Naningkamot nga Mahimong “Usa ka Mamumuo nga Walay Angay Ikaulaw”

SUMALA SA GIASOY NI ANDRÉ SOPPA

Ang Gubat sa Kalibotan II miulbo, nga nagpahinabog dili-mahubit nga pagpamatay ug kawalay-paglaom ingong resulta niini. Isip tigsenyal sa German Navy nga nahiluna duol sa Narvik, sa Norway, akong direktang nakita ang kabangis sa tawo ngadto sa tawo. Magabii, samtang nagpasalipod diha sa mga luok, ang langitnong katahom sa amihanang kahayag nagpahinuktok kanako ug halawom bahin sa kinabuhi. Nakaseguro ako nga ang Diyos nga naglalang sa maong mga butang dili mahimong mao ang may tulubagon sa kabuangan sa gubat.

NATAWO ako niadtong 1923 diha sa gamayng balangay sa Lassoth (bahin na karon sa Polandia), duol sa utlanan sa Czech, ug nagdako ako sa usa ka kabos nga pamilyang nagpuyo sa umahan. Ang akong mga ginikanan aktibong mga Katoliko, ug ang relihiyon adunay dako kaayong bahin sa among kinabuhi. Hinunoa, sa sayong bahin sa akong kinabuhi nagsugod ang akong mga pagduhaduha maylabot sa akong relihiyon. Sa among balangay, dihay tulo ka Protestanteng mga pamilya, ug gisalikway sila sa Katolikong komunidad. Dili ko makasabot kon nganong kinahanglang ingon niini ang kahimtang. Sa eskuylahan gitudloan kamig katekismo. Apan usa ka adlaw niana sa dihang akong gihangyo ang pari sa pagpatin-aw sa Trinidad, ang tubag lamang nga akong nadawat mao ang napulo ka hapak sa baston. Bisan pa niana, ang usa ka butang nga nahitabo sa dihang 17 anyos ako maoy nagpasamot sa akong kalugda sa simbahan. Ang mga ginikanan sa akong inahan namatay nga usa lang ka bulan ang diperensiya, ug ang akong inahan walay igong salapi nga ibayad sa duha ka serbisyo sa simbahan sa paglubong. Busa iyang gihangyo ang pari kon mahimo bang unya na lang niya siya bayran. “Dili ba dunay mga butang ang imong mga ginikanan?” maoy iyang tubag. “Ibaligya kini, ug gamita ang salapi alang sa paglubong.”

Pipila ka tuig una pa niana, human si Hitler nakabaton ug gahom niadtong 1933, wala na kami tugoti sa pagsultig Polako; kinahanglan kaming mosultig Aleman. Kadtong midumili, o dili makakat-on ug Aleman, anam-anam nga nangahanaw​—gibalhog sa mga kampong konsentrasyon, gisultihan kami sa ulahi. Bisan ang ngalan sa among balangay gipulihag Alemang ngalan nga, Grünfliess. Miundang ako sa pagtungha sa edad nga 14, ug tungod kay dili ako bahin sa Hitler Youth nga organisasyon, nalisdan akong mangitag trabaho. Apan, sa kadugayan, nakatrabaho ako ingong aprentis nga tigsalsal ug puthaw. Pagsugod sa gubat, gihimo ang mga pag-ampo sa simbahan alang kang Hitler ug alang sa Alemang kasundalohan. Naghunahuna ako kon ang kaamgid nga mga pag-ampo alang sa kadaogan gihimo ba sa kaatbang nga pundok.

