Sa Dihang ang Tradisyon Masumpaki sa Kamatuoran

DELIKADO​—TUBIG DILI MAAYONG IMNON. Hayan pirme kitang makakita sa maong mga pasidaan. Sa daghang dapit ang mga tawo maampingon labot sa ilang ginainom tungod kay sila nasayod nga ang pila ka abiyo sa tubig nahiloan sa gitawag ug “linaga sa hiluan” sa makahilong hugaw. Ingong resulta niining maong polusyon, matod sa usa ka pagtuon, inay “tigsustento ug tigpanalipod sa kinabuhi,” ang tubig nahimong “tighatod ug mga kagaw ug . . . kemikal nga mga hugaw.”​—Water Pollution.

Paghugaw sa mga Tubig sa Kamatuoran

Ang mga tradisyon nga sumpaki sa kamatuoran maoy susama sa abiyo sa hugawng tubig. Hayan sa kawalay-alamag kita mangupot sa mga tradisyon​—impormasyon, mga opinyon, mga tinuohan, o mga kustombre nga gipasa gikan sa usa ka kaliwatan ngadto sa sunod​—nga, sa pagkatinuod, nahugawan sa “linaga sa hiluan” sa bakak, makapasalaag nga mga ideya ug mga pilosopiya. Sama gayod sa nahugawang tubig, kini makapahinabog dili-mabatbat nga kadaot​—espirituwal nga kadaot.

Bisan pag sa atong pagtuo ang atong tradisyonal relihiyosong mga tinuhoan maoy binase sa Bibliya, kitang tanan kinahanglang mogugol ug panahon aron susihon kini nga maampingon. Hinumdomi, sa dihang si Martin Luther nangupot sa tradisyonal nga tinuhoan sa iyang panahon ug nagsaway kang Copernicus, siya nagtuo nga gipaluyohan siya sa Bibliya. Apan, si Luther napakyas sa pagsunod sa maayong pananglitan sa kanhing mga taga-Berea nga ‘mas hamilig-hunahuna nga maampingong nag-usisa sa mga Kasulatan kon tinuod ba kining mga butanga.’​—Buhat 17:10, 11.

Hunahunaa ra ang kadaot nga gipahinabo sa tradisyonal nga mga tinuhoan ngadto sa pipila ka Hudiyo sa adlaw ni Jesus. Sila hugot nga nagtuo nga ang ilang mga tradisyon tinuod. Sa dihang mitutol sila nga ang mga tinun-an ni Jesus wala magbantay sa mga tradisyon, gihagit sila ni Jesus pinaagi sa pangutana: “Ngano man nga kamo usab nagalapas sa sugo sa Diyos tungod sa inyong tradisyon?” (Mateo 15:1-3) Unsay nakaingon? Gipunting ni Jesus ang suliran sa dihang iyang gikutlo ang mga pulong ni propetang Isaias: “Kawang nga sila nagsigig simba [sa Diyos], tungod kay nagatudlo sila ug mga sugo sa tawo ingong mga doktrina.”​—Mateo 15:9; Isaias 29:13.

Oo, kapuli sa mga kamatuoran nga gikan sa Diyos, ilang giilis ang mga ideyang gikan sa tawo o, mas daotan pa, kadtong gikan sa mga demonyo. Pananglitan, ang Insight on the Scriptures, Tomo 1, panid 506, nagpatin-aw: “Ang mga Pariseo niadtong panahona nagtudlo nga sa dihang ipahayag sa usa ka indibiduwal nga ang iyang mga kabtangan usa ka ‘corban,’ o usa ka gasang napahinungod sa Diyos, dili niya kini magamit sa pagtagana sa mga panginahanglan sa iyang mga ginikanan, bisag unsa ka kabos nila, bisan tuod iyang magamit ang maong mga kabtangan sa iyang kaugalingon hangtod sa iyang kaugalingong kamatayon kon buot niyang buhaton kana.” Ang tawhanong kaalam nga naghugaw sa mga tubig sa kamatuoran dunay daotang mga epekto diha sa mga Hudiyo sa espirituwal nga paagi. Ang kinabag-an nagsalikway pa gani sa dugay nang gilaomang Mesiyas.

