Kahimsog ug Kalipay—Sa Unsang Paagi Makaplagan Mo Kini?

ANG tawo dugay nang nahibalo nga suod nga nalangkit ang kahimsog ug kalipay. Si Hippocrates, si kinsa gituohan nga mao “ang amahan sa medisina,” miingon: “Angay palandongon sa tawong maalamon nga ang kahimsog mao ang labing dakong mga panalangin sa tawo.” Ang Alemang pilosopo si Arthur Schopenhauer miingon: “Ang duha ka kaaway sa kalipay sa tawo mao ang sakit ug kalaay.”

Diha sa librong Anatomy of an Illness as Perceived by the Patient, giasoy ni Norman Cousins ang iyang eksperyensiya sa paggamit sa katawa sa pagpakig-away sa iyang sakit nga nagpameligro sa iyang kinabuhi. Nagtuo siya nga ang iyang pagkaayo sa labing menos maoy tungod sa masipang mga katawa nga iyang gikalingawan samtang nagtan-aw ug mga kataw-anang mga salida. Ang iladong mga doktor nagsugod sa pagdukiduki sa posibleng kaayohan sa pipila ka kemikal, nga gitawag endorphins, nga ipagawas sa lawas kon kita mokatawa. Busa atong makita ang kaalam sa dinasig nga sanglitanan: “Ang malipayong kasingkasing maoy usa ka maayong tambal.”​—Proverbio 17:22.

Apan, sa kabaliskaran, nakaplagan sa mga tigdukiduki nga ang mahimsog nga panglawas dili garantiya sa kalipay, tungod kay daghang mga tawong mahimsog dili-malipayon. Ang mga panukiduki nga gipasukad diha sa mga tubag sa pangutana ug mga interbiyo sa kapin sa 100,000 ka tawo nga gipangunahan ni Jonathan Freedman sa wala-dahomang nakaplagan nga kapin sa 50 porsiento sa mga tawo nga dili-malipayon sa ilang mga kinabuhi maoy mahimsog.

Kahimsog ug Kalipay—Sa Mubo

Nan, asa nato pangitaon ang maikyasong kombinasyon sa kahimsog ug kalipay? Usa ka makaiikag nga pagsabot ang gihatag sa mga kasiglohang milabay ni Confucius: “Ang maayong kagamhanan mabatonan kon kadtong anaa sa duol gihimong malipayon, ug kadtong atua sa halayo madani.” Mas duol sa atong panahon, ang dakong tawo sa kagamhanan nga si Thomas Jefferson miproklamar nga ang bugtong tumong sa kagamhanan mao ang “pagbaton sa labing dakong sukod sa kalipay nga makab-ot sa kasarangang hut-ong sa mga tawo nga nailalom niana.”

Sa pagkamatuod, ang makuging pagtuki nagbutyag nga ang kinatayuktokang tubag sa pangagpas sa tawo alang sa kahimsog ug kalipay sa pagkamatuod nahasentro sa usa ka butang​—kagamhanan.

Sa daghang kasiglohan, ang mga tawo nakapangita na diha​—sa kagamhanan—​alang sa ilang kalipay. Pananglitan, ang Deklarasyon sa Independensiya sa Tinipong Bansa naundan niining iladong mga pulong: “Among gituohan kining mga kamatuorana nga dayag, nga ang tanang tawo gilalang nga managsama, nga sila gihatagan sa ilang Maglalalang ug pipila ka dili-mabulag nga mga Katungod, nga lakip niini mao ang Kinabuhi, Kagawasan ug ang pagpangitag Kalipay.” Matikdi usab nga ang kagamhanan nga anaa sa hunahuna sa mga magsusulat sa Deklarasyon nagsaad sa mga ginsakpan niini sa katungod lamang sa pagpangitag kalipay. Kon mahitungod sa kahimsog, daghang kagamhanan sa dalayegon nagpasiugdag mga programa sa pagpauswag sa kahimsog sa ilang mga lungsoranon. Sa gihapon, ang katibuk-ang kahimsog sa panglawas alang sa kinabag-an tinuod nga maikyason.

