Si Jehova​—Ang Matuod ug Buhi nga Diyos

SI Paraon sa Ehipto misulti nga mabatokon ug mayubiton sa dihang siya nangutana: “Kinsa si Jehova?” (Exodo 5:2) Sumala sa gipakita sa unang artikulo, kana nga tinamdan misangpot ug mga hampak ug kamatayon sa mga Ehiptohanon, apil ang tubigon nga lubnganan alang kang Paraon ug sa iyang kasundalohan.

Sa karaang Ehipto, gipamatud-an ni Jehova nga Diyos ang iyang pagkalabaw batok sa mga diyosdiyos. Apan daghan pa ang makat-onan mahitungod kaniya. Unsa ang pila ka bahin sa iyang personalidad? Ug unsa ang iyang gikinahanglan alang kanato?

Ang Iyang Ngalan ug Kabantog

Sa dihang siya mihangyo kang Paraon sa Ehipto, si Moises wala moingon: ‘Ang Ginoo nag-ingon niini ug niana.’ Si Paraon ug ang ubang mga Ehiptohanon nagtuo sa ilang daghang diyosdiyos ingong mga ginoo. Dili, gigamit ni Moises ang balaang ngalan, Jehova. Siya mismo nakadungog niini nga gisulti sa langit sa dihang didto siya sa nagkalayong sampinit sa yuta sa Midian. Nag-ingon ang dinasig nga rekord:

“Ang Diyos miingon kang Moises: ‘Ako si Jehova. . . . nadungog ko ang pag-agulo sa mga anak sa Israel, nga ginaulipon sa mga Ehiptohanon, ug nahinumdoman ko ang akong tugon. Busa isulti ngadto sa mga anak sa Israel, “Ako si Jehova, ug pagawason ko kamo gikan sa mabug-at nga mga lulan sa mga Ehiptohanon ug luwason ko kamo sa inyong pagkaulipon kanila, ug pagabawion ko kamo pinaagi sa bukton nga tinuy-od ug pinaagi sa dagkong mga paghukom. Ug pagakuhaon ko kamo ingon nga akong katawhan, ug ako magpamatuod nga inyong Diyos; ug managpakaila kamo nga ako si Jehova nga inyong Diyos nga maoy nagapagawas kaninyo ilalom sa mga lulan sa Ehipto. Ug pagadad-on ko kamo ngadto sa yuta [sa Canaan] nga gipanumpa ko nga ihatag ngadto sa [inyong mga amahan,] si Abraham, Isaac ug Jacob; ug igahatag ko kini kaninyo nga panulondon. Ako si Jehova.”’”​—Exodo 6:1-8.

Mao gayod kanay gihimo ni Jehova. Iyang gipagawas ang mga Israelinhon gikan sa pagkaulipon sa Ehipto ug nagpahimo kanila sa pag-okupar sa yuta sa Canaan. Sumala sa gisaad, gipahinabo kining tanan sa Diyos. Pagkatukma niini! Ang iyang ngalan, Jehova, nagkahulogang “Siya nga Nagpahinabo.” Gitawag sa Bibliya si Jehova sa mga titulong “Diyos,” “Soberanong Ginoo,” “Maglalalang,” “Amahan,” “ang Labing Makagagahom,” ug “ang Labing Hataas.” Bisan pa ang iyang ngalang Jehova nagpaila kaniya nga mao ang matuod nga Diyos nga mauswagong nagatuman sa iyang mga katuyoan.​—Isaias 42:8.

Kon atong basahon ang Bibliya gikan sa orihinal nga mga pinulongan niini, atong makita ang ngalan sa Diyos sa libolibo ka higayon. Sa Hebreohanon kini gihawasan sa upat ka konsonante nga Yod He Waw He (יהוה), gitawag nga Tetragrammaton, nga basahon gikan sa tuo ngadto sa wala. Kadtong Hebreohanon ug sinultihan maoy modugang sa mga tingog sa bokales, apan ang mga tawo karon wala makaseguro kon unsa kadto. Samtang ang uban miuyon sa titik nga Yahweh, ang pormang Jehova mao ang komon ug takos nga magpaila sa atong Maglalalang.

Ang paggamit sa ngalang Jehova nagapaila usab sa Diyos gikan sa usa nga gitawag “akong Ginoo” diha sa Salmo 110:1, diin ang usa ka hubad nag-ingon: “Ang GINOO [Hebreohanon, יהוה] miingon sa akong Ginoo, Lingkod sa akong tuo nga kamot, hangtod himoon ko ang imong mga kaaway nga tumbanan sa imong mga tiil.” (King James Version) Giila nga makita dinhi ang ngalan sa Diyos diha sa Hebreohanong teksto, ang New World Translation mabasa: “Si Jehova miingon sa akong Ginoo: ‘Lingkod sa akong tuo nga kamot hangtod ibutang ko ang imong mga kaaway ingong tumbanan sa imong mga tiil.’” Kadtong mga pulonga ni Jehova nga Diyos matagnaong nagpunting kang Jesu-Kristo, nga maoy gitawag niining magsusulat nga “akong Ginoo.”

