Akkamwochu Om Pwapwa Lon Om Angang Ngeni Jiowa
“Oupwe pwapwa lon ach we Samol fansoun meinisin. Ua pwal apasa, Oupwe pwapwa!”—FILIPAI 4:4, New World Translation.
1, 2. Ifa ussun emon brother me chon an famili ra tongeni akkamwochu ar pwapwa inaamwo ika a pout senir pisekir meinisin?
JEMES, emon Chon Kraist mi 70 ierin a nonnom lon Sierra Leone, iwe, a angang weires lon unusen manauan. Anchangei mwo an pwapwa lupwen a isoni nafochun moni pwe epwe kamo eu imw, nge a wor ruanu ruumwan! Och fansoun mwirin an Jemes me chon le imwan kewe ra nonnom lon imwer, a poputa eu maun lefilen chon ewe fonu, iwe, imwer we a unusen karelo. A pout senir imwer we, nge ese pout senir ar pwapwa. Pwata?
2 Jemes me an we famili ra nemeni ekiekir pwe resap ekieki won minne a pout senir, nge won minne a chuen nom rer. Jemes a awewei: “Pwal mwo nge lon ewe fansoun aniuokkus, am aua eani ekkewe mwich, alleani ewe Paipel, iotekfengen, me alisi ekkewe ekkoch ren minne a nom rech, inaamwo ika a chok kisikis. Am aua tongeni akkamwochu am pwapwa pokiten ach ekkekieki won ach ririoch ngeni Jiowa.” Ren ar ekkekieki ussun ar kkewe feioch, akkaeuin, ar ririoch ngeni Jiowa, ekkena Chon Kraist mi tuppwol ra tongeni “sopweilo lon ar pwapwa.” (2 Korint 13:11, NW) Pwungun pwe ese mecheres ngenir ar repwe likiitu fan minne a fis ngenir. Nge, rese ukkutiu seni ar pwapwaesini Jiowa.
3. Ifa ussun ekkoch Chon Kraist lom lom ra akkamwochu ar pwapwa?
3 Ekkewe popun Chon Kraist ra pwal kuna ewe sokkun sossot Jemes me an we famili ra kuna. Nge, ewe aposel Paul a makkei ekkeei kapas ngeni ekkewe chon Ipru Chon Kraist: “[Oua] pwal pwapwa lupwen ra uwei senikemi pisekimi.” Iwe, Paul a pwal awewei popunlapen ar pwapwa: “Pun oua fen silei pwe mi wor remi sokkun pisek mi murinno seni.” (Ipru 10:34) Ewer, a nom ren ekkewe Chon Kraist lon ewe aeuin senturi eu apilukuluk mi pochokkul. Fan lukulukoch ra ukkuti ewe fansoun ar repwe angei och mettoch emon esap tongeni angei senir—ewe “mwarin manau” lon an Kot we Muu lon lang. (Pwarata 2:10) Ikenai, ach apilukulukun Chon Kraist—lon lang are won fonufan—epwe tongeni alisikich pwe sipwe akkamwochu ach pwapwa pwal mwo nge atun sipwe kuna osukosuk.
“Pwapwaiti Ach Apilukuluk”
4, 5. (a) Pwata an Paul we kapasen fon pwe repwe “pwapwaiti ewe apilukuluk” a lamot ngeni ewe chon Rom? (b) Ifa ewe mettoch epwe tongeni atai an emon Chon Kraist apilukuluk allim?
4 Ewe aposel Paul a pesei chienan kkewe chon luku lon Rom ar repwe “pwapwaiti ach apilukulukun” manau esemuch. (Rom 12:12) Ina eu kapasen emmwen mi lamot ngeni ekkewe chon Rom. Kisikis seni engon ier mwirin an Paul mak ngenir, ra kuna riaffou watte, iwe, ekkoch leir ra kuna ninni pokiten allukun Emperor Nero. Ese mwaal, ar luku pwe Kot epwe ngenir ewe mwarin manau mi pwonetiu me lom a alikiitur lon ar riaffou. Nge, a ifa ussun kich ikenai?
