Ugmara ang Katakos Isip Usa ka Magtutudlo
UNSAY imong tumong isip usa ka magtutudlo? Kon ikaw nahimong magmamantala sa Gingharian sa di pa dugay, sa walay duhaduha nagtinguha kang makakat-on sa pagdumalag pagtuon sa Bibliya sa balay, kay gihatag ni Jesus sa iyang mga sumusunod ang asaynment sa paghimog mga tinun-an. (Mat. 28:19, 20) Kon may kasinatian ka na niining buluhatona, lagmit ang imong tumong mao nga mahimong mas epektibo sa pagtukbil sa mga kasingkasing sa mga tawong buot nimong tabangan. Kon ikaw usa ka ginikanan, seguradong buot kang mahimong ang matang sa magtutudlo nga makapalihok sa imong mga anak nga magpahinungod sa ilang kinabuhi ngadto sa Diyos. (3 Juan 4) Kon ikaw usa ka ansiyano o nagapangab-ot nga mahimong ingon, lagmit buot kang mahimong mamumulong sa publiko nga makaugmad diha sa iyang mamiminaw ug mas tim-os nga pagpabili kang Jehova ug sa iyang mga dalan. Unsaon man nimo pagkab-ot kining mga tumonga?
Kuhaig pagtulon-an ang Batid nga Magtutudlo, si Jesu-Kristo. (Luc. 6:40) Nagpakigpulong man si Jesus ngadto sa usa ka panon diha sa tiilan sa bukid o ngadto sa pipila lang ka tawo samtang naglakaw sila sa dalan, ang iyang gisulti ug ang iyang paagi sa pagsulti niini nakahimog dumalayong impresyon. Gipalihok ni Jesus ang mga kaisipan ug mga kasingkasing sa iyang mamiminaw, ug naghimo siyag praktikal nga kapadapatan nga ilang masabtan. Makahimo ka ba nianang mga paagiha?
Salig Kang Jehova
Ang katakos sa pagpanudlo ni Jesus gipalambo pinaagi sa suod nga relasyon nga iyang nabatonan uban sa iyang langitnong Amahan ug pinaagi sa panalangin sa espiritu sa Diyos. Ikaw ba hugot nga nag-ampo kang Jehova aron makadumalag pagtuon sa Bibliya sa balay sa epektibong paagi? Kon ikaw usa ka ginikanan, regular ka bang nag-ampo alang sa diyosnong paggiya sa pagtudlo sa imong mga anak? Kinasingkasing ka bang nag-ampo sa dihang mangandam sa paghatag ug mga pakigpulong o sa pagdumala sa mga tigom? Ang maong mainampoong pagsalig kang Jehova motabang nimo nga mahimong mas epektibong magtutudlo.
Ang pagsalig kang Jehova ikapakita usab pinaagi sa pagsalig sa iyang Pulong, ang Bibliya. Sa pag-ampo sa kataposang gabii sa iyang kinabuhi ingong hingpit nga tawo, si Jesus miingon sa iyang Amahan: “Gihatag ko ang imong pulong kanila.” (Juan 17:14) Bisag si Jesus may dako kaayong kasinatian, wala siya sukad mosulti sa iyang kaugalingong pagbuot. Kanunay siyang nagsulti kon unsay gitudlo sa iyang Amahan kaniya, sa ingon nagbilin ug panig-ingnan nga atong masundog. (Juan 12:49, 50) Ang pulong sa Diyos, sumala sa pagkatipig diha sa Bibliya, dunay gahom sa pag-impluwensiya sa mga tawo—sa ilang mga lihok, kinailadmang mga hunahuna, ug galamhan. (Heb. 4:12) Samtang motubo ka sa kahibalo sa Pulong sa Diyos ug makakat-on sa paggamit nianag maayo diha sa imong ministeryo, maugmad mo ang matang sa katakos sa pagpanudlo nga makadani sa mga tawo sa Diyos.—2 Tim. 3:16, 17.
