Ang Papa ba “Manununod ni San Pedro”?

NIADTONG 2002, gisulatan ni Pope John Paul II ang obispo sa Limburg, Germany, ug gisupak ang desisyon niini bahin sa aborsiyon. Gibutyag sa papa ang iyang direktiba nga siya ang magbuot sa “kaayohan ug panaghiusa sa tanang simbahan sumala sa kabubut-on ni Jesu-Kristo.” Siya miingon nga duna siyay awtoridad sa pagsupak sa desisyon sa obispo tungod kay ingong papa, siya kono ang “manununod ni San Pedro.”

Ang mga Romano Katoliko nagtuo nga “si San Pedro ang gihimo ni Kristo nga pangulo sa tanang apostoles.” Dugang gipangangkon niini nga “gitino ni Kristo nga si Pedro pirmeng dunay manununod niini nga katungdanan; ug kini nga mga manununod mao ang mga obispo sa Roma.”—New Catholic Encyclopedia (2003), Tomo 11, panid 495-496.

Bug-at kini nga mga pangangkon. Nasusi ba nimo kon husto kini? Tagda ang tubag niining tulo ka pangutana: (1) Gipamatud-an ba sa Bibliya nga si Pedro mao ang unang papa? (2) Unsay giingon sa kasaysayan bahin sa sinugdanan sa pagtudlog mga papa? (3) Ang panggawi ba ug pagtulon-an sa mga papa nagpaluyo sa ilang pangangkon nga sila manununod ni Pedro?

Si Pedro ba ang Unang Papa?

Dugay nang gipunting sa mga Katoliko ang mga pulong ni Jesus sa Mateo 16:18 ingong pamatuod nga ang simbahan gitukod ni Pedro. Kini nag-ingon: “Ikaw si Pedro, ug sa ibabaw niining dakong-bato pagatukoron ko ang akong kongregasyon.” Gani, kini gisulat sa pinulongang Latin sulod sa dome sa St. Peter’s Basilica sa Roma.

Si Augustine, nga usa ka inilang “Amahan sa Simbahan,” nagtuo kaniadto nga si Pedro ang patukoranan sa kongregasyon. Apan sa hapit na siyang mamatay, iyang giusab ang iyang panglantaw sa kahulogan sa mga pulong ni Jesus. Sa iyang libro nga Retractations, nangatarongan si Augustine nga si Jesus ang patukoranan sa Kristohanong kongregasyon, dili si Pedro.a

Tinuod, kanunayng gihisgotan si Pedro diha sa mga Ebanghelyo. Gipili ni Jesus ang tulo sa iyang mga apostoles—si Juan, Santiago, ug Pedro—aron makauban niya sa pipila ka espesyal nga okasyon. (Marcos 5:37, 38; 9:2; 14:33) Gitugyan ni Jesus kang Pedro “ang mga yawi sa Gingharian sa mga langit,” nga gigamit ni Pedro sa pagbukas sa dalan sa Gingharian—una ngadto sa mga Hudiyo ug kinabig, dayon ngadto sa mga Samarianhon, ug sa kataposan sa mga Hentil. (Mateo 16:19; Buhat 2:5, 41; 8:14-17; 10:45) Tungod kay dili man maulawon si Pedro, usahay siya ang nagsilbing tigpamaba sa mga apostoles. (Buhat 1:15; 2:14) Apan pamatuod ba kini nga si Pedro maoy ulo sa unang kongregasyon?

Si apostol Pablo nagsulat nga gipiyalan si Pedro ingong ‘apostol sa mga tinuli.’ (Galacia 2:8) Apan ang konteksto sa mga pulong ni Pablo nagpakita nga wala siya mag-ingon nga si Pedro maoy nangulo sa kongregasyon. Ang komento ni Pablo maoy bahin sa papel ni Pedro sa pagsangyaw ngadto sa mga Hudiyo.

Bisan tuod si Pedro gihatagag dakong katungdanan, dili nato mabasa sa Bibliya nga siya nangangkon nga ulo sa kongregasyon ug naghimog mga desisyon alang sa mga tinun-an. Sa iyang sulat, siya nagtawag sa iyang kaugalingon ingong “apostol” ug “ansiyano”—ug wala nay lain.—1 Pedro 1:1; 5:1.

