Giangkla sa Paglaom, Gitukmod sa Gugma
“Nagapabilin ang pagtuo, paglaom, gugma, kining tulo; apan ang kinalabwan niini nila mao ang gugma.”—1 CORINTO 13:13.
1. Unsang pasidaan ang ginahatag kanato ni apostol Pablo?
SI APOSTOL PABLO nagpasidaan kanato nga, sama sa usa ka sakayan, ang atong pagtuo mahimong malunod. Siya naghisgot bahin sa “magahupot ug pagtuo ug usa ka maayong tanlag, nga gisalikway sa pipila ug nakasinatig pagkalunod mahitungod sa ilang pagtuo.” (1 Timoteo 1:19) Sa unang siglo K.P., ang nagalawig nga mga sakayan maoy ginama sa kahoy. Ang ilang katakos sa paglawig nagdepende sa kalidad sa tabla ug sa kahanas sa paggama sa sakayan.
2. Nganong ang atong sakayan sa pagtuo kinahanglang maayong pagkagama, ug unsay gikinahanglan niini gikan kanato?
2 Ang mahimong tawgon nga atong sakayan sa pagtuo kinahanglan nga magpabiling naglutaw sa taliwala sa balorong kadagatan sa katawhan. (Isaias 57:20; Pinadayag 17:15) Busa kinahanglan nga kini maayong pagkagama, ug kini nagdepende kanato. Sa dihang ang “kadagatan” sa Hudiyohanon ug Romanhong mga kalibotan nahimong baloron ilabina alang sa unang mga Kristohanon, si Judas misulat: “Mga hinigugma, pinaagi sa pagpalig-on sa inyong kaugalingon diha sa inyong labing balaan nga pagtuo, ug sa pag-ampo uban sa balaang espiritu, ipabilin ang inyong kaugalingon diha sa gugma sa Diyos, samtang kamo nagapaabot sa kaluoy sa atong Ginoong Jesu-Kristo nga nagalantaw sa kinabuhing walay-kataposan.” (Judas 20, 21) Sanglit si Judas naghisgot usab bahin sa pagpakigbugno alang sa ‘pagtuo nga gitugyan ngadto sa mga balaan,’ ang mga pulong “labing balaang pagtuo” mahimong nagpunting sa katibuk-an sa Kristohanong mga pagtulon-an, lakip ang maayong balita sa kaluwasan. (Judas 3) Si Kristo mao ang patukoranan sa maong pagtuo. Gikinahanglan ang lig-on nga pagtuo aron makahawid kita sa matuod Kristohanong pagtuo.
Pagsagubang sa Bagyo sa “Kahadlok sa Sekta”
3. Sa unsang paagi gigamit sa pipila ang “kahadlok sa sekta”?
3 Sa di pa dugayng katuigan, may ubay-ubayng mangilngig nga mga kaso sa mga paghikog sa masa, mga pagbuno, ug teroristang mga atake nga naglambigit sa esoterikong mga sekta. Hisabtan, daghang indibiduwal, lakip ang sinserong politikanhong mga lider, nagpadayag ug kabalaka nga mapanalipdan ang mga tawong inosente, ilabina ang mga menor-de-edad, gikan nianang peligrosong mga sekta. “Ang diyos niining sistema sa mga butang,” tungod kay tinong maoy nagpaluyo nianang mangilngig nga mga krimen, sa ingon nakamugna sa gitawag sa pipila nga kahadlok sa sekta, ug siya nagagamit niini batok sa katawhan ni Jehova. (2 Corinto 4:4; Pinadayag 12:12) Gipahimuslan sa pipila kining kahimtanga aron sa pagpukaw ug pagsupak sa atong buluhaton. Diha sa pipila ka nasod, gilansad nila ang usa ka kampanya nga dayag gitumong sa pagpanalipod sa mga tawo gikan sa “peligrosong mga sekta” apan sayop nga nagngalan sa mga Saksi ni Jehova ug niana pasumbingay kitang giakusar. Kini nakapalisod sa balay-balayng pagsangyaw diha sa pipila ka nasod sa Uropa ug nagpahinabo nga ang pipila ka tawong nagtuon sa Bibliya uban kanato mihunong sa ilang pagtuon. Sa baylo, kini may negatibong epekto diha sa pipila sa atong mga igsoon.