Pagserbisyo Diha sa German Navy

Sa Disyembre 1941, nagpalista ako sa German Navy, ug sa sinugdanan sa 1942, gipadala ako sa baybayon sa Norway aron magsilbi sakay sa usa ka tigsuhid nga barko. Giasayn kami sa buluhatong pagkomboy tali sa Trondheim ug Oslo, nga nag-uban sa mga barkong may luwan nga mga sundalo, mga kasangkapan sa gubat, o kargamento. Maoy samtang didto sa dagat nga akong nadunggan ang duha ka marinero nga naghisgot bahin sa kataposan sa kalibotan ingon sa gitagna sa Bibliya. Bisag nahadlok nga mosulti sa dayag, ila akong gisuginlan nga ang ilang mga ginikanan nakig-uban sa mga Saksi ni Jehova apan wala nila sunda ang ilang panig-ingnan. Mao kini ang unang higayon nga ako nakadungog bahin sa mga Saksi ni Jehova.

Sa pagkatapos sa gubat, gidala kami isip binilanggo sa mga Britaniko ug gitugyan ngadto sa mga Amerikano aron dad-on pabalik sa Alemanya. Kadtong pipila kanamo kansang mga balay bahin na niadtong panahona sa Sobyet nga sona gibalhog ngadto sa kampong prisohan sa Liévin, amihanang Pransiya, aron magtrabaho sa minahan sa karbon. Kadto maoy sa Agosto 1945. Nakahinumdom akong nangutana sa usa sa akong Pranses nga mga guwardiya kon unsay iyang relihiyon. “Katoliko,” siya mitubag. Sanglit ako usab usa ka Katoliko, ako siyang gipangutana kon unsay nakaingon sa among pagkahimong magkaaway? “Walay hinungdan sa pagpaningkamot nga makasabot. Ingon niana na gyod kana,” maoy iyang tubag. Alang kanako dili makataronganon nga ang mga tawong parehas ug relihiyon makig-away ug magpinatyanay sa usag usa.

Usa ka Silaw sa Kahayag Diha sa Minahan sa Karbon

Sa akong unang adlaw sa minahan kauban sa lokal nga mga minero, ang usa ka Evans Emiot nagpaambit sa iyang mga sanwits uban kanako. Lumad sa Ohio, sa Tinipong Bansa, siya nagpuyo sa Pransiya sa ubay-ubay nang katuigan. Iya akong gisuginlan bahin sa usa ka kalibotan nga wala nay gubat. Ang iyang malulotong tinamdan nakapahibulong kanako. Wala siyay kayugot kanako bisan pag Aleman ako ug siya Amerikano. Wala na kami magkita hangtod sa pagsugod sa 1948 sa dihang iya akong gihatagag pulyeto nga may ulohang “The Prince of Peace.” Dinhi sa kataposan akong nakat-onan ang kabahin sa usa ka Diyos sa pagkamaayo nga nagdumot sa gubat​—ang matang sa Diyos nga akong gihanduraw samtang nagtan-aw sa amihanang kahayag. Desidido akong pangitaon ang relihiyon nga nagtudlo niini. Apan sanglit si Evans nagtrabaho sa laing bahin sa minahan, wala ako makakontak kaniya. Akong gilibot ang tanang lainlaing relihiyoso nga mga grupo diha sa kampong prisohan, nga nangutana kon aduna ba silay nahibaloan maylabot sa pulyeto, apan kini wala magsilbi.

Sa kataposan, niadtong Abril 1948, gipagawas ako sa kampong prisohan ug nahimong gawasnong mamumuo. Pagkasunod dayon nga Dominggo, natingala ako sa pagkadungog ug gamayng kampanilya nga nagtilingtiling diha sa dalan. Pagkamalipayon ko sa pagkakita kang Evans! Kauban siya sa grupo sa mga Saksi ni Jehova nga nagsul-ob ug mga plakard nga nag-anunsiyo sa ulohan sa pakigpulong publiko. Ang Saksi nga nagtilingtiling sa kampanilya mao si Marceau Leroy, membro na karon sa Komite sa Sanga sa Pransiya. Gipailaila ako ngadto sa nagsultig-Aleman nga Polako nga ginganlag Joseph Kulczak, nga nag-antos diha sa mga kampong konsentrasyon tungod sa iyang pagtuo. Iya akong gidapit sa pagtambong sa tigom nianang gabhiona. Wala kaayo ako makasabot kon unsay gisulti, apan sa dihang ang tanan nga nanambong miisa sa ilang kamot, akong gipangutana ang akong tapad kon nganong ila kadtong gihimo. “Sila mao ang makaadto sa Dunkerque sunod semana aron mosangyaw.” “Mahimo ba akong mokuyog?” nangutana ako. “Aw, sige!” mao ang tubag. Busa pagkasunod Dominggo misangyaw ako sa balay ug balay. Bisag dili tanan nga among nahibalag makapahimuot, nalingaw ako ug wala madugay regular na nga nagsangyaw.

