Pagsagubang Sa Grabeng Kaguol Kon Unsay Imong Mahimo

Kon bahin sa pagsagubang sa grabeng kaguol, daghan kag makitang tambag—ang uban makatabang, ang uban dili. Tingali tungod na kay, sumala sa nahisgotan na, ang tawo lainlaig paagi sa pagsagubang sa kaguol. Kon unsay epektibo sa usa ka tawo tingali dili epektibo sa uban.

Pero dunay pipila ka tambag nga nakatabang sa daghan. Pirme ning hisgotan sa mga eksperto, ug uyon kini sa kasaligang mga prinsipyo nga mabasa sa karaang basahon sa kaalam, ang Bibliya.

1: DAWATA ANG TABANG SA PAMILYA UG MGA HIGALA

• 

  Ang ubang eksperto miingon nga kini ang pangunang paagi sa pagsagubang sa grabeng kaguol. Pero usahay basig gusto kang mag-inusara. Basin di ka ganahan kon naay gustong motabang nimo. Normal lang na.

• Dili kinahanglang naa kay kauban pirme, pero ayaw pod sila isalikway kay basig magkinahanglan ka sa ilang tabang sa umaabot. Sultihi sila sa maayong paagi kon unsay imong gikinahanglan sa pagkakaron, ug kon unsay wala nimo kinahanglana.

• Depende sa imong kahimtang, gahinig panahon ang pagpakig-uban sa imong pamilya o mga higala ug ang pag-inusara.

PRINSIPYO: “Ang duha mas maayo kay sa usa . . . Kay kon ang usa kanila matumba, ang usa makabangon sa iyang kauban.”—Ecclesiastes 4:9, 10.

2: KAON UG SUSTANSIYADONG PAGKAON, UG PAG-EHERSISYO

• Ang pagkaon nga balanse makapamenos sa stress nga resulta sa grabeng kaguol. Kaon ug prutas, gulay, ug mga pagkaon nga dili daghag tambok.

• Inom ug daghang tubig ug ubang sustansiyadong ilimnon.

• Kon wa kay ganang mokaon, kaon lag ginagmay. Puwede pod kang mangonsulta sa doktor kon gusto kag mga nutrition supplement.a

• Ang pag-ehersisyo, sama sa paspas nga paglakaw, makapamenos sa negatibong mga emosyon. Makahatag nig panahon aron makapamalandong sa imong kahimtang o aron malingaw kadiyot.

PRINSIPYO: “Wala gyoy tawo nga nagdumot sa iyang lawas, apan nagpakaon ug nagpangga niini.”—Efeso 5:29.

3: TULOG UG SAKTO

• 

  Importante gyod ang tulog, ilabina niadtong namatyan. Ang grabeng kaguol moresultag kakapoy.

• Ayaw palabig inom ug mga ilimnon nga naay caffeine ug alkohol, kay makaapektar ni sa imong tulog.

PRINSIPYO: “Mas maayo pa ang usa ka hakop nga pahulay kay sa duha ka hakop nga kahago ug paggukod sa hangin.”—Ecclesiastes 4:6.

4: MAGPASIBO

• 

  Hinumdomi nga lainlaig paagi ang tawo sa pagsagubang sa kaguol. Sayra kon unsay epektibo para nimo.

• Para sa daghan, makatabang kon ilang isulti ang ilang gibati, samtang ang uban mas ganahang iluom na lang. Lainlaig opinyon ang mga eksperto sa kaepektibo sa pagsulti sa gibati aron makaya ang grabeng kaguol. Kon nagkinahanglan kag kasultihan pero maulaw ka, tingali makatabang kon anam-anam nimong isulti ang imong gibati sa suod nimong higala.

• Nakatabang sa pipila ang paghilak, samtang nakaya sa uban ang kaguol bisag wala ra kaayo mohilak.

PRINSIPYO: “Ang matag kasingkasing nahibalo sa iyang kaugalingong kapaitan.”—Mga Proberbio 14:10, Ang Biblia, NCV.

5: LIKAYI ANG MGA BISYO

• 

  Ang ubang namatyan maghuboghubog ug magdroga aron mamenosan ang kaguol. Pero makadaot na. Kadiyot lang ang kalipay nga ikahatag niini, ug moresulta pa gani nig dagkong problema. Pangitag maayong mga paagi aron mamenosan ang kaguol.

PRINSIPYO: “Hinloan nato ang atong kaugalingon sa tanang kahugawan.”—2 Corinto 7:1.

6: GAMITA SA HUSTONG PAAGI ANG IMONG PANAHON

• Para sa daghan makatabang ang paggahin ug panahon sa ubang butang aron malimtan nila kadiyot ang kaguol, imbes magsigeg pokus sa kasakit nga gibati.