4. Nganong ang pagsupak dili angayng magbugnaw kanato?
4 Bisan pa niana, halayo sa pagbugnaw kanato, ang pagsupak angayng magpalig-on sa atong kombiksiyon nga nagasunod kita sa matuod nga Kristiyanidad. (Mateo 5:11, 12) Ang unang mga Kristohanon giakusar nga usa kono ka maalsahong sekta, ug sila “ginasultihan ug pagbatok” sa bisan diin. (Buhat 24:5; 28:22) Apan si apostol Pedro nagpalig-on sa iyang isigkamagtutuo, nga misulat: “Mga hinigugma, ayaw kamo kahibulong sa pagdilaab taliwala kaninyo, nga nagakahitabo kaninyo ingon nga pagsulay, nga daw nahidangat kaninyo ang usa ka talagsaong butang. Sa kasukwahi, padayon kamo sa pagmaya sanglit mga mag-aambit man kamo sa mga pag-antos sa Kristo, aron kamo magamaya ug usab magangaya sa hilabihan sa panahon sa pagpadayag sa iyang himaya.” (1 Pedro 4:12, 13) Sa susama, usa ka membro sa unang-siglong nagamandong lawas misulat: “Isipa ingong bug-os kangaya, akong mga igsoon, dihang makahibalag kamo ug nagkadaiyang mga pagsulay, kay kamo nahibalo man nga kining sinulayang kalidad sa inyong pagtuo nagapatunghag pag-agwanta. Apan ipabug-os sa pag-agwanta ang buluhaton niini, aron kamo mabug-os ug mahimsog sa tanang bahin, nga dili makulangan sa bisan unsa.” (Santiago 1:2-4) Ingon nga ang kusog nga hangin mosulay sa katakos sa sakayan sa paglawig, ang mga bagyo sa pagsupak mopadayag sa mga kahuyangan sa atong sakayan sa pagtuo.
Kasakitan Magpatunghag Paglahutay
5. Sa unsang paagi makapaneguro kita nga ang atong pagtuo maoy lig-on ilalom sa kasakitan?
5 Ang mga Kristohanon makapaneguro sa ilang paglahutay ug sa pagkalig-on sa ilang pagtuo human lamang sa pagsagubang sa mga bagyo sa kasakitan. Ang atong paglahutay o pag-agwanta ‘makabug-os lamang sa buluhaton niini’ diha sa balorong kadagatan kon kita “mabug-os ug mahimsog sa tanang bahin, nga dili makulangan sa bisan unsa,” lakip ang lig-ong pagtuo. Si Pablo misulat: “Sa tanang paagi among ginarekomendar ang among kaugalingon ingong mga ministro sa Diyos, pinaagi sa daghang pag-agwanta, sa mga kasakitan, sa mga pagkananginahanglan, sa mga kalisdanan.”—2 Corinto 6:4.
6. Nganong angay kita nga “magkalipay samtang anaa sa mga kasakitan,” ug sa unsang paagi nagapalig-on kini sa atong paglaom?
6 Ang kusog nga hangin sa kasakitan nga tingali atong masinati usahay angayng isipon nga mga kahigayonan nga pamatud-an nga ang atong sakayan sa pagtuo maoy mahimsog ug lig-on. Sa mga Kristohanon sa Roma, si Pablo misulat: “Magsadya kita samtang anaa sa kasakitan, kay kita nahibalo nga ang kasakitan nagapatungha ug paglahutay; ang paglahutay, sa baylo, ug usa ka inuyonang kahimtang; ang inuyonang kahimtang, sa baylo, ug paglaom, ug ang paglaom dili motultol sa pagkahigawad.” (Roma 5:3-5) Ang pagkalig-on ilalom sa mga pagsulay magdala kanato sa pag-uyon ni Jehova. Kini, sa baylo, magapalig-on sa atong paglaom.
Kon Nganong ang Pipila Makaagom sa Pagkalunod
7. (a) Sumala sa gipakita sa mga pulong ni Pablo, sa unsang paagi ang pipila nakaagom ug espirituwal nga pagkalunod? (b) Sa unsang paagi ang pipila karong adlawa namiya sa kamatuoran?
