Ang Himaya sa Ubanong-Ulo
PAGKAKULBAHINAM nga ikasulti ang matinumanong mga lalaki ug babaye sa kakaraanan! Hunahunaa lang ang pagpakig-estoryahay sa mga lalaki sama kang Noe, Abraham, Moises, ug Juan Bawtista, ingon man usab sa mga babaye sama kang Sarah, Rahab, Ruth, ug Deborah! Dili ka ba maikag nga mamati kanilang moasoy sa talagsaong mga hitabo nga aktuwal nilang nakita sa dugay nang mga panahong miagi?
Bisan karong adlawa, dili ka ba malingaw nga mamati sa matinumanong mga tawong tigulang nga nagpaambit sa mga kasinatian bahin sa kon sa unsang paagi sila ug ang uban nakahupot sa ilang integridad sa Diyos ilalom sa mga pagsulay, lakip na ang mga pagdili, pagdagmal, ug pagkabilanggo tungod ug alang sa pagkamatarong? Siyempre! Ang atong gugma alang sa Diyos ug ang atong pagtamod kanila modako samtang ilang isugilon kanato ang ilang mga pagbati ug ilabina ang ilang kinasingkasing nga pagpabili sa mahigugmaong pag-atiman ni Jehova.
Taliwala sa katawhan sa Diyos, ang matinumanong mga tigulang nga mga lalaki ug babaye gitahod gayod kanunay tungod sa ilang kasinatian, kahibalo, ug kaalam. Gani, ang mosunod nga mando gilakip diha sa Kasugoan nga gihatag sa Diyos sa mga Israelinhon: “Sa atubangan sa ubanon nga ulo magtindog ka, ug ipakita ang pagtahod sa tawong tigulang, ug kinahanglang mahadlok ka sa imong Diyos. Ako mao si Jehova.” (Levitico 19:32) Ang Hebreohanong pulong alang sa edaran o tigulang nagagikan sa gamot nga pulong nga nagkahulogang “nagkaubanon” ug gihubad usab nga “ubanong-ulo.” Busa ang mga Israelinhon gilaoman nga motindog ingong usa ka timaan sa pagtahod sa usa ka tawong tigulang, nagabuhat niana sa matinahurong pagkahadlok sa Diyos.
Kini bang matinahurong tinamdan naglungtad karong adlawa? Pananglitan, ang mga batan-on ba matinabangong mobukas sa mga pultahan alang sa mga tigulang? Ihatag ba sa mga batan-on o batan-ong hamtong ang ilang lugar diha sa puno nga elebetor ngadto sa usa ka tigulang? O mohawa ba ang kadaghanang mga batan-on sa ilang mga lingkoranan aron makalingkod ang mga tigulang diha sa puno kaayong bus o tren? Namatikdan nga wala kini buhata bisan sa mga Kristohanon.
Aron pahimut-an si Jehova nga Diyos, hinunoa, ang mga Kristohanon kinahanglang molihok nga nahiuyon sa iyang panglantaw ug likayan ang kaisipan, sinultihan, ug mga aksiyon sa mga tawong ‘mga mahigugmaon sa ilang kaugalingon, masupilon sa mga ginikanan, dili-mapasalamaton, ug walay gugma sa pagkamaayo.’ (2 Timoteo 3:1-5) Nan, unsay giingon sa Pulong sa Diyos mahitungod sa pagkabatan-on maylabot sa pagkaubanon?
Ang Kusog sa Pagkabatan-on
Giila sa Bibliya ang batan-ong kalig-on ug ang mga bentaha niini, nga nagaingon: “Ang katahom sa batan-ong mga lalaki mao ang ilang kusog.” (Proverbio 20:29) Sa karaang Israel ang kusog sa batan-ong mga Levihanon gigamit diha sa templo, sagad alang sa daghang mas mabug-at nga mga trabaho. Karong adlawa, ang dakong bahin sa trabaho diha sa mga pabrika, sa mga puloy-anang Bethel, ug sa mga proyekto sa konstruksiyon sa Watch Tower Society ginabuhat sa batan-ong mga lalaki ug babaye kinsa nagtanyag sa ilang kusog ug katakos sa pagpauswag sa mga intereses sa Gingharian. (Mateo 6:33) Sila sa ingon nakapahimulos sa maayong mga pribilehiyo diha sa pag-alagad sa Diyos.
Ang sanglitanan nga mao pay pagkutlo gitapos sa mga pulong, “ug ang himaya sa mga tigulang mao ang ilang ubanong-ulo.” Sa dihang ang batan-ong kusog ihiusa uban sa kasinatian ug kaalam sa katuigan, usa ka malig-on kaayong kombinasyon ang maporma.