Pasidunggi si Jehova
Ang pagkahimong usa ka magtutudlo isip pagsundog kang Kristo dili lang kutob sa paghatag ug makapaikag nga pakigpulong. Tinuod, nahingangha ang mga tawo sa “madanihong mga pulong” ni Jesus. (Luc. 4:22) Apan unsay tumong ni Jesus sa pagsultig maayo? Kadto maoy alang sa pagpasidungog kang Jehova, dili aron kuhaon ang pagtagad ngadto kaniya. (Juan 7:16-18) Ug giagda niya ang iyang mga tinun-an: “Palamdaga ang inyong kahayag atubangan sa mga tawo, aron ilang makita ang inyong maayong mga buhat ug maghimaya sa inyong Amahan nga anaa sa mga langit.” (Mat. 5:16) Kanang tambaga kinahanglang moimpluwensiya sa atong paagi sa pagtudlo. Angay nga maoy atong tumong nga likayan ang bisan unsang makadaot sa maong tumong. Busa sa dihang magplano kon unsay isulti o kon unsaon nato kana pagsulti, maayong suknaon nato ang atong kaugalingon, ‘Magpalalom ba kini sa pagpabili kang Jehova, o modani ba kini ug pagtagad ngari kanako?’
Pananglitan, ang mga ilustrasyon ug tinuod-kinabuhing mga panig-ingnan magamit nga epektibo sa pagpanudlo. Apan, kon tagikon ang taas nga ilustrasyon o iasoy nga sobra ka detalyado ang usa ka kasinatian, basin mawala ang punto nga angayng itudlo. Sa ingon, ang pag-asoy ug mga sugilanon aron lang sa paglingaw makadaot sa katuyoan sa atong ministeryo. Sa pagkatinuod, ang magtutudlo nagdani sa pagtagad nganha sa iyang kaugalingon inay nagpalampos sa tinuod nga tumong sa teokratikanhong edukasyon.
‘Pagpaila sa Kalainan’
Aron ang usa ka tawo mahimo gayong tinuod nga tinun-an, kinahanglang masabtan niyag maayo ang ginatudlo. Kinahanglang madunggan niya ang kamatuoran ug masabtan usab niya kon nganong kini lahi sa ubang mga tinuohan. Ang mga pagtandi makatabang sa pagkab-ot niini.
Si Jehova sublisubling nag-awhag sa iyang katawhan sa ‘pagpaila sa kalainan’ tali sa hinlo ug sa hugaw. (Lev. 10:9-11) Matod niya nga kadtong moalagad diha sa iyang dakong espirituwal nga templo magtudlo sa mga tawo “sa kalainan tali sa butang nga balaan ug sa butang nga dili balaan.” (Ezeq. 44:23) Ang basahon sa Proverbio puno sa mga pagtandi tali sa pagkamatarong ug pagkadaotan, tali sa kaalam ug kabuangan. Bisan ang mga butang nga dili magkatugbang maila gikan sa usag usa. Si apostol Pablo nagpakita sa kalainan tali sa matarong nga tawo ug sa maayong tawo, segun sa natala sa Roma 5:7. Sa basahon sa Hebreohanon, gipakita niya ang pagkalabaw sa hataas-saserdotehanong pag-alagad ni Kristo kay sa iya ni Aaron. Sa tinuoray, sumala sa gisulat sa ika-17ng siglong edukador nga si John Amos Comenius: “Ang pagtudlo yanong nagpasabot sa pagpakita kon sa unsang paagi ang mga butang lahi sa usag usa diha sa nagkalainlaing mga katuyoan, mga dagway, ug mga tinubdan niini. . . . Busa, siya nga makasaysay pag-ayo sa kalainan makatudlo ug maayo.”
Kuhaang pananglitan ang pagtudlo sa usa ka tawo bahin sa Gingharian sa Diyos. Kon siya dili makasabot kon unsa ang Gingharian, mahimong ipasabot nimo kon sa unsang paagi ang gisulti sa Bibliya lahi sa ideya nga kono ang Gingharian mao lamay kahimtang sa kasingkasing sa tawo. O ikapakita nimo kon sa unsang paagi ang Gingharian lahi sa tawhanong mga kagamhanan. Apan, alang sa mga tawo nga nahibalo niining paninugdang mga kamatuoran, tingali mas idetalye pa nimo kini. Mahimong ipakita nimo kanila kon sa unsang paagi ang Mesiyanikong Gingharian lahi sa kaugalingong unibersal nga pagkahari ni Jehova, nga gibatbat sa Salmo 103:19, o ‘sa gingharian sa Anak sa gugma sa Diyos,’ nga gihisgotan sa Colosas 1:13, o sa ‘administrasyon,’ nga gihisgotan sa Efeso 1:10. Ang mga pagtandi makatabang sa pagpasabot pag-ayo niining importanteng pagtulon-an sa Bibliya sa imong mamiminaw.