7 Sa nagpasidaan si Pablo bahin sa pagkaagom sa “pagkalunod,” diha sa iyang kaisipan ang pipila nga ‘nagsalikway’ sa ilang maayong tanlag ug nawad-an sa ilang pagtuo. (1 Timoteo 1:19) Nalakip kanila si Hemineo ug Alejandro nga nahulog ngadto sa apostasya, nga mibulag sa kamatuoran ug nanultig pasipala. (1 Timoteo 1:20, potnot; 2 Timoteo 2:17, 18) Karong adlawa, ang mga apostata, kinsa mibulag sa kamatuoran, sa binaba nagbunal sa “kasaligan ug mabuot nga ulipon,” nga sa pagkatinuod nagpaak sa kamot nga nagpakaon kanila sa espirituwal. Ang pipila kaamgid sa “daotang ulipon,” nga sa dayag nag-ingon, “Ang akong agalon nalangan.” (Mateo 24:44-49; 2 Timoteo 4:14, 15) Sila wala magtuo nga duol na ang kataposan niining daotang sistema sa mga butang ug nagsaway sa igmat-sa-espirituwal nga ulipong matang tungod kay naghupot sa sentido sa pagkadinalian taliwala sa katawhan ni Jehova. (Isaias 1:3) Ang maong mga apostata milampos sa ‘pagpukan sa pagtuo sa pipila,’ nga maoy hinungdan sa espirituwal nga pagkalunod.—2 Timoteo 2:18.
8. Unsay nakapahinabo sa pipila sa paglunod o pagbuslot sa ilang sakayan sa pagtuo?
8 Ang ubang dedikadong mga Kristohanon naglunod sa ilang sakayan sa pagtuo pinaagi sa pagsalikway sa ilang tanlag ug pagpatuyang sa way-pugong nga pagpangitag kalingawan niining kalibotana ug sa seksuwal nga imoralidad niini. (2 Pedro 2:20-22) Gibuslotan sa uban pa ang ilang sakayan sa pagtuo kay sa ilang hunahuna ang dunggoanan sa bag-ong sistema sa mga butang daw wala pa mopatim-aw sa kapunawpunawan. Kay dili makahimog mga kalkulasyon sa panahon bahin sa katumanan sa pipila ka tagna, ug pag-oktaba sa “adlaw ni Jehova” diha sa ilang mga kaisipan, sila namiya sa matuod nga pagsimba. (2 Pedro 3:10-13; 1 Pedro 1:9) Sa wala madugay nahibalik sila sa lapokon, balorong katubigan sa presenteng sistema sa mga butang. (Isaias 17:12, 13; 57:20) Ang pipila nga mihunong sa pagpakig-uban sa Kristohanong kongregasyon nagtuo gihapong kini nagtuman sa tinuod nga relihiyon. Hinunoa, sila dayag nakulangan sa pailob ug pag-agwanta nga gikinahanglan sa pagpaabot sa bag-ong kalibotan nga gisaad ni Jehova nga Diyos. Alang kanila ang kinabuhi sa Paraiso dugay pang moabot.
9. Unsay ginabuhat sa pipila ka dedikadong mga Kristohanon, ug ang maong mga kamatuoran angayng motultol kanato sa pagpalandong sa unsa?
9 Ang pipila ka nakapahinungod nga mga Kristohanon diha sa pipila ka bahin sa kalibotan morag nag-ariya sa mga layag sa ilang sakayan sa pagtuo. Ang sakayan naglutaw pa, apan inay sa pag-abante diha sa bug-os nga pagtuo, sila naglawig nga naglulinghayaw. Kay nakabig tungod sa paglaom sa “duol nang Paraiso,” ang pipila sa nangagi andam sa pagkugi pag-ayo aron makab-ot kana—masiboton diha sa buluhaton sa pagsangyaw ug regular sa pagtambong sa tanang tigom, mga asembliya, ug mga kombensiyon. Kay naghunahuna karon nga layo pa ang katumanan sa ilang mga gilaoman kay sa ilang gidahom, gius-osan nila ang andam nilang isakripisyo alang niana. Dayag kini diha sa nakunhorang kalihokan sa pagsangyaw, sa pagkadili-regular diha sa mga tigom, ug sa kaandam nga masayloan ang mga bahin sa asembliya o mga programa sa kombensiyon. Ginagahin sa uban ang mas dakong panahon alang sa kalingawan ug pagbatog materyal nga kaharuhay. Kining mga kamatuorana moagak kanato nga palandongon kon unsay angayng panukmod nga gahom sa atong mga kinabuhi nga uyon sa atong pagpahinungod kang Jehova. Ang atong kasibot ba sa iyang buluhaton magdepende sa paglaom sa “duol nang Paraiso”?