Sa pag-ilustrar: Usa ka batan-ong nagtuon sa pagpamanday nga gihangyo sa pagtaod sa pipila ka bungbong naningkamot sa pagtapos sa trabaho uban ang kalagsik sa pagkabatan-on. Ang usa ka tigulang, mas eksperyensiyadong panday nakamatikod nga bisan pa sa iyang kusog, ang batan-ong katabang nanukdok sa lansang sa makadaghang higayon una pa kini midulot. Misugyot ang tigulang nga panday sa batan-on sa paggunit sa martilyo sa puloan niini, imbes sa duol sa ulo niini. Kini makaarang sa batan-on sa pagdukdok sa mga lansang nga mas mapuwersa, makadaginot ug panahon ug kusog.
Sa susama, ang batan-on, liksi nga babaye hayan makakat-on gikan sa pag-eksperimento nga ang pila ka panapton madaot kon kini dili labhan sumala sa mga instruksiyon. Ang eksperyensiyadong babaye, hinunoa, nahibalo sa bili sa paghatag ug panahon sa paglainlain sa mga sinina ug iseparar ug laba ang ubang sinina. Siya nakakat-on usab nga dili na kinahanglang mamlantsa pa siya pinaagi sa pagpilo sa mga sinina samtang kuhaon niya kini gikan sa hayhayan o sa dryer.
Ang pagtuon gikan sa mga tawong eksperyensiyado makapasayon sa kinabuhi. Bisan pa, moabot ra ang panahon nga bisan ang mas eksperyensiyadong tawo dili makahimo sa pagbuhat sa pila ka trabaho nga dali niyang mabuhat sa pipila ka tuig nga miagi. Usa ka magsusulat tukma nga miingon: “Pagkamaayo unta kon ang mga batan-on adunay kahibalo, ug ang mga tigulang adunay kusog.” Apan pagkamaayo kon pabilhan sa mga tigulang ang kusog sa mga batan-on ug mapailobong ipaambit kanila ang kasinatiang nakuha sa daghang katuigan—ug ang mga batan-on mapaubsanong modawat sa mga sugyot! Niining paagiha, ang duha ka grupo sa panuigon parehong makabatog kaayohan.
Pagbaton sa Himaya
Dili igo ang edad lamang. “Dili lamang ang mga edaran ang napamatud-ang maalamon, ni ang mga tigulang lamang ang makasabot sa paghukom,” miingon ang batan-ong si Elihu. (Job 32:9; Ecclesiastes 4:13) Aron tinuod nga pabilhan tungod sa pagkaubanog-ulo, ang tawong tigulang angay nga nakahimo ug labaw pa sa iyang kinabuhi kay sa tinapolang magpalabay lamang sa iyang mga adlaw sa pagtan-aw ug telebisyon, pagtan-aw sa mga bangga sa dula, o sa paglulinghayaw lamang. Ug bisan sa ulahing katuigan, ang mga tigulang kinahanglang magpadayon sa pagtuon.
Adunay mga tawo nga manghambog sa ilang mga paagi sa pagbuhat sa mga butang, o sila moingon: “Ang kasinatian mao ang labing maayong magtutudlo.” Bisan pa, nagtambag ang Pulong sa Diyos: “Ang tawong maalamon mamati ug mokuhag dugang kinaadman, ug ang tawo sa pagsabot mao ang usa nga makabatog maayong tambag.” (Proverbio 1:5; itandi ang 1 Corinto 10:11.) Ang kasinatian dili kanunay ang labing maayong magtutudlo, kay kita makakat-on gikan sa mga sayop sa uban nga dili buhaton ang samang mga sayop sa atong kaugalingon. Dugang pa, hinumdoman sa usa ka Kristohanon nga ang “ubanong-ulo maoy usa ka purongpurong sa katahom kon kini nakita diha sa dalan sa pagkamatarong.” (Proverbio 16:31) Ang kinabuhi nga gigugol diha sa matinumanong pag-alagad kang Jehova matahom sa iyang panan-aw ug takos sa pagtahod sa uban ingong usa ka maayong panig-ingnan. Siyempre, ang pagtuon mahitungod sa Diyos ug ang pagbatog kasinatian “diha sa dalan sa pagkamatarong” mahimong magsugod sa sayong bahin sa kinabuhi ug angay nga dili-matapos.—Roma 11:33, 34.
