Sa dihang ang SS nga guwardiya moabot, ako dayong tagoan ang Bantayanang Torre. Ang pagkanasakpan magkahulogan sa kapildihan sa akong kinabuhi!
Si Jehova nagtabang kanamo sa katingalahan nga paagi sa pagsag-ulo sa makapalig-on nga mga unod diha sa mga artikulo. Ang grabeng kakapoy kasagaran magtukmod kanako sa hinanok nga katulog sa magabii. Apan sa daghang gabii human sa akong pagbasa sa Ang Bantayanang Torre, ako mobangon sa makadaghan ug hinumdoman pag-ayo ang mga ideya. Ang tinudlong mga igsoon sa ubang mga bloke sa mga selda may susamang kasinatian. Busa si Jehova nagpahait sa among memorya aron kami makaapod-apod sa espirituwal nga pagkaon. Among gihimo kini pinaagi sa pagduol sa matag igsoon sa personal ug pagpalig-on kaniya.
Matinumanon Hangtod sa Kamatayon
Niadtong Septiyembre 15, 1939, ang among grupo mimartsa pabalik sa kampo nga mas sayo kay sa naandan. Unsa ang maong okasyon? Si August Dickmann, usa sa among batan-ong mga igsoon, patyon atubangan sa kadaghanan. Ang mga Nazi masaligon nga kini makakombinsir sa daghang Saksi nga mobiya sa ilang pagtuo. Tapos sa pagpatay, ang tanang ubang binilanggo gipalakaw. Apan kaming mga Saksi ni Jehova gipanggukod ngadto-nganhi sa nataran, gisikaran ug gibunalan sa mga baston hangtod nga dili na kami makalihok. Kami gisugo sa pagpirma sa usa ka deklarasyon sa pagbiya sa among pagtuo; kay kon dili, kami usab pusilon.
Pagkasunod adlaw, walay usa ang mipirma. Sa pagkamatuod, usa ka bag-ong binilanggo, nga sa pag-abot mipirma, karon mibakwi sa iyang pirma. Iyang gipalabi ang mamatay uban sa iyang mga igsoon inay mobiya sa kampo ingong traidor. Sa misunod nga mga bulan, kami gisilotan sa hago nga trabaho, sa padayong pagdagmal, ug paghikaw sa pagkaon. Kapin sa usa ka gatos sa among mga igsoon ang namatay panahon sa grabeng tingtugnaw sa 1939/40. Padayon nilang gihuptan ang ilang integridad ngadto kang Jehova ug sa iyang Gingharian hangtod sa kataposan.
Unya gihatag ni Jehova ang diyutayng kahupayan. Daghang igsoon gibalhin sa pagtrabaho sa bag-ong gitukod nga mga kampo, diin sila nakadawat ug mas daghang pagkaon. Dugang pa, ang pagdaogdaog dili na kaayo grabe. Sa tingpamulak sa 1940, ako gibalhin ngadto sa Neuengamme kampo konsentrasyon.
Mga Espirituwal nga Tagana sa Neuengamme
Sa dihang ako miabot, may usa ka grupo sa mga 20 ka Saksi, nga walay Bibliya o ubang publikasyon. Ako miampo kang Jehova nga unta siya motabang kanako sa paggamit sa mga butang nga akong natun-an sa Sachsenhausen aron sa paglig-on sa mga igsoon sa Neuengamme. Ingon nga unang tikang, akong gihinumdoman ang mga kasulatan ug gipili sila ingon nga inadlawng mga teksto. Unya gihimo ang mga kahikayan alang sa mga tigom aron ako makasaysay sa mga unod gikan sa mga artikulo sa Ang Bantayanang Torre nga akong nabasa sa Sachsenhausen. Sa dihang miabot ang bag-ong mga igsoon, sila nagtaho sa mga butang nga ilang nakat-onan gikan sa bag-ong mga Bantayanang Torre.
Pagka 1943 ang gidaghanon sa mga Saksi ni Jehova sa Neuengamme miuswag ngadto sa 70. Ang mga Saksi ni Jehova gipalabi sa pagtrabaho sa gawas sa kampo, sama sa paghinlo human sa mga pagbomba sa mga ayroplano. Ingon nga resulta, kami nakahimo sa pagdala ug mga Bibliya, mga kopya sa Bantayanang Torre, ug pila ka libro sa Sosyedad ug mga pulyeto nga sekreto ngadto sa kampo. Kami usab nakadawat ug mga putos pinaagig koreyo, nga nasudlan ug dugang literatura apil ang pula nga bino ug walay-lebadura nga tinapay alang sa tinuig nga Memoryal. Si Jehova dayag nagbuta niadtong nagsusi sa mga putos.
Kay nagkatibulaag taliwala sa daghang kuwartel, among giporma ang pito ka grupo sa Pagtuon sa Bantayanang Torre, nga ang matag usa adunay usa ka konduktor ug usa ka kapuli. Ang mga kopya sa Ang Bantayanang Torre sekretong gihimo sa opisina sa komandante sa kampo, diin ako temporaryong nagtrabaho. Busa, ang matag grupo sa pagtuon nagdawat labing menos usa ka kompletong isyu alang sa senemanang pagtuon. Walay usa ka tigom ang nakanselar. Dugang pa, matag buntag didto sa nataran, ang mga grupo makakuha sa adlaw-adlawng teksto, lakip ang komento gikan sa Ang Bantayanang Torre.