Paglaom Gipanig-ingon sa Angkla
10, 11. Sa unsa gipanig-ingon ni Pablo ang atong paglaom, ug nganong ang maong pagtandi nahiangay?
10 Gipunting ni Pablo nga si Jehova misaad ug mga panalangin nga moabot pinaagi kang Abraham. Unya ang apostol misaysay: “Ang Diyos . . . nangilabot uban ang usa ka panumpa, aron nga, pinaagi sa duha ka dili-mausab nga butang [iyang pulong ug iyang panumpa] nga niini imposible sa Diyos nga mamakak, kita kinsa nakakalagiw na ngadto sa dalangpanan makabaton ug kusganong pagdasig nga mangupot sa paglaom nga gipahimutang atubangan kanato. Kini nga paglaom atong ginabatonan ingong angkla alang sa kalag, nga seguro ug lig-on.” (Hebreohanon 6:17-19; Genesis 22:16-18) Ang paglaom nga gibutang sa atubangan sa dinihogang mga Kristohanon mao ang walay-kamatayong kinabuhi sa langit. Karong adlawa, ang kinabag-an sa mga alagad ni Jehova nakabaton sa labing talagsaong paglaom sa walay-kataposang kinabuhi diha sa usa ka paraisong yuta. (Lucas 23:43) Kon wala kanang paglaoma, ang usa dili makabaton ug pagtuo.
11 Ang usa ka angkla maoy kusganong kasangkapan sa kahilwasan, nga labing hinungdanon sa pagpapondo sa usa ka sakayan ug pagpugong niana nga maanod. Dili mangahas ang marinero sa paglawig kon walay angkla. Sanglit si Pablo nalunod sa makadaghan, siya nahibalo gikan sa kasinatian nga ang kinabuhi sa mga maglalawig sagad nagdepende sa mga angkla sa ilang sakayan. (Buhat 27:29, 39, 40; 2 Corinto 11:25) Sa unang siglo, ang sakayan walay makina nga makapaarang sa kapitan sa pagmaniobra sumala sa iyang gusto. Gawas sa mga sakayang panggubat nga gipadagan sa mga bugsay, ang mga sakayan nagdepende ilabina sa hangin aron makalawig. Kon ang iyang sakayan mameligro nga mahibangga sa kabatoan, ang bugtong kapaingnan sa kapitan mao ang paghulog sa angkla ug magpalabay sa bagyo, nga magsalig nga ang angkla mohawid sa salog sa dagat. Busa si Pablo nagpanig-ingon sa paglaom sa usa ka Kristohanon ngadto sa “usa ka angkla alang sa kalag, nga tino ug malig-on.” (Hebreohanon 6:19) Kon kita atakehon sa mga bagyo sa pagsupak o makasinatig ubang mga pagsulay, ang atong kahibulongang paglaom maoy sama sa angkla nga magpalig-on kanato ingong buhing mga kalag, mao nga ang atong sakayan sa pagtuo dili ianod ngadto sa makuyawng kamabwan sa pagduhaduha o sa makadaot nga kabatoan sa apostasya.—Hebreohanon 2:1; Judas 8-13.
12. Sa unsang paagi makalikay kita sa pagpahilayo kang Jehova?
12 Si Pablo nagpasidaan sa Hebreohanong mga Kristohanon: “Pagbantay, mga igsoon, kay basin ug may maugmad diha kang bisan kinsa kaninyo nga usa ka tuman-kadaotang kasingkasing nga walay pagtuo pinaagi sa pagpahilayo gikan sa buhi nga Diyos.” (Hebreohanon 3:12) Sa Gregong teksto, ang “pagpahilayo” sa literal nagpasabot nga “pagtindog sa layo,” nga mao, pagbulag. Apan makalikay kita sa maong bug-os nga pagkalunod. Ang pagtuo ug paglaom makapaarang nato sa pagpabilin kang Jehova bisan pa sa panahon sa kinagrabehang mga bagyo sa pagsulay. (Deuteronomio 4:4; 30:19, 20) Ang atong pagtuo dili mahisama sa usa ka sakayan nga gitugpotugpo sa kahanginan sa apostatang pagtulon-an. (Efeso 4:13, 14) Ug tungod sa paglaom isip atong angkla, makaarang kita sa pagsagubang sa mga bagyo sa kinabuhi isip mga alagad ni Jehova.
