Pahimusli ang Imong Kinabuhi

ANG amahan didto sa balay, naghigda, himalatyon tungod sa kanser. Ang iyang anak nga lalaki didto sa buhatan, nanglimpiyo sa mga himan sa pamanday sa iyang amahan. Samtang gigunitan niya ang mga himan, naghunahuna siya bahin sa kahibulongang mga butang nga nahimo sa iyang amahan pinaagi niana. Bisan tuod ang buhatan sikbit ra sa balay, siya nasayod nga ang iyang amahan dili na gayod mosulod pag-usab didto, dili na gayod mokupot sa mga himan nga sa kahanas iyang gigamit. Milabay na kanang panahona.

Ang anak naghunahuna sa teksto sa Ecclesiastes 9:​10: “Ang tanan nga makaplagan nga buhat sa imong kamot, buhata uban sa imong kusog, kay walay buluhaton ni lalang ni kahibalo ni kaalam sa Sheol [ang lubnganan], ang dapit diin ikaw moadto.” Nahibalo siya pag-ayo nianang tekstoha. Gigamit niya kana sa makadaghan sa dihang nagtudlo sa uban sa kamatuoran sa Bibliya nga ang kamatayon maoy kahimtang nga walay-kalihokan. Karon ang puwersa sa argumento ni Solomon mitukbil sa iyang kasingkasing​—kinahanglang puliki kita kanunay ug pahimuslan ang atong mga adlaw samtang makaarang pa kita tungod kay ang panahon moabot nga dili na kita makahimo niana.

Pahimusli ang Kinabuhi

Sa tibuok basahon sa Ecclesiastes, ang maalamong Haring Solomon nagtambag sa iyang mga magbabasa nga magmalipayon sa kinabuhi. Ang kapitulo 3, pananglitan, nag-ingon: “Akong nasayran nga wala nay mas maayo pa alang [sa mga tawo] kay sa pagkalipay ug sa pagbuhat ug maayo samtang buhi pa ang usa; ug usab nga ang matag tawo kinahanglang mokaon ug moinom gayod ug magkalipay sa tanan niyang paghago. Kini maoy gasa sa Diyos.”​—Ecclesiastes 3:​12, 13.

Si Solomon gidasig sa Diyos sa pagsubli niining hunahunaa: “Tan-awa! Ang labing maayong butang nga ako mismong nakita, nga matahom, mao nga ang usa mokaon ug moinom ug magkalipay sa tanan niyang paghago nga iyang ginabuhat ilalom sa adlaw alang sa gidaghanon sa mga adlaw sa iyang kinabuhi nga gihatag sa matuod nga Diyos kaniya, kay kini mao ang iyang bahin.”​—Ecclesiastes 5:18.

Sa susama, iyang gitambagan ang mga batan-on: “Pagkalipay, batan-on nga lalaki, sa imong pagkabatan-on, ug tugoti nga ang imong kasingkasing magapadasig kanimo sa mga adlaw sa imong pagkabatan-on, ug lakaw sa mga dalan sa imong kasingkasing ug sa mga butang nga nakita sa imong mga mata.” (Ecclesiastes 11:​9a) Pagkamaayo gayod nga mapahimuslan pag-ayo ang kusog ug kalagsik sa pagkabatan-on!​—Proverbio 20:29.

‘Hinumdomi ang Imong Maglalalang’

Siyempre, wala ipasabot ni Solomon nga maalamon ang pagpangagpas sa tanang butang nga makadani sa atong kasingkasing o mga mata. (Itandi ang 1 Juan 2:16.) Kini tin-aw gikan sa sunod niyang gisulat: “Apan hibaloi nga tungod niining tanan [mga pangagpas nga magtagbaw tingali sa imong mga tinguha] ang matuod nga Diyos magadala kanimo ngadto sa paghukom.” (Ecclesiastes 11:​9b) Bisan unsay atong edad, angay natong hinumdoman nga ang Diyos nagatan-aw sa atong ginabuhat sa atong mga kinabuhi ug maghukom kanato sumala niana.