Pagtuon sa Pagpugong sa Akong Kasuko

Wala magdugay human niana, ang mga Saksi misugod sa pagsangyaw diha sa mga kuwartel diin nagpuyo ang gipagawas nga Alemang mga binilanggo. Dili kini sayon alang kanako, sanglit ilado ako didto tungod sa akong pagkainit ug buut. Sa dihang dunay mobiaybiay sa akong pagsangyaw, ako siyang hulgaon, sa pag-ingong: “Kon dili ka mag-amping, magubot gyod ta.” Makausa samtang nagtrabaho sa minahan, duna gani akoy gisumbag nga nagyagayaga kang Jehova.

Apan, uban sa tabang ni Jehova, nakahimo akog mga kausaban sa akong personalidad. Usa ka adlaw niana, samtang nagsangyaw kami niini nga mga kuwartel, usa ka grupo sa kalalakin-an nga nakainom ug daghang alkoholikong ilimnon nagsamoksamok sa pipila ka Saksi. Kay nasayod nga dali akong masuko, ang mga igsoong lalaki nga akong kauban naningkamot sa pagpugong kanako nga manginlabot, apan usa sa mga lalaki ang mahulgaong miduol kanako ug misugod sa paghukas sa iyang dyaket. Nanaog ako sa akong bisikleta, gipagunitan kini kaniya, ug gisuksok ang akong mga kamot diha sa akong mga bulsa. Siya natingala pag-ayo niini mao nga naminaw siya kon unsay akong isulti. Ako siyang giingnan nga mopauli ug matulog ug dayon motambong sa pakigpulong publiko. Tinuod, pagkaalas 3:00 s.h., didto siya! Sa ngadtongadto, mga 20 ka kanhing binilanggo ang midawat sa mensahe. Kon mahitungod kanako, gibawtismohan ako niadtong Septiyembre 1948.

Puno Apan Magantihon nga Eskedyul

Gihatagan ako sa responsabilidad sa pag-atiman sa mga teritoryo nga among sangyawan ug sa pagpangitag mga dapit diin among himoon ang mga pakigpulong publiko. Sa paghimo niini usahay mobiyahe akog mga 50 kilometros sa akong gamayng motorsiklo, una pa motrabaho sa ulahing relibo sa minahan. Dayon sa mga hinapos sa semana, mangadto kami sa teritoryo pinaagig bus ug ibilin ang duha o upat ka magmamantala uban sa mamumulong. Sa mas dagkong mga lungsod, kon makakaplag ug angayng dapit, among ilut-od ang among mga maleta aron gamiton ingong atril. Sagad, magsul-ob kamig mga plakard aron ipahibalo ang tema sa pakigpulong publiko nga maoy gidapit namo sa mga tawo nga tambongan.

