Pagsimba Kang Baal​—Ang Panagtigi Alang sa Kasingkasing sa mga Israelinhon

Sulod sa duolan sa usa ka libo ka tuig, ang usa ka panagtigi nagapadayon alang sa kasingkasing sa nasod sa Israel. Ang matuotuohong kahadlok ug seksuwal nga mga rituwal sa usa ka bahin nakigbugno batok sa pagtuo ug pagkamaunongon sa lain. Kining kinabuhi-ug-kamatayon nga pakigbisog naghimo sa pagsimba kang Baal nga kaindig sa pagsimba kang Jehova.

ANG nasod ba sa Israel magmatinumanon sa matuod nga Diyos, kinsa nagpagula kanila gikan sa Ehipto? (Exodo 20:2, 3) O sila ba motapon kang Baal, ang paboritong diyos sa Canaan, kinsa misaad nga himoong tabunok ang yuta?

Kining espirituwal nga panagtigi, nga gibugno libolibo ka tuig kanhi, hinungdanon kanato. Ngano man? “Kining mga butanga,” misulat si apostol Pablo, “gikasulat ingong pasidaan kanato nga naabtan sa mga kataposan sa mga sistema sa mga butang.” (1 Corinto 10:11) Ang sukaranang pasidaan niining makasaysayanhong panagbangi mahimong mas makahuloganon kon masabtan nato kon kinsa si Baal ug kon unsay nalangkit sa pagsimba kang Baal.

Kinsa si Baal?

Ang mga Israelinhon naladlad kang Baal pag-abot nila sa Canaan, sa mga tuig 1473 W.K.P. Ilang nakaplagan nga ang mga Canaanhon nagsimba ug daghang diyos nga susama sa mga diyos sa Ehipto, bisan tuod lahi ang ilang mga ngalan ug may pipila ka kalainan sa mga kinaiya. Apan, ang Bibliya nagpaila kang Baal ingong pangunang diyos sa mga Canaanhon, ug ang arkeolohikal nga mga kaplag nagpamatuod sa iyang pagkahinungdanon. (Maghuhukom 2:11) Bisan tuod si Baal dili mao ang supremong diyos sa ilang mga diyos, siya mao ang diyos nga labing hinungdanon sa mga Canaanhon. Nagtuo sila nga may gahom siya ibabaw sa ulan, hangin, ug sa mga panganod ug nga siya lamang ang makaluwas sa katawhan​—maingon man sa ilang kahayopan ug mga tanom—​gikan sa pagkaapuli ug pagkadili-mabungahon o bisan sa kamatayon. Kon wala ang panalipod ni Baal, si Mot, usa ka mapanimaslong diyos sa Canaan, tinong magpahinabog mga kalamidad diha kanila.

Ang pagsimba kang Baal giaghat sa seksuwal nga mga rituwal. Bisan ang relihiyosong mga butang nga nalangkit kang Baal, sama sa sagradong mga haligi ug sagradong mga poste, may seksuwal nga mga kahulogan. Dayag, ang sagradong mga haligi​—mga bato o linilok nga mga bato sa porma sa usa ka simbolo sa kinatawo sa lalaki—​naghawas kang Baal, ang lalaking bahin sa seksuwal nga relasyon. Ang sagradong mga poste, sa laing bahin, maoy hinimo sa kahoy nga mga butang o mga punoan sa kahoy nga naghawas kang Asera, ang asawa ni Baal ug ang babayeng sangkap.​—1 Hari 18:19.

Ang pagpamampam diha sa templo ug paghalad sa bata maoy ubang iladong mga bahin sa pagsimba kang Baal. (1 Hari 14:23, 24; 2 Cronicas 28:2, 3) Ang librong The Bible and Archaeology nag-ingon: “Sa mga templo sa mga Canaanhon dihay lalaki ug babaye nga mga pampam (‘sagrado’ nga mga lalaki ug babaye) ug ang tanang matang sa mga pagpatuyang sa sekso gihimo. [Ang mga Canaanhon] nagtuo nga sa usa ka paagi kining maong mga rituwal nagpadaghan sa mga abot ug sa kahayopan.” Kana labing menos mao ang relihiyosong pagpakamatarong, bisan tuod ang maong imoralidad sa walay duhaduha nagpukaw sa unodnong mga tinguha sa mga magsisimba. Nan, sa unsang paagi si Baal naghaylo sa kasingkasing sa mga Israelinhon?

Nganong Madanihon Kaayo?

Tingali daghang Israelinhon ang mipili nga mosunod sa usa ka relihiyon nga diyutay rag gikinahanglan gikan kanila. Sa pagsimba kang Baal sila nakalingkawas sa pagtuman sa Balaod, sama sa Igpapahulay ug sa daghang moral nga mga restriksiyon. (Levitico 18:2-30; Deuteronomio 5:1-3) Posible, ang materyal nga kauswagan sa mga Canaanhon nagdani sa uban nga kinahanglang pahimut-an si Baal.