5 Pokiten kich Chon Kraist, sia silei pwe sipwe pwal kuna riaffou. (2 Timoti 3:12) Pwal eu, sia pwal silei pwe “fansoun me serengau” epwe torikich meinisin. (Eklisiatis 9:11) Eu accident epwe tongeni angei manauen emon attongach we. Semmwen epwe tongeni nielo emon sam ika in are emon chienach we. Ika sise tumunu pwe epwe pochokkul ach apilukuluku ewe Muu, sipwe tongeni kuna feiengau lon pekin ngun lupwen epwe torikich ena sokkun sossot. Ina minne, epwe och ach sipwe pwisin eisinikich, ‘Ngang ua “pwapwaiti ach apilukuluk?”? Ifa ukukun watten fansoun ua ekieki ussun ena apilukuluk? Ua wesewesen luku pwe epwe fis ewe paratis? Ua kuna pwisin ngang ikkewe ie? Ngang mi fokkun mochen epwe muchulo ei ototen mettoch ussun chok atun ua koran kaeo ewe enlet?’ Epwe murinno ach sipwe ekkekieki ussun ewe amuchuloon kapas eis. Pwata? Popun, pun ika sia kkan ekis pochokkul lon pekin inis, a nafoch tufichich, me sia nonnom ikkewe ie won fonufan ese kkan ffifis maun, nafangauen mongo, are kiteter ie, epwe tongeni fis—nge meit ika epwe ekis chok fansoun—pwe sipwe monukalo lamoten an epwe war an Kot we fonufan sefo.
6. (a) Lupwen Paul me Sailas ra kuna riaffou, met ra kkan ekkekieki ussun? (b) Ifa ussun an Paul me Sailas leenien appiru epwe tongeni apochokkulakich ikenai?
6 Paul a pwal fonou ekkewe chon Rom pwe repwe “likiitu lon ar riaffou.” (Rom 12:12) Paul a silei riaffou. Fan eu, lon eu langepwi, a kuna emon mwan mi etiwa i pwe epwe “feito Masetonia” me alisi ekkewe aramas ikkewe ie pwe repwe kaeo ussun Jiowa. (Foffor 16:9) Iwe, Paul, fengen me Luk, Sailas, me Timoti, ra sai ngeni Iurop. Met epwe fis ngeni ekkena misineri mi fokkun achocho? Riaffou! Mwirin ar afalafal lon ewe telinimwen Masetonia itan Filipai, Paul me Sailas ra kuna kawet me kalapus. A ffat pwe ekkoch chon Filipai rese chok tenechepwak ngeni porausen ewe Muu, nge ra fokkun u ngeni. Iwe, ena mettoch a ita atai pwapwaan ekkena misineri? Aap. Mwirin ar kuna kawet me kalapus, “arap ngeni lukenipwin, Paul me Sailas ra ikkiotek me mwareiti Kot ren kol.” (Foffor 16:25, 26, NW) Pwungun pwe metekin ewe kawet ese atoto ngeni Paul me Sailas pwapwa, nge esap ina ewe mettoch ekkewe ruemon misineri ra ekkekieki ussun. Ra ekkekieki ussun Jiowa me ekkewe feioch ra kuna seni. Ren ar ‘likiitu lon ar riaffou’ ren pwapwa, Paul me Sailas ra isetiu eu leenien appiru fan iten pwiir kewe lon Filipai me ekis meinisin.
7. Pwata epwe pachelong lon ach kkewe iotek ach kilisou?
7 Paul a makkei: “Oupwe achocho ngeni iotek.” (Rom 12:12) En mi iotek lon fansoun aurek? Ka iotek ussun met? Eni ka iotek ussun om kkewe osukosuk me tingor an Jiowa we alillis. Nge kopwe pwal tongeni apasa om kilisou ren ekkewe feioch mi toruk. Lupwen epwe fis och osukosuk, ach ekieki ussun an Jiowa kkewe foffor murinno ngenikich epwe alisikich pwe sipwe “pwapwaiti ach apilukuluk.” Manauen Tafit a ur ren osukosuk, iwe, a makkei: “Chommong mettoch ka pwisin fori, O Jiowa ai Kot, pwal mwo nge om kkewe foffor mi amwarar o om kkewe ekiek ngenikem; esor emon mi ussun chok en. Are upwe pwarata o aporausa ussun fofforum kkewe, repwe chommong seni minne upwe tongeni alleani.” (Kol Fel 40:5, NW) Ussun chok Tafit, ika sipwe ekkekieki iteitan ussun ekkewe feioch sia kuna seni Jiowa, sipwe fokkun pwapwa.
