KETURA

[gikan sa lintunganayng pulong nga nagkahulogang “paghimog gipaaso nga halad”].

Asawa ni Abraham ug ang inahan sa unom sa iyang mga anak nga lalaki nga si Zimran, Joksan, Medan, Midian, Isbak, ug Shuah, mga katigulangan sa lainlaing katawhan sa A sa Arabia nga nanimuyo sa H ug sa S sa Palestina.​—Gen 25:1-4.

Si Ketura espesipikong gihisgotan ingong “puyopuyo ni Abraham” sa 1 Cronicas 1:​32, ug lagmit gayod nga siya ug si Agar ang gitumong sa Genesis 25:​6, diin gihisgotan ang mga anak nga lalaki sa “mga puyopuyo” ni Abraham. Busa si Ketura maoy usa ka segundaryong asawa nga wala gayod makabaton sa samang posisyon ni Sara nga inahan ni Isaac, nga kaniya ang sinaad nga Binhi miabot. (Gen 17:19-21; 21:​2, 3, 12; Heb 11:​17, 18) Samtang “si Abraham naghatag kang Isaac sa tanan niyang nabatonan,” ang patriarka naghatag ug mga gasa ngadto sa mga anak sa iyang mga puyopuyo ug unya “nagpalakaw kanila palayo kang Isaac nga iyang anak, samtang siya buhi pa, pasidlakan, ngadto sa yuta sa Sidlakan.”​—Gen 25:​5, 6.

Gituohan sa pipila nga si Abraham nagkuha kang Ketura ingong puyopuyo sa wala pa mamatay si Sara, kay ilang gihunahuna nga dili katuohan nga siya makabaton pa ug unom ka anak nga lalaki pinaagi sa usa lamang ka babaye human nga siya nagpanuigon ug mga 140 ug unya buhi pang nakakita kanila nga moabot sa edad nga mahimo na niyang pabiyaon sila. Hinunoa, si Abraham nabuhi pa ug kapin sa 35 ka tuig human mamatay si Sara, ug namatay sa edad nga 175 ka tuig. (Gen 25:​7, 8) Busa makahimo pa gayod siya pagkuha kang Ketura ingong asawa, makabaton ug unom ka anak pinaagi niya, ug makakita kanila nga modako sa wala pa siya mamatay. Dugang pa, angay nga isipon ang kinatibuk-ang pagtagad ni Abraham sa pagbati ni Sara, nga tungod niana lagmit dili gayod niya ipameligro ang posibilidad sa dugang pang panagbangi sa panimalay (sama sa nahitabo labot kang Agar ug Ismael) pinaagi sa pagkuhag laing puyopuyo samtang buhi pa si Sara. Ang pagkasunodsunod sa mga panghitabo nga gisaysay sa basahon sa Genesis tino nga nagpakitang human sa kamatayon ni Sara nga si Abraham nagkuha kang Ketura ingon nga iyang asawa.​—Itandi ang Gen 23:​1, 2; 24:67; 25:1.

Tungod lamang sa milagrosong pagpasig-uli sa ilang mga gahom sa pagsanay nga sa ilang katigulangon si Abraham ug Sara nakabaton ug usa ka anak nga lalaki, si Isaac. (Heb 11:​11, 12) Dayag, tungod sa pagpasig-uli kang Abraham sa maong mga gahom sa pagsanay, siya nakaanak ug unom pa ka anak nga lalaki kang Ketura bisan tuod siya mas tigulang na niadtong tungora.