Ikaw ba Adunay Diyosnong Panglantaw sa Alkoholikong mga Ilimnon?
MGA 20 anyos kanhi, ang mga arkeologo nakakalot ug karaang hinimo-tisang tinukod duol sa lungsod sa Urmia, Iran. Niana ilang nakaplagan ang usa ka seramikong tibod nga, sumala pa sa mga siyentipiko, nag-edad nag linibo ka tuig, balik pa sa pagkatukod sa pipila ka sayo kaayong tawhanong katilingban. Karong bag-o, ang labing ulahing teknolohiya gigamit sa pagsusi sa tibod. Ang mga siyentipiko nasorpresa sa pagkaplag diha sa sulod niini ug ebidensiya sa labing karaang kemikal sa pagpanghimog bino.
Gipakita usab nga tin-aw sa Bibliya nga gikan pa sa karaang kapanahonan ang bino, serbesa, ug ubang alkoholikong mga ilimnon gigamit usab. (Genesis 27:25; Ecclesiastes 9:7; Nahum 1:10) Sama sa ubang mga pagkaon, si Jehova nagtugot kanato ingong mga indibiduwal sa pagpili—sa pag-inom ug alkoholikong mga ilimnon o dili. Si Jesus sagad moinom ug bino duyog sa iyang pagkaon. Si Juan Bawtista naglikay sa alkohol.—Mateo 11:18, 19.
Ang Bibliya nagdili sa pagpatuyang pag-inom. Ang paghubog maoy sala batok sa Diyos. (1 Corinto 6:9-11) Uyon niini, ang mga Saksi ni Jehova dili motugot ni bisan kinsang di-mahinulsolong mga palahubog nga magpabilin sa Kristohanong kongregasyon. Kadtong sakop sa kongregasyon kinsa mopili sa pag-inom ug alkoholikong mga ilimnon angayng magbuhat niana sa pagkamakasaranganon.—Tito 2:2, 3.
Usa ka Di-Diyosnong Panglantaw
Daghang katawhan karong adlawa walay diyosnong panglantaw sa alkoholikong mga ilimnon. Daling masabtan nga gipasiugda ni Satanas ang sayop nga paggamit niining karaang produkto. Pananglitan, sa pipila ka isla sa Habagatang Pasipiko, naandan na sa mga lalaki ang pagtapok aron sa pag-inom ug daghang ginama-sa-balay nga gipabahal nga ilimnon. Kini nga mga pag-inom mahimong molungtad ug daghang oras ug kanunayng gihimo—daghang lalaki ang naghimo niana adlaw-adlaw. Ang pipila naglantaw lamang niana ingong bahin sa kultura. Usahay ang serbesa ug likor maoy imnon inay sa—o dugang pa sa—lokal nga ginama-sa-balay nga ilimnon. Ang pagkahubog kasagarang moresulta.
Sa laing nasod sa Pasipiko, ang kasarangang pag-inom ug alkoholikong ilimnon sa mga lalaki halos wala madunggi. Ingong katibuk-ang lagda, dihang sila moinom sila moinom aron mahubog. Kasagaran na, sa tingsuweldo ang grupo sa mga lalaki magtapok ug mopalit ug daghang kahon sa serbesa, matag usa adunay 24 ka botelya. Mohunong lang sila pag-inom kon hurot na ang serbesa. Ingong resulta, ang pagkahubog sa publiko komon na kaayo.
Ang gipabahal nga mga ilimnon, sama sa tuba ug uban pang lokal nga mga serbesa, naandan nang giinom sa mga nasod sa Aprika. Ang tradisyon sa pipila ka komunidad nagbaod nga ang alkoholikong ilimnon kinahanglang idulot sa dihang abiabihon ang mga bisita. Ang maabiabihong tagbalay kasagarang magtagana ug sobra kay sa mahurot sa iyang bisita. Sa usa ka dapit ang kostumbre mao ang pagdalit ug 12 ka botelya sa serbesa atubangan sa matag bisita.
