Si Jehova Maoy Diyos sa Mahigugmaong-Kalulot Alang Kanako
SUMALA SA GIASOY NI JOHN ANDRONIKOS
Tuig 1956 kadto. Siyam pa lang ka adlaw human sa akong kasal, didto ako nagbarog atubangan sa usa ka korte sa apelasyon sa Komotiní, amihanang Gresya. Ang akong paglaom mao nga mahimong imbalido ang 12-ka-bulan nga sentensiya nga akong nadawat tungod sa pagsangyaw sa Gingharian sa Diyos. Ang desisyon sa korte sa apelasyon—unom ka bulan sa bilanggoan—migun-ob nianang paglaoma ug nahimong sinugdanan lamang sa daghang sunodsunod nga mga pagsulay. Hinuon, latas nianang tanan, si Jehova nagpamatuod nga Diyos sa mahigugmaong-kalulot alang kanako.
SA DIHANG ako natawo sa Oktubre 1, 1931, ang akong pamilya nagpuyo sa siyudad sa Kaválla, kanhi Neapolis sa Macedonia nga giduaw ni apostol Pablo panahon sa iyang ikaduhang misyonaryong paglibot. Si Mama nahimong usa sa mga Saksi ni Jehova sa dihang singko anyos pa ako, ug bisan pag siya halos way-edukasyon, gihimo niya ang iyang maarangan aron isilsil diha kanako ang paghigugma sa Diyos ug pagkahadlok kaniya. Ang akong amahan tuman ka konserbatibong tawo nga mapig-otong nagsunod sa Grego Ortodoksong tradisyon. Siya walay interes sa kamatuoran sa Bibliya ug nagsupak sa akong inahan, nga kasagarang nagmapintason.
Sa ingon, nagtubo ako sa nabahin nga panimalay, diin si Papa nagdagmal ug nag-abuso kang Mama ug nag-abandonar pa kanamo. Sukad sa linghod kaayo nakong panuigon, ako ug ang manghod kong babaye gikuyog ni Mama ngadto sa Kristohanong mga tigom. Ugaling lang, sa nag-15 anyos ako, ang mga tinguha sa pagkabatan-on ug ang espiritu sa pagkaindependente nagpahilayo kanako gikan sa mga Saksi ni Jehova. Bisan pa niana, ang matinumanon kong inahan naningkamot pag-ayo, ug daghang luha ang iyang gipatulo sa paningkamot niya nga tabangan ako.
Tungod sa kakabos ug sa akong way-prinsipyong pagkinabuhi, nagdaot akong grabe ug naghigda sa banig sa kapig tulo ka bulan. Maoy niadtong panahona nga ang usa ka mapaubsanong brader, kinsa maoy nagtabang sa akong inahan sa pagkakat-on sa kamatuoran, nakasabot nga diha kanako ang tim-os nga gugma sa Diyos. Siya mibati nga matabangan pa ako aron maulian sa espirituwal. Ang uban miingon kaniya: “Nag-usik ka lang sa imong panahon sa pagsulay nga tabangan si John; dili na gayod mahibalik ang interes niya sa espirituwal nga mga butang.” Apan ang pailob sa maong brader ug iyang pagkamalugoton sa pagtabang kanako namunga. Sa Agosto 15, 1952, sa edad 21, ako nagpasimbolo sa akong pahinungod kang Jehova pinaagig bawtismo sa tubig.
Bag-ong Kasal ug Nabilanggo
Tulo ka tuig sa ulahi nahimamat ko si Martha, usa ka mahunahunaon-sa-espirituwal nga sister nga may talagsaong mga hiyas, ug sa wala madugay kami nagkasabot nga magminyo. Usa ka adlaw ako nakuratan pag-ayo sa giingnan ako ni Martha: “Karong adlawa ako nagplano nga mosangyaw sa balay-balay. Buot ba nimong mokuyog nako?” Hangtod niadto ako wala pa gayod makaambit nianang matanga sa buluhaton, kay kasagarang nagsangyaw lamang sa di-pormal nga paagi. Ang buluhaton sa pagsangyaw sa Gresya niadtong panahona gibando, ug kinahanglang among himoon ang among kalihokan sa pagsangyaw sa sekretong paagi. Dihay ubay-ubay nga pagdakop, mga kaso sa korte, ug grabeng mga sentensiya sa bilanggoan ingong resulta. Bisan pa niana, wala ako makabalibad sa akong pangasaw-onon!
