Ilha si Jehova-Ang Diyos Ingong Persona
NAGTANDI sa Hindu nga ideya bahin sa Diyos nianang sa ubang mga sistema sa relihiyon, si Dr. Radhakrishnan sa India nag-ingon: “Ang Diyos sa mga Hebreohanon maoy lahing matang. Siya may mga hiyas nga sama sa tawo ug aktibo diha sa kasaysayan ug interesado sa mga kausaban ug wala damhang mga hitabo niining nagakaugmad nga kalibotan. Siya maoy usa ka Persona nga nakigkomunikar kanato.”
Ang Hebreohanong ngalan sa Diyos sa Bibliya maoy יהוה, nga kasagarang gihubad nga “Jehova.” Siya milabaw sa tanang ubang diyos. Unsay atong makat-onan bahin kaniya? Giunsa niya pagpakiglabot sa mga tawo sa kapanahonan sa Bibliya?
Si Jehova ug Moises “Nawong sa Nawong”
“Nawong sa nawong” ang kasuod nga naglungtad tali kang Jehova ug sa iyang alagad nga si Moises, bisag si Moises sa literal wala makakita sa Diyos. (Deuteronomio 34:10; Exodo 33:20) Sa iyang pagkabatan-on, ang kasingkasing ni Moises maoy uban sa mga Israelinhon, nga niadtong panahona naulipon sa Ehipto. Gisalikway niya ang iyang kinabuhi ingong usa ka membro sa panimalay ni Paraon, “nga mipiling maltrataron uban sa katawhan sa Diyos.” (Hebreohanon 11:25) Tungod niini, si Jehova naghatag kang Moises sa daghang linaing mga pribilehiyo.
Ingong membro sa panimalay ni Paraon, “si Moises natudloan sa tanang kaalam sa mga Ehiptohanon.” (Buhat 7:22) Apan aron manguna sa nasod sa Israel, gikinahanglan usab nga maugmad niya ang mga hiyas nga pagpaubos, pailob, ug kaaghop. Gibuhat niya kini sulod sa iyang 40 ka tuig ingong usa ka magbalantay sa Midian. (Exodo 2:15-22; Numeros 12:3) Si Jehova, bisag nagpabiling dili makita, nagpaila sa iyang kaugalingon ug sa iyang katuyoan ngadto kang Moises, ug pinaagi sa mga manulonda gisalig sa Diyos kaniya ang Napulo ka Sugo. (Exodo 3:1-10; 19:3–20:20; Buhat 7:53; Hebreohanon 11:27) Ang Bibliya nagtug-an kanato nga “si Jehova nakigsulti kang Moises nawong sa nawong, sama sa usa ka tawo nga nakigsulti sa iyang isigkatawo.” (Exodo 33:11) Sa pagkatinuod, si Jehova mismo miingon: “Baba sa baba ako nakigsulti kaniya.” Pagkabililhon, suod nga relasyon ang gipahimuslan ni Moises uban sa iyang dili makita apan personal nga Diyos!—Numeros 12:8.
Dugang pa sa unang kasaysayan sa nasod sa Israel, girekord ni Moises ang kodigo sa Kasugoan uban sa tanang sangpotanan niini. Gikasalig usab kaniya ang laing bililhong pribilehiyo—nianang pagsulat sa basahon sa Genesis. Ang ulahing bahin nianang basahona maoy kasaysayan nga tukmang nahibaloan sulod sa iyang kaugalingong pamilya ug busa sayon ra nga irekord. Apan diin kuhaa ni Moises ang mga detalye sa kinaunahang kasaysayan sa tawo? Posible nga si Moises nakabaton sa karaang sinulat nga mga dokumento, nga gitipigan sa iyang mga katigulangan, aron gamiton ingong tinubdang materyal. Sa laing bahin, siya mahimong nakadawat sa mga detalye pinaagi sa binaba nga pagpasa o sa direktang paagi sa balaanong pagpadayag gikan kang Jehova. Ang matinahurong mga tawo sa tanang pangedaron dugay nang miadmitir sa gipahimuslang personal nga relasyon ni Moises uban sa iyang Diyos niining bahina.
Si Jehova—Ang Diyos nga Nailhan ni Elias Ingong Persona
Ang propetang si Elias nakaila usab kang Jehova ingong usa ka personal nga Diyos. Si Elias maoy masiboton sa putling pagsimba ug nag-alagad kang Jehova bisag nahimong puntirya sa hilabihang pagdumot ug pagsupak gikan sa mga magsisimba ni Baal, ang pangulong diyos sa mga diyosdiyos sa Canaanhon.—1 Hari 18:17-40.