Daghang kompaniya sa Hapon nag-organisar ug mga biyahe sakay sa bus para sa ilang mga empleyado. Daghang alkoholikong mga ilimnon ang ginadala, ug ang pagkahubog ginatugot. Pipila niining mga biyahea sa kompaniya mokabat ug duha o tulo ka adlaw. Sumala pa sa magasing Asiaweek, sa Hapon, “gikan sa mga tigbasak ngadto sa datong mga politiko, ang sukdanan sa pagkalalaki sa naandan mao ang gidaghanon sa bino nga iyang mahurot.” Ang susamang hilig namatikdan sa ubang mga nasod sa Asia. Ang Asiaweek nag-ingon nga “ang mga Koreano sa Habagatan moyarok na karon ang matag tawo ug mas daghang bino kay sa mga palainom sa bisan hain sa kalibotan.”
Ang mapatuyangong pag-inom kaylap nang gihimo sa mga kampus sa kolehiyo sa Tinipong Bansa. Sumala pa sa The Journal of the American Medical Association, “kadaghanang mapatuyangong palainom wala mag-isip sa ilang kaugalingon nga may problema sa pag-inom.”a Dili kini ikatingala sanglit kay sa daghang nasod ang media nagpasiugda sa pag-inom ingong mapanimpalaron, maurogon, ug binatid nga kalihokan. Kasagaran kining propagandaha ilabinang gitumong sa mga batan-on.
Sa Britanya, ang pag-inom ug serbesa midoble sulod sa 20-ka-tuig nga yugto, ug ang konsumo sa likor mitriple. Ang mga palainom nagsugod nga mas bata pa, ug dugang kababayen-an ang nagainom. Ang samang hilig namatikdan sa kanasoran sa Sidlakang Uropa ug Latin Amerika. Makita kini sa katugbang nga pag-uswag sa alkoholismo ug nalangkit-alkohol nga mga kamatayon sa trapiko. Tin-aw, adunay klarong pag-uswag sa pag-abuso sa alkoholikong ilimnon sa tibuok kalibotan.
Unsa ka Daghan ang Sobra?
Timbang ang panglantaw sa Bibliya sa alkoholikong mga ilimnon. Sa usa ka bahin, ang Kasulatan nag-ingon nga ang bino maoy gasa gikan kang Jehova nga Diyos “nga makapalipay sa kasingkasing sa unodnong tawo.” (Salmo 104:1, 15) Sa laing bahin, sa pagsaway sa pagkamapatuyangon ang Bibliya naggamit sa mga ekspresyong “pagpalabig inom,” “mga pagpatuyang sa bino, mga hudyaka, mga palabwanayg inom,” ‘nagatugyan sa daghang bino,’ ug “magpaulipon sa daghang bino.” (Lucas 21:34; 1 Pedro 4:3; 1 Timoteo 3:8; Tito 2:3) Apan unsa ka daghan ang “daghang bino”? Unsaon man pagtino sa usa ka Kristohanon kon unsay naglangkob sa diyosnong panglantaw sa alkoholikong mga ilimnon?
Dili lisod ang pag-ila sa pagkahubog. Ang mga resulta niini gihubit sa Bibliya sa mga pulong: “Kinsa man ang may kaalaot? Kinsa man ang may kaalingasa? Kinsa man ang may panagkabingkil? Kinsa man ang may kabalaka? Kinsa man ang may mga samad nga way hinungdan? Kinsa man ang may nagpirat nga mga mata? Kadtong tuman ka palainom, kadtong nagaabot sa pagpangitag sinambogang bino. . . . Ang imong mga mata makakita ug katingalahang mga butang, ug ang imong kasingkasing magasultig tinuis nga mga butang.”—Proverbio 23:29-33.
