Nganong Dawaton ang Sayop?

KADTO maoy usa sa labing talagsaong panagsangka sa militaryong kasaysayan. Usa ka walay-hinagiban nga embahadora nagpaliso sa 400 ka maisog nga sundalo nga determinado sa pagbalos sa usa ka insulto. Human patalinghogi ang mga pangamuyo sa usa lang ka maisog nga babaye, ang pangulo niadtong mga tawhana mihunong sa iyang misyon.

Kanang maong pangulo mao si David, kinsa sa ulahi nahimong hari sa Israel. Siya namati sa babaye nga si Abigail tungod kay buot niyang pahimut-an ang Diyos. Sa dihang sa kamaluluton siya nagpakita kaniya nga ang pagpanimalos sa iyang bana, si Nabal, moresulta sa pagkasad-an sa dugo, si David mituaw: “Bulahan si Jehova ang Diyos sa Israel, kinsa nagpaanhi kanimo niining adlawa sa pagsugat kanako! Ug bulahan ang imong pagkamabuot, ug bulahan ikaw nga nagpugong kanako niining adlawa gikan sa pagkahimong sad-an sa dugo ug sa paghidangat sa akong kaluwasan pinaagi sa akong mga kamot.” Si David mapasalamaton nga ang Diyos migamit kang Abigail sa pagpugong kaniya sa paghimo ug grabeng sayop.​—1 Samuel 25:9-35.

Diha sa usa ka salmo, si David nangutana: “Kasaypanan​—kinsay makaila?” (Salmo 19:12) Sama kaniya, kita tingali dili makaamgo sa atong mga kasaypanan gawas kon may mopunting niana kanato. Sa ubang mga higayon ang dili-maayong mga sangpotanan mopugos kanato sa pagkaamgo nga kita nasayop, dili-maalamon, o dili-maluluton.

Walay Hinungdan sa Pagkaguol

Bisan kon kitang tanan makahimog mga sayop, kini dili kinahanglang hinungdan sa kaguol. Ang diplomatiko nga si Edward John Phelps nag-ingon: “Ang tawo nga dili masayop sagad walay gihimong bisan unsang butang.” Ug ang Kristohanong disipulo nga si Santiago nag-ingon: “Kita masayop sa makadaghan.” (Santiago 3:2) Ang usa ka bata ba makakat-on sa paglakaw nga dili gayod mapandol? Dili, kay ang usa ka bata makakat-on gikan sa iyang mga sayop ug padayong maningkamot hangtod makab-ot niya ang pagkatimbang.

Aron sa pagkinabuhing timbang, kita usab kinahanglang makakat-on gikan sa atong mga kasaypanan ug nianang sa uban. Sanglit ang Bibliya nag-asoy sa mga kasinatian sa daghan kang kansang mga kahimtang susama sa atua, kita matabangan sa paglikay sa paghimo sa samang kasaypanan nga ilang nahimo. Nan, unsa man ang atong makat-onan gikan sa ilang kasaypanan?

Pagkamapainubsanon Usa ka Hinungdanong Hiyas

Usa ka leksiyon mao nga ang Diyos dili maghukom sa tanang nasayop apan maghukom lamang niadtong modumili sa pagtul-id niana kon posible. Ang Haring Saul sa Israel misupak sa mga instruksiyon ni Jehova mahitungod sa pagpatay sa mga Amalekanhon. Sa dihang gisudyaan sa propetang si Samuel, si Saul mipamenos una sa sayop ug unya misulay sa pagpasangil sa uban. Mas nabalaka siya nga maulawan atubangan sa iyang mga tawo inay sa pagtul-id sa sayop. Busa, ‘si Jehova nagsalikway kaniya ingon nga hari.’​—1 Samuel 15:20-23, 30.

Bisan kon ang sumusunod ni Saul, si David, nakahimog seryosong kasaypanan, siya gipasaylo tungod kay siya mapainubsanong midawat sa tambag ug disiplina. Ang pagkamapainubsanon ni David nagtukmod kaniya sa pagsunod sa mga pulong ni Abigail. Ang iyang kasundalohan andam na sa pagpakiggubat. Apan, atubangan sa iyang kasundalohan, si David midawat nga siya nakahimog hinanaling desisyon. Sa tibuok niyang kinabuhi, ang maong pagkamapainubsanon nagtabang kang David sa pagpangayog pasaylo ug pagtul-id sa iyang mga lakang.