Si Jesus sublisubling naggamit niining paagiha sa pagpanudlo. Gipakita niya ang kalainan sa popular nga pagsabot bahin sa Moisesnong Balaod gikan sa tinuod nga katuyoan sa Balaod. (Mat. 5:21-48) Iyang gipakita ang kalainan sa tinuod diyosnong debosyon gikan sa salingkapaw nga mga buhat sa mga Pariseo. (Mat. 6:1-18) Gipakita niya ang kalainan sa espiritu sa mga tawong ‘nagharihari’ sa uban gikan sa nagasakripisyo sa kaugalingong espiritu nga angayng ipakita sa iyang mga tinun-an. (Mat. 20:25-28) Sa laing okasyon, nga natala sa Mateo 21:28-32, gidapit ni Jesus ang iyang mamiminaw nga magtandi sa ilang kaugalingon tali sa pagpakamatarong sa kaugalingon ug sa tinuod nga paghinulsol. Motultol kana kanato sa laing hinungdanong bahin sa maayong pagpanudlo.
Dasiga ang Mamiminaw sa Paghunahuna
Sa Mateo 21:28, mabasa nato nga gipakita ni Jesus ang iyang pagtandi pinaagi sa pagsukna: “Unsay inyong hunahuna?” Ang takos nga magtutudlo dili lamang moasoy sa mga kamatuoran o mohatag ug mga tubag. Hinunoa, iyang dasigon ang iyang mamiminaw nga ugmaron ang katakos sa panghunahuna. (Prov. 3:21; Roma 12:1) Kini mahimo, sa bahin, pinaagi sa pagsuknag mga pangutana. Ingon sa makaplagan sa Mateo 17:25, si Jesus nangutana: “Unsay imong hunahuna, Simon? Gikan ba ni kinsa ang mga hari sa yuta magadawat sa mga bayad sa buhis o sa buhis por ulo? Gikan ba sa ilang mga anak o gikan sa mga estranyo?” Ang makapukaw-sa-hunahunang mga pangutana ni Jesus nagtabang kang Pedro sa paghimo sa iyang hustong konklusyon labot sa pagbayad ug buhis sa templo. Sa susama, sa pagtubag sa tawong nangutana, “Kinsa ba gayod ang akong silingan?” gitandi ni Jesus ang gipakitang mga lihok sa usa ka saserdote ug sa usa ka Levihanon uban sa mga lihok sa usa ka Samarianhon. Dayon siya nangutana: “Sa imong hunahuna kinsa niining tulo ang naghimo sa iyang kaugalingon nga silingan sa tawo nga nahulog sa kamot sa mga tulisan?” (Luc. 10:29-36) Sa makausa pa, inay siya ang maghunahuna alang sa iyang mamiminaw, gidapit siya ni Jesus nga motubag sa iya mismong pangutana.—Luc. 7:41-43.
Tukbila ang Kasingkasing
Ang mga magtutudlo nga nakasabot sa diwa sa Pulong sa Diyos nahibalo nga ang matuod nga pagsimba dili lang basta pagsag-ulo ug tinong mga kasayoran ug pagpahiuyon sa tinong mga kalagdaan. Kini gipasukad diha sa maayong relasyon kang Jehova ug pag-apresyar sa iyang mga dalan. Kana nga pagsimba naglambigit sa kasingkasing. (Deut. 10:12, 13; Luc. 10:25-27) Sa Kasulatan, ang terminong “kasingkasing” sagad nga nagtumong sa bug-os nga sulod nga pagkatawo, lakip sa mga butang sama sa mga tinguha, pagmahal, pagbati, ug mga panukmod.
Si Jesus nahibalo nga samtang ang mga tawo nagatan-aw sa panggawas nga panagway, ang Diyos nagatan-aw kon unsa ang kasingkasing. (1 Sam. 16:7) Ang atong pag-alagad sa Diyos kinahanglang gipalihok sa atong gugma kaniya, dili tungod sa paningkamot nga magpadayeg sa mga isigkatawo. (Mat. 6:5-8) Sa laing bahin, ang mga Pariseo nagbuhat sa daghang butang aron lamang ingnon. Gipasiugda nila pag-ayo ang pagsunod sa mga detalye sa Balaod ug pagtuman sa mga kalagdaan nga ilang gihimo. Apan napakyas sila pagpakita diha sa ilang kinabuhi sa mga hiyas nga maghimo nila nga susama sa Diyos nga kono ilang gisimba. (Mat. 9:13; Luc. 11:42) Si Jesus nagtudlo nga samtang hinungdanon ang pagsunod sa mga kinahanglanon sa Diyos, ang bili sa maong pagsunod matino sa kon unsay anaa sa kasingkasing. (Mat. 15:7-9; Mar. 7:20-23; Juan 3:36) Dako kaayong kaayohan ang malampos sa atong pagtudlo kon sundogon nato ang panig-ingnan ni Jesus. Hinungdanon nga tabangan nato ang mga tawo nga makakat-on kon unsay gikinahanglan sa Diyos kanila. Apan hinungdanon usab nga sila mahibalo ug mahigugma kang Jehova ingong usa ka persona aron ang ilang pamatasan magbanaag sa ilang pagpabili sa inuyonang relasyon uban sa tinuod nga Diyos.