Ang sobrang alkoholikong ilimnon makapahinabog kalibog, mga panghanduraw, pagkawala sa panimuot, ug uban pang sakit sa hunahuna ug lawas. Ubos sa impluwensiya sa alkoholikong ilimnon, ang usa ka tawo lagmit kawad-ag kontrol sa iyang panggawi, nga makapadaot sa iyang kaugalingon o sa uban. Ang mga palahubog ilado nga nalangkit sa talamayon, makauulaw, o imoral nga panggawi.
Ang pag-inom hangtod mahubog, uban ang nahisgotan sa ibabaw nga mga resulta, tin-aw gayod nga sobrang pag-inom. Bisan pa niana, ang usa ka tawo makapasundayag ug kakulang sa pagkamakasaranganon bisag di makita ang tanang naandang mga ilhanan sa pagkahubog. Busa, ang pangutana kon kaha sobra na ang nainom sa usa kasagarang gilalisan. Unsa may kalainan tali sa pagkamakasaranganon ug pagpatuyang?
Ampingi ang Imong mga Katakos sa Panghunahuna
Ang Bibliya wala magpahilunag mga kinutbanan pinaagig pagtaganag porsiyento sa konsentrasyon sa alkohol diha sa dugo o uban pang sukdanan. Ang makayang alkoholikong ilimnon magkalahi sa usa ka tawo ngadto sa lain. Apan, ang mga prinsipyo sa Bibliya mapadapat sa tanang Kristohanon ug makatabang kanato sa pag-ugmad ug diyosnong panglantaw sa alkoholikong mga ilimnon.
Ang unang sugo, matod pa ni Jesus, mao nga “higugmaon mo gayod si Jehova nga imong Diyos sa tibuok mong kasingkasing ug sa tibuok mong kalag ug sa tibuok mong kaisipan.” (Mateo 22:37, 38) Ang alkoholikong ilimnon adunay direktang epekto sa hunahuna, ug ang pagpatuyang magpugong sa imong pagsunod niining labing dakong sugo sa tanan. Seryoso kining makabalda sa maayong panghukom, sa katakos sa pagsulbad sa mga suliran, sa pagpugong-sa-kaugalingon, ug ubang importanteng mga kalihokan sa hunahuna. Ang Kasulatan nagpahimangno kanato: “Ampingi ang praktikal nga kaalam ug katakos sa panghunahuna, ug kini mapamatud-ang kinabuhi sa imong kalag ug dayandayan sa imong liog.”—Proverbio 3:21, 22.
Ang apostol Pablo naghangyo sa mga Kristohanon: “Ipresentar ang inyong mga lawas nga usa ka halad nga buhi, balaan, dalawaton sa Diyos, usa ka sagradong pag-alagad uban sa inyong gahom sa pagpangatarongan.” (Roma 12:1) Mahimo bang “dalawaton sa Diyos” ang usa ka Kristohanon kon siya moinom ug alkoholikong ilimnon ngadto sa punto nga mawad-an na siyag “gahom sa pagpangatarongan”? Kasagaran, ang di-makasaranganong palainom ngadtongadto maanad na sa alkoholikong ilimnon. Mobati tingali siyang ang iyang kusog nga pag-inom—alang kaniya—layo pa sa pagkahubog. Apan, lagmit nagkaugmad nag maayo ang iyang di-maayong pagkagiya sa alkoholikong ilimnon. Ang maong tawo makapresentar ba sa iyang lawas ingong “usa ka halad nga buhi, balaan”?
Ang bisan unsang gidaghanon sa alkoholikong ilimnon nga makadaot sa imong “praktikal nga kaalam ug katakos sa panghunahuna” ingong usa ka Kristohanon maoy sobrang alkoholikong ilimnon alang kanimo.
Unsay Nag-umol sa Imong Panglantaw sa Alkoholikong Ilimnon?