Si Martha nahimong akong asawa sa 1956. Niadtong tungora, siyam ka adlaw human sa among kasal, nga akong nadawat ang unom-ka-bulan nga sentensiya sa bilanggoan gikan niadtong korte sa apelasyon sa Komotiní. Kadto nakapahinumdom kanako sa usa ka pangutanang gisukna ko nga sayosayo sa usa ka Kristohanong sister, usa ka higala sa akong inahan: “Sa unsang paagi ikapakita ko nga ako tinuod nga Saksi ni Jehova? Wala pa ako makahigayon sukad nga pamatud-an ang akong pagtuo.” Sa dihang ang maong sister miduaw kanako sa bilanggoan, gipahinumdom niya kanako ang maong pangutana ug miingon: “Ikapakita na nimo karon kang Jehova kon unsa ka dako ang imong gugma kaniya. Kini ang imong tinudlong-buluhaton.”
Sa dihang nasayran ko nga ang akong abogado naningkamot sa pagpatunghag salapi aron mapiyansahan ako ug makagula sa bilanggoan, giingnan ko siya nga palabihon ko ang pagsilbi sa akong sentensiya. Pagkamalipayon nako pagkatapos sa unom-ka-bulan nga pagkabilanggo nga makita ang duha sa kauban nakong mga binilanggo nga midawat sa kamatuoran! Sa misunod nga mga tuig, nalangkit ako sa daghang kaso sa korte tungod sa maayong balita.
Mga Pagpili nga Wala Gayod Namo Basoli
Sa 1959, pipila pa ka tuig human sa akong pagkagawas, ako nag-alagad nga usa ka alagad sa kongregasyon, o nagadumalang magtatan-aw, ug gidapit nga motambong sa Tunghaan sa Ministeryo sa Gingharian, usa ka kurso sa pagbansay sa mga ansiyano. Sa samang panahon, hinunoa, gitanyagan akog permanenteng posisyon diha sa usa ka publikong ospital, usa ka trabahong maghatag kanako ug sa akong pamilya ug pinansiyal nga kasegurohan sa tibuok kinabuhi. Unsay angay nakong pilion? Nagtrabaho na akong temporaryo sa ospital sulod sa tulo ka bulan, ug ang direktor natagbaw pag-ayo sa akong trabaho, apan sa pag-abot sa imbitasyon alang sa tunghaan, wala gani siya motugot nga mopalta ako nga way-suweldo sa trabaho. Human sa mainampoon nga pagpalandong sa suliran, mihukom ako nga ibutang pag-una ang intereses sa Gingharian ug gibalibaran ang tanyag nga trabaho.—Mateo 6:33.
Sa maomaong panahon, ang mga magtatan-aw sa distrito ug sirkito miabot aron moalagad sa among kongregasyon. Kinahanglang himoon namo ang among mga tigom sa sekreto diha sa pribadong kabalayan tungod sa hugot nga pagsupak sa Grego Ortodoksong klero ug sa mga awtoridad. Tapos sa usa sa mga tigom, ang magtatan-aw sa distrito miduol kanako ug nangutana kon nakahunahuna ba ako bahin sa pagsulod sa bug-os-panahong pag-alagad. Ang iyang sugyot mitandog sa pagbati sa akong kasingkasing tungod kay kini ang akong pangandoy sukad nga ako nabawtismohan. Ako mitubag: “Gusto ko kaayo.” Ugaling lang, nabatonan ko na ang dugang responsabilidad sa pagmatuto ug usa ka anak babaye. Gisultihan ako sa brader: “Salig kang Jehova, ug siya motabang kanimo aron matuman ang imong mga plano.” Sa ingon, nga wala magpasagad sa among mga responsabilidad sa pamilya, ang akong asawa ug ako nakapasibo sa among mga kahimtang, mao nga sa Disyembre 1960, ako misugod pag-alagad sa silangang Macedonia ingong espesyal payunir—usa sa lima lang ka espesyal payunir sa nasod.
Human sa akong pag-alagad ingong espesyal payunir sulod ug usa ka tuig, ang sangang buhatan sa Atenas nagdapit kanako sa pag-alagad ingong nagapanawng magtatan-aw. Sa akong pag-uli sa balay gikan sa usa ka bulang pagbansay sa maong matang sa pag-alagad, ug samtang nag-asoy pa ako sa akong mga kasinatian ngadto kang Martha, ang direktor sa usa ka dakong minahan ug manganese miduaw ug midapit kanako nga mahimong manedyer sa departamento sa repineriya, nga mitanyag kanakog dakog-suweldo nga lima-ka-tuig nga kontrata, usa ka nindot nga balay, ug usa ka kotse. Gihatagan niya akog duha ka adlaw sa pagtubag. Sa makausa pa, nga wala gayoy pagpanuko, ako miampo kang Jehova: “Ania ako, ipadala ako.” (Isaias 6:8) Bug-os nga miuyon ang akong asawa. Nga misalig sa Diyos, among gisugdan ang buluhaton sa nagapanawng magtatan-aw, ug si Jehova tungod sa iyang mahigugmaong-kalulot wala gayod magpakyas kanamo.