Ang pagkamapainubsanon nagtukmod usab sa mga alagad ni Jehova sa pagtul-id sa dili-mahunahunaong mga komento. Panahon sa paghusay atubangan sa Sanhedrin, ang hataas nga saserdote nagmando nga si Pablo sagpaon. Ang apostol mitubag: “Ang Diyos magasagpa kanimo, ikaw nga pinaputing bungbong.” (Buhat 23:3) Tingali tungod sa dili-maayong panan-aw, si Pablo wala makaamgo kon kinsay iyang giingnan hangtod nga ang mga tumatan-aw nangutana: “Ikaw ba nagapasipala sa hataas nga saserdote sa Diyos?” Niana, si Pablo miila dayon sa iyang sayop, nga nag-ingon: “Mga igsoon, wala ako masayod nga siya hataas nga saserdote. Kay nahisulat na, ‘Dili ka magsulti ug daotan batok sa usa ka magmamando sa imong katawhan.’” (Buhat 23:4, 5; Exodo 22:28) Oo, si Pablo mapainubsanong midawat sa iyang sayop.

Sila Midawat sa Ilang Kasaypanan

Ang Bibliya nagpakita usab nga ang pipila nag-usab sa ilang sayop nga paagi sa panghunahuna. Pananglitan, tagda ang salmistang si Asap. Tungod kay ang mga daotan morag miuswag, siya miingon: “Sa pagkatinuod kawang lang nga ako naghinlo sa akong kasingkasing.” Apan si Asap nakaamgo human siya moadto sa balay ni Jehova ug magpalandong sa mga kaayohan sa putli nga pagsimba. Dugang pa, siya midawat sa iyang sayop diha sa Salmo 73.

Si Jonas usab mitugot sa sayop nga panghunahuna sa pagtaptap sa iyang panglantaw. Human magwali sa Nineve, siya nabalaka sa iyang personal nga kabayawan inay sa pagluwas sa mga molupyo sa maong siyudad. Si Jonas wala mahimuot sa dihang si Jehova wala magsilot sa mga taga-Nineve bisan pa sa ilang paghinulsol, apan ang Diyos nagtul-id kaniya. Si Jonas nakaamgo nga ang iyang panglantaw maoy sayop, kay ang basahon sa Bibliya nga ginganlan sa iyang ngalan matinud-anong nag-angkon sa iyang kasaypanan.​—Jonas 3:10–4:11.

Kay sayop nga nagtuo nga si Jehova nga Diyos, dili si Satanas nga Yawa, ang nagpahinabo sa iyang kagul-anan, ang tawong si Job naningkamot sa pagpamatuod nga siya dili angayang mag-antos. Siya wala mahibalo sa mas dakong isyu: Ang mga alagad ba sa Diyos magpabiling maunongon kaniya ilalom sa pagsulay? (Job 1:9-12) Human si Elihu ug unya si Jehova mitabang kang Job sa pagkaamgo sa iyang sayop, siya miangkon: “Ako nagsulti, apan ako wala makasabot . . . Mao nga ako nagbakwi, ug ako naghinulsol sa abog ug abo.”​—Job 42:3, 6.

Ang pag-angkon sa kasaypanan motabang kanato sa paghupot ug maayong relasyon uban sa Diyos. Sumala sa gipakita sa nag-unang mga pananglitan, siya dili maghukom kanato tungod sa atong kasaypanan kon kita modawat kanila ug buhaton kon unsay atong mahimo sa pagtul-id sa sayop nga panghunahuna, dili-mahunahunaong mga pulong, o binuang nga kalihokan. Unsaon nato pagpadapat kining kahibaloa?

Paglihok Maylabot sa Atong Kasaypanan

Ang mapainubsanong pag-ila sa sayop ug paglihok maylabot niana makapalig-on sa mga bugkos sa pamilya. Pananglitan, tingali tungod sa kalapoy o kapungot, ang usa ka ginikanan lagmit pintas rang modisiplina sa iyang anak. Ang pagdumili sa pagtul-id niining sayopa mahimong may daotang mga epekto. Uyon niini, ang apostol Pablo misulat: “Mga amahan, ayaw pasuk-a ang inyong mga anak, apan padayon sa pagmatuto kanila diha sa disiplina ug pahamatngon ni Jehova.”​—Efeso 6:4.

Usa ka batan-ong Kristohanon nga ginganlag Paul mainitong nahinumdom: “Si papa kanunayng mangayog pasaylo kon gibati niyang sobra ra ang iyang gibuhat. Kana mitabang kanako sa pagtahod kaniya.” Kon gikinahanglan ang pagpangayog pasaylo sa usa ka kahimtang personal kini nga desisyon. Bisan pa niana, ang mga pagpangayog pasaylo kinahanglang sundan sa malugotong mga paningkamot sa paglikay sa samang kasaypanan sa umaabot.

Unsa na man kon ang usa ka bana o asawa makahimog sayop nga makapahinabog kagul-anan? Ang madayganong pagdawat, usa ka kinasingkasing nga pagpangayog pasaylo, ug usa ka mapinasayloong espiritu makatabang sa pagmentenar sa ilang mahigugmaong relasyon. (Efeso 5:33; Colosas 3:13) Si Jesús, usa ka Espanyol nga isogon ug kinaiya nga nag-edad ug mga 50, dili garboso kaayo nga dili na mangayog pasaylo sa iyang asawa, si Albina. “Nabatasan namo ang pagpangayog pasaylo sa dihang makapasilo kami sa usag usa,” matud niya. “Kini nagtabang kanamo sa pag-inantosay sa usag-usa diha sa gugma.”