Angayng susihon sa usa ka Kristohanon kon kaha ang iyang tinamdan sa pag-inom naimpluwensiyahan ba sa presenteng mga hilig o mga tradisyon. Kon bahin sa alkoholikong mga ilimnon, dili gayod nimo buot nga ang imong pagpili ipasukad sa kultural nga mga hilig o propaganda sa media. Sa pagsusi sa imong tinamdan, pangutan-a ang imong kaugalingon, ‘Naimpluwensiyahan ba kini sa kon unsay dinawat sa komunidad? O ang akong pag-inom ba gigamhan sa mga prinsipyo sa Bibliya?’
Bisan tuod ang mga Saksi ni Jehova di supak sa kultura, nasabtan nilang gidumtan ni Jehova ang daghang kalihokan nga kaylap nang gidawat karong adlawa. Ang pipila ka katilingban nagtugot sa aborsiyon, pag-abonog dugo, homoseksuwalidad, o poligamiya. Ang mga Kristohanon, bisan pa niana, molihok sumala sa panglantaw sa Diyos niining mga butanga. Oo, ang diyosnong panglantaw modasig sa usa ka Kristohanon nga dumtan ang maong mga kalihokan way sapayan kon gidawat kini sa katilingban o wala.—Salmo 97:10.
Ang Bibliya naghisgot sa “kabubut-on sa kanasoran,” nga naglakip sa “mga pagpatuyang sa bino” ug “mga palabwanayg inom.” Ang terminong “mga palabwanayg inom” nagpasabot sa ideya sa mga tapoktapok nga gihikay sa katuyoang hutdon ang daghang alkoholikong ilimnon. Maorag sa mga panahon sa Bibliya ang pipila nga nanghambog sa ilang katakos sa pag-inom nga di mahubog misulay nga molabaw sa uban, o gisulayan nilang tigion kon kinsay makainom ug daghan. Ang apostol Pedro nagpunting niining matanga sa panggawi ingong “ubos nga lunangan sa pagpatuyang” nga niana ang mahinulsolong mga Kristohanon wala na makig-ambit.—1 Pedro 4:3, 4.
Makataronganon ba alang sa usa ka Kristohanon nga huptan ang panglantaw nga basta di lang siya mahubog, wala nay kaso kon asa, kanus-a, o unsa ka daghan ang iyang mainom? Makapangutana kita, Ingon ba niana ang diyosnong panglantaw? Ang Bibliya nag-ingon: “Kon kamo man magakaon o magainom o magabuhat sa unsa pang butang, himoa ang tanang butang alang sa kahimayaan sa Diyos.” (1 Corinto 10:31) Ang usa ka grupo sa mga lalaki nga nagtapok sa pag-inom ug daghang alkoholikong ilimnon sa publiko tingali dili tanan mahubog, apan ang ilang panggawi makapasidungog ba kang Jehova? Ang Bibliya nagpahimangno: “Hunong na sa pagpaumol sumala niining sistemaha sa mga butang, apan mag-usab pinaagi sa pagbag-o sa inyong kaisipan, aron inyong ikapamatuod sa inyong kaugalingon ang maayo ug dalawaton ug hingpit nga kabubut-on sa Diyos.”—Roma 12:2.
Likaying Makapandol sa Uban
Makapainteres, kasagaran nga ang mga kultura nga nagtugot sa pagpatuyang nagsaway niana sa dihang ang tuman ka palainom nag-angkong tawo sa Diyos. Sa usa ka gamayng komunidad sa Habagatang Pasipiko, usa ka maniniid miingon: “Nakadayeg ako ninyo. Inyong gisangyaw ang kamatuoran. Apan ang problema nga among nakita mao nga ang inyong mga sakop moinom ug daghang alkoholikong ilimnon.” Gikataho, ang mga indibiduwal wala mahubog, apan kanang kamatuorana wala masayri sa daghan sa komunidad. Ang mga naniid mohinapos dayon nga sama sa ubang mga lalaki nga apil sa inom, ang mga Saksi nangahubog usab. Ang usa ka Kristohanong ministro nga moapil sa tagdugayng inom makahupot ba sa maayong reputasyon ug molampos sa iyang publikong ministeryo nga may kagawasan sa pagpanulti?—Buhat 28:31.