Eani eu Ngunun Positive
8. Ifa ewe mettoch a alisi emon Chon Kraist an epwe akkamwochu an pwapwa fan riaffou?
8 Jises a pesei noun kkewe chon kaeo ar repwe eani eu ekiek pwung lupwen repwe kuna sossot. A apasa: “Ami oupwe pwapwa, lupwen repwe laleitikemi are eriaffoukemi are chofanata sokkun mi ingau meinisin ussun ami pokitei.” (Mattu 5:11, NW) Met popun sipwe tongeni pwapwa fan ena sokkun lapalap? Ach tufichin likiitu fan an aramas u ngenikich, ina eu pisekin annet pwe an Jiowa we ngun a nom rech. Ewe aposel Piter a ereni chienan kkewe Chon Kraist lon ena fansoun: “Ika repwe lalengau ngenikemi fan asengesin iten Kraist, oupwe chok pwapwa, pun ngunun an we ling, pwal mwo nge ngunun Kot we, epwe nom womi.” (1 Piter 4:13, 14, NW) Ren an we ngun, Jiowa epwe pwal alisikich pwe sipwe likiitu me akkamwochu ach pwapwa.
9. Ifa ewe mettoch a alisi ekkoch brother ar repwe kuna popun ar repwe pwapwa atun ra kalapus pokiten ar luku?
9 Pwal mwo nge lupwen epwe torikich riaffou watte, sipwe tongeni kuna popun ach sipwe pwapwa. Emon Chon Kraist itan Adolf a kuna pwungun ena mettoch. A nonnom won eu fonu ikkewe ie angangen noun Jiowa kkewe Chon Pwarata a pinipin chommong ier ie. Adolf me fitemon chienan kkewe ra kuna ares me kapwung, pwe repwe nonnom lon kalapus fansoun langattam pokiten ar rese likitalo ar luku mi popu seni Paipel. A fokkun weires manauer lon ewe kalapus, nge ussun Paul me Sailas, Adolf me chienan kkewe ra kuna popun ar repwe kilisou ngeni Kot. Ra kuna pwe minne a fis ngenir lon ewe kalapus a alisiir pwe repwe apochokkula ar luku me amarata lapalapen Chon Kraist kkewe mi auchea, awewe chok, kisaseu, ar tufichin meefi minne a fis ngeni ekkewe ekkoch, me tong lefiler. Awewe chok, lupwen emon chon kalapus a angei eu pwor seni an we famili, a ineti ngeni chienan kkewe chon luku masouan kkewe, iwe, ra eani ewe ekiek pwe ekkena mongo a feito seni Jiowa, ewe Chon Awora “iteiten liffang mi murinno meinisin.” Ekkena fofforun kirokiroch a atoto pwapwa ngeni ewe chon liffang me ekkewe chon angei. Iwe, ar nonnom lon kalapus, ikkewe epwe ita atai ar luku ie, a wesewesen apochokkulereta lon pekin luku!—Jemes 1:17; Foffor 20:35.
10, 11. Ifa ussun emon sister a tongeni likiitu fan atittin, pwal an kalapus mwirin ren fansoun langattam?
10 Ella, emon mi pwal nonnom lon eu fonu ikkewe ie angangen ewe Muu a pinipin ie seni chok me lom, a ares pokiten an afalafala ekkewe ekkoch an chon Kraist apilukuluk allim. Ukukun wanu maram, a kuna riaffou seni an ekkewe polis kapas eis chommong ngeni. Lupwen a kapwung, ra apwungalo pwe epwe nonnom lon kalapus ukukun engol ier ikkewe esor pwal emon chon fel ngeni Jiowa ie. Lon ena fansoun, Ella a chok 24 ierin.