Gidugangan sa Kakristiyanohan ang Hugaw

Ang susamang espirituwal nga kadaot gipahinabo human sa kamatayon ni Jesus. Daghan nga nangangkong iyang mga sumusunod misagop sa binaba nga mga tradisyon ingong awtoridad alang sa bag-ong mga pagtulon-an. Sumala sa Cyclopedia of Biblical, Theological, and Ecclesiastical Literature, ni McClintock ug Strong, ang pila ka kunohay mga Kristohanon nagtuo nga ang maong tradisyon maoy “instruksiyon nga nadawat gikan sa mga baba sa mga apostol sa unang Kristohanong mga iglesya, nga gihatag sukad sa apostolikong kapanahonan, ug gipreserbar diha sa kaputli hangtod sa ilang kaugalingong panahon.”​—Italiko amoa.

Sa pagkamatuod daghan niining maong tradisyon maoy dili-putli, sayop nga mga ideya. Ingon sa pagpatin-aw sa Cyclopedia, kining bag-ong mga pilosopiya “dili lamang nasumpaki sa ubang mga tradisyon, apan sumpaki sa mga sinulat mismo sa mga apostol nga ilang nabatonan.” Kini dili kay wala dahoma. Si apostol Pablo nagpasidaan sa mga Kristohanon: “Pagbantay kamo: basin ug adunay modagit kaninyo pinaagi sa pilosopiya ug walay-pulos nga panglimbong sumala sa tradisyon sa mga tawo, sumala sa paninugdang mga butang sa kalibotan ug dili sumala kang Kristo.”​—Colosas 2:8.

Karon, usab, daghang tradisyonal nga mga tinuhoan maoy ‘sumpaki sa mga sinulat mismo sa mga apostol.’ Ang Kakristiyanohan naghilo sa mga tubig sa kamatuoran pinaagi sa daghang inspirado-sa-demonyong mga ideya, sama sa Trinidad, kalayonhong-impiyerno, imortalidad sa tawhanong kalag, nasyonalismo, ug idolatriya.a (1 Timoteo 4:1-3) Ang kasaysayan nagpamatuod sa espirituwal nga sakit nga nakaagpas sa katawhan nga nahimong mga biktima sa demonyohanong mga pagtulon-an nga nahimong naandang mga pagtulon-an sa Kakristiyanohan.​—Itandi ang Isaias 1:4-7.

Ang maong paghugaw sa kamatuoran, sa pagkamatuod, padayong nagakahitabo sukad sa sinugdanan sa tawo. Si Satanas nagpadayon sa proseso nga iyang gisugdan sa Eden sa paghilo sa mga panghunahuna sa katawhan pinaagi sa mga binakak ug panglimbong. (Juan 8:44; 2 Corinto 11:3) Samtang nagkaylap ang tawhanong pamilya sa tibuok yuta human sa Lunop sa adlaw ni Noe, ang mga tawo sa tanang kultura nahimong mga biktima sa tinuyong paghilo sa mga tinubdan sa tawhanong kahibalo pinaagi sa inspirado-sa-demonyong mga pilosopiya ug mga ideya.

Mga Epekto sa Espirituwal nga Polusyon

Unsang kadaot ang mapahinabo sa maong espirituwal nga pagkahugaw? Ato kining ikapanag-ing sa mga epekto sa hugawng tubig sa atong pisikal nga panglawas. Matod sa usa ka awtoridad: “Mga 200 ka milyong tawo ang nabiktima sa sistosomyasis (bilharzia) [snail fever, nga magpahinabog anemia, kaalingasa, katibuk-ang pagkaluya sa lawas, ug bisan kamatayon], gumikan sa pagkabasa sa panit sa nahugawang tubig. Lima ka gatos ka milyong tawo ang adunay trachoma, usa sa pangunang mga hinungdan sa pagkabuta, tungod sa hugawng tubig nga igkaligo. . . . Mga duha ka bilyong membro sa tawhanong espesye ang walay luwas nga ilimnong tubig.” (Our Country, the Planet) Minilyon sa katawhan ang sa espirituwal nga paagi nangadaot, nabuta, ug gani namatay ingong resulta sa pagsunod sa mga tradisyon nga nahugawan sa bakak, demonyohanong mga pagtulon-an.​—1 Corinto 10:20, 21; 2 Corinto 4:3, 4.

Pananglitan, daghan ang nalibog o nabutaan bahin sa relasyon ni Jesu-Kristo ug sa iyang Amahan, si Jehova nga Diyos. Nahimong kustombre taliwala sa pipila nga nangangkong mga Kristohanon nga kuhaon ang balaang ngalan sa Diyos, nga Jehova, gikan sa Kristohanong Gregong Kasulatan. Matod ni George Howard sa Journal of Biblical Literature: “Kining pagkuha sa Tetragram[maton], sa among hunahuna, nakapatungha ug kalibog diha sa mga kaisipan sa unang Hentil nga mga Kristohanon mahitungod sa relasyon tali sa ‘Ginoong Diyos’ ug sa ‘Ginoong Kristo.’”