• Tingali makatabang ang pagpakighigala, pagkat-on ug bag-ong skill, o paglingawlingaw.

• Kadugayan, imong mamatikdan ang kausaban. Tingali mas daghan na kag panahon sa ubang butang nga makapamenos sa imong kaguol—apil kana sa proseso sa pagrekober.

PRINSIPYO: “Dunay gitakdang panahon alang sa tanang butang, . . . panahon sa paghilak ug panahon sa pagkatawa; panahon sa pagminatay ug panahon sa pagsayaw.”—Ecclesiastes 3:1, 4.

7: IPADAYON ANG RUTINA

• 

  Kon posible, ibalik dayon ang imong naandang rutina.

• Kon ipadayon nimo ang imong rutina sa pagtulog, pagtrabaho, ug sa ubang buluhaton, imong bation nga normal ra ang tanan.

• Kon ma-busy ka sa mapuslanong mga buluhaton, makatabang na nga mamenosan ang imong kaguol.

PRINSIPYO: “Dili niya kaayo mamatikdan ang paglabay sa mga adlaw sa iyang kinabuhi, kay gipuno sa matuod nga Diyos ang iyang kasingkasing ug kalipay.”—Ecclesiastes 5:20.

8: AYAW PAGDALIDALI SA PAGHIMOG DAGKONG DESISYON

• Daghan sa namatyan nga mihimo dayog dagkong desisyon ang nagmahay sa ulahi.

• Kon posible, palabya usa ang panahon ayha mobalhig puyo, mangitag laing trabaho, o magdespatsar ug mga gamit sa namatayng minahal.

PRINSIPYO: “Ang mga plano sa kugihan moresulta gyod ug kalamposan, apan ang tanang madalidalion seguradong mopaingon sa kakabos.”—Proverbio 21:5.

9: HINUMDOMI ANG IMONG MINAHAL

• 

  Para sa daghang namatyan, makatabang ang paghimog mga butang nga makapahinumdom nila sa namatayng minahal.

• Basig makatabang nimo ang pagkolektag mga picture o mga gamit o paghimog diary bahin sa mga gusto nimong hinumdoman.

• Itago ang mga butang nga makapahinumdom sa maayong mga kaagi, ug tan-awa ni kon kaya na nimo.

PRINSIPYO: “Hinumdomi ang kanhing mga adlaw.”—Deuteronomio 32:7.

10: PAGBAKASYON

• Basin makatabang nimo ang pagbakasyon.

• Kon dili ka makabakasyon ug dugay, puwede kang maglingawlingaw sulod sa usa o duha ka adlaw, sama sa pag-hiking, pag-adtog museum, o pagbiyahe.

• Bisan ang paghimo sa butang nga wala nimo maandi makatabang nga mamenosan ang kaguol.

PRINSIPYO: “Mangadto ta sa usa ka mingaw nga dapit aron makapahulay kadiyot.”—Marcos 6:31.

11: TABANGI ANG UBAN

• 

  Hinumdomi nga kon motabang ka sa uban, moarang-arang ang imong gibati.

• Puwede nimong tabangan kadtong naguol pod sa kamatayon sa imong minahal, sama sa inyong mga higala o paryente nga nagkinahanglag paghupay.

• Ang pagtabang ug paghupay sa uban makapalipay nimo ug makapabati nimong naa pay pulos ang imong kinabuhi.

PRINSIPYO: “Dunay labaw nga kalipay sa paghatag kay sa pagdawat.”—Buhat 20:35.

12: SUSIHA PAG-USAB ANG IMONG MGA PRAYORIDAD

• Ang grabeng kaguol makapausab sa imong panglantaw kon unsay mas importante.

• Gamita kana nga kahigayonan sa pagsusi sa imong pagkinabuhi.

• Usba ang imong mga prayoridad kon kinahanglan.

PRINSIPYO: “Mas maayo pang moadto sa balay sa pagbangotan kay sa balay sa kombira, kay kana ang kataposan sa tanang tawo, ug angay kining hinumdoman sa mga buhi.”—Ecclesiastes 7:2.

Ang tinuod, dili gyod mawala ang tanang kasakit nga imong gibati. Pero daghan sa namatyan ug minahal ang makapamatuod nga naay mga paagi aron mamenosan ang kaguol, sama sa gihisgotan ini nga artikulo. Siyempre, wala ilista dinhi ang tanang paagi aron mamenosan ang grabeng kaguol. Pero kon imong sulayan ang pipila niini nga mga sugyot, makatabang ni nga mahupayan ka.