Mga Pangutana Gikan sa mga Magbabasa

◼ Ang mga masakiton ug mga bakol ba tinuod nga naayo sa makutaw nga katubigan sa Betsata, sumala sa gipasabot sa Juan 5:2-7? Ug kon kaha kana matuod pinaagi sa unsang gahom nahitabo ang maong mga milagro?

Sa pagkamatuod, ang asoy sa Juan 5:2-7 wala magtino kon kaha nahitabo ang ubay-ubayng milagrosong pagkaayo sa usa ka tuboran sa karaang Jerusalem. Ang bugtong milagro nga matino natong nahitabo didto mao ang gihimo ni Jesu-Kristo sa dihang giayo niya ang usa lalaking nagmasakiton sulod sa 38 ka tuig. Kita makatuo sa maong milagro, kay ang taho niini anaa sa dinasig nga Kasulatan. (2 Timoteo 3:16) Apan daghan sa Jerusalem niadto nagtuo nga nahitabo ang ubang milagro niadtong lugara, sama sa gituohan sa daghan karong adlawa nga nahitabo ang milagrosong mga pagkaayo sa mga halaran.

Matikdi kon unsay ginaingon sa Bibliya, ug kon unsay wala isulti niini: “Karon sa Jerusalem sa pultahan sa mga karnero anaay tuboran nga sa Hebreohanon gitawag Betsata, nga may lima ka portiko. Dinh niini ang daghang masakiton, buta, bakol ug kadtong may kuyos nga mga kamot, nanaghigda.—Apan didtoy usa ka tawo nga nagmasakiton sulod na sa katloan ug walo ka tuig. Sa pagkakita sa maong tawo, ug kay nahibalo nga siya nagmasakiton sa hataas nang panahon, si Jesus miingon kaniya: ‘Buot ka bang maayo?’ Ang tawong masakiton mitubag kaniya: ‘Senyor, walay tawo nga makatunlob kanako sa tuboran sa dihang makutaw ang tubig, apan samtang ako nagapadulong ang lain magauna kanako.’ Si Jesus miingon kaniya: ‘Bangon, alsaha ang imong higdaan ug lumakaw ka.’ Niana ang tawo naayo dihadiha, ug iyang gialsa ang iyang higdaan ug nilakaw.”—Juan 5:2-9.

Ang tuboran nga gitumong maoy haduol sa “pultahan sa mga karnero,” nga lagmit didto sa amihanan-sidlakang Jerusalem nga duol sa bukid sa templo. (Nehemias 3:1; 12:39) Ang bag-ong mga pagpangutkot nagpadayag sa pamatuod sa duha ka karaang mga tuboran, nga may mga tipik sa mga haligi ug mga sukaranan nga nagapaila nga ang usa ka tinukod nga may mga portiko naglungtad didto sa panahon ni Herodes, sama sa ginaingon sa Juan 5:2. Apan unsay gihunahuna sa mga tawo niadto nga tingali nahitabo dinha?

Matikdi ang dash sa pangutlo sa ibabaw sa Juan 5:2-9. Ang pila ka Bibliya nagaapil ug ekstrang teksto nga ginumerohang Juan 5:4. Kanang dinugang nagaingon sa susama niini: “Kay may mga panahon nga ang usa ka manulonda sa Ginoo manaog ngadto sa tuboran ug magkutaw sa tubig, ang makauna sa pag-ubog human makutaw ang tubig maayo gikan sa bisan unsang sakit nga giantos niya.”

Bisan pa niana, ang daghang modernong mga Bibliya, apil ang New World Translation of the Holy Scriptures, nagalaktaw sa maong mga pulong. Ngano? Kay lagmit kaayo nga kana wala sa Ebanghelyo ni Juan. Ang usa ka potnot sa The Jerusalem Bible nagaingon nga ang “labing maayong mga saksi” nagalaktaw niining mga pulonga. Ang “labing maayong mga saksi” nga gipasabot mao ang karaang Gregong mga manuskrito, sama sa Codex Sinaiticus ug Vatican 1209 (ang duha iya sa ika-4 nga siglo K.P.), ug ang unang mga bersiyon sa Syriac ug sa Latin. Tapos sa paghisgot sa ‘pagkawala sa bersikulo 4 gikan sa labing maayong mga manuskritong teksto,’ ang The Expositors Bible Commentary midugang: “Sa linangkob kini giisip nga usa ka mubong saysay nga gipasulod sa pagtin-aw sa panagsang pagkutaw sa tubig, nga giisip sa katawhan nga lagmit tinubdan sa pagkaayo.”

Busa ang Bibliya wala gayod mag-ingon nga ang usa ka manulonda gikan sa Diyos naghimog mga milagro sa tuboran o mga tuboran sa Betsata. Aw, ang milagrosong mga pagkaayo nahitabo ba sa dihang nakutaw ang tubig? Walay mausa karong adlawa ang makasulti sa tino. Tingali ang usa ka tradisyon sa usa ka paagi naugmad mga ang mga tawong masakiton o bakol nangaayo didto. Sa dihang ang mga estorya bahin sa gituohang mga pagkaayo mokaylap, ang mga tawong desperado nga naglaom nga maayo tingali misugod sa pagtapok didto. Nahibalo kita nga kini nahitabo sa nagkadaiyang mga dapit sa atong panahon, bisan pag walay dokumentadong pamatuod sa balaang mga pagkaayo.

Hinuon, dili angay nga kita magduhaduha bahin sa pag-ayo nga gihimo sa Anak sa Diyos sa tuboran sa Betsata. Aw, bisag wala moubog sa tubig, ang tawo giayo dihadiha sa Dakong Mananambal. Ang iyang gipamatud-ang katakos sa pagbuhat niini angay maghatag kanatog katarongan sa pagpanan-aw sa mga pagkaayo nga iyang himoon sulod sa nagsingabot nga Milenyo. Iyang ayohon ug tabangan ang matinumanong mga tawo nga mahibalik sa kahingpitan.—Pinadayag 21:4, 5; 22:1, 2.

[Hulagway sa Credit Line sa panid 31]

Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.