Si Ahab, nga Hari sa Israel, ug iyang asawa, si Jezebel, nagtinguha sa pagpatay kang Elias. Nahadlok alang sa iyang kinabuhi, si Elias mikalagiw ngadto sa Beer-sheba, kasadpan sa Patayng Dagat. Didto siya naglatagaw sa kamingawan ug miampo nga mamatay. (1 Hari 19:1-4) Gipasagdan ba ni Jehova si Elias? Dili na ba Siya interesado sa iyang matinumanong alagad? Tingalig gihunahuna kana ni Elias, apan pagkasayop niya! Sa ulahi, si Jehova hinayng nakigsulti kaniya, nga nangutana: “Unsay imong gibuhat dinhi, Elias?” Human sa usa ka dramatikanhong pagpasundayag sa labaw-kinaiyanhong gahom, “dihay tingog alang kaniya, ug kini nag-ingon ngadto kaniya [pag-usab]: ‘Unsay imong gibuhat dinhi, Elias?’” Gipasundayag ni Jehova kining personal nga interes kang Elias aron sa pagdasig sa iyang kasaligang alagad. Ang Diyos may daghan pang buluhaton alang kaniya nga pagabuhaton, ug si Elias matinguhaong misanong niana nga tawag! Matinumanong gituman ni Elias ang iyang mga asaynment, nga nagbalaan sa ngalan ni Jehova, ang iyang personal nga Diyos.—1 Hari 19:9-18.
Human siya isalikway sa nasod sa Israel, si Jehova wala na makigsulti nga personal ngadto sa iyang mga alagad sa yuta. Wala kini magpasabot nga nagkamenos ang iyang personal nga interes diha kanila. Pinaagi sa iyang balaang espiritu, siya sa gihapon nagtultol ug nagpalig-on kanila diha sa pag-alagad kaniya. Tagda, pananglitan, si apostol Pablo, nga nailhan niadto nga Saulo.
Balaang Espiritu Nagtultol Kang Pablo
Si Saulo maoy taga-Tarso, usa ka inilang siyudad sa Cilicia. Ang iyang mga ginikanan maoy mga Hebreohanon, apan siya natawo nga usa ka Romanong lungsoranon. Apan, ang pagmatuto kang Saulo maoy sumala sa estriktong mga pagtulon-an sa mga Pariseo. Sa ulahi, sa Jerusalem, siya may higayon nga maedukar “sa tiilan ni Gamaliel,” usa ka inilang magtutudlo sa Balaod.—Buhat 22:3, 26-28.
Tungod sa dili-hustong kasibot ni Saulo sa Hudiyohanong tradisyon, siya nakigbahin sa mapintas nga kampanya nga gitumong batok sa mga sumusunod ni Jesu-Kristo. Siya miuyon gani sa pagpatay kang Esteban, ang unang Kristohanong martir. (Buhat 7:58-60; 8:1, 3) Sa ulahi siya miadmitir nga bisag siya niadto usa ka tigpasipala ug usa ka maglulutos ug tawong mapalabilabihon, “[siya] gipakitaan ug kaluoy, tungod kay [siya] walay-alamag ug milihok uban ang kawalay pagtuo.”—1 Timoteo 1:13.
Gipalihok si Saulo sa usa ka tinuod nga tinguha sa pag-alagad sa Diyos. Human makombertir si Saulo diha sa dalan paingon sa Damasco, gigamit siya ni Jehova sa talagsaong paagi. Si Ananias, usa sa unang Kristohanong tinun-an, gitultolan sa nabanhawng si Kristo sa pagtabang kaniya. Human niadto si Pablo (ang Romanhong ngalan nga niana si Saulo nailhan ingong usa ka Kristohanon) gitultolan sa balaang espiritu ni Jehova sa pagtuman sa dugay ug mabungahong ministeryo latas sa mga bahin sa Uropa ug Asia Minor.—Buhat 13:2-5; 16:9, 10.
Mailhan ba ang susamang pagtultol sa balaang espiritu karong adlawa? Oo, kini mahimong mailhan.
Ateyismo Dili Babag sa Personal nga Interes ni Jehova
Si Joseph F. Rutherford mao ang ikaduhang presidente sa Watch Tower Society. Siya nabawtismohan niadtong 1906 ingong usa ka Estudyante sa Bibliya—ang ngalan nga niadto nailhan ang mga Saksi ni Jehova—gitudlo isip legal nga magtatambag sa Sosyedad sa nagsunod nga tuig, ug nahimong presidente niini niadtong Enero 1917. Bisan pa niana, sa usa ka panahon kining batan-ong abogado maoy usa ka ateyista. Sa unsang paagi nahimo siyang ingon ka madasigong Kristohanong alagad ni Jehova?
Niadtong Hulyo 1913, si Rutherford nag-alagad ingong tsirman sa kombensiyon sa International Bible Students Association nga gihimo sa Springfield, Massachusetts, T.B.A. Usa ka reporter sa lokal nga mantalaan, ang The Homestead, miinterbiyo kang Rutherford, ug ang asoy gipatik pag-usab sa sobenir nga taho niana nga kombensiyon.
