Aduna bay Pagtuo si Jesus sa Diyos?

Usa ka Suliran sa mga Trinitaryo

“SA UNSANG paagi si Jesus adunay pagtuo? Siya ang Diyos; nahibalo siya ug nakakita sa tanang butang nga dili na kinahanglan mosalig pa kang bisan kinsa. Karon ang pagtuo nagadepende gayod sa pagsalig sa uban ug sa pagdawat sa usa nga dili makita; busa dili lakip niining butanga nga si Jesus-nga-Diyos adunay pagtuo.”

Sumala sa Pranses nga teologo nga si Jacques Guillet, kana mao ang nangibabaw nga opinyon sa Katolisismo. Nahibulong ka ba niini nga katin-awan? Tingali naghunahuna ka nga sanglit si Jesus maoy panig-ingnan sa mga Kristohanon diha sa tanang butang, angay usab nga siya mahimong hularan sa pagtuo. Kon mao kini ang imong pagtuo, wala nimo palandonga ang pagtulon-an sa Kakristiyanohan bahin sa Trinidad.

Ang suliran bahin sa pagtuo ni Jesus sa pagkamatuod maoy usa ka kalibganan sa Katoliko, Protestante, ug Ortodoksong mga teologo kinsa nagtuo sa Trinidad ingon nga mao “ang dugokan nga misteryo sa Kristohanong pagtuo ug kinabuhi.”a Hinuon, dili tanan nanghimakak sa pagtuo ni Jesus. Si Jacques Guillet nagpahayag nga “imposible nga dili ilhon nga si Jesus adunay pagtuo,” hinunoa si Guillet midawat nga, sa kahayag sa doktrina sa Trinidad, usa kini ka “panagsumpaki.”

Ang Pranses nga Heswita nga si Jean Galot, ug sama kaniya ang kadaghanan sa mga teologo, prangka sa pag-ingon nga ingong “tinuod nga Diyos ug tinuod nga tawo, . . . si Kristo dili makatuo sa iyang kaugalingon.” “Ang pagtuo gilangkoban sa pagtuo ngadto sa uban, dili pagtuo sa kaugalingon,” pahayag sa mantalaang La Civiltà Cattolica. Nan, ang babag sa pag-ila sa pagtuo ni Jesus mao ang doktrina nga Trinidad, sanglit ang duha ka ideya tin-aw nga nagkasumpaki sa usag usa.

“Ang mga Ebanghelyo wala gayod maghisgot bahin sa pagtuo ni Jesus,” matud sa mga teologo. Sa ato pa, ang mga terminong gigamit sa Kristohanon Gregong Kasulatan nga pi·steuʹo (tuohi, pagbaton ug pagtuo) ug piʹstis (pagtuo) sa katibuk-an nagtumong sa pagtuo sa mga tinun-an ngadto sa Diyos o kang Kristo, inay sa pagtuo ni Jesus sa iyang langitnong Amahan. Angay ba kitang mohinapos nga ang Anak sa Diyos walay pagtuo? Unsay masabtan nato gikan sa iyang gibuhat ug gisulti? Unsay giingon sa Kasulatan?

Mga Pag-ampo nga Walay Pagtuo?

Si Jesus maoy usa ka tawo nga tig-ampo. Miampo siya sa matag okasyon​—sa iyang bawtismo (Lucas 3:21); sa tibuok gabii una pa namilig iyang 12 ka apostol (Lucas 6:12, 13); ug una pa sa iyang milagrosong pag-usab sa dagway didto sa bukid, samtang kauban sa mga apostol nga si Pedro, Juan, ug Santiago. (Lucas 9:28, 29) Siya nag-ampo sa dihang usa sa mga tinun-an nangutana kaniya: “Tudloi kami unsaon sa pag-ampo,” busa gitudloan niya sila sa Pag-ampo sa Ginoo (ang “Amahan Namo”). (Lucas 11:1-4; Mateo 6:9-13) Nag-inusara siya nga nag-ampog dugay ug sayo sa kabuntagon (Marcos 1:35-39); sa nagkagabii, diha sa bukid, human papaulia ang iyang mga tinun-an (Marcos 6:45, 46); kauban sa iyang mga tinun-an ug alang sa iyang mga tinun-an. (Lucas 22:32; Juan 17:1-26) Oo, ang pag-ampo maoy hinungdanong bahin sa kinabuhi ni Jesus.