Gitukmod sa Gugma ug sa Balaang Espiritu
13, 14. (a) Nganong ang atong angkla sa paglaom dili mismo igo? (b) Unsa ang angayng panukmod nga gahom sa paghimo sa balaang pag-alagad kang Jehova, ug ngano?
13 Ang usa ka Kristohanon dili moabante paingon sa bag-ong sistema kon ang iyang bugtong motibo sa pag-alagad kang Jehova mao ang paglaom sa pagkabuhing walay kataposan sa usa ka paraisong yuta. Samtang padayong naghupot sa iyang angkla sa paglaom ingon nga makapalig-ong butang diha sa iyang kinabuhi, ang motukmod nga gahom sa gugma kinahanglang iyang idugang niana ug sa iyang pagtuo. Gipasiugda ni Pablo kining kamatuorana sa misulat siya: “Nagapabilin ang pagtuo, paglaom, gugma, kining tulo; apan ang kinalabwan niini nila mao ang gugma.”—1 Corinto 13:13.
14 Ang atong panukmod nga gahom sa paghimog balaang pag-alagad angayng mao ang kinasingkasing nga gugma alang kang Jehova, ingong balos sa iyang di-masukod nga gugma alang kanato. Misulat si apostol Juan: “Siya nga wala magahigugma wala makaila sa Diyos, tungod kay ang Diyos gugma. Pinaagi niini ang gugma sa Diyos napadayag sa atong kahimtang, tungod kay gipadala sa Diyos ang iyang bugtong-gianak nga Anak nganhi sa kalibotan aron atong mabatonan ang kinabuhi pinaagi kaniya. Bahin kanato, kita mahigugma, tungod kay siya unang nahigugma kanato.” (1 Juan 4:8, 9, 19) Tungod sa pagtan-aw ug utang kabubut-on kang Jehova, ang atong pangunang kabalaka angay nga, dili aron mabatonan ang personal nga kaluwasan, kondili aron masaksihan ang pagbalaan sa iyang balaang ngalan ug pagbayaw sa iyang matarong nga pagkasoberano.
15. Sa unsang paagi ang atong gugma alang kang Jehova nalangkit sa isyu sa iyang pagkasoberano?
15 Buot ni Jehova nga kita mag-alagad kaniya tungod kay kita nahigugma kaniya, dili lamang sa Paraiso. Ang ensiklopedia sa Bibliya nga Insight on the Scripturesa nag-ingon: “Si Jehova nagakalipay sa kamatuoran nga ang iyang pagkasoberano ug ang pagpaluyo niini pinaagi sa iyang mga linalang gipasukad ilabina sa gugma. Gitinguha niya kadto lamang nahigugma sa iyang pagkasoberano tungod sa iyang maayong mga hiyas ug tungod kay kini matarong, kinsa nagpalabi sa iyang pagkasoberano kay sa uban. (1Co 2:9) Gipili nila ang pag-alagad ubos sa iyang pagkasoberano inay sa pagsulay nga mag-independente—kini tungod sa ilang kahibalo bahin kaniya ug sa iyang gugma, hustisya, ug kaalam, nga naamgohan nilang labaw kaayo kay sa ilaha. (Sa 84:10, 11)”—Tomo 2, panid 275.
16. Sa unsang paagi ang gugma alang kang Jesus maoy panukmod nga gahom diha sa atong mga kinabuhi?
16 Ingong mga Kristohanon, magpakita usab kitag gugma alang kang Jesus ingong balos sa iyang gugma kanato. Si Pablo nangatarongan: “Ang gugma nga iya sa Kristo nagatukmod kanamo, tungod kay mao kini ang among gikahukom, nga ang usa ka tawo namatay alang sa tanan; busa, namatay diay ang tanan; ug siya namatay alang sa tanan aron sila nga nagakinabuhi magkinabuhi dili na alang sa ilang kaugalingon, kundili alang kaniya kinsa namatay alang kanila ug gibangon.” (2 Corinto 5:14, 15) Si Kristo ang patukoranan mismo nga ibabaw niana gitukod ang atong espirituwal nga mga kinabuhi, atong pagtuo, ug atong paglaom. Ang atong gugma alang kang Kristo Jesus magpausbaw sa atong paglaom ug magpalig-on sa atong pagtuo, ilabina sa mga panahon sa mabagyohong pagsulay.—1 Corinto 3:11; Colosas 1:23; 2:6, 7.