Hunahunaa, usab, ang kalibog, patuotuo, ug kahadlok nga gipahinabo sa dili-kasulatanhong tradisyon nga ang tawhanong kalag maoy imortal. (Itandi ang Ecclesiastes 9:5; Ezekiel 18:4.) Unsa ka daghang tawo ang naulipon sa pagsimba sa katigulangan o nagkinabuhi sa padayong kahadlok nga ang mga patay mobalik sa pagdaot kanila? Kining maong pagtuo nakadasig gani sa mga tawo sa paghikog ug pagpatay sa uban.

Daghang Hapones ang nagtuo nga inigkamatay ang mipahawa nilang mga espiritu magkatagbo sa laing kalibotan. Busa, ang pipila ka ginikanan nga nagtubok nagtuo nga maayo usab nga patyon ang ilang mga anak. Ang An English Dictionary of Japanese Ways of Thinking nagpatin-aw: “Sa Hapon ang pagtubok dili kanunay gisaway, apan subsob nga giisip ingong usa ka dalawatong paagi sa pagpangayog kapasayloan sa nahimong seryosong sala . . . Bisan ang mga pagtubok sa pamilya malagmit nga ikataho uban sa mabinationg mga pulong.”

Pagsulay sa mga Tradisyon

Tungod sa mga kapeligrohan nga nalangkit sa binuta nga pagsunod sa tradisyonal nga mga tinuohan ug mga kustombre, unsay angay natong buhaton? Sa hinapos nga bahin sa unang siglo, gitambagan ni apostol Juan ang iyang isigka-Kristohanon: “Mga hinigugma, ayaw ninyo tuohi ang matag inspiradong pahayag, hinunoa sulayi ang mga inspiradong pahayag [ingon gayod nga imong sulayan ang tubig sa kaputli niini] aron masuta kon kini ba sila nagagikan sa Diyos, tungod kay daghang bakak nga mga propeta ang nanungha sa kalibotan.” (1 Juan 4:1; tan-awa usab ang 1 Tesalonica 5:21.) Unsaon nimo pagkasayod nga ang usa ka tradisyon makadaot? Kinahanglan nimo ang usa ka matang sa awtoridad, usa ka sukdanan sa kaputli, aron sulayan ang imong gituohan.

Ang Bibliya mao kanang awtoridad. Si Jesu-Kristo nagpahayag: “Balaana sila pinaagi sa kamatuoran; ang imong pulong maoy kamatuoran.” (Juan 17:17) Siya usab nag-ingon: “Ang takna nagasingabot, ug mao na karon, sa dihang ang matuod nga mga magsisimba mosimba sa Amahan pinaagi sa espiritu ug kamatuoran.” (Juan 4:23) Pinaagi sa paggamit sa dinasig nga Pulong sa Diyos, makaabot ka sa putli nga mga tubig sa kamatuoran inay sa hugawng mga tubig sa tawhanon ug demonyohanong pilosopiya.​—Juan 8:31, 32; 2 Timoteo 3:16.

Hinumdomi, bisan ang diyutay kaayong hugaw adunay seryosong mga sangpotanan. Usahay dangtag daghang tuig una pa madayag ang mga epekto. “Ang hugaw nga tubig,” matod ni Shridath Ramphal, kanhing presidente sa World Conservation Union, “nahimong labing peligrosong mamumuno sa tibuok kalibotan. Labing menos bayente-singko ka libong tawo ang mamatay kada adlaw gikan sa paggamit niini.” Ang nahugawan-sa-espirituwal nga mga tradisyon maoy labi pang peligroso.

Aduna ka bay kaisog sa paglingkawas gikan sa tradisyonal nga mga tinuohan nga hayan imong gisunod sulod sa daghang tuig kon mogawas nga sila sukwahi sa kamatuoran? Paminawi ang mga pasidaan. Ampingi ang imong kaugalingon ug ang imong pamilya pinaagi sa pagpaneguro nga ang inyong mga tradisyon naharmoniya sa putli nga Pulong sa kamatuoran sa Diyos.​—Salmo 19:8-11; Proverbio 14:15; Buhat 17:11.

[Footnote]

[Hulagway sa panid 7]

Ang Pulong sa Diyos sa kamatuoran nahisama sa suba sa putli, hinlo nga tubig