Kausa ang SS may pista-opisyal, busa kami nakaarang sa paghimo sa usa ka tunga-sa-adlaw nga kombensiyon ug sa paghisgot kon sa unsang paagi makasangyaw sulod sa kampo. Among gibahin ang kampo ngadto sa mga teritoryo ug misulay nga sistematiko sa pag-abot sa mga binilanggo uban ang “maayong balita sa gingharian.” (Mateo 24:14) Sanglit ang mga binilanggo gikan sa nagkadaiyang mga nasod, kami naghimo ug daghag-pinulongan pamatuod nga mga kard nga nagsaysay sa among buluhaton ug sa Gingharian. Kami nagsangyaw nga madasigon kaayo nga ang politikanhong mga binilanggo mireklamo: “Bisan asa ka moadto, ang imo lamang madungog mao ang panaghisgot labot kang Jehova!” Bisan ang taho sa pag-alagad sa kanataran sa among kalihokan nakaabot sa sangang-buhatan sa Bern, Switzerland.
Ang tanan nagpadayon nga maayo hangtod ang Gestapo naghimog imbestigasyon sa tanang kampo konsentrasyon niadtong 1944. Ang among tagoanan sa literatura sa Neuengamme wala madiskitahi, apan ang pila ka butang napalgan kang Karl Schwarzer ug kanako. Sa tulo ka adlaw kami gisukitsukit ug gibunalan. Sa dihang natapos ang pagsulay, kami naputos sa mga bun-og. Bisan pa niana, uban sa tabang ni Jehova, kami nakalahutay.
Midagayang Espirituwal nga mga Panalangin
Ako gibuhian sa mga tropang Alyado niadtong Mayo 1945. Sa adlaw human sa pagkagawas, ako misugod sa pagbaktas kauban sa usa ka gamayng grupo sa mga igsoon ug mga interesado. Kay gikapoy, kami nanglingkod dapit sa usa ka atabay sa unang balangay nga naabotan ug nanginom ug tubig. Kay mibating nalagsik, ako miadto sa balay ug balay nga dala ang Bibliya nga gisipitan sa akong bukton. Usa ka batan-ong babaye naluoy sa pagkasayod nga kaming mga Saksi ni Jehova didto sa mga kampo konsentrasyon tungod sa among pagtuo. Siya miadto sa kusina, nga mibalik nga dala ang preskong gatas ug sandwiches alang sa among grupo.
Pagkahuman, nga nagsul-ob pa sa among uniporme sa kampo, kami nagmantala sa mensahe sa Gingharian niadtong tibuok nga balangay. Laing taga-balangay midapit kanamo alang sa daghang pagkaon. Iyang gidulot kanamo ang mga pagkaon nga wala namo makaon sa daghang katuigan. Pagkalamian nga talan-awon! Apan, dili lang kay among gikaon ang maong pagkaon. Kami nag-ampo ug nangaon sa kalmado, maayog-pamatasan nga paagi. Kadto nakapadayeg kaayo sa daghang nanan-aw nga sa dihang gisugdan namo ang usa ka tigom pagkahuman, sila namati sa pakigpulong sa Bibliya. Usa ka babaye midawat sa mensahe ug karong adlawa ato nang espirituwal nga igsoon.
Kami mipadayon ug nakasinati sa pag-atiman ni Jehova sa katingalahang mga paagi. Pagkadakong kalipay sa pagpadayong pagpahimulos, nga karon anaa na sa kagawasan, sa tanang espirituwal nga pagkaon nga gipatik sa organisasyon ni Jehova ug sa pagpakig-ambit niana sa uban! Sa misunod nga mga katuigan, ang among absolutong pagsalig kang Jehova sublisubling gigantihan.
Gikan sa 1945 hangtod sa 1950, ako nakapribilehiyo sa pag-alagad sa Magdeburg Bethel ug unya, hangtod sa 1955, sa buhatan sa Watch Tower Society sa Berlin. Pagkahuman, ako nag-alagad ingon nga nagapanawng magtatan-aw hangtod sa 1963, sa dihang ang akong asawa, si Hilde, nagpahibalo nga siya manganak. (Si Eva, ang akong unang asawa, namatay panahon sa akong pagkabilanggo, ug ako naminyo pag-usab sa 1958.) Ang among anak babaye sa ulahi nahimong madasigong Saksi.
Komosta na man ang mga anak sa una kong kaminyoon? Makapasubo, ang akong anak lalaki wala mopakita ug kaikag sa kamatuoran. Apan ang akong anak babaye nga si Gisela mipakita niana, ug siya mitambong sa Gilead nga misyonaryong tunghaan niadtong 1953. Ug karon siya nag-alagad, kauban sa iyang bana, sa usa sa mga Assembly Hall sa Alemanya. Uban sa tabang ni Jehova, ako nakapabilin sa regular nga payunir nga pag-alagad sukad sa 1963 ug sa pag-alagad diin ang tabang gikinahanglan, una sa Frankfurt ug dayon sa Tübingen.
Hangtod karong adlawa ako nakapahimulos sa tanang mga tagana nga gihimo sa organisasyon ni Jehova alang sa iyang panimalay sa pagtuo. (1 Timoteo 3:15) Karong mga adlawa, sayon kaayo ang pagbaton sa espirituwal nga pagkaon, apan ato bang kanunay gipabilhan kana? Ako masaligon nga si Jehova adunay dagayang mga panalangin nga gitagana alang niadtong mosalig kaniya, magpabiling maunongon, ug mokaon diha sa iyang lamesa.
[Diagram sa panid 26, 27]
(Alang sa aktuwal nga pagkahan-ay, tan-awa ang publikasyon)
SACHSENHAUSEN NGA KAMPO KONSENTRASYON
A. SS nga mga kuwartel
B. Nataran sa pagpanawag sa ngalan
C. Mga selda
D. Lugar nga pinigan
E. Dapit nga kiskisanan
F. Dapit patyanan
G. Lawak sa gas