Pag-alagad Latas sa Kalipay ug Kasakit
Bisan pag may mga ekonomikanhong suliran, nagpadayon kami ug si Jehova mitagana sa mga panginahanglan. Sa sinugdanan, ako tigduaw sa mga kongregasyon nga magsakay ug gamayng motorsiklo, nga mokobreg mga distansiyang abot ug 500 kilometros. Sa daghang higayon ako may mga kalisdanan, ug may pipila ka aksidente. Sa pagpauli gikan sa usa ka kongregasyon panahon sa usa ka tingtugnaw, ako milabang sa usa ka nagbaha nga sapa sa dihang namatay ang makina, ug ako nahumod hangtod sa mga tuhod. Unya ang motorsiklo nahiyosan ug ligid. Usa ka lumalabay nga may bomba sa hangin mitabang kanako, ug busa ako nakaabot sa labing duol nga balangay diin giayo ko ang ligid. Sa kataposan ako nakaabot sa balay sa alas tres sa buntag, nga grabeng gitugnaw ug gikapoy.
Sa laing higayon, samtang ako nagpadulong sa laing kongregasyon gikan sa usa ka kongregasyon, ang motorsiklo midigyas ug natumba diha sa akong tuhod. Ingong resulta, ang akong karsones nagisi ug nalumok sa dugo. Wala koy laing karsones, busa niadtong gabhiona naghatag ako sa pakigpulong nga nagsul-ob sa karsones sa laing brader, nga dako ra kaayo alang kanako. Bisan pa niana, walay kalisdanan ang makabugnaw sa akong tinguha sa pag-alagad kang Jehova ug sa minahal nga kaigsoonan.
Sa laing aksidente, ako grabeng nasamdan, nga nabali ang akong bukton ug nahingo ang atubang nakong mga ngipon. Niadtong panahona giduaw ako sa akong igsoong babaye, nga dili Saksi, kinsa nagpuyo sa Tinipong Bansa. Pagkadakong kahupayan sa dihang iya akong gitabangan nga makapalit ug kotse! Sa dihang ang mga brader sa sangang buhatan sa Atenas nahibalo bahin sa akong aksidente, sila nagpadala kanakog makapadasig nga sulat, ug lakip sa ubang mga butang sila naglakip sa mga pulong sa Roma 8:28, nga nag-ingon sa bahin: “Ang Diyos nagahimo sa tanan niyang mga buhat nga magtambayayongay alang sa ikaayo niadtong mga nahigugma sa Diyos.” Sa masubsob, kining pasaliga napamatud-ang tinuod gayod sa akong kinabuhi!
Usa ka Kahimut-anang Sorpresa
Niadtong 1963, ako nagsangyaw uban sa usa ka espesyal payunir diha sa usa ka balangay diin ang mga tawo walay pagsanong. Mihukom kami nga magbulag sa pagsangyaw, nga ang matag usa magkobre sa usa ka kiliran sa dalan. Sa usa ka balay, mao pay akong pagtuktok sa pultahan sa dihang ang usa ka babaye mibitad kanako sa madali pasulod ug nagsira ug nagtrangka sa pultahan sa akong luyo. Natingala ako, nga nahibulong kon unsay nagakahitabo. Wala madugay human niadto, iya usab nga gipadali pagpasulod ang espesyal payunir sa balay. Unya giingnan kami sa ginang: “Ayawg saba! Ayawg lihok!” Sa taudtaod, kami nakadungog ug mabatokong mga tingog sa gawas. Kami gipangita sa mga tawo. Sa dihang nahilom na, ang ginang misulti kanamo: “Gibuhat ko kini alang sa inyong panalipod. Gitahod ko kamo tungod kay ako nagtuo nga kamo maoy matuod nga mga Kristohanon.” Kami tim-os nga nagpasalamat kaniya ug milakaw, nga nagbilin kaniyag daghang literatura.
Napulog-upat ka tuig sa ulahi, samtang ako nagtambong sa usa ka distritong kombensiyon sa Gresya, usa ka babaye miduol kanako ug miingon: “Brader, nakahinumdom ka nako? Ako ang babaye nga nanalipod kaninyo gikan sa mga magsusupak sa dihang kamo nangadto sa among balangay aron pagsangyaw.” Siya nakalalin ngadto sa Alemanya, nagtuon sa Bibliya, ug nakig-uban sa katawhan ni Jehova. Karon, ang tibuok niyang pamilya anaa sa kamatuoran.