Kini mahimong ikailustrar pinaagi sa usa ka kasinatian nga nalangkit ang usa ka siyete-anyos nga batang lalaki sa Sweden. Iyang gihangyo ang magtatan-aw sa Tunghaan sa Teokratikanhong Ministeryo kon siya mahimo bang maapil sa tunghaan. Ang magtatan-aw nangutana, “Ngano man?” Niana, ang batan-on mitubag: “Dili maayong usikan sa tawo ang iyang tibuok nga kinabuhi!” (Ecclesiastes 12:1) Unsa ka positibo nga panig-ingnan alang sa mga batan-on ug sa mga tigulang!
Pagpasidungog sa Ubanong-Ulo
Ang makatugaw nga kiling sa modernong katilingban mao ang paghatag ug dakong bili sa pisikal nga kahimsog ug katakos sa dula ug sa pagtamay sa mga tigulang. Unsa ang angay nga tinamdan sa Kristohanon alang sa mga ubanog-ulo diha sa kongregasyon?
Inay pakamenoson ang tigulang nga mga Kristohanon, atong hatagan sila ug konsiderasyon ug mogugol ug panahon uban kanila. Pananglitan, diha sa senemanang mga tigom sa mga Saksi ni Jehova sa Kingdom Hall, naningkamot ka ba sa pagpangomosta sa mga tigulang? Pabilhan gayod nila ang mga pangomosta sa mga batan-on ug sa uban. Ug pagkadako sa kalipay sa mga tigulang nga makatambong sa sosyal nga tapok-tapok sa isigkamagtutuo sa nagkalainlaing edad! Bisag managsamag mga intereses ang batan-ong magtiayon sa ubang magtiayon nga ilang katalirongan, magantihon ang paglakip sa mga tigulang diha sa maong malipayong mga tapok-tapok.—1 Tesalonica 3:12; 5:15.
Pagkahinungdanon ang pagpakitag konsiderasyon dihang makigsulti sa mga tigulang! Sa dihang ang usa ka tigulang nga igsoong lalaki nga may 40 ka tuig na sa pag-alagad kang Jehova kas-a misulti sa laing ansiano kon sa unsang paagi siya mahimong magamit sa kongregasyon, ang batan-ong igsoon miingon: “Diyutay ra gayod kaayo ang imong ikatanyag.” Unsa ka di-maluloton nga tubag! Ang tigulang nga igsoon menos na ug kusog kay sa iyang nabatonan kanhi, nagkamenos na seguro ang iyang pagpakig-ambit sa ministeryo, ug ang pipila ka pribilehiyo sa pagkamagtatan-aw dayag nga lisod na alang sa iyang presenteng mga katakos; bisan pa, siya dunay daghang ikatanyag. Siya may natigom nga kaalam ug kasinatian sa daghang katuigan diha sa dalan sa pagkamatarong. Tungod kay ang maong mga tigulang nagkugi ingong magmamantala sa Gingharian, nakalahutay sa paglutos, nakapas-an ug mabug-at nga palas-anon sa Kristohanong kaakohan, ug nakabansay sa uban, ang katawhan sa Diyos karon nakapahimulos sa malig-ong organisasyon nga gipaluyohan sa iyang espiritu. Busa, hinaot kita magpakita niining mga tigulanga ug pagtahod ingong maalamong mga magtatambag, mahigugmaong mga magbalantay, ug epektibong mga magtutudlo.
Adunay maayong katarongan usab nga palandongon pag-ayo ang mga sugyot nga ihatag sa mga tigulang. Pananglitan, ang eksperyensiyadong igsoong lalaki misugyot nga ang pultahan sa usa ka Kingdom Hall dili ibutang sa kasadpang bahin sa Kingdom Hall. Ang batan-ong mga igsoong lalaki nga mas nabalaka sa pagpatahom sa tinukod wala mosunod sa iyang sugyot. Apan, sa paglabay sa daghang tuig, ang pultahan kinahanglang ibalhin kay nagabok kini tungod sa kanunay nga hangin ug ulan gikan sa kasadpan. Ang praktikal nga kaalam sa kasinatian nangibabaw kay sa pagpatahom. Kon tahoron sa batan-ong mga indibiduwal ang mga tigulang pinaagi sa pagpamati sa ilang mga hunahuna ug praktikal nga kaalam, kini makadaginot gayod ug panahon ug salapi. Bisan kon dili sundon ang sugyot sa tawong tigulang, siya matahod pinaagi sa pagpahibalo kaniya nga ang iyang sugyot gitimbang-timbang, apan ang ubang mga katarongan maoy mitultol sa laing desisyon.—Itandi ang Proverbio 1:8.