Apan unsay ikasulti mahitungod sa usa ka kagamhanan nga nagsaad sa pagtaganag daghan pa? Komusta kon nagsaad kini dili lang sa pagpangitag kalipay kondili ang kalipay mismo? Ug komusta kon kini nagsaad, dili seguro sa panglawas, kondili sa maayong panglawas mismo? Dili ka ba malipay nga niini nga kagamhanan nasandig ang kinatayuktokang yawi sa kalipay sa pagpangita sa tawo ug kahimsog ug kalipay?

Daghan karon tingali magtuo nga dili kini usa ka realistikanhong damgo, apan ang maong kagamhanan sa pagkatinuod gitagna ug gibatbat sa pipila ka detalye. Atong makita ang kasaligang impormasyon diha sa Balaang Bibliya, ug ang kagamhanan mao ang Mesiyanikong Gingharian sa Diyos.

Ang Gingharian, o Kagamhanan, sa Diyos

Ang Bibliya kanunayng naghisgot mahitungod sa “gingharian sa Diyos.” Unsa man gayod kini? Ang Webster’s New World Dictionary of the American Language nagbatbat sa “gingharian” ingong “usa ka kagamhanan o nasod nga gipangulohan sa usa ka hari o hara.” Sa yanong pagkasulti, ang Gingharian sa Diyos maoy usa ka kagamhanan, usa ka harianong kagamhanan nga gipangulohan sa dinihogang Anak sa Diyos ug Hari, si Jesu-Kristo. Unsa ka hinungdanon kini nga kagamhanan diha sa katuyoan sa Diyos? Pasagdi nga tubagon kini sa mga pulong ni Jesus: “Nan, padayon sa pagpangita pag-una sa gingharian . . . Kining maayong balita sa gingharian igawali sa tanang ginapuy-ang yuta . . . Kinahanglang iwali ko ang maayong balita sa gingharian sa Diyos, tungod kay alang niini ako gipadala. . . . Ang gingharian sa Diyos giwali na ingong maayong balita, ug ang tanang matang sa mga tawo nakigbisog pagsulod niini.”​—Mateo 6:33; 24:14; Lucas 4:43; 16:16.

Ang pulong “gingharian” gigamit kapin sa usa ka gatos ka higayon diha sa mga asoy sa Ebanghelyo sa kinabuhi ni Jesus, usahay espisipiko kini mahitungod sa kahimsog ug kalipay. Matikdi ang Mateo 9:35: “Ang tanang mga lungsod ug balangay gisuroy ni Jesus nga nagpanudlo sulod sa ilang mga sinagoga ug nagwali sa maayong balita mahitungod sa gingharian ug nag-ayo sa tanang mga sakit ug kaluyahon.” Bisag gilangkit ni Jesus ang pagdala sa kahimsog uban sa iyang pagpanudlo mahitungod sa Gingharian, angay natong matikdan nga ang iyang pagpang-ayo sa mga sakit ikaduha lamang sa iyang pagsangyaw ug pagpanudlo. Siya nailhang “Ang Magtutudlo,” dili “Ang Mag-aayo.” (Mateo 26:18; Marcos 14:14; Juan 1:38) Wala niya hatagig pangunang pagtagad ang pagpang-ayo sa mga tawo o sa pagtaganag pag-atiman sa mga masakiton. Ang iyang pangunang pagtagad mao kanunay ang Gingharian. Pinaagi sa pag-ayo sa mga balatian sa tawo, siya nagpakitag dakong kaluoy ug nagpadayag nga nabatonan niya ang pagpaluyo sa Diyos.