Si Jehova mihimog ngalan alang sa iyang kaugalingon sa mga adlaw ni Paraon. Pinaagi kang Moises, gisultihan sa Diyos kadtong matig-ag-kasingkasing nga magmamando: “Ipadala ko niining higayona ang tanan ko nga mga katalagman batok sa imong kasingkasing ug batok sa imong mga alagad ug batok sa imong katawhan, aron ikaw mahibalo nga walay usa nga sama kanako sa tibuok yuta. Kay karon gibakyaw ko ang akong kamot ug gihampak ko ikaw ug ang imong katawhan uban ang kamatay ug aron ikaw mapanas gikan sa yuta. Apan, sa pagkamatuod, gipapadayon ko ikaw nga buhi alang niining tuyoa, aron sa pagpakita kanimo sa akong gahom ug aron ang akong ngalan igasangyaw sa tibuok yuta.”​—Exodo 9:14-16.

Mahitungod sa paggula sa Israel gikan sa Ehipto ug sa pagkapukan sa pipila ka hari sa Canaan, gisultihan sa babayeng si Rahab sa Jericho ang duha ka espiya nga Hebreohanon: “Ako nahibalo nga ihatag gayod kaninyo [mga Israelinhon] ni Jehova ang yuta, ug ang kahadlok kaninyo midangat kanamo, ug nga ang tanang molupyo sa yuta nangaluya tungod kaninyo. Kay kami nakadungog kon giunsa ni Jehova pagpahubas ang mga tubig sa Pulang Dagat sa inyong atubangan sa diha nga nanggula kamo gikan sa Ehipto, ug kon unsa ang inyong gibuhat sa duha ka hari nga Amorehanon nga didto sa tabok sa Jordan, nga mao si Sihon ug Og, nga inyong gilaglag. Sa pagkabati namo niini, nangatunaw ang among mga kasingkasing, ug walay espiritu usab nga nagpabilin sa kang bisan kinsa nga tawo tungod kaninyo, kay si Jehova nga inyong Diyos mao ang Diyos sa langit sa kahitas-an ug sa yuta dinhi sa ubos.” (Josue 2:9-11) Oo, ang kabantog ni Jehova mikaylap.

Si Jehova ug ang Iyang mga Hiyas

Gipahayag sa salmista kining kinasingkasing nga pangandoy: “Aron ang mga tawo makaila nga ikaw, kansang ngalan mao si Jehova, ikaw lamang ang Labing Hataas ibabaw sa tibuok yuta.” (Salmo 83:18) Sanglit ang pagkasoberano ni Jehova maoy sa tibuok man nga uniberso, ang gilutos nga mga sumusunod ni Jesus nakaampo: “Soberanong Ginoo, ikaw ang Usa nga nagbuhat sa langit ug sa yuta ug sa dagat ug sa tanang butang nga anaa kanila.” (Buhat 4:24) Ug pagkamakapalipay ang pagkasayod nga si Jehova mao ang “Tigpatalinghog sa mga pag-ampo”!​—Salmo 65:2.

Ang pangunang hiyas ni Jehova mao ang gugma. Sa pagkamatuod, “ang Diyos gugma”​—ang mismong larawan niining hiyasa. (1 Juan 4:8) Dugang pa, “diha kaniya anaa ang kaalam ug ang kagahom.” Si Jehova mao ang maalamon-sa-tanan ug makagagahom-sa-tanan, apan wala gayod niya abusohi ang iyang gahom. (Job 12:13; 37:23) Kita makatino usab nga si Jehova kanunay gayod nga makiglabot kanato nga makataronganon, kay “ang pagkamatarong ug ang hustisya mao ang patukoranan sa iyang trono.” (Salmo 97:2) Kon kita makasala apan maghinulsol, kita makabaton ug paglipay sa kahibalo nga si Jehova maoy “Diyos nga maluloy-on ug mapuanguron, mahinay sa kasuko ug dagaya sa mahigugmaong-kalulot ug kamatuoran.” (Exodo 34:6) Dili ikahibulong nga kita malipayon sa pag-alagad kang Jehova!​—Salmo 100:1-5.

Ang Dili-Ikatanding Langitnong Hari

Ang Anak ni Jehova, si Jesu-Kristo, miingon: “Ang Diyos Espiritu.” (Juan 4:24) Busa, si Jehova dili makita sa tawhanong mga mata. Gani, gisultihan ni Jehova si Moises: “Ikaw dili arang makakita sa akong nawong, tungod kay walay tawo ang makakita kanako ug unya mabuhi pa siya.” (Exodo 33:20) Kining langitnong Hari mahimayaon kaayo nga ang mga tawo dili makaantos sa kasinatian sa pagtan-aw kaniya.