Gipatin-aw ni Rutherford nga sa panahong siya nagplano nga magminyo, ang iyang relihiyosong mga hunahuna maoy sama nianang sa Baptist nga denominasyon, apan kadtong sa iyang pangasaw-onon maoy sa Presbyteriano. Sa dihang ang pastor ni Rutherford miingon nga “[ang] iyang pangasaw-onon maimpiyerno tungod kay siya wala mabawtismohi ug siya moderetso sa langit tungod kay siya nabawtismohan, ang iyang may-lohikang hunahuna misupak ug siya nahimong ateyista.”
Mikabat ug ubay-ubayng katuigan sa mainampingong panukiduki ni Rutherford aron matukod pag-usab ang iyang pagtuo diha sa Diyos ingong persona. Siya nangatarongan, matod niya, gikan sa paghunahuna nga “ang dili makataronganon sa hunahuna dili angayng dawaton ingong makataronganon sa kasingkasing.” Ang mga Kristohanon “kinahanglang makatino nga ang Kasulatan nga ilang ginatuohan maoy tinuod,” si Rutherford nagpatin-aw, nga midugang: “Sila kinahanglang mahibalo sa pundasyon nga niana sila nagabarog.”—Tan-awa ang 2 Timoteo 3:16, 17.
Oo, posible bisan karong adlawa nga ang usa ka ateyista o usa ka agnostiko magsusi sa Kasulatan, makatukod ug pagtuo, ug makaugmad sa malig-ong personal nga relasyon uban kang Jehova nga Diyos. Human sa mainampingong pagtuon sa Bibliya uban sa tabang sa publikasyon sa Watch Tower nga Kahibalo nga Motultol sa Kinabuhing Walay Kataposan, usa ka batan-ong lalaki ang mitug-an: “Wala ako magtuo sa Diyos sa dihang nagsugod ako niini nga pagtuon, apan karon akong nakaplagan nga ang kahibalo sa Bibliya bug-os nga nagpausab sa akong panghunahuna. Ako nagsugod sa pagkaila kang Jehova ug sa pagsalig diha kaniya.”
“Ang Buang” ug ang Diyos
“Wala gayod mahitabo ngadto kang bisan kinsang magsusulat sa DT [Hebreohanong Kasulatan] ang pagpamatuod o pagpakiglalis sa paglungtad sa Diyos,” nag-ingon si Dr. James Hastings diha sa A Dictionary of the Bible. “Dili sumala sa kiling sa karaang kalibotan sa katibuk-an ang paglimod nga naglungtad ang Diyos, o sa paggamit ug mga argumento sa pagpamatuod niana. Ang pagtuo maoy usa nga kinaiyanhon sa tawhanong hunahuna ug komon sa tanang tawo.” Siyempre, kini wala magpasabot nga ang tanang tawo niadtong panahona maoy mahadlokon sa Diyos. Dili gayod kana tinuod. Ang Salmo 14:1 ug 53:1 pulos naghisgot nga “ang walay salabotan,” o sama sa pag-ingon sa King James Version, “ang buang,” ang nag-ingon sa iyang kasingkasing, “Walay Jehova.”
Unsang matanga sa tawo kining buanga, ang tawo nga naglimod sa paglungtad sa Diyos? Dili siya ignorante sa intelektuwal nga paagi. Hinunoa, ang Hebreohanong pulong na·valʹ nagpunting sa kakulangan sa moral. Si Propesor S. R. Driver, sa iyang mga komento nga gisulat diha sa The Parallel Psalter, nag-ingon nga ang kakulangan sa buang “dili ang kahuyang sa pangatarongan, kondili ang pagkakubol bahin sa moral ug sa relihiyon, ang tuman nga kawalay-pagbati, o pagsabot.”
Ang salmista nagpadayon sa paghubit sa moral nga pagkahugno nga maoy resulta sa maong tinamdan: “Sila milihok nga madinaoton, sila milihok nga dulomtanan sa ilang pagpakiglabot. Walay bisan kinsa nga nagabuhat ug maayo.” (Salmo 14:1) Nagsuma si Dr. Hastings: “Nagdepende niining pagkawalay-Diyos sa kalibotan ug pagkawalay-tulubagon, ang mga tawo mahimong dunot ug nagabuhat sa hilabihan ka daotang mga buhat.” Sila dayag nga misagop sa dili-diyosnong mga prinsipyo ug wala magtagad sa usa ka personal nga Diyos nga buot nilang wala silay tulubagon ngadto kaniya. Apan ang maong panghunahuna ingon ka binuang ug kawalay-salabotan karong adlawa sama niadto sa dihang gisulat sa salmista ang iyang mga pulong kapin sa 3,000 na ka tuig kanhi.