Ang mga pagpang-ayo nga gihimo ni Jesus nagsilbi usab ingong pasiunang pagtan-aw sa pagpasig-uli sa tawhanong kahimsog nga iyang himoon sa dihang bug-os nang magmando ang Gingharian sa Diyos sa yuta. Kini gipaluyohan sa panan-awon nga gibatbat diha sa Pinadayag 21:1, 2: “Iyang gipakita kanako ang suba sa tubig nga nagahatag sa kinabuhi, nga matin-aw morag kristal, nga midagayday gikan sa trono sa Diyos ug sa trono sa Kordero latas sa taliwala sa kadalanan sa siyudad. Ug sa isigkadaplin sa suba may kahoy nga nagahatag sa kinabuhi nga nagapamungag napulog-duha ka bunga, nga nagapamunga matag bulan. Ug ang mga dahon sa kahoy maoy tambal alang sa kanasoran.”

Apan asa kini mahitabo aron atong matagamtam kini? Daw sobra ra kaayo ka matuod ang paglaom nga mahitabo ang maong katingalahang pagpang-ayo sa yuta. Hinumdomi, hinunoa, ang mga pulong ni Jesus nga hayan ikaw nakabungat diha sa pag-ampo: “Paanhia ang imong gingharian. Matuman ang imong kabubut-on sa langit, maingon man usab sa yuta.”​—Mateo 6:10.

Nan, sa Mesiyanikong Gingharian sa Diyos, nahimutang ang atong tinuod, atong kasaligan, nga paglaom alang sa kahimsog ug kalipay sa umaabot. Hinuon, usa ka pangutana ang nagpabilin.

Matagamtam ba Nato ang Kahimsog ug Kalipay Karon?

Bisan karon, ang atong pagsunod sa mga prinsipyo sa Bibliya makahimo kanato sa pagtagamtam ug igong kahimsog, apil ang dugang nga kalipay. Sama sa gipunting kanunay sa mga panid niining basahona, kadtong nagapadapat sa Bibliya diha sa ilang adlaw-adlaw nga mga kinabuhi sagad napanalipdan gikan sa mga suliran sa panglawas nga maoy resulta tungod sa seksuwal nga imoralidad, pagtabako, sobrang pag-inom, ug pag-abuso sa droga. Ilang naeksperyensiyahan usab ang mga kaayohan sa usa ka mas malinawong kinabuhi ug mas maayong relasyon sa mga paryente ug sa uban.

Hinunoa, ato nang nakita nga ang pagbaton ug maayong panglawas dili mohatag kalipay nga dayon. Unsa may gikinahanglan aron matagamtam mo ang mas dakong kalipay?

Diha sa usa ka panukiduki nga gihisgotan sa sinugdan, gituki pag-ayo ni Jonathan Freedman kanang pangutanaha. Iyang gitan-aw ang mga butang sama sa “Gugma ug Sekso,” “Pagkabatan-on ug Edad,” “Kinitaan ug Edukasyon,” bisan “Lungsod ug Nasod.” Tingali maikag kang masayod nga iyang nakita nga kining mga butanga wala kaayoy gahom sa paghatag kalipay. Pananglitan, nagkutlog mga panig-ingnan sa mga tawo nga daghan kaayong materyal nga mga butang apan dili gihapon malipayon, siya mihinapos: “Akong nakita nga, sa katingalahan, dili ang kita ni edukasyon ang hinungdanon sa kalipay.”

Ang iyang mga paghinapos sama ra sa usa ka maalamong magsusulat sa Bibliya, si apostol Pablo, si kinsa miingon: “Ako nakakat-on sa pagpaigo sa akong kaugalingon sa bisan unsang kahimtang nga akong nahimutangan.” (Filipos 4:11, King James Version) Hinumdomi, usab, ang mga pulong ni Jesus: “Magmatngon kamo ug likayi ninyo ang tanang dagway sa kadalo, kay ang kinabuhi sa tawo wala diha sa kadagaya sa iyang mga katigayonan.”​—Lucas 12:15.

