Mga Leksiyon Gikan sa Tagna ni Jacob—Bahin 1

1-2. Unsay gihimo ni Jacob dihang hapit na siyang mamatay, ug ngano? (Tan-awa sab ang hulagway.)

MGA 17 ka tuig na ang milabay sukad nga si Jacob ug ang iyang pamilya mibiya sa Canaan ug mibalhin sa Ehipto. (Gen. 47:28) Nianang panahona, padayon siyang nag-alagad nga matinumanon kang Jehova. Nalipay kaayo siya kay nakauban niya pag-usab ang iyang pinalanggang anak nga si Jose ug nakompletog balik ang ilang pamilya. Pero sa dihang gibati ni Jacob nga hapit na siyang mamatay, iyang gipatawag ang iyang mga anak.—Gen. 49:28.

² Niadtong panahona, sagad ipatawag sa amahan ang mga membro sa iyang pamilya aron hatagan silag instruksiyon sa dili pa siya mamatay. (Isa. 38:1) Tingali apil pod sa iyang isulti kon kinsay mahimong ulo sa pamilya human sa iyang kamatayon.

3. Base sa Genesis 49:1, 2, nganong importante kaayo ang giingon ni Jacob sa iyang mga anak?

³ Basaha ang Genesis 49:1, 2. Pero dili to ordinaryo lang nga miting sa pamilya. Si Jacob usa ka propeta. Niana nga miting, gigiyahan ni Jehova si Jacob sa pagsulti bahin sa importanteng mga panghitabo sa umaabot nga makaapektar pag-ayo sa iyang mga kaliwat. Kanay hinungdan nga ang giingon ni Jacob sa iyang mga anak gitawag pod nga tagna.

4. Unsay angay natong hinumdoman samtang hisgotan nato ang tagna ni Jacob sa hapit na siyang mamatay? (Tan-awa sab ang kahong “Pamilya ni Jacob.”)

⁴ Niini nga artikulo, atong konsiderahon kon unsay giingon ni Jacob sa upat niya ka anak—si Ruben, Simeon, Levi, ug Juda. Sa sunod nga artikulo, atong hisgotan kon unsa poy giingon ni Jacob sa walo pa niya ka anak nga lalaki. Samtang ato ning hisgotan, hinumdomi nga si Jacob nagtagna, dili lang para sa iyang mga anak, kondili para pod sa ilang mga kaliwat nga sa ngadtongadto nahimong nasod sa karaang Israel. Kon atong susihon ang kasaysayan sa Israel, atong makita kon sa unsang paagi natuman ang tagna ni Jacob. Ug kini nga tagna maghatag pod natog importanteng mga leksiyon nga makatabang aron mapalipay nato ang atong langitnong Amahan, si Jehova.

RUBEN

5. Unsa tingali ang gidahom ni Ruben nga iyang madawat gikan sa iyang amahan?

⁵ Unang giestorya ni Jacob si Ruben. Siya miingon: “Ikaw ang akong panganay.” (Gen. 49:3) Ingong panganay, posibleng nagdahom si Ruben nga makadawat siyag dobleng bahin sa panulondon gikan sa iyang amahan. Nagdahom pod tingali si Ruben nga siyay mahimong sunod nga ulo sa pamilya inigkamatay sa iyang amahan ug nga mapasa niya kini nga pribilehiyo ngadto sa iyang mga kaliwat.

6. Nganong wala madawat ni Ruben ang mga pribilehiyo nga angay unta niyang madawat ingong panganay? (Genesis 49:3, 4)

⁶ Pero wala madawat ni Ruben ang pribilehiyo nga angay unta niyang madawat ingong panganay. (1 Cron. 5:1) Ngano? Kay daghang tuig sa miagi, nakigsekso siya kang Bilha, nga puyopuyo ni Jacob. Si Bilha ulipong babaye sa pinalanggang asawa ni Jacob nga si Raquel, nga patay na. (Gen. 35:19, 22) Si Ruben anak ni Jacob sa lain pa niyang asawa nga si Lea. Tingali gihilabtan ni Ruben si Bilha kay nakagusto siya niya. O kaha gusto ni Ruben nga masuko si Jacob kang Bilha ug mas higugmaon si Lea. Bisag unsa pa may hinungdan, ang iyang gihimo nakapasuko pag-ayo kang Jehova ug kang Jacob.—Basaha ang Genesis 49:3, 4.