Kadto maoy 1951 sa dihang akong nahimamat si Jeannette Chauffour, usa ka Saksi gikan sa Reims. Dihadiha kaming nagkahigugmaay sa usag usa, ug usa ka tuig sa ulahi, niadtong Mayo 17, 1952, naminyo kami. Mibalhin kami sa Pecquencourt, usa ka minahan nga lungsod duol sa Douai. Apan, wala madugay, nagsugod ang akong mga suliran sa panglawas. Ako nahiling nga dunay silicosis, usa ka sakit sa respiratoryo nga gipahinabo sa pagtrabaho diha sa minahan, apan wala ako makakitag lahing matang sa trabaho. Busa sa dihang, sa 1955, panahon sa internasyonal nga asembliya sa Nuremberg, Alemanya, gihangyo kami sa pagtabang sa gamayng kongregasyon sa Kehl, usa ka gamayng industriyal nga lungsod sa Rhine, libre kami sa pagbalhin didto. Niadtong panahona, aduna lamay 45 ka magmamantala sa kongregasyon. Sa misunod nga pito ka tuig nga kami nag-alagad uban niini nga kongregasyon, ang gidaghanon sa magmamantala miuswag ngadto sa 95.

Dugang nga mga Pribilehiyo sa Pag-alagad

Sanglit ang kongregasyon lig-on nang pagkapundar, among gihangyo ang Sosyedad alang sa usa ka asaynment sa Pransiya ingong mga espesyal payunir. Sa among dakong kahibulong, giasayn kami sa Paris. Ang walo ka bulan nga among gigugol didto puno sa dakong kangaya. Kon tingbon, si Jeannette ug ako nakapribilehiyo sa pagdumalag 42 ka pagtuon sa Bibliya. Lima sa among mga estudyante ang nabawtismohan panahon sa among pag-estar, ug duna pay 11 nga sa ngadtongadto midawat sa kamatuoran.

Sanglit nagpuyo kami sa Latin Quarter, sagad kaming makahimamat ug mga propesor gikan sa Sorbonne. Usa ka retiradong propesor sa pilosopiya nga naghimog pagpanambal pinasikad sa pagtuo nagtuon sa Bibliya ug sa kadugayan nahimong usa sa mga Saksi ni Jehova. Usa ka adlaw niana nagsugod akog panaghisgot sa Bibliya uban sa usa ka sibil nga inhenyero nga may suod nga pakigkontak sa Heswitang mga magtutudlo. Miadto siya sa among apartment sa alas tres sa hapon ug mihawag alas diyes nianang gabhiona. Sa among kakurat, anaa na usab siya sa among pultahan usa ka oras ug tunga sa ulahi. Nakapakig-estorya siya sa usa ka Heswita nga dili makatubag sa iyang mga pangutana maylabot sa mga tagna sa Bibliya. Pagkaala-una sa kaadlawon, mipauli siya, nga mibalik pag-usab pagkaalas-siyete. Sa ulahi, siya usab nahimong usa sa mga Saksi ni Jehova. Ang ingon nianang kauhaw sa kamatuoran maoy usa ka dakong pagdasig sa akong asawa ug kanako.

Human makaalagad sa Paris, gidapit ako sa pag-alagad isip nagapanawng magtatan-aw alang sa sidlakan sa Pransiya. Usa ka tinuod nga kalipay alang kanamo ang pagduaw sa mga kongregasyon nga nagsultig Pranses ug Aleman, nga nagpalig-on sa kaigsoonan. Samtang nagduaw sa kongregasyon sa Rombas, sa Lorraine, akong nahimamat si Stanislas Ambroszczak. Usa siya ka Polako nga nagsilbi sa submarino sa Alyadong puwersa panahon sa gubat ug nakig-away diha sa kadagatan sa Norway. Membro kami sa nagkontrahanay nga mga pundok samtang naglawig sa mao rang kadagatan. Karon kami managsoon nga nagtambayayongay nga nag-alagad sa among Diyos, si Jehova. Sa laing okasyon diha sa usa ka asembliya sa Paris, diha koy nakitang usa ka tawo nga akong namay-ongan. Siya mao ang komander sa kampo diin ako gibilanggo sa amihanan sa Pransiya. Pagkamalipayon namo nga magkatambayayongay panahon sa kombensiyon! Ingon niana ang gahom sa Pulong sa Diyos nga mausab niini ang kanhing magkaaway ngadto sa pagkahimong managsoon ug suod nga managhigala!