Ang mga halaran sa Canaan, nailhan ingong hatag-as nga mga dapit ug nahimutang sa bagang kakahoyan diha sa mga tagaytay, lagmit nagpormag madanihong talan-awon sa likod alang sa mga rituwal sa pertilidad nga ginahimo didto. Wala madugay, ang mga Israelinhon wala matagbaw sa pag-adto kanunay sa sagradong mga dapit sa mga Canaanhon; nagtukod sila ug ilaha. “Sila usab nagpadayon sa pagtukod alang sa ilang kaugalingon ug hatag-as nga mga dapit ug sagradong mga haligi ug sagradong mga poste ibabaw sa matag taas nga bungtod ug ilalom sa matag labong nga kahoy.”​—1 Hari 14:23; Oseas 4:13.

Apan una ug labing hinungdanon, ang pagsimba kang Baal nagpukaw sa unod. (Galacia 5:19-21) Ang makapagimok sa sekso nga mga tulumanon misaylo pa sa tinguha alang sa abundang abot ug kahayopan. Gihimaya ang sekso. Gipamatud-an kini sa daghang pigurin nga nakalotan, nga dunay hinobrang seksuwal nga mga bahin, nga naghulagway sa pagpukaw sa sekso. Ang kombira, pagsayaw, ug musika maoy nag-andam sa hunahuna alang sa law-ay nga panggawi.

Mahanduraw nato ang kasagarang esena sa sayong tinghunlak. Diha sa maanindot natural nga dapit, nga nabusog pag-ayo sa kombira ug nalango sa bino, ang mga magsisimba mosayaw. Ang ilang sayaw sa pertilidad gituyo aron sa pagpukaw kang Baal sa iyang kawalay-kalihokan sa ting-init aron ang yuta panalanginan na usab ug ulan. Palibot sa mga haligi nga pormag kinatawo sa lalaki ug sa sagradong mga poste sila mosayaw. Ang mga lihok, ilabina niadtong sa mga pampam sa templo, makapukaw ug makapagimok sa sekso. Ang musika ug ang tumatan-aw magdasig kanila. Ug lagmit, sa kinapungkayan sa sayaw, ang mga mananayaw moadto sa mga lawak sa balay ni Baal aron makigsekso.​—Numeros 25:1, 2; itandi ang Exodo 32:6, 17-19; Amos 2:8.

Sila Naglakaw Pinaagi sa Panan-aw, Dili Pinaagi sa Pagtuo

Bisan tuod kanang maong makapagimok sa sekso nga matang sa pagsimba nakadani sa daghan, ang kahadlok nagtukmod usab sa mga Israelinhon ngadto sa pagsimba kang Baal. Samtang nawad-an na ang mga Israelinhon sa ilang pagtuo kang Jehova, ang kahadlok sa patay, kahadlok sa umaabot, ug ang kaikag sa okulto mitultol kanila sa pagbuhat sa espiritismo, nga sa baylo naglangkit sa mga rituwal nga hilabihan ka makauulaw. Ang The International Standard Bible Encyclopedia naghubit kon sa unsang paagi ang mga Canaanhon nagpasidungog sa mitaliwan nga espiritu ingong bahin sa pagsimba sa katigulangan: “Ang mga kombira . . . gisaulog diha sa mga panteyon sa pamilya o sa mga bungdo nga lubnganan uban ang rituwal nga pagkahubog ug seksuwalidad (lagmit naglangkit sa pag-unay) nga niana ang namatay gihunahunang mosalmot.” Ang pagpakigbahin nianang maong makauulawng espiritistikanhong mga tulumanon labi pang nagpalayo sa mga Israelinhon gikan sa ilang Diyos, si Jehova.​—Deuteronomio 18:9-12.

Ang mga idolo​—ug nalangkit nga mga rituwal—​nagdani usab sa mga Israelinhon kinsa mipili sa paglakaw pinaagi sa panan-aw inay kay pinaagi sa pagtuo. (2 Corinto 5:7) Bisan human makita ang talagsaong mga milagro sa dili-makitang kamot ni Jehova, daghang Israelinhon nga mibiya sa Ehipto ang mibati sa panginahanglan sa usa ka makita nga tigpahinumdom kaniya. (Exodo 32:1-4) Ang pipila sa ilang mga kaliwat lagmit nagtinguha sa pagsimba sa usa ka butang nga makita, sama sa mga idolo ni Baal.​—1 Hari 12:25-30.

Kinsa ang Nagmadaogon?