Nag-ampo siya una pa mohimog mga milagro, pananglitan, una pa banhawa ang iyang higalang si Lazaro: “Amahan, ako nagapasalamat kanimo nga imo akong gidungog. Matuod, nahibalo akong kanunay mo akong ginadungog; apan gumikan sa panon sa katawhan nga nagabarog palibot ako namulong, aron nga sila motuo nga ikaw nagpadala kanako.” (Juan 11:41, 42) Ang katinoan nga tubagon sa iyang Amahan ang maong pag-ampo nagpaila sa kalig-on sa iyang pagtuo. Kining koneksiyon sa pag-ampo ngadto sa Diyos ug pagtuo Kaniya dayag sumala sa giingon ni Kristo ngadto sa iyang mga tinun-an: “Ang tanang butang nga inyong ginaampo ug ginapangayo pagbaton ug pagtuo nga samag inyo nang nadawat.”​—Marcos 11:24.

Kon si Jesus wala pay pagtuo, nganong miampo siya sa Diyos? Ang dili kasulatanhong doktrina sa Kakristiyanohan bahin sa Trinidad, nga si Jesus maoy tawo ug Diyos sa samang panahon, nagpalubog sa mensahe sa Bibliya. Nakababag kini sa mga tawo sa pagsabot sa pagkayano ug gahom sa Bibliya. Kinsay giampoan sa tawong si Jesus? Ang iyang kaugalingon? Wala ba siya masayod nga siya Diyos? Ug kon siya Diyos ug nasayod niana, nganong nag-ampo man siya?

Ang mga pag-ampo ni Jesus sa kataposang adlaw sa iyang yutan-ong kinabuhi naghatag kanato ug mas lalom nga pagsabot sa iyang lig-ong pagtuo sa iyang langitnong Amahan. Mipakitag paglaom ug masaligong pagpaabot, siya mihangyo: “Busa karon ikaw, Amahan, himayaa ako uban kanimo sa himaya nga akong gibatonan uban kanimo sa wala pa ang kalibotan.”​—Juan 17:5.

Kay nahibalo nga ang iyang labing lisod nga mga pagsulay ug ang iyang kamatayon haduol na, sa gabii nga didto siya sa tanaman sa Gethsemane sa Bukid sa mga Olibo, “siya nagsugod sa pagkaguol ug pagkasamok sa hilabihan,” ug siya miingon: “Dulot nga naguol ang akong kalag, bisan hangtod sa kamatayon.” (Mateo 26:36-38) Dayon miluhod siya ug nag-ampo: “Amahan, kon buot mo, kuhaa kining kopa gikan kanako. Hinuon, ipahinabo, dili ang akong kabubut-on, apan ang imoha.” Dayon “usa ka anghel gikan sa langit mipakita kaniya ug mipalig-on kaniya.” Gipatalinghogan sa Diyos ang iyang pag-ampo. Tungod sa kabug-at sa iyang mga pagbati ug sa kalisod sa pagsulay, “ang iyang singot nahimong ingon sa mga tulo sa dugo nga nangatagak sa yuta.”​—Lucas 22:42-44.

Unsay gipaila sa mga pag-antos ni Jesus, sa iyang panginahanglan nga mapalig-on, ug sa iyang mga pagpangaliyupo? “Usa ka butang ang tino,” sulat ni Jacques Guillet, “si Jesus nag-ampo, ug ang pag-ampo maoy usa ka hinungdanong bahin sa iyang kinabuhi ug sa iyang mga lihok. Miampo siya sama sa mga tawo nga nagaampo, ug siya miampo alang sa mga tawo. Karon, ang mga pag-ampo sa mga tawo dili gayod mahimo nga walay pagtuo. Mahimo ba nga ang mga pag-ampo ni Jesus walay pagtuo?”

Nagbitay diha sa kahoy sa pagsakit dayon na sa iyang pagkamatay, si Jesus misinggit sa makusog nga tingog, nga mikutlo sa salmo ni David. Dayon, pinaagi sa pagtuo, uban sa makusog nga tingog, siya misinggit sa kataposang pangaliyupo: “Amahan, nganha sa imong mga kamot itugyan ko ang akong espiritu.” (Lucas 23:46; Mateo 27:46) Usa ka Italyanhong hubad nga gama sa daghang denominasyon, ang Parola del Signore, nag-ingon nga si Jesus ‘mitugyan sa iyang kinabuhi’ ngadto sa Amahan.