Sa Dihang Usa ka Ansiano Makahimog Sayop

Ang pagdawat sa kasaypanan ug paghimog sinserong pagpangayog pasaylo makatabang usab sa Kristohanong mga ansiano sa pagtambayayongay nga may harmoniya ug ‘pagpakitag pasidungog sa usag usa.’ (Roma 12:10) Usa ka ansiano tingali magduhaduha sa pagdawat sa iyang sayop tungod kay siya nahadlok nga kini makadaot sa iyang awtoridad diha sa kongregasyon. Hinuon, ang pagpaningkamot sa pagpakamatarong, dili-pagtagad, o pagpamenos sa sayop kalagmitan kaayong makapahinabo sa uban nga mawad-ag pagsalig sa iyang pagdumala. Ang usa ka hamtong nga igsoon nga mapainubsanong mangayog pasaylo, tingali tungod sa pila ka dili-mahunahunaong mga komento, makaangkon sa pagtahod sa uban.

Si Fernando, usa ka ansiano sa Espanya, nahinumdom sa usa ka higayon sa dihang ang magtatan-aw sa sirkito nga nagdumala sa usa ka dakong panagkatigom sa mga ansiano nakahimog sayop nga pahayag mahitungod sa kon sa unsang paagi pagadumalahon ang usa ka miting. Sa dihang ang usa ka igsoong lalaki matinahurong nagtul-id sa iyang gisulti, ang magtatan-aw sa sirkito dihadiha midawat nga siya nasayop. Si Fernando nahinumdom: “Sa dihang nakita ko siya nga midawat sa iyang sayop atubangan niadtong tanang ansiano, kana nakapadayeg kaayo kanako. Ako labi pang nagtahod kaniya human niadtong pagpangayog pasaylo. Ang iyang panig-ingnan nagtudlo kanako kon unsa ka hinungdanon ang pag-ila sa akong kaugalingong kasaypanan.”

Dawata Dayon ang Sayop

Ang usa ka pagpangayog pasaylo sagad gipabilhan, ilabina kon buhaton dayon. Sa pagkatinuod, mas maayong dawaton dayon nato ang atong sayop. Sa pag-ilustrar: Sa Oktubre 31, 1992, si Papa Juan Paulo II midawat nga ang Inkwisisyon “nasayop” 360 ka tuig kanhi sa pagsilot kang Galileo tungod sa pagpahayag nga ang yuta dili maoy sentro sa uniberso. Apan, ang pag-oktaba sa pagpangayog pasaylo sulod sa dugay kaayong panahon nakapamenos sa bili niini.

Ingon usab niana sa personal nga mga relasyon. Ang pagpangayo dayon ug pasaylo makaalim sa samad nga nahimo tungod sa dili-malulutong pulong o buhat. Si Jesus nag-awhag kanato sa dili paglangay sa pagpakigdait, nga nag-ingon: “Kon . . . ikaw nagdala sa imong gasa ngadto sa halaran ug ikaw nahinumdom didto nga ang imong igsoon may kasilo kanimo, biyai ang imong gasa didto sa atubangan sa halaran, ug lumakaw ka; pakig-uli una sa imong igsoon, ug unya, sa dihang mahibalik ka na, itanyag ang imong halad.” (Mateo 5:23, 24) Kasagaran, ang pagpakig-uli nagkinahanglan lamang nga dawaton nato nga nasayop kita ug mangayog pasaylo. Kon mas dugay kitang mobuhat niini, labi pa kining malisod.

Malipayon nga Modawat sa Kasaypanan

Sumala sa giilustrar sa mga panig-ingnan ni Saul ug David, ang paagi nga kita magdumala sa atong kasaypanan makaapektar sa atong mga kinabuhi. Si Saul matig-ang misupak sa tambag, ug ang iyang kasaypanan midaghan, nga sa kataposan misangpot sa iyang kamatayon nga wala ang pag-uyon sa Diyos. Hinuon, bisan pa sa kasaypanan ug kasal-anan ni David, siya mahinulsolong midawat sa pagtul-id ug nagpabiling matinumanon kang Jehova. (Itandi ang Salmo 32:3-5.) Dili ba mao man kana ang atong tinguha?

Ang kinadak-ang ganti tungod sa pagdawat ug pagtul-id sa usa ka sayop o paghinulsol sa sala mao ang pagkasayod nga kana gipasaylo sa Diyos. “Malipayon ang usa . . . kang kansang sala gitabonan,” nag-ingon si David. “Malipayon ang tawo nga kaniya wala isipa ni Jehova ang kasal-anan.” (Salmo 32:1, 2) Nan, pagkamaalamon ang pagdawat sa sayop!

[Hulagway sa panid 29]

Ang usa ka bata ba makakat-on sa paglakaw nga dili gayod mapandol?