7. Unsay nahitabo kang Ruben ug sa iyang mga kaliwat? (Tan-awa sab ang kahong “Tagna ni Jacob sa Hapit na Siyang Mamatay.”)

⁷ Giingnan ni Jacob si Ruben: “Dili ka mahimong labaw kanila.” Ug mao gyod nay nahitabo. Walay rekord nga naay kaliwat si Ruben nga nahimong hari, saserdote, o propeta. Pero wala siya isalikway ni Jacob ingong anak, ug ang mga kaliwat ni Ruben nahimo ra gihapong usa sa mga tribo sa Israel. (Jos. 12:6) Sa ubang mga kahimtang, si Ruben nagpakitag maayong mga hiyas, ug wala tay mabasa nga mihimo siya pag-usab ug imoralidad.—Gen. 37:20-22; 42:37.

8. Unsang mga leksiyon ang atong makat-onan sa nahitabo kang Ruben?

⁸ Unsay atong makat-onan? Angay tang maningkamot pag-ayo nga ugmaron ang pagpugong sa kaugalingon ug likayan ang seksuwal nga imoralidad. Kon makaatubang tag tentasyon sa paghimog sala, angay natong hunahunaon kon unsay mahimong epekto niana kang Jehova, sa atong pamilya, ug sa uban. Angay pod natong hinumdoman nga “kon unsay gipugas sa usa ka tawo, mao pod ang iyang anihon.” (Gal. 6:7) Pero ang nahitabo kang Ruben magpahinumdom sab nato sa kaluoy ni Jehova. Itugot tingali ni Jehova nga masinatian nato ang dili maayong mga resulta sa atong mga sayop, pero kon maghinulsol ta ug maningkamot sa pagbuhat kon unsay husto, pasayloon ta niya ug panalanginan.

SIMEON UG LEVI

9. Unsay gihimo ni Simeon ug Levi nga wala makapalipay kang Jacob? (Genesis 49:5-7)

⁹ Basaha ang Genesis 49:5-7. Sunod, gipatawag ni Jacob si Simeon ug Levi. Bug-at ang iyang giingon nila, nga nagpakita nga wala siya malipay sa ilang gihimo kaniadto. Daghang tuig sa miagi, ang anak ni Jacob nga si Dina gilugos sa Canaanhon nga si Sekem. Siyempre, ang tanang anak ni Jacob nasuko pag-ayo sa nahitabo sa ilang igsoon, pero si Simeon ug Levi nahimong bayolente. Gisaaran sa mga anak ni Jacob ug pakigdait si Sekem ug ang iyang mga katribo, basta ang tanan nilang lalaki mosugot nga magpatuli. Ug misugot sila. Samtang sila nag-antos pa sa kasakit sa pagpatuli, si Simeon ug Levi “mikuha sa ilang espada ug misulod sa siyudad nga wala dudahi. Unya ilang gipamatay ang tanang lalaki.”—Gen. 34:25-29.

10. Sa unsang paagi natuman ang tagna ni Jacob bahin kang Simeon ug Levi? (Tan-awa sab ang kahong “Tagna ni Jacob sa Hapit na Siyang Mamatay.”)

¹⁰ Nasuko pag-ayo si Jacob sa gihimo ni Simeon ug Levi. Iyang gitagna nga ang ilang kaliwatan magkatibulaag sa kayutaan sa Israel. Kana nga tagna natuman kapig 200 ka tuig sa ulahi, dihang ang nasod sa Israel misulod sa Yutang Saad. Ang mga siyudad nga nadawat sa tribo ni Simeon ingong panulondon nagkatag sulod sa teritoryo ni Juda. (Jos. 19:1) Ang 48 ka siyudad nga panulondon ni Levi nagkatag pod sa tibuok Israel.—Jos. 21:41.