11 Pwungun pwe Ella ese mochen nonnom lon kalapus ukukun ierin fopwulun. Nge pokiten esap tongeni siwili minne a fis ngeni, a filata pwe epwe siwili an ekiek. Iwe, a poputa le eani ewe ekiek pwe ewe imwen fotek epwe pwisin an we leenien afalafal. A apasa: “Pokiten a watte ewe angangen afalafal ngang ua fori, ekkewe ier ra muttir lo.” Mwirin nimu som ier, ekkewe polis ra pwal atittina Ella. Lupwen ra kuna pwe an fotek ese atai an luku, ekkewe chon atittina ra ereni: “Am ouse tongeni angasokelo; kese fen siwil.” Ella a polueni: “Nge ua fen siwil. Iei, ai ekiek a murinno seni ewe fansoun ua koran tolong lon kalapus, iwe, ai luku a wesewesen pochokkul lap seni lom!” Iwe, a pwal apasa: “Ika ouse mochen angaseielo, upwe nonnom tori fansoun Jiowa epwe angaseielo.” Nimu esopw ier lon ewe kalapus ese akukkunatiu an Ella pwapwa! A kaeo pwe epwe menemenoch ren minne a nom ren. En mi tongeni kaeo och mettoch seni an we leenien appiru?—Ipru 13:5.
12. Met a tongeni akinamwei letipen emon Chon Kraist lon fansoun weires?
12 Kesap ekieki pwe Ella a eani och sokkun tufich mi kkolo watten mi atufichi an epwe pworacho ngeni ekkena sokkun fansoun weires. Lupwen a kapas ussun ewe fansoun atittin ukukun fitu maram me mwen an a fis ewe kapwung, Ella a apasa: “Ua chechemeni pwe a chechech ngi kkewe, iwe, ua meefi ussun chok emon kukkun lisom mi fokkun niuokkus.” Iwe nge, Ella a eani luku mi pochokkul won Jiowa. A fen kaeo pwe epwe eani lukuluk won i. (Proferp 3:5-7) Iwe iei, an luku pwe Kot, i wesewesen emon, a pochokkul seni lom. A awewei: “Iteiten fansoun ua tolong lon ewe ruumwen atittin, kinamwe a chok feito woi. . . . Ukukun watten ewe minen aniuaniu, a pwal wattelo alollolun ai meefi kinamwe.” Ewe aposel Paul a awewei: “Ousap aurek ren och mettoch, pwe ren mettoch meinisin oupwe chok esinei ngeni Kot ami mochen ren iotek o tingor o pwal eti kilisou. Iwe, an Kot we kinamwe, ewe mi somelo seni ach ekiek meinisin, epwe mamasa letipemi o ami ekiek lon Kraist Jises.”—Filipai 4:6, 7.
13. Ika epwe torikich riaffou, pwata sipwe achifoua pwe sipwe eani pochokkul fan iten ach sipwe likiitu?
13 Iei, Ella a fen ngaselo, iwe, a akkamwochu an pwapwa inaamwo ika a kuna weiresin manauan. A fori ena mettoch, esap won pwisin an pochokkul, pwe seni ewe pochokkul Jiowa a awora ngeni. A pwal ina ussun ren ewe aposel Paul, ewe emon a makkei: “Iei minne, upwe fokkun pwapwa o sikasini ai apwangapwang, pwe ewe manamanen Kraist epwe nonnom rei. . . . Pun fansoun ai apwangapwang, iei ai pochokkul.”—2 Korint 12:9, 10.
14. Eani eu kapas awewe won ifa ussun emon Chon Kraist epwe tongeni eani eu ekiek pwung lon eu fansoun weires me met epwe tongeni fis mwirin.
14 Eni ekkewe osukosuk kopwe kuna ikenai repwe sokko seni minne sia fen kapas ussun lon ei lesen. Ese lifilifil met epwe torikich, nge epwe weires ach sipwe likiitu fan ekkewe sossot. Awewe chok, eni noum we pos a kkan esiita om kkewe angang—lap seni an esiita angangen chienom kkewe chon angang mi fiti ekkoch lamalam. Eni esap tufich ngonuk om kopwe kutta pwal eu angang. Ifa ussun kopwe tongeni akkamwochu om pwapwa? Chechemeni Adolf me chienan kkewe, iwe, minne ra kuna lon ewe kalapus a alisir pwe repwe amarata ekkewe lapalap mi murinno. Ika kopwe achocho le apwapwai noum we pos—pwal mwo nge emon mi “weires ach sipwe apwapwai”—kopwe amarata ekkewe sokkun lapalapen Chon Kraist ussun likiitu me mosonottam. (1 Piter 2:18) Pwal eu, eni ekkewe meilap repwe kuna lamotom ngeni ewe kompani, iwe, eni ena mettoch epwe tongeni alisuk le angei pwal eu sokkun angang lon mwachkkan. Iei, sipwe kapas ussun pwal ekkoch mettoch epwe alisikich le akkamwochu ach pwapwa lon an Jiowa we angang.