Lantaw sa Unahan, Dili sa Likod
Kini ang panglataw sa ubang mga tigulang: “Walay panahon nga sama sa karaang panahon sa dihang ikaw ug ako mga batan-on pa.” Imbes handomon ang mga panahong nanglabay, hinunoa, ang maong mga tigulang madasig sa paglantaw sa unahan ngadto sa adlaw sa dihang ilang mabatonan ang ilang langitnong ganti o mahibalik ang ilang batan-ong kusog ilalom sa pagmando sa Gingharian sa Diyos. Kasamtangan, angay nilang dawaton ang ilang mga limitasyon tungod sa ilang kagulangon. Ang kasayoran bahin niini ug ang pagkamaayong mopakatawa bililhon kon dayag nga nasayloan ang tigulang sa pribilehiyo sa pag-alagad.
Pananglitan, ang tigulang nga igsoong lalaki hayan gigamit kanunay sa mga programa sa distritong kombensiyon sa mga tuig nga miagi. Karon duna nay daghang may katakos nga mga ansiano ug mas daghang kapiliang mga lalaki nga may katakos sa pagpanudlo. Bisan tuod ug batan-on pa, ang pipila niini nga mga ansiano nakapadayag sa kasibot ug mga katakos, makatudlog maayo ug makahatag ug malulotong tambag, ug makamaong modasig sa uban. (1 Tesalonica 5:12, 13; 1 Timoteo 5:17) Ingong resulta, ang tigulang nga igsoon nga dili makita diha sa programa sa kombensiyon tingali mobati nga gisayloan ug tingali dili malipay nga ang mga pribilehiyo gihatag ngadto sa mas bata-bata nga mga ansiano. Bisan pa, kanang negatibong mga pagbati nga nagagikan sa tawhanong pagkadili-hingpit mabuntog. Sa pagkatinuod, ang tanan diha sa kongregasyon makatabang pinaagi sa pagpahibalo sa mga tigulang nga sila gikinahanglan, nga sila gihigugma tungod sa ilang pagkamatinumanon, ug nga ang ilang mga hunahuna ginapabilhan.
Siyempre, kinahanglang hinumdoman sa mga tigulang nga ang mga isigkamagsisimba kinahanglang tahoron sama nga siya buot nga tahoron. (Mateo 7:12; Roma 12:10) Imbes mobati nga sila gipugos sa pagretiro ug mag-antos sa negatibong panghunahuna, ang mga tigulang angay malipay sa daghang tuig sa ilang matinumanong pag-alagad. Ug siyempre, kitang tanan angay magpasalamat nga ingong resulta sa panalangin ni Jehova, adunay nagauswag nga gidaghanon sa kuwalipikadong mga magtatan-aw sa pag-ambit sa buluhaton ug sa pagpas-an sa mga kaakohan sa kongregasyon samtang ang mga panon sa “ubang mga karnero” nagaganayan ngadto sa Kristohanong organisasyon.—Juan 10:16; Isaias 60:8, 22; 2 Timoteo 2:2.
Tungod sa kasakit, nagakaluyang panglawas, o ubang mga hinungdan, ang mga ubanog-ulo usahay tingali sapoton. Kini nagkinahanglag pagsabot ug empatiya sa bahin sa ubang mga membro sa pamilya o sa kongregasyon. Nagkinahanglan usab kini nga ang mga tigulang maningkamot sa paghupot ug positibong tinamdan, aron magpabiling batan-on sa kasingkasing ug sa hunahuna. Sa dihang ang batan-ong kauban sa kuwarto sa usa ka membro sa Nagamandong Lawas sa mga Saksi ni Jehova mibiya sa Bethel sa pila ka tuig nga miagi, gihangyo siya sa igsoong tigulang sa pagsugyot ug maayong kapuli ug miingon nga buot niya ang mas batan-on, hamtong nga igsoon nga motabang kaniya nga magpabiling batan-on ug aktibo. Ang tigulang dinihogang igsoon walay tinguha nga moretiro o magparelaks, kay duna pay buluhaton nga pagabuhaton. Pagkamaayong panig-ingnan sa paglantaw sa unahan ug sa paghupot sa positibong panglantaw!
Walay duhaduha, “ang katahom sa mga batan-on mao ang ilang kusog, ug ang himaya sa mga tigulang mao ang ilang ubanong-ulo.” Pagkamaayo kon gamiton sa mga batan-on ang ilang mga kusog ug ipadapat sa mga tigulang ang ilang kaalam sa pagpadayon sa dalan sa pagkamatarong! Ang tigulang ug batan-ong mga Kristohanon parehong makatagamtam ug dakong kalipay samtang sila nagkahiusa sa pagpalambo sa matuod nga pagsimba kang Jehova nga Diyos, “ang Karaan sa mga Adlaw.”—Daniel 7:13.
[Hulagway sa panid 28]
Ang ubanog-ulo nga mga Kristohanon adunay daghang ikatanyag alang sa kaayohan sa uban