Usa ka taho gikan sa usa ka Uropanhong nasod nagpakita nga usahay pipila ka igsoong lalaki ug babaye moabot sa Kingdom Hall nga baho kaayog alkoholikong ilimnon ang ilang gininhawa. Nakasamok kini sa tanlag sa uban. Ang Bibliya nagpahimangno: “Maayo nga dili mokaon ug unod o moinom ug bino o mobuhat ug bisan unsang butang nga ikapandol sa imong igsoon.” (Roma 14:21) Ang diyosnong panglantaw sa alkoholikong mga ilimnon magtukmod sa hamtong nga Kristohanon nga magmasensitibo sa tanlag sa uban, bisan pag magkahulogan kini sa paglikay sa alkoholikong ilimnon ubos sa pipila ka sirkumstansiya.
Lahi Gayod ang mga Kristohanon
Ikasubo, kining kalibotana nakapasuko pag-ayo kang Jehova pinaagig sayop nga paggamit sa maayong mga butang nga iyang gihatag sa katawhan, lakip na ang alkoholikong mga ilimnon. Ang matag dedikadong Kristohanon angayng maningkamot sa paglikay sa kaylap nga di-diyosnong mga panglantaw. Busa ang katawhan “makakita sa kalainan tali sa usang matarong ug usang daotan, tali sa usang nagaalagad sa Diyos ug sa usang wala mag-alagad kaniya.”—Malaquias 3:18.
Kon bahin sa alkoholikong mga ilimnon, ang “kalainan” tali sa mga Saksi ni Jehova ug sa kalibotan kinahanglang mailhan gayod. Ang pag-inom ug alkoholikong mga ilimnon dili panguna sa mga kinabuhi sa tiunayng mga Kristohanon. Dili sila moeksperimento sa ilang masarangan sa pag-inom ug alkoholikong ilimnon, nga may kapeligrohang mahubog; ni tugotan nilang ang alkoholikong mga ilimnon makadaot o sa bisan unsang paagi makabalda sa ilang pag-alagad sa Diyos uban sa ilang bug-os kalag ug uban ang maayong kaisipan.
Ingong usa ka grupo, ang mga Saksi ni Jehova nakabaton sa diyosnong panglantaw sa alkoholikong mga ilimnon. Komosta ka man? Ang matag usa kanato makadahom sa mga panalangin ni Jehova samtang atong sundon ang instruksiyon sa Bibliya “sa pagsalikway sa pagkadili-diyosnon ug sa kalibotanong mga tinguha ug sa pagkinabuhi uban ang pagkamabuot sa hunahuna ug pagkamatarong ug diyosnong pagkamahinalaron taliwala niining karong sistema sa mga butang.”—Tito 2:12.
[Footnote]
a “Ang mapatuyangong pag-inom gihubit ingong pagyarok ug lima o kapin pang tagay nga way puas alang sa mga lalaki ug upat o kapin pang pagtagay nga way puas alang sa mga babaye.”—The Journal of the American Medical Association.
[Kahon/Hulagway sa panid 28]
Paminawi ang Imong mga Minahal
Ang di-makasaranganong palainom kasagarang mao ang kataposang makaamgo nga siya may suliran. Ang mga paryente, mga higala, ug Kristohanong mga ansiyano kinahanglang di magpanuko sa pagtabang sa mga minahal nga nakulangan sa pagkamakasaranganon. Sa laing bahin, kon ang mga minahal mopahayag ug kahigwaos sa imong mga batasan sa pag-inom ug alkoholikong ilimnon, lagmit sila adunay maayong katarongan niana. Tagda kon unsay ilang ginaingon.—Proverbio 19:20; 27:6.