Pasidaan Gikan sa Atong Diyos Ingong Persona
Mobalik kita karon sa pangutanang gipatungha sa atong pangbukas nga artikulo. Nganong daghan kaayong tawo ang dili makapasibo sa usa ka Diyos ingong persona uban sa pag-antos nga kaylap sa kalibotan karong adlawa?
Ang Bibliya naundan sa sinulat nga impormasyon gikan sa mga tawong namulong “gikan sa Diyos samtang giagak sila sa balaang espiritu.” (2 Pedro 1:21) Kini mao lamang ang nagpadayag kanato sa Diyos ingong persona, si Jehova. Kini nagpasidaan usab kanato bahin sa daotang personalidad, nga dili makita sa mga tawo, nga gamhanan sa pagtultol ug pagkontrolar sa tawhanong panghunahuna—si Satanas nga Yawa. Makataronganon, kon kita walay pagtuo sa usa ka Diyos ingong persona, sa unsang paagi kita makatuo usab nga adunay usa ka Yawa, o Satanas, ingong persona?
Ubos sa pagdasig si apostol Juan misulat: “Ang usa nga gitawag Yawa ug Satanas . . . nagapahisalaag sa tibuok gipuy-ang yuta.” (Pinadayag 12:9) Sa ulahi si Juan miingon: “Nahibalo kita nga kita nagagikan sa Diyos, apan ang tibuok kalibotan nahimutang diha sa gahom sa tuman-kadaotang usa.” (1 Juan 5:19) Kini nga mga pahayag nagpabanaag sa mga pulong ni Jesus, nga ang maong mga pulong girekord mismo ni Juan sa iyang Ebanghelyo: “Ang magmamando niining kalibotana nagasingabot. Ug siya walay paggahom kanako.”—Juan 14:30.
Pagkalayo niining pagtulon-an sa Kasulatan gikan sa gituohan sa mga tawo karon! “Ang paghisgot bahin sa Yawa dili na uso karong adlawa. Ang atong maduhaduhaon ug siyentipikanhong panahon, nagparetiro na kang Satanas,” nag-ingon ang Catholic Herald. Bisan pa niana, puwersadong gisultihan ni Jesus kadtong mga tawo nga may mabunoong tuyo ngadto kaniya: “Kamo gikan sa inyong amahan nga Yawa, ug buot ninyong buhaton ang mga tinguha sa inyong amahan.”—Juan 8:44.
Makataronganon ug tin-aw ang pagbatbat sa Bibliya bahin sa gahom ni Satanas. Nagpatin-aw kini kon nganong, bisan pa sa tinguha sa kinabag-an sa katawhan nga magkinabuhing makigdaiton ug may panag-uyon, ang kalibotan gihampak sa pagdumot, mga gubat, ug walay-katuyoang kapintasan, sama sa gipakita sa Dunblane (nga gihisgotan sa panid 3 ug 4). Dugang pa, si Satanas dili ang bugtong kaaway nga kinahanglan natong pakigbisogan. Ang Bibliya naghatag ug dugang mga pasidaan mahitungod sa mga yawa, o mga demonyo—daotan espirituhanong mga linalang nga dugay nang miduyog kang Satanas sa pagpahisalaag ug pag-abuso sa katawhan. (Judas 6) Sa makadaghan naatubang ni Jesu-Kristo ang gahom niini nga mga espiritu, ug siya nakabuntog kanila.—Mateo 12:22-24; Lucas 9:37-43.
Ang matuod nga Diyos, si Jehova, naglaraw nga hinloan kining yutaa sa pagkadaotan ug sa kataposan wad-on ang mga kalihokan ni Satanas ug sa iyang mga demonyo. Pinasukad sa atong kahibalo bahin kang Jehova, kita makabaton ug malig-ong pagtuo ug pagsalig diha sa iyang mga saad. Siya nag-ingon: “Una kanako walay Diyos nga nahimo, ni may lain pa nga mosunod kanako. Ako—ako si Jehova, ug gawas kanako wala nay laing manluluwas.” Si Jehova sa pagkatinuod maoy usa ka Diyos ingong persona ngadto sa tanang nakaila, nagsimba, ug nag-alagad kaniya. Kita makalaom kaniya, ug kaniya lamang, alang sa atong kaluwasan.—Isaias 43:10, 11.
[Hulagway sa panid 7]
Usa ka kinulit sa ika-18ng siglo nga naghulagway kang Moises nga nagsulat sa Genesis 1: 1 ubos sa pagdasig
[Credit Line]
Gikan sa The Holy Bible ni J. Baskett, Oxford
[Hulagway sa panid 8]
Sa makadaghan nabuntog ni Jesu-Kristo ang mga demonyo