Ach Akukkunalo Minne Mi Lamot-Kisikis Epwe Emmwen ngeni Pwapwa
15-17. Ifa ewe mettoch eu pean chon pupulu ra kuna epwe tongeni akkukunalo aurekin manauer, inaamwo ika popun ewe aurek ese unusen morelo?
15 Eni kesap tongeni filata seni chommong sokkopaten angang ewe sokkun kopwe mochen fori are ia kopwe angang ia, nge eni epwe wor pwal ekkoch mettoch lon manauom kopwe tongeni nemeni. Ekieki mwo won ekkeei poraus.
16 Eu pean pupulu Chon Kraist ra etiwa emon elter pwe epwe etir le mongo lon imwer we. Lon na pwinin, ra pwarata pwe kanoto chok, ra meefi watten osukosuk ren aurekin manauer. Inaamwo ika ir me ruuemon ra angang full-time, nge ar kewe angang ra aealo ar fansoun me pochokkul, iwe nge, ese tufich ar repwe kutta pwal eu sokkun angang. Rese silei ika repwe tongeni likiitu fan ei sokkun osukosuk.
17 Lupwen ra kutta seni ewe elter kapasen emmwen, a apasa: “Amecheresi lapalapen manauemi.” Ifa ussun? Ewe mwan me puluan we ra kkan aea ulungat aua iteiten ran fan iten ar repwe sai ngeni me liwin seni ar kkewe leenien angang. Ewe elter a sileifichi ewe pupulu, iwe, a erenir pwe ika mei tufich ngenir repwe tongeni mwokut ngeni eu sopw mi kan ngeni ar kkewe leenien angang, pwe repwe tongeni amwochalo ar fansoun sai ngeni me liwin seni ar leenien angang iteiten ran. Repwe tongeni aeafichi ewe fansoun repwe isoni fan iten pwal ekkoch mettoch mi lamot—are repwe tongeni chok asoso. Ika aurekin manauom a solani sonuk om pwapwa, pwata kese atittina manauom me pi ika kopwe tongeni ngaselo seni ren om kopwe siwili och mettoch lon manauom.
18. Pwata epwe lamot sipwe lom ekiekifichi ussun met epwe tongeni fis me mwen ach sipwe filata minne sipwe fori?
18 Sipwe pwal tongeni akukkunatiu aurekin manauach ren ach sipwe ekiekifichi met epwe tongeni fis me mwen ach sipwe filata och mettoch. Awewe chok, emon Chon Kraist a filata pwe epwe aueta imwan we. Inaamwo ika esaamwo aueta eu imw fan eu, nge a filata eu sokkun anapanapen imw mi fokkun weires an epwe aueta. Iei, a silei pwe a tongeni ti seni ekkoch osukosuk ika a fen ‘ekieki ussun minne epwe fori’ me mwen an a filata eu sokkun anapanapen imw. (Proferp 14:15) Pwal emon Chon Kraist a tipeeu pwe epwe sain fan iten ewe moni emon chienan we chon luku epwe paro. Me ren ewe taropween atipeeu, ika ewe chon paro ese tongeni enniwili ewe moni, ewe emon chon sain epwe wisen watiu ewe liwinimmang. Akkom, ese wor och osukosuk, nge mwirin och fansoun, ewe chon paro ese chuen apwonueta minne a pwonetiu. Ewe chon awora moni a fokkun osukosuk ren, iwe, a ereni ewe chon alillis an epwe watiu unusen lusun ewe liwinimmang. Iwe, ena mettoch a efisata watten aurekin manauen ewe chon alillis. Epwe tongeni ti seni ena sokkun osukosuk ika a fen akkom ekiekifichi ussun met me met epwe tongeni fis me mwen an epwe sain fan iten ewe moni?—Proferp 17:18.