Ang panagtigi alang sa kasingkasing sa mga Israelinhon nagpadayon sulod sa kasiglohan, gikan sa ilang pag-abot sa kapatagan sa Moab wala madugay una mosulod sa Yutang Saad hangtod sa panahon sa ilang pagkadestiyero sa Babilonya. Ang bentaha nagkalainlain. Usahay, ang kadaghanan sa Israelinhon nagpabiling maunongon kang Jehova, apan kasagaran modangop sila kang Baal. Ang pangunang katarongan niini mao ang ilang pagpakig-uban sa mga pagano palibot nila.

Human sa ilang kaparotan sa militar, ang mga Canaanhon nakigbugno pinaagi sa mas malipotong mga paagi. Nagpuyo sila duol sa mga Israelinhon ug nagdasig sa ilang mga mananaog sa paghimo sa mga diyos sa yuta nga ilaha. Ang maisogong mga maghuhukom sama kang Gideon ug Samuel nakigbisog niini nga kiling. Gitambagan ni Samuel ang katawhan: “Isalikway ang langyawng mga diyos . . . , ug maunongong itumong ang inyong kasingkasing kang Jehova ug siya lamang ang alagara.” Sulod sa usa ka yugto ang mga Israelinhon namati sa pahimangno ni Samuel, ug ilang “gisalikway ang mga Baal ug ang mga larawan nga Astoret ug misugod sa pag-alagad kang Jehova lamang.”​—1 Samuel 7:3, 4; Maghuhukom 6:25-27.

Human sa mga pagmando ni Saul ug David, si Solomon sa iyang ulahing katuigan misugod sa paghalad ngadto sa langyawng mga diyos. (1 Hari 11:4-8) Ang ubang mga hari sa Israel ug Juda mihimo sa susama ug nagpasakop kang Baal. Bisan pa niana, ang matinumanong mga manalagna ug mga hari, sama kang Elias, Eliseo, ug Josias, nanguna sa pagpakigbugno batok sa pagsimba kang Baal. (2 Cronicas 34:1-5) Dugang pa, latas niining yugto sa panahon sa kasaysayan sa Israel, dihay mga indibiduwal nga nagpabiling matinumanon kang Jehova. Bisan sa panahon ni Ahab ug Jezebel, sa dihang ang pagsimba kang Baal diha sa kinapungkayan niini, pito ka libo ang wala ‘mopiko sa ilang mga tuhod ngadto kang Baal.’​—1 Hari 19:18.

Sa kataposan, human mobalik ang mga Hudiyo gikan sa pagkadestiyero sa Babilonya, walay dugang paghisgot sa pagsimba kang Baal. Sama niadtong gihisgotan sa Esdras 6:21, ang tanan ‘mibulag gikan sa kahugawan sa kanasoran sa yuta, sa pagpangita kang Jehova ang Diyos sa Israel.’

Mga Pasidaan Gikan sa Pagsimba Kang Baal

Bisan tuod ang pagsimba kang Baal dugay nang nahanaw, kadtong Canaanhong relihiyon ug ang katilingban karon dunay usa ka butang nga gikauyonan​—ang paghimaya sa sekso. Ang mga paghaylo sa imoralidad morag anaa gayod sa hangin nga atong ginahanggab. (Efeso 2:2) “Kita nakig-away batok sa dili-makitang gahom nga nagkontrolar niining mangiob nga kalibotan, ug sa espirituwal nga mga ahente gikan sa hedkuwarter gayod sa daotan,” nagpasidaan si Pablo.​—Efeso 6:12, Phillips.

Kining “dili-makitang gahom” ni Satanas nagpasiugda sa seksuwal nga imoralidad aron maulipon ang mga tawo sa espirituwal nga paagi. (Juan 8:34) Sa matugotong katilingban karon, ang pagkalinga sa sekso wala batasana ingong rituwal sa pertilidad kondili, hinunoa, ingong usa ka paagi nga makakaplag ug personal nga katumanan o sa pagbuhat sa bisan unsa nga makapahimuot sa usa. Ug ang propaganda susama gihapon ka makapadani. Pinaagi sa kalingawan, musika, ug panganunsiyo, ang seksuwal nga mga mensahe mituhop sa hunahuna sa katawhan. Ang mga alagad sa Diyos dili kay dili-madutlan niini nga pag-atake. Sa pagkatinuod, ang kadaghanan niadtong napalagpot gikan sa Kristohanong kongregasyon maoy mga indibiduwal nga nahaylo sa maong mga binuhatan. Pinaagi lamang sa padayong pagsalikway niining imoral nga mga sugyot nga ang usa ka Kristohanon makapabiling putli.​—Roma 12:9.

Ang batan-ong mga Saksi ilabinang naladlad sa kapeligrohan, sanglit daghang butang nga makaplagan tingali nilang makapadani gipresentar uban ang panghaylo sa sekso. Sa pagpalisod pa sa kahimtang, kinahanglang makigbisog sila sa impluwensiya sa ubang mga batan-on nga nag-awhag kanila. (Itandi ang Proverbio 1:10-15.) Daghan ang nakasala, pananglitan, diha sa dagkong mga panagtigom. Maingon man sa pagsimba kang Baal sa karaang kapanahonan, ang musika, pagsayaw, ug seksuwal nga pangdani daw makapalango nga panagsagol.​—2 Timoteo 2:22.