Unsay Giingon sa Kasaysayan Bahin sa Sinugdanan sa Pagtudlog mga Papa?

Kanus-a ug sa unsang paagi mitungha ang pagkapapa? Ang tinguha nga molabaw sa isigkamagtutuo nagsugod sa buhi pa ang mga apostoles. Giunsa kini paglantaw sa mga apostoles?

Gisultihan ni Pedro ang mga nanguna sa kongregasyon nga dili ‘magharihari ibabaw niadtong panulondon sa Diyos,’ apan sila angayng magmapainubsanon ngadto sa tanan. (1 Pedro 5:1-5) Si apostol Pablo nagpasidaan nga motungha sulod sa kongregasyon kadtong “magsultig tinuis nga mga butang aron ipahilayo ang mga tinun-an ngadto kanila.” (Buhat 20:30) Sa hinapos sa unang siglo C.E., si apostol Juan nagpadalag sulat diin kusganon niyang gisaway ang usa ka tinun-ang ginganlag Diotrefes. Ngano? Ang usa ka rason mao nga siya “gustong makabaton sa unang dapit” sa kongregasyon. (3 Juan 9) Kini nga tambag gikan sa mga apostoles temporaryong nakapugong sa ambisyon niadtong buot mahimong prominente.—2 Tesalonica 2:3-8.

Wala madugay human mamatay ang kataposang apostoles, dihay pipila mga nahimong mas prominente. Ang The Cambridge History of Christianity nag-ingon: “Tingali wala pay ‘monarkong’ obispo sa Roma sa wala pa ang tungatunga sa ikaduhang siglo.” Pagka-ikatulong siglo, ang obispo sa Roma naghimo sa iyang kaugalingon ingong labing hataas diha sa pipila ka simbahan.b Aron ipasiugda pa gayod ang pangangkon nga ang obispo sa Roma mas taas ug awtoridad, ang uban naghimog talaan sa mga manununod ni Pedro.

Apan kini nga talaan wala magsuportar sa maong pangangkon. Ngano? Una, dili matino ang ubang ngalan diha niana. Labaw pa gayod, dunay sayop ang maong talaan. Nganong makaingon ta niini? Bisan tuod nakasangyaw si Pedro sa Roma, sumala sa mabasa diha sa pipila ka basahon sa una ug ikaduhang siglo, walay pamatuod nga siya ang ulo sa kongregasyon didto.

Ang usa ka ebidensiyang si Pedro dili ang ulo sa kongregasyon sa Roma makita diha sa sulat ni Pablo sa mga Kristohanon sa Roma. Sa maong sulat siya naghisgot ug daghang ngalan sa mga Kristohanon didto, apan wala niya hisgoti si Pedro. (Roma 16:1-23) Kon si Pedro mao pa ang ulo sa kongregasyon, makalimtan kaha siya ni Pablo o kaha iitsa-puwera na lang siya?

Matikdi usab nga sa panahong gisulat ni Pedro ang iyang unang inspiradong sulat, si Pablo nagpadalag ikaduhang sulat kang Timoteo. Niini, iyang gihisgotan ang Roma. Gani, si Pablo nagsulat ug unom ka sulat gikan sa Roma apan wala gayod siya maghisgot kang Pedro.

Mga 30 ka tuig human isulat ni Pablo ang iyang mga sulat, gisulat ni apostol Juan ang tulo ka sulat ug ang basahon sa Pinadayag. Niini, wala gayod hisgoti ni Juan nga ang kongregasyon sa Roma mao ang labing prominente, ni siya naghisgot ug pangulo sa simbahan nga naghupot sa kinatas-ang posisyon sa manununod kono ni Pedro. Wala gayod paluyohi sa Bibliya ug sa kasaysayan ang pangangkon nga si Pedro mao ang unang obispo sa kongregasyon sa Roma.

Ang Panggawi ba ug Pagtulon-an sa mga Papa Nagpaluyo sa Ilang Pangangkon nga Sila Manununod ni Pedro?

