Blue Planet Archive/Mark Conlin
GIDISENYO BA KINI?
Ang Paagi sa Pagpamihod sa Isda nga Grunion
Ang gamayng isda nga gitawag ug California grunion mamihod (mangitlog) sa kabaybayonan sa Pacific sa California, U.S.A., ug Baja California, Mexico. Kini nga isda nahibalo sa eksaktong mga adlaw ug panahon kon kanus-a sila angayng mamihod aron mabuhi ang ilang mga semilya.
Hunahunaa: Ang mga grunion mamihod lang sa tulo o upat ka gabii human sa kinadak-ang taob nga resulta sa takdol o bag-ong bulan panahon sa mga bulan sa tingpamulak ug ting-init. Kon mamihod sila sa mga gabii sa dili pa ang takdol o bag-ong bulan, ang ilang mga bihod (itlog) mabanlas sa dagat inigkataob ug mabanlas sab ang balas gikan sa baybayon. Pero tungod kay sila mamihod human dayon sa kinadak-ang taob—dihang magsugod nag kahunas ug mabanlas ug balik ang balas ngadto sa baybayon—dili maunsa ang mga bihod ilawom sa balas.
Wally Skalij/Los Angeles Times via Getty Images
Dugang pa, panahon sa ilang tingpamihod sa tingpamulak ug ting-init, ang taob sa gabii mas dako kay sa taob sa maadlaw—mao nga ang isda makalangoy ug mas layolayo ngadto sa baybayon ug dili maabtan ang mga bihod sa mga balod.
Aron makapamihod, ang mga grunion maghulat ug dakong balod ug magpaanod niini ngadto sa baybayon hangtod makaabot sila sa balas. Inig-atras sa balod, ilubong sa baye ang iyang lawas sa basa nga balas, nga mag-una ang ikog. Samtang mamihod na kini sa lima hangtod sa walo ka sentimetro (2 hangtod sa 3 ka pulgada) nga giladmon, usa ka laki o kapin pa ang magpertilisar sa mga bihod. Dayon ang isda magkisikisi paingon sa tubig ug magpaanod sa sunod nga balod pabalik sa dagat.
Ang mga bihod ma-develop sa basa nga balas pero gikinahanglan niini ang paghapak sa mga balod aron magsugod kinig kapusa. Busa, mga duha ka semana sa ulahi, sa sunod nga kinadak-ang taob, mapusa ang mga bihod, bisag puwede pa ning magpabilin didto sulod sa upat ka semana hangtod sa sunod nga kinadak-ang taob.
Unsay imong hunahuna? Ang abilidad ba sa grunion sa pagkahibalo kon kanus-a ug sa unsang paagi mamihod resulta sa ebolusyon? O gidisenyo kini?