19. Ikkefa ekkoch mettoch sipwe tongeni fori pwe sipwe akukkunalo aurekin manauach?
19 Lupwen sipwe pekkus, sisap ekieki pwe sipwe tongeni akukkunalo aurekin manauach me pwapwasefal ren ach sipwe akukkunalo ach fansoun pwisin kaeo Paipel, ach fiti ewe angangen afalafal, me ach fiffiti ekkewe mwich. Popun, pun ikkena ekkewe mettoch repwe atoto rech an Jiowa we ngun mi fel, iwe, eu uwan, pwapwa. (Kalesia 5:22) Fofforun Chon Kraist kkewe ra kkan apwapwa, iwe, sisap meefi pekkus seni. (Mattu 11:28-30) Ach kkewe angangen moni are ach kukkunoufetal, ikkena ekkewe mettoch repwe kkan efisi ach pekkus, nge esap ach kkewe foffor lon pekin ngun. Eni ach sisap mmang le annut lepwin epwe alisikich pwe sipwe meefi pochokkulsefal. Nafochun ach fansoun mour epwe murinno ngenikich. Tori an malo, N. H. Knorr, emon lein ewe Mwichen Sou Pwungupwungun Chon Pwarata Jiowa, a kkan ereni ekkewe misineri: “Lupwen oua meefi apilukungau, oupwe akkom asoso lon mour. Oupwe mairu pwe epwe mecheresilo ami tufichin pwakini ami kewe osukosuk mwirin ika epwe nafoch ami annut!”
20. (a) Eiteita ekkoch mettoch sipwe tongeni fori pwe sipwe akkamwochu ach pwapwa. (b) Ikkefa ekkoch popun kopwe ekieki ussun fan iten om kopwe pwapwa? (Nengeni ewe pwor won pekin taropwe 23.)
20 Mei wor an Chon Kraist wis mi sokkolo aucheaan ar repwe angang ngeni “ewe Koten pwapwa.” (1 Timoti 1:11) Ussun sia fen kuna, sipwe tongeni akkamwochu ach pwapwa pwal mwo nge lupwen epwe torikich osukosuk watte. Sipwe akkomwa apilukulukun ewe Muu, siwili ach ekiek ika ese kon lien pwung, me amecheresi mwokutukutun manauach. Iwe mwirin, ese lifilifil met epwe fis lon manauach, nge sipwe apwonueta alon ewe aposel Paul: “Oupwe pwapwa lon ach we Samol fansoun meinisin, o upwe pwal apasa, Oupwe pwapwa!”—Filipai 4:4.
Ekiekifichi mwo Won Ekkeei Kapas Eis:
• Pwata ekkewe Chon Kraist repwe nennengenifichi apilukulukun ewe Muu?
• Met epwe tongeni alisikich pwe sipwe akkamwochu ach pwapwa lon ekkewe fansoun weires?
• Pwata sipwe sotun akukkunalo ekkewe minen eppetin pwapwa lon manauach?
• Ifa ussun ekkoch ra fen amecheresilo lapalapen manauer?
[Box/Pictures on page 23]
Pwal Ekkoch Popun Ach Sipwe Pwapwa
Pokiten kich chon Kraist, mei wor chommong popun ach sipwe pwapwa. Ekieki ussun ekkena mi tapweilo mwirin:
1. Sia silei Jiowa.
2. Sia fen mirititi ewe enlet seni an Kot we Kapas.
3. Sipwe tongeni kuna omusomusen ach kkewe tipis me ren ach eani lukuluk won an Jises asor.
4. An Kot we Muu a nemenem iei—ekiselo chok nge ewe fonufan sefo epwe war!
5. Jiowa a atolongakich lon eu paratis lon pekin ngun.
6. Sia pwapwaesini ach chiechifengen mi murinno ren chienach kkewe Chon Kraist.
7. Sia tongeni fiffiti ewe angangen afalafal mi auchea.
8. Sia manau, iwe, mei wor en me an pochokkul.
Ikkefa pwal ekkoch popun sipwe pwapwa kopwe tongeni eiteita?
[Picture on page 19]
Paul me Sailas ra pwapwa pwal mwo nge lon kalapus
[Pictures on page 21]
En mi chok nennengeni ewe apilukuluk allim mi apwapwa ussun an Kot we fonufan sefo?