Siyempre, aron makabatog kaayohan sa maong pagtudlo, kinahanglang masabtan sa mga tawo kon unsay naa sa ilang kasingkasing. Gidasig ni Jesus ang mga tawo nga analisahon ang ilang motibo ug susihon ang ilang mga pagbati. Sa dihang nagtul-id sa usa ka sayop nga panglantaw, gisukna niya ang iyang mamiminaw kon nganong sila naghunahuna, nagsulti, o nagbuhat sa tinong mga butang. Apan, aron sila dili maglibog niana, gipasundan ni Jesus ang iyang pangutana ug usa ka pahayag, ilustrasyon, o lihok nga nagdasig nila sa pag-isip niini sa hustong paagi. (Mar. 2:8; 4:40; 8:17; Luc. 6:41, 46) Sa ingon niana matabangan usab nato ang atong mamiminaw pinaagi sa pagsugyot nga suknaon nila ang ilang kaugalingon sa mga pangutana sama sa: ‘Nganong makadani kanako kining paagiha? Nganong ingon niana ang akong pagsanong niining kahimtanga?’ Dayon palihoka sila nga isipon ang mga butang sumala sa panglantaw ni Jehova.
Ipadapat
Ang maayong magtutudlo nahibalo nga ang “kaalam mao ang pangunang butang.” (Prov. 4:7) Ang kaalam mao ang katakos sa pagpadapat sa kahibalo sa malamposong paagi aron masulbad ang mga suliran, malikayan ang mga kapeligrohan, makab-ot ang mga tumong, ug makatabang sa uban. Responsabilidad sa magtutudlo nga tabangan ang mga estudyante nga makakat-on sa pagbuhat niana apan dili mohimog mga desisyon para nila. Kon maghisgot sa nagkalainlaing mga prinsipyo sa Bibliya, tabangi ang estudyante nga mangatarongan. Mahimong mopunting kag usa ka kahimtang sa adlaw-adlaw nga kinabuhi ug dayon suknaa ang estudyante kon sa unsang paagi ang prinsipyo sa Bibliya nga mao pay inyong pagtuon makatabang niya kon moatubang siya sa maong kahimtang.—Heb. 5:14.
Sa iyang pakigpulong sa Pentekostes 33 K.P., si apostol Pedro naghatag ug pananglitan sa praktikal nga pagpadapat nga nakatandog sa mga kinabuhi sa mga tawo. (Buh. 2:14-36) Human niya hisgoti ang tulo ka teksto sa Kasulatan nga konohay gituohan sa panon sa mga tawo, gipadapat kini ni Pedro may kalabotan sa mga hitabo nga nasaksihan nilang tanan. Ingong sangpotanan, gibati sa panon ang panginahanglang molihok sumala sa ilang nadungog. Ang imo bang pagpanudlo may samang epekto sa mga tawo? Duna ka bay mahimo gawas pa sa yanong paghisgot sa mga kasayoran ug tabangan ang mga tawo sa pagsabot kon nganong ingon kana niana? Gidasig mo ba sila sa pagpalandong kon sa unsang paagi ang mga butang nga ilang makat-onan makaapektar sa ilang kinabuhi? Sila dili tingali mopatugbaw, “Unsay among buhaton?” sama sa mga tawo sa Pentekostes, apan kon ipadapat nimog maayo ang mga kasulatan, sila mapalihok sa paghunahuna nga mohimog tukmang aksiyon.—Buh. 2:37.
