Ang mga Anting-anting Makapanalipod ba Kanimo?

USA ka kuwarso nga gisulod sa bulsa sa usa ka lalaking Braziliano. Usa ka sensilyong pasuwerte sa usa ka Amerikanong atleta. Krus ni Santa Brigida nga gibitay ibabaw sa usa ka katre sa balay sa usa ka Irlandes nga banay. Milyonmilyong tawo mogamit nianang mga butanga ingong mga panagang o mga anting-anting.a Nagtuo sila nga ang paghupot sa maong mga panagang makaabog sa kadaot ug makadalag suwerte.

Pananglit, palandonga ang Brazil. Segon sa magasing Veja, daghang Braziliano magdalag “mga tipak sa bato ug may-pagkamahal nga mga bato nga gituohang may gahom sa pagdani sa suwerte ug kaabtik sa lawas ug hunahuna nganha sa tag-iya niini.” Kay mahadlok nga masilo ang okultong mga gahom, ang ubang tawo nianang nasora magbutang ug relihiyosong emblema o teksto diha sa bungbong sa ilang balay. Ang uban mogamit ganig Bibliya ingong sagradong panagang; iparada nila kana sa ibabaw sa lamesa, nga permanenteng ablihan sa Salmo 91.

Sa habagatang Aprika, ang muti, o tradisyonal nga medisina, susamang gigamit, dili lang tungod sa pagkatambal, apan ingong panalipod batok sa kadimalas. Ang sakit, kamatayon, kalisod sa panapi, ug bisan ang pakyas nga mga paghigugmaay sa kasagaran giisip nga resulta sa mga pandaot nga gipahinabo sa mga kaaway o pagkapakyas sa paghupay sa patay nang katigulangan. Ang muti kasagarang makuha gikan sa usa ka tambalan sa balangay, nga maoy mosagol sa mga ilimnong tambal gikan sa mga tanom, mga kahoy, o mga parte sa hayop. Hinuon, makapaikag nga ang muti dili lang iya sa kabalangayan; ang batasan maoy kaylap sa kasiyudaran sa Habagatang Aprika. Ang mga negosyante ug mga graduwado sa unibersidad nalakip sa mga nagasalig sa muti.

Ang pagpangita sa suwerte kasagaran usab sa kanasoran sa Uropa. Ang librong Studies in Folklife Presented to Emyr Estyn Evans nagpahibalo kanato: “Halos walay parokya o lungsod sa Irlandia diin ang mga sapatos sa kabayo tingali wala itaod diha o ibabaw sa mga pultahan sa pila ka pinuy-anan o mga tinukod sa gawas.” Labi pang kasagaran nianang nasora ang mga krus nga linala sa tikug nga gibitay ibabaw sa mga katre ug mga pultahan aron mohatag ug suwerte. Ang mga maniniid nag-ingon nga, sa pangibabaw, daghan sa mga Irlandes dili seryoso nianang mga patuotuoha. Bisan pa, diyutay ra ang dili magpakabana sa bug-os kanila.

Ang Pagpangitag Panalipod

Unsay madanihon sa maong mga patuotuo? Morag tagbawon nila ang pangunang panginahanglan alang sa kaluwasan nga naa sa katawhan. Sa pagkatinuod, pila ang mobati nga luwas sulod sa ilang mga balay, ug labi na sa paglakaw sa kadalanan sa magabii? Idugang niana ang kalisdanan sa pagpangitag kabuhian ug pag-atiman sa mga anak. Oo, nagkinabuhi kita sa gitawag sa Bibliya nga “usa ka panahon sa mga kasamok.” (2 Timoteo 3:1, The New English Bible) Busa kinaiyanhon lamang nga ang mga tawo adunay kusganong tinguha alang sa panalipod.

Kini tingali tinuod ilabina sa mga kultura diin popular ang lainlaing matang sa espiritismo ug salamangka. Ang kahadlok sa mga espiritu kono sa mga patay o pagkabiktima sa tunglo sa kaaway makahimo sa giingong panalipod sa panagang o sa anting-anting nga morag kinahanglanon kaayo. Sa bisan unsang paagi, ang The World Book Encyclopedia nag-ingon: “Ang kadaghanang tawo adunay mga kahadlok nga mopabati kanilang walay-kasegurohan. Ang mga patuotuo motabang kanila nga buntogon ang maong mga kahadlok pinaagi sa paghatag ug kasegurohan. Mopasalig kana sa mga tawo nga mabatonan nila kon unsay ilang gusto ug malikayan ang suliran.”

Ang Kaduhaduhaang Gahom sa mga Anting-anting

Busa, ang mga anting-anting, mga habak, ug mga panagang sa lainlaing matang ug porma gisul-ob, gidala, ug giparada sa mga tawo sa tibuok kalibotan. Apan makataronganon ba ang pagtuo nga ang ginamag-tawong panagang makahatag ug tinuod nga panalipod? Daghan sa mga butang nga gigamit sa kadaghanan ingong mga panagang maoy mga produktong gigamang dinaghan aron ibaligya. Dili ba supak sa lohiko ug sentido komon ang pagtuo nga ang butang nga ginama sa pabrika may mga gahom mahikal? Ug bisan ang ilimnong giandam nga linain sa usa ka tambalan mao lamay sinagol sa ordinaryong mga sangkap​—mga gamot, mga tanom, ug ang susama. Nganong ang maong sinagol magbatog mahikal nga mga kinaiya? Gawas pa, aduna bay tinuod nga ebidensiya nga ang mga tawong nagagamit ug mga anting-anting mas taas ug kinabuhi​—o mas malipayon sa kinabuhi—​kay niadtong wala niana? Dili ba ang naggama mismo sa maong mga panagang masakit man ug mamatay?

Inay mohatag sa mga tawo ug tinuod nga panalipod ug sa pagbati nga magamhan ang ilang mga kinabuhi, ang matuotuohong paggamit ug mga anting-anting ug mga panagang makapaluya sa mga tawo sa pag-atubang sa ilang mga suliran sa intelihenteng paagi ug magdasig kanila nga mosalig sa suwerte ingong tambal sa tanan. Ang pagsalig sa gahom sa mga anting-anting makahatag usab sa tiggamit ug bakak nga pagbati sa kasegurohan. Ang tawong nakainom ug alkoholikong ilimnon tingali moangkon nga wala madaot ang iyang mga pangsanong ug mga katakos, apan kon mosulay siya sa pagmaneho, lagmit siya magdaot sa iyang kaugalingon o sa uban. Ang usang magbutang sa iyang pagsalig diha sa gahom sa anting-anting mahimong magdaot usab sa iyang kaugalingon. Kay naghanduraw nga gipanalipdan, basin siya sa kabinuang mosuong sa riyesgo o mohimog dili-maalamong mga desisyon.

Ang pagtuo sa gahom sa mga anting-anting naghatag pag ubang seryosong mga kapeligrohan nga natago gikan sa milyonmilyong nagagamit kanila. Unsa ba ang maong mga kapeligrohan, ug aduna bay angayng paagi sa paglikay sa kadaot? Ang sunod nga artikulo magtuki nianang mga pangutanaha.

[Footnote]