Si Jacques Guillet mikomento: “Pinaagi sa pagpahibalo kanato bahin kang Kristo nga gilansang sa krus, nga misinggit ngadto sa iyang Amahan nga mikutlo sa mga salmo sa Israel, ang mga magsusulat sa Ebanghelyo nagkombinsir kanato nga kadto nga pagsinggit, ang pagsinggit sa bugtong-Anak, usa ka singgit sa tumang kaguol, usa ka singgit sa bug-os nga pagsalig, maoy usa ka singgit sa pagtuo, ang singgit sa kamatayon diha sa pagtuo.”

Kay nag-atubang niining dayag ug madulaong pamatuod sa pagtuo, ang ubang mga teologo misulay sa pagpakita sa kalainan tali sa pagtuo ug “pagsalig.” Hinuon, ang maong kalainan dili pinasikad sa Kasulatan.

Apan unsa man gayod ang gipadayag sa grabeng mga pagsulay nga iyang giantos bahin sa pagtuo ni Jesus?

Ang “Maghihingpit sa Atong Pagtuo” Gihingpit

Diha sa ika-11 nga kapitulo sa iyang sulat ngadto sa mga Hebreohanon, si apostol Pablo naghisgot bahin sa mabagang panganod sa matinumanong mga lalaki ug mga babaye sa una-Kristohanong mga panahon. Siya mihinapos, nga nagpunting ngadto sa kinadak-an ug hingpit nga pananglitan sa pagtuo: “Kita nagatutok sa Pangulong Ahente ug Maghihingpit sa atong pagtuo, si Jesus. Tungod sa kangaya nga gibutang atubangan kaniya siya miagwanta ug sakitanang estaka, nagpakawalay-bili sa kaulaw . . . Tagda pag-ayo ang usa kinsa nakaagwanta nianang sukwahing sulti sa mga makasasala batok sa ilang kaugalingong mga kaayohan, aron kamo dili kapoyan ug mangaluya ang inyong mga kalag.”​—Hebreohanon 12:1-3.

Ang kadaghanan sa mga teologo nag-ingon nga kining bersikuloha wala maghisgot bahin sa “personal nga pagtuo ni Jesus” apan, hinunoa, bahin sa iyang papel ingong “tigpasiugda o tigtukod sa pagtuo.” Ang Gregong termino nga te·lei·o·teś nga mabasa niining maong pamulong nagtumong sa usa kinsa naghingpit, kinsa nakatuman o nakahingpit sa usa ka butang. Ingong “Maghihingpit,” gihingpit ni Jesus ang pagtuo sa diwa nga ang iyang pag-anhi sa yuta nagtuman sa mga tagna sa Bibliya ug sa ingon nagtukod ug mas lig-ong pundasyon alang sa pagtuo. Apan kini ba nagpasabot nga siya walay pagtuo?

Ang mga pulong gikan sa sulat ngadto sa mga Hebreohanon nga imong makita sa kahon sa panid 15 dili gayod kaduhaduhaan. Si Jesus nahingpit tungod sa iyang mga pag-antos ug sa iyang pagsugot. Bisan tuod usa na ka hingpit nga tawo, ang iyang mga kasinatian naghimo kaniyang hingpit ug bug-os sa tanang butang, bisan sa pagtuo, aron siya mahimong bug-os nga kuwalipikado ingong Hataas nga Saserdote alang sa kaluwasan sa tinuod nga mga Kristohanon. Nangaliya siya sa iyang Amahan “uban ang makusog nga mga pagtuaw ug mga luha,” siya “matinumanon” ngadto sa Diyos, ug aduna siyay “diyosnong kahadlok.” (Hebreohanon 3:1, 2; 5:7-9) Siya “nasulayan sa tanang paagi” nga “sama kanato” gayod, nag-ingon ang Hebreohanon 4:15, sa ato pa, sama kang bisan kinsang matinumanong Kristohanon kansang pagtuo nakaagom ug “nagkadaiyang mga pagsulay.” (Santiago 1:2, 3) Makataronganon ba nga tuohan nga si Jesus mahimong mailalom sa pagsulay “sama” sa iyang mga sumusunod nga dili pagasulayan ang iyang pagtuo sama kanila?

Ang mga pangaliya, pagsugot, pag-antos, mga pagsulay, pagkamatinumanon, ug diyosnong kahadlok nagpamatuod sa kahingpit sa pagtuo ni Jesus. Kini nagpaila nga siya nahimong “Maghihingpit sa atong pagtuo” human lamang mahingpit ang iyang kaugalingong pagtuo. Tin-aw, nga siya dili Diyos nga Anak, ingon sa buot ipatuo sa doktrina sa Trinidad.​—1 Juan 5:5.