Ikasubo, human sa 14 ka tuig diha sa nagapanawng buluhaton, kinahanglan akong mohunong tungod sa akong nagkaluyang panglawas. Bisan pa niana, ang akong asawa ug ako determinadong magpadayon sa pag-alagad kang Jehova kutob sa among maarangan. Busa nangita kamig kapuy-an ug trabaho sa lungsod sa Mulhouse, sa sidlakan sa Pransiya, ug nagpayunir (bug-os-panahong mga ebanghelisador).

Ang laing dakong kangaya latas sa mga katuigan mao ang akong pagkalangkit sa pagtukod ug mga Kingdom Hall. Sa 1985, gihangyo ako sa pag-organisar ug usa ka tem sa konstruksiyon alang sa sidlakan sa Pransiya. Pinaagi sa paggamit ug hanas nga mga artesano ug pagbansay sa andam nga mga boluntaryo, nakapatungha kamig usa ka tem nga nagpakigbahin sa konstruksiyon o pagbag-o sa kapin sa 80 ka tigomanan, nga naghimo niini nga angayan alang sa pagsimba kang Jehova. Ug pagkamalipayon ko, sa 1993, sa pagtrabaho sa konstruksiyon sa Assembly Hall ug lima ka Kingdom Hall sa French Guiana, Amerika del Sur!

Pagpadayon Bisan pa sa mga Pagsulay

Makaingon gayod ako nga sulod sa milabayng 50 ka tuig sa teokratikanhong kalihokan, ang akong kinabuhi kanunayng puno sa dakong mga kangaya ug mga pribilehiyo sa pag-alagad. Ikasubo, sa Disyembre 1995 ang akong minahal nga asawa, nga akong nakauban sa 43 ka tuig, namatay. Bisan tuod usa kini ka panahon sa dakong kaguol​—ug nasubo gihapon ako karon—​si Jehova naghatag kanakog kusog, ug ang akong espirituwal nga mga igsoong lalaki ug babaye naghatag kanakog gugma ug pagpaluyo nga sa usa ka paagi nagpakunhod sa kasakit uban sa pagligad sa panahon.

Ako gihapong tin-aw nga nahinumdoman ang mga pulong sa usa ka dinihogang igsoong lalaki sa asembliya sa Munich, Alemanya, niadtong 1963. “André,” matod niya, “ayaw pagtan-aw sa wala o sa tuo. Ang mga igsoon sa mga kampong konsentrasyon nakaagom ug mga pagsulay. Karon nagdepende kanato ang pagpadayon. Dili gayod kita angayng maluoy sa atong kaugalingon. Busa magpadayon!” Kanunay ko kining gihuptan sa hunahuna. Karon nga dili na ako makahimo sama sa una tungod sa dili maayong panglawas ug pagkatigulang, ang mga pulong nga mabasa sa Hebreohanon 6:10 maoy kanunayng tinubdan sa kahupayan alang kanako: “Ang Diyos dili usang dili-matarong nga kalimtan ang inyong buhat ug ang gugma nga inyong gipakita alang sa iyang ngalan.” Oo, ang pagtrabaho diha sa pag-alagad kang Jehova mao ang kinadak-ang pribilehiyo nga mabatonan ni bisan kinsa. Sa milabayng 50 ka tuig, kanunay kong tumong, ug mao gihapon karon, nga mahimong “usa ka mamumuo nga walay angay ikaulaw.”​—2 Timoteo 2:15.

[Hulagway sa panid 22]

Ang matang sa barko nga akong gialagaran diha sa mga luok sa Norway

[Hulagway sa panid 23]

Pagsangyaw pinaagig bisikleta sa amihanang Pransiya

[Hulagway sa panid 23]

Naglut-od nga mga maleta nga nagsilbing atril alang sa pakigpulong publiko

[Mga hulagway sa panid 24]

Uban sa akong asawa, si Jeannette, sa among kasal niadtong 1952