Sa pagkamatuod, kini ang nakaplagan ni Propesor Freedman: “Matag karon ug unya, kon atong palandongon ang mga pulong sa dili-malipayong mga tawo nga daw nakabaton sa tanang butang, atong madungog sila nga nagakomento nga ang ilang kinabuhi kulag kahulogan ug direksiyon.” Siya midugang: “Nagpanuko ako sa pagpahayag ug daghan kaayo mahitungod niini, apan mopatim-aw nga ang espirituwal nga mga prinsipyo makaayo sa pagbati mahitungod sa kamatuoran, samtang ang kakulang niana makahilo o makadaot.”

Sa atong mga adlaw atong makita ang ebidensiya sa kamatuoran niining mga obserbasyona. Tan-awa ang imong palibot. Dili ba makita nimo nga halos ang tanang tawo​—ang uban kulang niini, ang uban daghan niini​—nagagukod sa kalipay apan wala kaayo makatagamtam ug dako niana? Matuod, ang uban misurender na ug nagkinabuhi nga nakabsan ug paglaom, apan ang kadaghanan nagkinabuhi nga nagagukod niana, ugaling wala gayod makaagpas, sa ilang gipangita. Ang uban nagminyo aron makabaton ug kalipay, samtang ang ilang silingan nagbulag tungod sa samang katarongan. Ang uban sobrang nakahago sa ilang kaugalingon sa pagtrabaho, samtang ang uban mibiya sa ilang trabaho alang sa dugay ug tingali mahal nga mga bakasyon. Ang tanan nangita sa samang maikyason nga tumong, nga mahimong mahimsog ug malipayon. Ila ba kining nakaplagan? Imo ba kining nakaplagan?

Imong Kahimsog, Imong Kalipay

Ang kamatuoran mao, imong mabatonan ang igong kahimsog sa panglawas ug kalipay karon. Sa unsang paagi?

Siyempre maalamon ang pag-atiman sa imong kahimsog sa timbang nga paagi, sama sa pagpadapat sa praktikal nga tambag sa Bibliya. Kini motabang usab kanimo nga magmarealistiko. Kana nalangkit sa pag-ila nga ang sakit motakboy sa atong dili-hingpit nga mga lawas, apan dili kita mapusgay kon kana mahitabo. Tingali nagkinahanglan kinig dugang paningkamot aron mahuptan ang usa ka masanagong panglantaw samtang atong ipunting ang atong pagtagad diha sa saad sa usa ka hingpit nga panglawas diha sa bag-ong kalibotang umaabot.

Aron makita kon ikaw adunay igong kalipay karon, ibangon kining mga pangutana: 1. Ako ba maoy nagakontrolar sa akong kaugalingong kinabuhi? 2. Malinawon ba ako sa akong kaugalingon ug sa mga tawong anaa sa akong palibot? 3. Nalipay ba ako sa akong nakab-ot sa kinabuhi kon itimbang sumala sa kahayag sa Bibliya? 4. Ang ako bang pamilya ug ako malipayon sa pag-alagad sa Diyos?

Sa usa ka sukod, kita ang mopili. Daghan kanato tingali mabaskog ug lawas, ug kita may makapili nga magmalipayon usab. Apan kinahanglan aduna kitay espirituwal nga mga tumong ug unya maningkamot sa pagkab-ot niana. Hinumdomi ang mga pulong ni Jesus: “Kon hain gani ang bahandi, atua usab ang atong kasingkasing.” (Mateo 6:21) Ug kita adunay pinasukad sa Bibliya nga katarongan sa pagpaabot sa unahan sa labi pang kahimsog ug kalipay ubos sa hingpit nga pagmando sa Mesiyanikong Gingharian. Unya ang bug-os nga kahimsog ug kalipay atong maangkon.

[Hulagway sa panid 7]

Ang mga tawong malipayon mangayaon sa pagpaambit sa uban sa ilang paglaom alang sa hingpit nga panglawas