Bisag dili-makita si Jehova sa atong mga mata, adunay daghan kaayong pamatuod nga siya naglungtad ingong Labing Makagagahom nga Diyos. Sa pagkamatuod, “ang iyang dili-makita nga mga hiyas sa matin-aw makita sukad pa sa paglalang sa kalibotan padayon sa unahan, tungod kay sila masabot pinaagi sa mga butang nabuhat, bisan ang iyang walay kataposang gahom ug pagka-Diyos.” (Roma 1:20) Ang kalibotan​—uban sa mga balili niini, kahoy, prutas, utanon, ug mga bulak—​nagpamatuod sa pagka-Diyos ni Jehova. Dili sama sa walay pulos nga mga idolo-diyos, si Jehova nagahatag ug ulan ug mabungahong mga panahon. (Buhat 14:16, 17) Tan-awa ang mga bituon sa langit sa kagabhion. Pagkadakong pamatuod sa pagka-Diyos ug katakos sa pag-organisar ni Jehova!

Giorganisar usab ni Jehova ang iyang balaan, intelihenteng espiritu nga mga linalang sa langit. Ingong nagkahiusang organisasyon, ginatuman nila ang kabubut-on sa Diyos, sama sa giingon sa salmista: “Dayega ninyo si Jehova, Oh kamong mga manulonda sa langit, nga mga gamhanan sa kalig-on, nga nanagtuman sa iyang pulong, pinaagi sa pagpatalinghog sa tingog sa iyang pulong. Dayega ninyo si Jehova, kamong iyang tanang mga panon, kamong iyang mga alagad, nga nagabuhat sa iyang kabubut-on.” (Salmo 103:20, 21) Giorganisar usab ni Jehova ang iyang katawhan sa yuta. Ang nasod sa Israel maayo kaayong pagkaorganisar, ug maingon man ang unang mga sumusunod sa Anak sa Diyos. Sa susama karong adlawa, si Jehova adunay tibuok-kalibotan nga organisasyon sa madasigong mga Saksi, nga nagasangyaw sa maayong balita nga ang iyang Gingharian haduol na.​—Mateo 24:14.

Si Jehova Mao ang Matuod ug Buhi nga Diyos

Ang pagka-Diyos ni Jehova napasundayag sa daghang paagi! Iyang gipakaulawan ang mga diyosdiyos sa Ehipto ug gidala ang mga Israelinhon nga luwas ngadto sa Yutang Saad. Ang kalalangan naghatag ug daghang pamatuod sa pagka-Diyos ni Jehova. Ug dili gayod siya ikatandi ug sa walay pulos nga mga idolo-diyos sa bakak nga relihiyon.

Gipakita ni manalagnang Jeremias ang dakong kalainan tali kang Jehova, ang buhi nga Diyos, ug sa walay-kinabuhi hinimog-tawo nga mga idolo. Kana nga pagtandi maayong pagkapahayag diha sa Jeremias kapitulo 10. Lakip sa ubang mga butang, si Jeremias misulat: “Si Jehova mao ang matuod nga Diyos. Siya ang buhi nga Diyos ug Hari sa walay kataposan.” (Jeremias 10:10) Ang buhi ug matuod nga Diyos, si Jehova, mao ang naglalang sa tanang butang. Iyang giluwas ang mga Israelinhon nga nag-antos sa pagkaulipon sa Ehipto. Walay butang nga imposible kaniya.

Si Jehova, “ang Hari nga walay sinugdan ug walay kataposan,” motubag sa pag-ampo: “Amahan namo nga anaa sa mga langit, balaana ang imong ngalan. Paanhia ang imong gingharian. Matuman ang imong kabubut-on, maingon sa langit, mao usab sa yuta.” (1 Timoteo 1:17; Mateo 6:9, 10) Ang Mesiyanikong Gingharian sa langit, nga anaa na sa mga kamot ni Jesu-Kristo, sa dili madugay molihok batok sa daotan ug laglagon ang tanang kaaway ni Jehova. (Daniel 7:13, 14) Ipasulod usab niana nga Gingharian diha sa bag-ong kalibotan ang walay-kataposang mga panalangin alang sa masinugtanong katawhan.​—2 Pedro 3:13.

Daghan pa kaayo ang makat-onan bahin kang Jehova ug sa iyang mga katuyoan. Nganong dili nimo himoong tumong ang pagkuha sa maong kahibalo ug lihok nga nahiuyon niana? Kon imong buhaton kini, ikaw makapribilehiyo sa pagtagamtam ug kinabuhing walay kataposan diha sa usa ka paraiso sa yuta ubos sa pagmando sa Gingharian. Ikaw mabuhi sa dihang ang kaguol, kasakit, ug bisan kamatayon mahanaw na ug ang kahibalo bahin kang Jehova magapuno sa yuta. (Isaias 11:9; Pinadayag 21:1-4) Kana ang imong maangkon sa umaabot kon ikaw mangita, mokaplag, ug molihok nga nahiuyon sa pinasukad-sa-Bibliya nga mga tubag sa pangutana, “Kinsa si Jehova?”

[Picture Credit Line sa panid 7]

Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.