11. Unsang maayong mga butang ang gihimo sa tribo ni Simeon ug Levi?

¹¹ Wala sundoga sa mga kaliwat ni Simeon ug Levi ang mga sayop nga ilang gihimo. Ang tribo ni Levi nagmaunongon sa pagsimba kang Jehova. Dihang miadto si Moises sa Bukid sa Sinai aron dawaton ang Balaod ni Jehova, daghang mga Israelinhon ang misimba sa estatuwa sa nating baka. Pero ang mga Levihanon midapig kang Moises ug mitabang niya sa pagwagtang sa maong pagkadaotan. (Ex. 32:26-29) Gilain ni Jehova ang tribo ni Levi ug gihatagan ug talagsaong pribilehiyo nga mahimong mga saserdote. (Ex. 40:12-15; Num. 3:11, 12) Sa ulahi, ang tribo ni Simeon milihok uyon sa kabubut-on ni Jehova pinaagi sa pagtabang sa tribo ni Juda nga mapildi ang mga Canaanhon ug makuha ang ilang panulondon sa Yutang Saad.—Maghu. 1:3, 17.

12. Unsang mga leksiyon ang atong makat-onan sa nahitabo kang Simeon ug Levi?

¹² Unsay atong makat-onan? Ayawg tugoti nga ang kasuko makaapektar sa imong mga desisyon ug pagabuhaton. Normal lang nga masuko ta kon naay mohimog dili maayo kanato o sa atong mga minahal. (Sal. 4:4) Pero angay natong hinumdoman nga si Jehova dili gyod malipay kon mosulti ug mobuhat tag dili maayo tungod sa kasuko. (Sant. 1:20) Kon himoan tag dili maayo sa uban, alagad man sila ni Jehova o dili, kinahanglang ipadapat nato ang mga prinsipyo sa Bibliya aron malikayan nato ang dili maayong resulta sa grabeng kasuko. (Roma 12:17, 19; 1 Ped. 3:9) Makat-onan pod nato nga bisan pag ang atong mga ginikanan naghimog mga butang nga dili makapalipay kang Jehova, dili ta obligado nga mosundog nila. Dili nato hunahunaon nga dili gyod nato mapalipay si Jehova ug mabatonan ang iyang pag-uyon. Seguradong panalanginan gyod ni Jehova ang atong mga paningkamot nga buhaton kon unsay husto.

JUDA

13. Nganong posibleng nabalaka si Juda dihang siya nay sunod nga giestorya sa iyang amahan?

¹³ Si Juda ang sunod nga giestorya sa iyang amahan. Pero human niya madunggi ang giingon ni Jacob sa iyang mga magulang, posibleng nabalaka si Juda kon unsa poy isulti ni Jacob niya, ilabina kay nakahimo pod baya siyag seryosong mga sayop. Pananglitan, posibleng apil siya sa nanguha sa mga butang sa siyudad sa Sekem. (Gen. 34:27) Siya ug ang iyang mga igsoon nagbaligya kang Jose ingong ulipon ug ilang gilimbongan ang ilang amahan bahin ani. (Gen. 37:31-33) Sa ulahi, nakigsekso siya sa iyang umagad nga si Tamar, nga abi niyag pampam.—Gen. 38:15-18.

14. Unsang maayong mga butang ang gihimo ni Juda? (Genesis 49:8, 9)

¹⁴ Pero ang gisulti ni Jacob kang Juda puro lang panalangin ug komendasyon. (Basaha ang Genesis 49:8, 9.) Matikdi nga sa nangagi, gipakita ni Juda nga nabalaka siya pag-ayo sa pagbati sa iyang tigulang nga amahan. Gipakita pod niya ang iyang kaluoy sa ilang kinamanghoran nga igsoon nga si Benjamin.—Gen. 44:18, 30-34.

