MGA BATAN-ON NANGUTANA
Nganong Pirmeng Sayop ang Akong Masulti?
“Usahay makontrol nako ang akong sinultihan, pero may mga panahon nga morag wala nako hunahunaa ang akong gipanulti!”—James.
“Kon kulbaan ko dili na ko maghunahuna sa akong isulti, ug kon relaks ra sab ko masulti nako ang mga butang nga di unta angayng isulti. Maong pirme gyod kong masayop.”—Marie.
Ang Bibliya nag-ingon: “Ang dila usa ka kalayo” ug, “Pagkagamay sa gikinahanglang kalayo aron sa pagsunog sa dako kaayong kakahoyan!” (Santiago 3:5, 6) Pirme ka bang magkaproblema tungod sa imong gisulti? Kon mao, kini nga artikulo makatabang nimo.
Nganong sayop ang akong masulti?
Pagkadili-hingpit. Ang Bibliya nag-ingon: “Kitang tanan mangapandol sa makadaghan. Kon adunay dili mapandol sa pulong, siya usa ka tawong hingpit.” (Santiago 3:2) Kay dili ta hingpit, dali ra tang masayop sa buhat ug sinultihan.
“Kay dili man hingpit ang akong utok ug dila, dili gyod ko makaingon nga makontrol nako ni sa hingpit nga paagi.”—Anna.
Daghan kaayog isulti. Ang Bibliya nag-ingon: “Sa daghang mga pulong tino nga adunay kalapasan.” (Proverbio 10:19) Ang mga tawo nga daghan kaayog isulti—ug halos dili maminaw—mas dakog purohan nga makapasuko sa uban tungod sa pagsultig dili maayo.
“Ang brayt nga mga tawo dili sa tanang panahon magsigeg estorya. Si Jesus mao ang pinakabrayt nga tawo sukad, pero usahay maghilom ra siya.”—Julia.
Sarkastikong sinultihan. Ang Bibliya nag-ingon: “Adunay nagapamulong nga walay paghunahuna sama sa mga dunggab sa espada.” (Proverbio 12:18) Usa ka pananglitan sa wala hunahunaang sinultihan mao ang sarkastikong sinultihan—sakit nga mga pulong nga gamiton aron ipakaubos ang uban. Ang mga tawong sarkastiko tingali moingon, “Nag-joke ra man ko!” Pero dili kataw-anan ang pagpakaulaw sa uban. Ang Bibliya nagtambag nato nga wad-on ang “mapasipalahong sinultihan uban sa tanang pagkadaotan.”—Efeso 4:31.
“Hilig kong magpasiaw, ug ganahan kong mangomedya—mga kinaiya nga sagad moresultag pagkasarkastiko, nga tungod ana pirme kong magkaproblema sa uban.”—Oksana.
Dihang makasulti na ka, dili na nimo kana mabawi sama nga dili na nimo mabalik ang toothpaste sa sudlanan niini
Pagkontrol sa dila
Dili tingali sayon ang pagkontrol sa imong dila, pero makatabang ang mga prinsipyo sa Bibliya. Pananglitan, konsideraha ang mga mosunod.
“Makigsulti kamo sa inyong kasingkasing, ... ug maghilom kamo.”—Salmo 4:4.
Usahay ang pinakamaayong himoon mao ang pagpakahilom. “Ang akong bation dihang suko ko lagmit mawala ra,” nag-ingon ang batan-ong si Laura. “Dihang mokalma na ko, sagad malipay ko nga wala nako masulti ang gusto nakong isulti.” Ang paghilom bisag pipila lang ka segundo makapugong nimo sa pagsultig dili maayo.
“Dili ba ang igdulungog [o, dalunggan] magasusi sa mga pulong ingon nga ang alingagngag [o, dila] magatilaw sa pagkaon?”—Job 12:11.
Aron dili ka magmahay sa imong masulti, pangutan-a ang kaugalingon:
Tinuod ba ni? Sakit ba ning paminawon? Kinahanglan ba nako ning isulti?—Roma 14:19.
Unsay akong bation kon akoy sultihan ani?—Mateo 7:12.
Magpakita ba nig respeto sa opinyon sa uban?—Roma 12:10.
Karon ba ang saktong panahon nga isulti kini?—Ecclesiastes 3:7.
‘Uban sa pagpaubos sa hunahuna isipa nga ang uban labaw kay kaninyo.’—Filipos 2:3.
Ang maong tambag makatabang nimo sa pag-ugmad ug maayong panglantaw sa uban, nga motabang sab nimo sa pagkontrol sa imong dila ug sa paghunahuna sa dili pa mosulti. Bisag ulahi na ang tanan ug nakasulti na kag sakit nga mga pulong, ang pagpaubos makatabang nimo nga mangayo dayog pasaylo kon posible. (Mateo 5:23, 24) Dayon magmadeterminado nga kontrolahon na gyod nimo ang imong dila.