“Sa unsang paagi ang usa ka batan-on makahinlo sa iyang alagianan?” nangutana ang salmista. “Pinaagi sa pagmatngon subay sa pulong [ni Jehova],” siya mitubag. (Samo 119:9) Maingon nga ang Balaod sa Diyos nagsugo sa mga Israelinhon sa pagsalikway sa suod nga pagpakig-uban sa mga Canaanhon, mao man usab ang Bibliya nagpabantay kanato sa mga kapeligrohan sa dili-maalamong pakig-uban. (1 Corinto 15:32, 33) Ang usa ka batan-ong Kristohanon nagpakita sa iyang pagkahamtong sa dihang modumili siya nianang makapagimok tingali sa sekso apan iyang nahibaloan nga makadaot sa moralidad. Sama sa matinumanong si Elias, dili nato matugotan ang nag-usab-usab nga opinyon sa mga tawo nga mohimog mga desisyon alang kanato.​—1 Hari 18:21; itandi ang Mateo 7:13, 14.

Ang laing pasidaan adunay kalabotan sa pagkawala sa pagtuo, “ang sala nga daling makalambod kanato.” (Hebreohanon 12:1) Morag daghang Israelinhon ang nagtuo gihapon kang Jehova, apan naglantaw sila kang Baal ingong diyos nga manalipod sa ilang mga tanom ug magtagana sa ilang adlaw-adlaw nga panginahanglan. Tingali gibati nila nga ang templo ni Jehova sa Jerusalem layo ra kaayo ug ang pagtuman sa iyang mga balaod dili-praktikal. Ang pagsimba kang Baal dili gayod daghag kinahanglanon ug kombenyente​—mahimo gani silang motanyag ug aso ngadto kang Baal gikan sa atop sa ilang mga balay. (Jeremias 32:29) Posible, sila naanod ngadto sa pagsimba kang Baal pinaagi lamang sa pagpakig-ambit sa pipila ka rituwal o bisan sa paghalad ngadto kang Baal sa ngalan ni Jehova.

Sa unsang paagi mahimong mawad-an kita ug pagtuo ug hinayhinayng mopalayo gikan sa buhi nga Diyos? (Hebreohanon 3:12) Inanay kitang mawad-an sa apresasyon nga nabatonan nato kaniadto alang sa mga tigom ug mga asembliya. Ang maong tinamdan nagpakitag kakulang sa pagsalig sa tagana ni Jehova nga espirituwal nga “pagkaon sa hustong panahon.” (Mateo 24:45-47) Kay naluya, basin makabuhi kita sa atong ‘hugot nga pagkupot sa pulong sa kinabuhi’ o makaugmad pa gani ug nabahin nga kasingkasing, tingali magpadaog sa materyalistikanhong mga pangagpas o imoralidad.​—Filipos 2:16; itandi ang Salmo 119:113.

Hugot nga Paghupot sa Atong Integridad

Walay duhaduha bahin niana, karon ang panagtigi ginahimo alang sa kasingkasing. Magpabilin ba kitang maunongon kang Jehova o mapatipas sa luag nga pagkinabuhi niining kalibotana? Ikasubo, maingon nga ang mga Israelinhon nadani sa dulumtanang mga batasan sa mga Canaanhon, ang pipila ka Kristohanong mga lalaki ug babaye karon nahaylo sa paghimog makauulawng mga buhat.​—Itandi ang Proverbio 7:7, 21-23.

Ang maong espirituwal nga kaparotan malikayan kon, sama kang Moises, kita ‘magpabiling lig-on nga daw sa nakita ang Usa kinsa dili-makita.’ (Hebreohanon 11:27) Tinuod, kita kinahanglang “kusganong makigbugno alang sa pagtuo.” (Judas 3) Apan pinaagi sa pagpabiling maunongon ngadto sa atong Diyos ug sa iyang mga prinsipyo, makalantaw kita sa panahon dihang ang bakak nga pagsimba mahanaw sa walay kataposan. Maingon nga ang pagsimba kang Jehova nagmadaogon ibabaw sa pagsimba kang Baal, makaseguro usab kita nga sa dili madugay “ang yuta mapuno gayod sa kahibalo ni Jehova maingon sa mga tubig nga nagatabon sa dagat.”​—Isaias 11:9.

[Hulagway sa panid 31]

Nagun-ob nga sagradong mga haligi sa Gezer nga gigamit sa pagsimba kang Baal

[Picture Credit Line sa panid 28]

Musée du Louvre, Paris