Sa tinuoray, sulod niining tanang katuigan, kami gipanalanginan sa daghang “mga sulat sa rekomendasyon.” (2 Corinto 3:1) Ubay-ubay niadtong nakapribilehiyo kami sa pagtabang nga makabaton ug kahibalo sa kamatuoran sa Bibliya karon nagaalagad ingong mga ansiyano, mga ministeryal nga alagad, ug mga payunir. Pagkakulbahinam ang pagkakita nga ang maihap-sa-tudlo nga magmamantala diha sa mga sirkitong akong gialagaran balik sa katuigang 1960 miuswag ngadto sa kapig 10,000 ka magsisimba ni Jehova! Ang tanang pasidungog moadto sa atong Diyos sa mahigugmaong-kalulot, kinsa nagagamit kanamo sa iyang kaugalingong paagi.
“Diha sa Higdaanan sa Balatian”
Sulod sa among katuigan diha sa buluhaton sa nagapanawng magtatan-aw, si Martha maoy talagsaong katabang, nga kanunayng may malipayong tinamdan. Ugaling, sa Oktubre 1976 siya grabeng nagdaot ug miagig masakit nga operasyon. Misangpot nga siya diha na lang sa silyang may ligid ingong paraplegic. Unsaon namo pagsagubang ang gastos ug ang emosyonal nga kasakitan? Kay nagsalig na usab kang Jehova, among nasinati ang iyang mahigugmaon ug mahinatagon nga kamot. Sa dihang ako milakaw aron moalagad sa Macedonia, si Martha miestar sa balay sa usa ka brader sa Atenas alang sa pisikal nga terapiya. Iya akong teleponohan uban sa makapadasig nga mga pulong: “Ako maayo ra. Padayon lang, ug sa dihang ako makabiyahe na usab, mokuyog ako kanimo nga magagamit sa akong silyang may ligid.” Ug kana gayod ang iyang gibuhat. Ang among minahal nga mga igsoon sa Bethel nagpadala kanamog daghang makapadasig nga mga sulat. Si Martha masubsob nga gipahinumdoman sa mga pulong sa Salmo 41:3: “Si Jehova magpalig-on kaniya diha sa higdaanan sa balatian; ikaw magabag-o gayod sa tibuok niyang higdaanan panahon sa iyang pagkasakit.”
Tungod niining seryosong mga suliran sa panglawas, sa 1986 gihukom nga nahiangay nga ako mag-alagad ingong espesyal payunir sa Kaválla, diin ako nagpuyo duol sa pamilya sa among minahal nga anak babaye. Sa miaging Marso ang akong minahal nga Martha namatay, nga matinumanon hangtod sa kataposan. Sa wala pa siya mamatay, sa dihang ang mga igsoon mangutana kaniya: “Komosta ka na?” siya kasagarang motubag: “Sanglit ako duol kang Jehova, ako maayo ra kaayo!” Sa dihang mag-andam kami alang sa mga tigom o magdawat ug makapadaning mga imbitasyon sa pag-alagad diha sa mga dapit diin daghan ang alanihon, si Martha tig-ingon: “John, adto ta mag-alagad sa dapit diin mas dako ang panginahanglan.” Wala gayod siya kawad-i sa iyang madasigong espiritu.
Pipila ka tuig nga miagi, ako misagubang usab sa usa ka grabeng suliran sa panglawas. Sa Marso 1994, narekonosir nga ako may suliran sa kasingkasing nga makapameligro sa kinabuhi, ug gikinahanglan ang operasyon. Sa makausa pa gibati ko nga ang mahigugmaong kamot ni Jehova nagsapnay kanako latas sa lisod nga yugto. Dili ko gayod hikalimtan ang pag-ampo nga gilitok sa usa ka magtatan-aw sa sirkito tapad sa akong katre sa dihang ako migawas sa intensive care, ingon man ang pagsaulog sa Memoryal nga akong gidumala didto mismo sa akong lawak sa ospital uban sa upat ka pasyenteng nagpakitag gamayng interes sa kamatuoran.
Si Jehova Mao ang Among Magtatabang
Daling molabay ang panahon, ug ang among unod maluya, apan ang among espiritu madasig pag-usab tungod sa pagtuon ug sa pagsangyaw. (2 Corinto 4:16) Milabay ang 39 ka tuig sukad nga ako miingon, “Ania ako! Ipadala ako.” Kini tugob, malipayon, ug magantihong kinabuhi. Oo, usahay mobati ko nga “ako sinakit ug kabos,” apan unya ako makaingon nga may pagsalig kang Jehova: “Ikaw mao ang akong panabang ug ang Tigtaganag kaikyasan kanako.” (Salmo 40:17) Siya sa pagkatinuod maoy Diyos sa mahigugmaong-kalulot alang kanako.
[Hulagway sa panid 25]
Uban ni Martha sa 1956
[Hulagway sa panid 26]
Ang dunggoanan sa Kaválla
[Hulagway sa panid 26]
Uban ni Martha sa 1997