15. Sa unsang mga paagi natuman ang gitagna ni Jacob nga panalangin para kang Juda?

¹⁵ Gitagna ni Jacob nga si Juda maoy manguna sa iyang mga igsoon, pero taudtaod pa natuman kini nga tagna. Una ning natuman mga 200 ka tuig sa ulahi. Niadtong panahona, ang tribo ni Juda mao ang naa sa unahan dihang gilatas sa mga Israelinhon ang kamingawan paingon sa Yutang Saad. (Num. 10:14) Daghang tuig sa ulahi, ang tribo ni Juda ang nanguna sa pagsulong sa mga kaaway diha sa Yutang Saad. (Maghu. 1:1, 2) Ug si David, usa sa mga kaliwat ni Juda, mao ang una sa daghang hari nga naggikan niana nga tribo. Pero naa pay dugang katumanan niini nga tagna.

16. Sa unsang paagi natuman ang tagna sa Genesis 49:10? (Tan-awa sab ang kahong “Tagna ni Jacob sa Hapit na Siyang Mamatay.”)

¹⁶ Gipaila ni Jacob nga ang permanenteng Magmamando sa katawhan maggikan sa tribo ni Juda. (Basaha ang Genesis 49:10 ug footnote.) Kana nga Magmamando mao si Jesu-Kristo, nga gitawag ni Jacob ug Shilo. Bahin kang Jesus, ang usa ka anghel miingon: “Ihatag ni Jehova nga Diyos kaniya ang trono ni David nga iyang amahan.” (Luc. 1:32, 33) Si Jesus gitawag pod nga “ang Leyon sa tribo ni Juda.”—Pin. 5:5.

17. Sa unsang paagi masundog nato si Jehova sa atong panglantaw sa uban?

¹⁷ Unsay atong makat-onan? Gipanalanginan ni Jehova si Juda bisan pag nakahimo siyag pipila ka seryosong mga sayop. Pero posible kaha nga nakahunahuna pod ang mga igsoon ni Juda kon unsay nakita ni Jehova niya? Tingali. Pero naa gyoy nakitang maayo si Jehova kang Juda ug gipanalanginan siya tungod niini. Unsaon nato pagsundog si Jehova? Kon ang usa ka igsoon makadawat ug espesyal nga pribilehiyo, basin sa primero magpokus ra ta sa iyang mga kahuyangan. Pero angay natong hinumdoman nga naay nakitang maayo si Jehova niya. Si Jehova nagpokus sa maayong mga hiyas sa iyang mga alagad. Mao pod nay paningkamotan natong himoon.

18. Nganong kinahanglan tang magpailob?

¹⁸ Ang usa pa ka leksiyon nga atong makat-onan mao ang kaimportante sa pagpailob. Si Jehova kanunayng motuman sa iyang mga saad, pero dili tingali sa paagi o sa panahon nga atong gidahom. Ang mga kaliwat ni Juda dili dihadiha nga nanguna sa katawhan sa Diyos. Pero maunongon nilang gisuportahan ang mga lider nga gipili ni Jehova, sama kang Moises gikan sa tribo ni Levi, Josue gikan sa tribo ni Epraim, ug Haring Saul gikan sa tribo ni Benjamin. Hinaot nga suportahan pod nato si bisan kinsa nga pilion ni Jehova sa pagpanguna kanato karon.—Heb. 6:12.

19. Unsay atong nakat-onan bahin kang Jehova sa atong paghisgot sa tagna ni Jacob?

¹⁹ Unsay atong nakat-onan niining atong panaghisgot bahin sa tagna ni Jacob? Nakita nato nga “ang pagtan-aw sa tawo dili sama sa pagtan-aw sa Diyos.” (1 Sam. 16:7) Si Jehova taas kaayog pailob ug mapinasayloon. Bisan tuod dili niya konsentihon ang sayop nga binuhatan, wala pod siya magdahom nga dili na gyod masayop ang iyang mga alagad. Iya pa ganing panalanginan kadtong nakahimog seryosong mga sala kon sila kinasingkasing nga maghinulsol ug mohimo kon unsay husto. Sa sunod nga artikulo, atong hisgotan kon unsay giingon ni Jacob sa iyang walo pa ka anak nga lalaki.