Wala ba Siya Motuo sa Pulong sa Diyos?

Nakondisyon gayod sa doktrina sa Trinidad ang panghunahuna sa mga teologo nga sila nakadangat hangtod sa hingaping hunahuna sa pagpatuo nga si Jesus “dili makatuo sa Pulong sa Diyos ug sa mensahe niini” tungod kay “ingong Pulong mismo sa Diyos, siya makapahayag lamang sa maong pulong.”​—Angelo Amato, Gesù il Signore, usa ka libro nga may panugot sa simbahan.

Bisan pa, unsa gayod ang gipakita sa kanunayng pagkutlo ni Jesus sa Kasulatan? Sa dihang siya gitintal, mikutlo siya ug tulo ka beses gikan sa Kasulatan. Ang iyang ikatulong tubag nag-ingon kang Satanas nga ang Diyos lamang ang gisimba ni Jesus. (Mateo 4:4, 7, 10) Sa daghang higayon si Jesus naghisgot ug mga tagna nga mapadapat sa iyang kaugalingon, nga nagpakitag pagtuo sa katumanan niini. (Marcos 14:21, 27; Lucas 18:31-33; 22:37; itandi ang Lucas 9:22; 24:44-46.) Gikan niining pagsusi kita makahinapos gayod nga si Jesus nahibalo nga ang Kasulatan dinasig sa iyang Amahan, gituman niya kini nga may pagtuo, ug siya adunay bug-os nga pagsalig diha sa katumanan sa mga propesiya nga nagtagna sa iyang mga pagsulay, pag-antos, kamatayon, ug pagkabanhaw.

Si Jesus, ang Sumbanan sa Pagtuo nga Pagasundogon

Si Jesus kinahanglang makigbugno sa bugno sa pagtuo hangtod sa kataposan aron maampingan ang pagkamaunongon ngadto sa iyang Amahan ug sa ‘pagdaog sa kalibotan.’ (Juan 16:33) Kon walay pagtuo, imposibleng makab-ot ang maong kadaogan. (Hebreohanon 11:6; 1 Juan 5:4) Tungod nianang madaogong pagtuo, siya maoy usa ka panig-ingnan sa iyang matinumanong mga sumusunod. Siya tino nga adunay pagtuo sa matuod nga Diyos.

[Footnote]

[Kahon sa panid 15]

Si Jesus, ang “Maghihingpit,” Gihingpit

Hebreohanon 2:10: ‘Nahiangay sa usa nga tungod ug alang kaniya naanaa ang tanang butang ug pinaagi kaniya naanaa ang tanang butang, sa pagdala ug daghang anak ngadto sa himaya, nga himoon ang Pangulong Ahente sa ilang kaluwasan nga hingpit pinaagi sa mga pag-antos.’

Hebreohanon 2:17, 18: “Siya obligado nga mahimong sama sa iyang ‘mga igsoon’ sa tanang paagi, aron siya mahimong usa ka maluluy-on ug kasaligang hataas nga saserdote sa mga butang maylabot sa Diyos, aron sa pagtanyag ug pangpasig-uli nga halad alang sa mga sala sa katawhan. Tungod nianang siya mismo nakaantos sa dihang gibutang sa pagsulay, siya makahimo sa pagbulig niadtong kinsa ginabutang sa mga pagsulay.”

Hebreohanon 3:2: “Siya kasaligan ngadto sa Usa nga naghimo kaniya nga ingon, sama usab kang Moises diha sa tibuok nga balay nianang mao nga Usa.”

Hebreohanon 4:15: “Kita adunay ingong hataas nga saserdote, dili usa nga dili makasimpatiya sa atong mga kaluyahon, apan usa nga nasulayan sa tanang paagi sama kanato, hinuon walay sala.”

Hebreohanon 5:7-9: “Sa mga adlaw sa iyang pagkaunodnon si Kristo mitanyag ug mga pangamuyo ug usab mga pangaliya ngadto sa Usa kinsa arang makaluwas kaniya gikan sa kamatayon, uban ang makusog nga mga pagtuaw ug mga luha, ug gidungog siya nga may pabor tungod sa iyang diyosnong kahadlok. Bisan tuod siya Anak, siya nakakat-on sa pagkamasinugtanon gikan sa mga butang nga iyang giantos; ug human siya nahimong hingpit siya nahimong responsable alang sa walay-kataposang kaluwasan.”