Pagsundog sa Katingalahang mga Disenyo sa Kinabuhi
Ang gagmayng mga bata mahulog ug mapakong ang ilang mga ulo. Ang gulanggulang nga kabataan mahagbong gikan sa mga kahoy ug sa mga bisikleta. Ang mga atleta magkabanggaay sa usag usa diha sa natad nga dulaanan. Ang mga motorista makaagi ug daghang aksidente sa dalan. Apan, bisan pa niining tanang pagkahulog, pagkapakong, ug pagkabanggaay, kita kasagarang makaikyas nga walay dakong kadaot. Kita kiling sa pagbalewala sa kalig-on ug pagkadaling-maulian sa atong mga lawas. Apan ang mga siyentipiko nagsugod sa pagkadiskobre, gikan sa atong mga bukog ngadto sa atong panit, nga kita maoy bunga sa intelihente kaayo nga mga disenyo.
ANG kombinasyon sa kusog ug kalig-on—nga may pagkagaan—makita sa tibuok nga kinaiyahan. Ang linghod nga mga turok motubo diha sa mga liki sa semento ug bato ug mabuka pag-ayo ang mga liki sa modako kini nga himsog nga mga kahoy. Sa baylo, ang mga kahoy makasugakod sa mga hangin nga makatumba sa mga poste sa koryente ug makabungkag sa mga balay. Ang mga balalatok manglungag sa kahoy ug ipakangpakang ang ilang mga ulo nga makadugmok sa ordinaryong utok. Ang panit sa buaya dili madutlag mga bangkaw, pana, ug bisan mga bala. (Itandi ang Job 41:1, 26.) Kini sila nakapatingala ug nakalibog sa mga tawo sa libolibong katuigan.
Sa milabayng 40 ka tuig, ang dagkong kauswagan sa teknolohiya nakahatag sa mga siyentipiko ug gamhanan bag-ong mga kasangkapan nga magamit sa pagtuon sa misteryo niini nga mga disenyo, nga ang kadaghanan niini natago sa kinailadman sa buhi nga selula. Sa mikroskopikong kahimtang, ang kalidad sa disenyo makapahingangha gayod kaayo ug makalibog tungod sa pagkakomplikado. Ang tumong sa siyensiya, hinunoa, dili maoy sa pagbadbad lamang sa mga misteryo nga nagpaluyo sa talagsaong mga materyales sa kinaiyahan kondili sa pagsundog niini—labing menos sumala sa pag-obra niini. Masaaron kaayo kining natara sa pagtuon nga kini miagak sa pagkamugna sa usa ka bag-ong siyensiya nga gitawag ug biomimetics, nga gikan sa Gregong biʹos, nga nagkahulogang “kinabuhi,” ug miʹme·sis, nga nagkahulogang “imitasyon.”
Biomimetics Nagsaad ug Mas Maayong Kalibotan
“Ang biomimetics mao ang pagtuon sa biolohikal nga mga katukoran [ug] mga obra niini,” nagsaysay ang librong Biomimetics: Design and Processing of Materials. Kini nagdugang nga kini nga pagtuon maoy alang sa katuyoan sa ‘pagpukaw ug bag-ong mga ideya ug pag-ugmad niining maong mga ideya ngadto sa sintetikong mga sistema nga sama nianang makita sa biolohikal nga mga sistema.’
Ang siyentipikong si Stephen Wainwright nag-ingon nga “ang biolohiya sa molekula wagtangon sa biomimetics ug kini maoy mopuli ingong labing mahagiton ug hinungdanong biolohikal nga siyensiya sa ika-21ng Siglo.” Si Propesor Mehmet Sarikaya miingon: “Kita anaa na sa ngilit sa kausaban sa mga materyales nga magkaparehas na unya sa Iron Age ug sa Industriyal nga Kausaban. Kita nagaabante paingon sa usa ka bag-ong panahon sa mga materyales. Sulod sa sunod nga siglo, nagtuo ako nga ang biomimetics makausab ug dako sa paagi sa atong pagkinabuhi.”
Sa pagkamatuod, kini nagsugod na sa pag-usab sa atong kalibotan, ingon sa atong makita unya. Apan una, atong lakbit nga tan-awon ang pipila sa wala pa matugkad nga mga katingad-anan nga puliking gitun-an sa mga siyentipiko. Atong susihon usab ang makapahunahunang mga kalangkitan sa likod sa pulong “disenyo” ug susihon kon sa unsang paagi kini naghatag ug kahulogan sa katingalahang kalibotan libot kanato.