Natural lang nga dahomon nga ang usa nga nangangkong “manununod ni San Pedro” ug “Representante ni Kristo” mosunod sa ilang panggawi ug pagtulon-an. Pananglitan, gidawat ba ni Pedro ang espesyal nga pagtagad gikan sa iyang mga isigkamagtutuo? Wala. Iyang gidumilian ang bisan unsang pasidungog nga gihatag kaniya. (Buhat 10:25, 26) Komosta si Jesus? Siya miingon nga siya mianhi aron sa pag-alagad sa uban, dili aron alagaran. (Mateo 20:28) Apan unsay gipakita sa rekord bahin sa mga papa? Gilikayan ba nila ang pagkaprominente, ang dungganong mga titulo, ug ang pagpasigarbo sa ilang bahandi ug gahom?

Si Pedro ug Kristo maoy ligdong nga mga tawo nga nagpatunhay sa pakigdait. Itandi ang ilang rekord sa kon unsay giingon sa Katolikong encyclopedia nga Lexikon für Theologie und Kirche (Lexicon for Theology and Church) bahin kang Pope Leo X: “Tungod kay nalangkit sa politika ug sagad sa nepotismo ug nagpatuyang sa kalibotanong mga kalipayan, napasagdan na ni Leo X ang dinaliang mga buluhaton maylabot sa espirituwal nga mga butang.” Si Karl Amon, usa ka Katolikong pari ug propesor sa kasaysayan sa simbahan, miingon nga ang kasaligang mga taho bahin kang Pope Alexander VI nagbutyag ug “hilabihang pagpanglimbong, pag-abuso sa awtoridad, simoniya, ug imoralidad.”

Komosta ang pagtulon-an sa mga papa kon itandi sa pagtulon-an ni Pedro ug Kristo? Si Pedro wala magtudlo nga ang tanang maayong tawo malangit. Maylabot sa maayong hari nga si David, siya yanong miingon: “Si David wala mosaka ngadto sa mga langit.” (Buhat 2:34) Si Pedro wala usab magtudlo nga ang mga masuso bawtismohan. Hinunoa, siya nagtudlo nga ang bawtismo maoy seryosong lakang nga himoon sa usa ka magtutuo.—1 Pedro 3:21.

Si Jesus nagtudlo nga ang iyang mga tinun-an dili angayng magtinguha nga mahimong prominente kay sa uban. Siya miingon: “Kon adunay buot nga mauna, siya kinahanglang maulahi sa tanan ug alagad sa tanan.” (Marcos 9:35) Sa hapit na siyang mamatay, si Jesus naghatag niining tin-aw nga pasidaan sa iyang mga sumusunod: “Ayaw kamo pagpatawag nga Rabbi, kay usa ra ang inyong magtutudlo, samtang kamong tanan mga igsoon. Dugang pa, ayaw ninyo tawgang amahan si bisan kinsa dinhi sa yuta, kay usa ra ang inyong Amahan, ang langitnong Usa. Ayaw kamo pagpatawag nga ‘mga pangulo,’ kay usa ra ang inyong Pangulo, si Kristo.” (Mateo 23:1, 8-10) Sa imong hunahuna, gisunod ba sa mga papa ang pagtulon-an ni Pedro ug Kristo?

Ang uban nag-ingon nga magpadayon gihapon ang pagkapapa sa usa bisan pag siya wala magkinabuhi sa Kristohanong paagi. Makataronganon ba kini nga argumento? Si Jesus miingon: “Ang matag maayong kahoy mamungag maayong bunga, apan ang matag daot nga kahoy mamungag walay pulos nga bunga; ang usa ka maayong kahoy dili makabungag walay pulos nga bunga, ni ang usa ka daot nga kahoy makabungag maayong bunga.” Pinasukad niini, makaingon ka ba nga dalawaton kang Pedro ug Kristo ang mga bunga nga gipatungha sa mga papa?—Mateo 7:17, 18, 21-23.

[Mga footnote]

[Mga hulagway sa panid 25]

Ang ebidensiya ba nagpakita nga ang mga papa nagsunod sa panig-ingnan ni Pedro?