17. Unsang kusganong gahom ang ginatagana ni Jehova kanato, ug giunsa pagpakita ang kahinungdanon niini diha sa Buhat 1:8 ug Efeso 3:16?
17 Samtang ang atong gugma alang sa Diyos ug alang sa iyang Anak mao ang pangunang panukmod nga gahom diha sa atong mga kinabuhi ingong mga Kristohanon, si Jehova nagtagana ug lain pa nga magatukmod kanato, magapapiskay kanato, ug magahatag kanatog kusog sa pag-abante diha sa iyang buluhaton. Kini mao ang iyang aktibong gahom, o balaang espiritu. Ang Hebreohanon ug Gregong mga pulong nga gihubad “espiritu” nagtumong sa panguna sa kusog nga paglihok sa hangin. Ang de-layag nga mga sakayan sama niadtong gisakyan ni Pablo nagsalig sa dili-makitang gahom sa hangin aron makaabot sa ilang destinasyon. Sa susama, gikinahanglan nato ang gugma ug ang paglihok sa dili-makitang aktibong gahom sa Diyos aron ang atong sakayan sa pagtuo moabante diha sa pag-alagad kang Jehova.—Buhat 1:8; Efeso 3:16.
Abante Paingon sa Atong Destinasyon!
18. Unsay makapaarang nato sa pag-agwanta sa umaabot nga mga pagsulay sa atong pagtuo?
18 Ang atong pagtuo ug gugma mahimong grabeng sulayan sa dili pa kita makaabot sa bag-ong sistema sa mga butang. Apan si Jehova nagtagana kanatog usa ka angkla nga “seguro ug malig-on”—ang atong kahibulongang paglaom. (Hebreohanon 6:19; Roma 15:4, 13) Sa dihang batibatihon kita sa pagsupak o sa ubang mga pagsulay, kita makaagwanta kon kita hugot nga naangkla pinaagi sa atong paglaom. Inigkalma sa usa ka bagyo apan sa dili pa mohuros ang lain, ihukom nato nga himoong kusganon ang atong paglaom ug palig-onon ang atong pagtuo.
19. Sa unsang paagi makapadayon kita sa pagpasubay sa atong sakayan sa pagtuo sa hustong dalan ug sa pag-abot sa dunggoanan sa bag-ong kalibotan sa Diyos?
19 Sa wala pa maghisgot sa “angkla alang sa kalag,” si Pablo miingon: “Kami nagatinguha nga ang matag usa kaninyo magpakita sa samang kakugi [“magmatulin,” potnot] aron mabatonan ang bug-os nga kasegurohan sa paglaom hangtod sa kataposan, aron nga kamo dili mahimong tapolan, apan magmahimong mga tigsundog kanilang kinsa pinaagi sa pagtuo ug pailob nagapanunod sa mga saad.” (Hebreohanon 6:11, 12) Kay natukmod sa gugma alang kang Jehova ug alang sa iyang Anak ug gihimong kusgan pinaagi sa balaang espiritu, atong pasubayon ang sakayan sa atong pagtuo sa hustong dalan hangtod makaabot kita sa dunggoanan sa sinaad nga bag-ong kalibotan sa Diyos.
[Footnote]
a Gipatik sa Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.
Agig Pagsubli
◻ Bahin sa atong pagtuo, unsang pasidaan ang ginahatag kanato ni Pablo?
◻ Sa unsang paagi ang pipila nakaagom sa espirituwal nga pagkalunod, ug sa unsang paagi ang uban naghinayhinay?
◻ Unsang diyosnong hiyas ang kinahanglang iduyog sa atong pagtuo?
◻ Unsay makapaarang nato sa pag-abot sa dunggoanan sa sinaad nga bag-ong kalibotan sa Diyos?
[Hulagway sa panid 16]
Ang atong sakayan sa pagtuo kinahanglang maayong pagkagama aron makasagubang sa mga bagyo sa kinabuhi
[Hulagway sa panid 17]
Ang atong pagtuo mahimong makaagom sa pagkalunod
[Hulagway sa panid 18]
Ang paglaom maoy usa ka angkla alang sa atong kinabuhi ingong mga Kristohanon