Sa dihang magbasa sa Bibliya uban sa inyong mga anak, kamong mga ginikanan dunay maayong kahigayonan sa pagbansay kanila labot sa praktikal nga kapadapatan sa mga prinsipyo sa Bibliya. (Efe. 6:4) Pananglitan, mahimong mopili kag pipila ka bersikulo gikan sa gieskedyul nga pagbasa sa Bibliya alang sa semana, mohisgot sa kahulogan niini, ug unya mosuknag mga pangutanang ingon niini: ‘Sa unsang paagi kini makahatag ug giya alang kanato? Sa unsang paagi magamit nato kining mga bersikuloha diha sa ministeryo? Unsay gibutyag niini bahin kang Jehova ug sa iyang paagi sa pagbuhat sa mga butang, ug sa unsang paagi palig-onon niini ang atong pagpabili alang kaniya?’ Dasiga ang imong pamilya sa pagkomento niining mga puntoha sa dihang hisgotan ang mga haylayt sa Bibliya sa Teokratikanhong Tunghaan sa Ministeryo. Ang mga bersikulo nga ilang komentohan lagmit maoy ilang mahinumdoman.
Ipakita ang Maayong Panig-ingnan
Ikaw motudlo dili lamang pinaagi sa imong isulti kondili pinaagi usab sa imong buhaton. Ang imong mga lihok motaganag praktikal nga panig-ingnan kon unsaon pagpadapat sa imong isulti. Mao kanay paagi nga makakat-on ang mga bata. Inigsundog nila sa ilang mga ginikanan, magpamatuod sila nga buot nilang mahisama sa ilang mga ginikanan. Buot silang mahibalo kon sama sa unsa ang pagbuhat kon unsay gibuhat sa ilang mga ginikanan. Sa samang paagi, sa dihang ang mga tawo nga inyong gitudloan ‘mahimong mga tigsundog kaninyo ingon nga ikaw nagsundog kang Kristo,’ mosugod sila sa pagtagamtam sa mga panalangin tungod sa pagsubay sa mga dalan ni Jehova. (1 Cor. 11:1) Ang mga pagpakiglabot sa Diyos kanila mahimong bahin sa ila mismong mga kasinatian.
Kini maoy ugdang nga pahinumdom bahin sa kabililhon sa pagpakitag maayong panig-ingnan. Ang “matang sa [atong] pagkatawo diha sa balaang mga buhat sa panggawi ug mga buhat sa diyosnong pagkamahinalaron” dakog mahimo aron makita nilang atong ginatudloan ang buhing pasundayag kon unsaon pagpadapat ang mga prinsipyo sa Bibliya. (2 Ped. 3:11) Kon dasigon mo ang estudyante sa Bibliya sa pagbasa sa Pulong sa Diyos nga regular, pagkugi usab sa pagbasa niana. Kon gusto kang ang imong mga anak makakat-on sa pagsunod sa mga prinsipyo sa Bibliya, tinoa nga makita nila nga ang imong mga lihok nahiuyon sa kabubut-on sa Diyos. Kon tudloan nimo ang kongregasyon nga magmasiboton sa ministeryo, seguroa nga ikaw bug-os nga makig-ambit sa buluhaton. Sa dihang ikaw magabuhat sa imong ginatudlo, mas makaarang ka sa pagpalihok sa uban.—Roma 2:21-23.
Kay naghunahuna ka man nga pauswagon ang imong pagpanudlo, suknaa ang kaugalingon: ‘Sa dihang ako maghatag ug instruksiyon, kini ba gihimo sa paagi nga makahimo kinig kalainan sa mga tinamdan, sinultihan, o linihokan sa mga tawong makadungog niana? Aron matin-aw ang pagsabot, ako bang gipakita ang kalainan sa usa ka ideya o panglihok gikan sa lain? Unsay akong mahimo aron matabangan ang akong mga estudyante, mga anak, o akong mamiminaw diha sa tigom nga mahinumdoman ang akong isulti? Ako bang gipatin-aw sa akong mamiminaw kon unsaon pagpadapat ang ilang nakat-onan? Makita ba nila kana sa akong panig-ingnan? Nasabtan ba nila kon sa unsang paagi ang ilang pagsanong sa gihisgotang punto makaimpluwensiya sa ilang relasyon kang Jehova?’ (Prov. 9:10) Padayon sa paghatag ug pagtagad niining mga butanga samtang mopadayon ka sa pag-ugmad sa katakos isip usa ka magtutudlo. “Tagda kanunay ang imong kaugalingon ug ang imong pagpanudlo. Magpabilin niining mga butanga, kay sa pagbuhat niini pagaluwason mo ang imong kaugalingon ug kadtong mamati kanimo.”—1 Tim. 4:16.