‘Kamatay sa Nagkalainlaing Dapit’
ANG kamatay nga wala pa sukad hitupnging gidaghanon maoy bahin sa gitagnang “ilhanan sa presensiya [ni Jesu-Kristo] ug sa konklusyon sa sistema sa mga butang.” (Mateo 24:3) Ang magsusulat sa Ebanghelyo nga si Lucas midugang niining detalyeha nga wala hisgoti sa mga asoy ni Mateo ug Marcos. (Mateo, mga kapitulo 24 ug 25; Marcos, kapitulo 13) Ang pagbutho sa mga epidemiya ug makamatayng mga sakit mahitabo “sa nagkalainlaing dapit” sa kataposang mga adlaw. (Lucas 1:3; 21:11) Diin gikan kaha kining mga sakita?
“Ang mga siyentipiko nahibalo ug daghang virus nga makita sa tropiko nga—uban sa gamayng tabang sa kinaiyahan—mopahinabog hilabihan ka daghang kapildihan sa kinabuhi nga mosangpot kay sa epidemiya sa AIDS,” nag-ingon ang basahong Science News. “Bisan kon dili pa motaas ang gidaghanon sa virus sa kalibotan, ang mga tigdukiduki nag-ingon, ang mga lugar sa tropiko ginapuy-an na ug igong ‘gahom sa pagbuto’ sa virus nga makapapha ug dakong bahin sa populasyon sa Yuta.”
Ang nagpahimo sa atong panahon nga usa ka panahon sa nagdugang nga pagkadaling matakboyan mao ang nagsulbong nga populasyon ug ang nagauswag nga mga panginahanglan diha sa usa ka nagdasok nga kalibotan. “Ang kasaysayan nagpakita nga ang makamatay nga mga pagbutho sa virus maoy kasagarang mosunod dihang ang mga tawo mosulod sa usa ka lugar nga wala pa sukad kataaki o sa dihang ang mga kahimtang sa pagkinabuhi sa siyudad nagakagrabe na diha sa mga paagi nga nagadapit ug bag-ong mga puy-anan sa virus,” nagkanayon ang Science News. Samtang ginasugok sa mga tawo ang dapit nga may virus nga niadto dili pa mataak, bag-ong mga epidemiya sa virus ang kasagarang mosunod. Ingon gihapon niana ang mahitabo dihang moabante ang mga insekto dihang mausab ang sumbanan sa klima sa kalibotan. “Dugang pa,” nag-ingon ang magasin, “ang modernong mga teknolohiya sa medisina sama sa pagdugang ug dugo ug pagbutang ug bag-ong organo diha sa laing lawas nagatagana sa mga virus ug bag-ong gamit sa pagpasa sa sakit taliwala sa mga tawo. Maingon man usab ang nagkalainlaing kausaban sa pamatasan sa katilingban, gikan sa kanunayng tiglakbay sa kalibotan taliwala sa mga sapian ug mga inila ngadto sa pagpulihay ug gamit sa dagom sa indiyeksiyon taliwala sa mga giyanon sa droga.”
“Ang dili pa dugay nga kasaysayan adunay klarong mga pananglitan sa panag-away sa virus diha sa hilit nga mga dapit nga mahimong maglandong sa mas dagko pa unyang mga pagbutho sa umaabot,” midugang ang artikulo. Ang mga pananglitan mao: ang wala-hiilhi niadto nga Marburg virus, usa ka makamatay tropikal nga virus nga mitakod diha sa daghang mga siyentipiko sa West Germany sa ulahing mga tuig sa 1960; ang virus nga maoy nagpahinabo sa Rift Valley fever nga mitakboy sa minilyon ug nakapatay ug libolibo sa Ehipto sa 1977; ang tropikal nga Ebola virus nga nakatakod ug kapin sa usa ka libong tawo sa Zaire ug sa Sudan sa 1976 ug nakapatay ug duolan sa 500, ang kadaghanan kanila mga doktor ug mga nars nga nanambal sa mga biktima.
Ang makamatay nga mga pag-atake sa virus talagsa rang matag-an. “Sa 1918, pananglitan, usa ka makamatayng mutant nga virus sa trangkaso sa tawo mikaylap sa tibuok kalibotan, nga nakapatay ug gibanabanang 20 milyones ka tawo,” nag-ingon ang Science News. “Karong bag-o pa lang, nakurat na usab ang kalibotan sa pagtungha sa virus diha sa mga tawo nga hayan mitakboy lamang sa mga unggoy sa Aprika. Ang AIDS virus karon nakatakod na ug 5 milyones ngadto sa 10 milyones ka tawo sa 149 ka nasod, sumala pa sa gibanabana sa World Health Organization. Apan bisan pa sa atensiyong nakuha gikan niining dili pa dugay nga hampak, labi pang makalilisang nga mga butang ang naghulat kanato, nga maoy gikahadlokan sa daghang virologo.”
Bisan pa nga makasubo ang kamatay, kini maoy bahin sa daghang-bahing ilhanan sa presensiya ni Jesus diha sa himaya sa Gingharian, apil sa mga bahin sama sa mga gubat, gutom, ug dagkong mga linog. (Marcos 13:8; Lucas 21:10, 11) Ang mga bahin maoy katarongan usab sa pagkalipay, kay si Lucas midugang sa mga pulong ni Jesus: “Apan inigsugod nag kahitabo niining mga butanga, tumindog kamo ug ihangad ninyo ang inyong mga ulo kay ang inyong kaluwasan nagakahiduol na.”—Lucas 21:28.