Pagkabinuang ang pagpangatarongan nga mahimo kitang magkinabuhi alang sa kaugalingon lamang ug ioktaba ang diyosnong pagkamahinalaron hangtod sa ulahing katuigan sa atong kinabuhi! Ang atong kinabuhi mahimong matapos bisan kanus-a. Bisan pag dili, ang pag-alagad sa Diyos dili sayon kon tigulang na. Nakaamgo niining kamatuorana, si Solomon misulat: “Hinumdomi, karon, ang imong Dakong Maglalalang sa mga adlaw sa imong pagkabatan-on, sa dili pa moabot ang daotan nga mga adlaw, o magasingabot ang mga tuig sa dihang ikaw magaingon: ‘Ako walay kalipay kanila.’”​—Ecclesiastes 12:1.

Ang pagkatigulang dunay mga epekto. Sa simbolikong mga termino sunod nga gihubit ni Solomon ang mga epekto sa pagkatigulang. Ang mga kamot ug mga bukton mangurog, ang mga bitiis mangaluya, ug ang ngipon magkadiyutay. Ang buhok mahimong ubanon ug mangalarot. Dali rang matugaw sa pagkatulog nga ang usa makamata sa honi sa langgam. Ang mga sentido​—pagtan-aw, pagpaminaw, paghikap, pagsimhot, ug pagtilaw​—ang tanan magkahanaw. Ang naluyang lawas magpahinabog kahadlok nga mahulog ug ubang “mga kalisang” diha sa publikong kadalanan. Ngadtongadto ang tawo mamatay.​—Ecclesiastes 12:​2-7.

Ang pagkatigulang ilabinang makadaot alang niadtong napakyas sa ‘paghinumdom sa ilang Dakong Maglalalang’ sa ilang pagkabatan-on. Tungod sa pag-usik sa iyang kinabuhi, ang maong tawo ‘walay kalipay’ sa ulahing katuigan. Ang walay-diyos nga estilo sa kinabuhi mahimong makapasamot sa mga suliran ug mga kasakit sa pagkatigulang. (Proverbio 5:​3-11) Ikasubo, sa dihang naglantaw sa unahan, ang maong mga tawo walay makitang kaugmaon kondili ang lubnganan.

Pagkalipay sa Pagkatigulang

Wala kini magpasabot nga ang mga tigulang dili makapahimulos sa kinabuhi. Sa Bibliya, ang “gitas-on sa mga adlaw ug katuigan sa kinabuhi” may kalabotan usab sa mga panalangin sa Diyos. (Proverbio 3:​1, 2) Giingnan ni Jehova ang iyang higala nga si Abraham: “Mahitungod kanimo, . . . igalubong ka nga tigulang na kaayo.” (Genesis 15:15) Bisan pa sa mga kalisdanan sa pagkatigulang, si Abraham nakakaplag ug pakigdait ug kamalinawon sa iyang ulahing katuigan, nga naghandom uban ang katagbawan sa kinabuhi nga gideboto kang Jehova. Nagpaabot usab siya diha sa pagtuo sa usa ka “siyudad nga may tinuod nga mga patukoranan,” ang Gingharian sa Diyos. (Hebreohanon 11:10) Busa, namatay siya nga “tigulang ug tagbaw.”​—Genesis 25:8.

Tungod niini mitambag si Solomon: “Kon ang usa ka tawo mabuhi ug bisan daghang tuig, niining tanan tugoting magkalipay siya.” (Ecclesiastes 11:8) Kita man batan-on o tigulang, ang tinuod nga kangaya nalangkit sa atong relasyon uban sa Diyos.

Sa dihang nahipos na sa batan-ong lalaki diha sa buhatan ang tanang himan sa iyang amahan, gihunahuna niya kining mga butanga. Siya naghunahuna sa tanang tawo nga iyang kaila nga naningkamot sa pagpahimulos sa ilang mga kinabuhi apan wala makakaplag ug kalipay tungod kay wala silay relasyon uban sa ilang Maglalalang. Daw pagkahaom nga human mohatag ug pagdasig nga magkalipay panahon sa kinabuhi sa usa, gisumaryo ni Solomon ang mga butang pinaagi sa mga pulong: “Ang konklusyon sa butang, ang tanan nadungog na, mao: Kahadloki ang matuod nga Diyos ug bantayi ang iyang mga sugo. Kay kini mao ang tibuok nga katungdanan sa tawo”!​—Ecclesiastes 12:13.